Anonymous

δυνατός: Difference between revisions

From LSJ
m
Text replacement - "αὐτοῦ" to "αὐτοῦ"
m (Text replacement - "εἰς" to "εἰς")
m (Text replacement - "αὐτοῦ" to "αὐτοῦ")
Line 11: Line 11:
}}
}}
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=(δῠνατός) -ή, -όν<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> cret. νυν- <i>ICr</i>.4.41.2.5, 7 (Gortina V a.C.), beoc. διουν- <i>SEG</i> 28.449.14 (Queronea III/II a.C.), eol. δύνατος Balbill.28.4, Eust.75.36<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ός, -όν Pi.<i>N</i>.2.14]<br /><b class="num">A</b> <b class="num">I</b><b class="num">1</b>[[posible]], [[realizable]] τοῦτο γὰρ οὐ δυνατόν Thgn.626, cf. Hp.<i>Morb</i>.1.1, Isoc.1.7, Plu.2.1055e, οὐ ... μόνον τὴν ἀρίστην (πολιτείαν) [[δεῖ]] θεωρεῖν, ἀλλὰ καὶ τὴν δυνατήν Arist.<i>Pol</i>.1288<sup>b</sup>38, πράγματα Plb.3.48.3, εἰς τὰ δυνατὰ μέρη Str.2.1.22, ἡ [[ἄνοιξις]] en una puerta, Ach.Tat.2.19.6, frec. c. dat. de pers. o personif. ῥέξαι δαίμονι πᾶν δυνατόν Call.<i>Fr</i>.586, ὅ τε τρόπος τῆς λήψεως ... δ. ... τοῖς βουλομένοις Plb.9.19.9, (ἔργον) δ. ἡμῖν I.<i>AI</i> 3.189, πάντα δυνατά σοι <i>Eu.Marc</i>.14.36, cf. Porph.<i>Chr.Pap</i>.2, tb. c. otras constr. τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ θεῷ ἐστιν <i>Eu.Luc</i>.18.27, εὐχαριστῶ Μητρὶ Λητῷ ὅτι ἐξ ἀδυνάτων δυνατὰ ποιεῖ <i>SEG</i> 6.248 (Frigia, imper.)<br /><b class="num">•</b>frec. en la expr. [[ὅσον δυνατόν]] = [[cuanto es posible]], [[en la medida de lo posible]] ὅσον δυνατὸν ἀκριβείᾳ con la mayor exactitud posible</i> Th.1.22, cf. 6.22, E.<i>IA</i> 997, Pl.<i>Smp</i>.196d, εὐδαιμονεῖν ... εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατόν ser todo lo feliz que puede ser un hombre</i> Pl.<i>Phdr</i>.277a, ὅσον καθ' ἡμᾶς δυνατόν en la medida de nuestras fuerzas</i> E.<i>Ba</i>.183, ἐφ' ὅσον ἀνθρωπίνῃ γνώμῃ δυνατὸν ἦν Plb.8.1b.8, como refuerzo de un sup. ἐφ' ὅσον ἦν δυνατὸν ἔγγιστα Plb.1.46.9, καθ' ὅσον ἦν δυνατὸν ἀκριβέστατα Plb.3.22.3<br /><b class="num">•</b>[[ὡς δυνατόν]] = [[todo lo posible]], [[lo más posible]] οἱ δὲ πεζοὶ κατὰ κράτος ἔθεον ὡς δυνατὸν ἐν τάξει X.<i>HG</i> 7.2.22, frec. como refuerzo de un sup. ὡς δυνατὸν ὀρθότατα Pl.<i>Lg</i>.640d, ὡς δυνατὸν ... κακίστους malos a más no poder</i> X.<i>Mem</i>.4.5.5, γνώμην ... ὡς δυνατὸν δικαιοτάτην una propuesta lo más justa posible</i> D.24.13, cf. Isoc.12.248<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. [[τὸ δυνατόν]] = [[lo posible]] τὸ δυνατὸν ἕκαστον ἀπεργάσεσθαι Pl.<i>Hp.Ma</i>.295e, διαρριπτῶν ἐπὶ τὸ δυνατόν X.<i>Cyn</i>.5.8, ποιιώσας αὐ[τ] ὰς τὰ ἐπιταδδόμενα πᾶν τὸ διουνατόν llevando ellas a cabo lo que se les ordene en todo lo posible</i>, <i>SEG</i> [[l.c.]], τὸ δυνατὸν καὶ τὸ μὴ δυνατὸν ... διευκρινεῖν Plb.12.22.6,<br /><b class="num">•</b>tb. en otras expr. c. prep. [[en la medida de lo posible]], [[todo lo posible]] κατὰ τὸ δυνατόν Th.1.53, 2.89, Pl.<i>Cra</i>.422d, D.3.6, Plb.1.55.4, D.S.1.3, <i>CPR</i> 15.2.1 (I d.C.), ἐς τὸ δυνατόν Hdt.3.24, Simon.36.14, Pl.<i>R</i>.500c, D.S.11.4, App.<i>BC</i> 5.45, πρὸς τὸ δυνατόν D.S.1.3, μέχρι τοῦ δυνατοῦ Pl.<i>R</i>.498e, Plb.3.84.9, ἕως τοῦ δυνατοῦ Plb.11.15.1<br /><b class="num">•</b>[[ἐν δυνατῷ εἶναι]] = [[tener la posibilidad de hacer algo]] ἐὰν ἐν δυνατῷ εἶ <i>ID</i> 1497<i>bis</i>.36 (II a.C.), cf. <i>SEG</i> 43.488 (Tracia IV a.C.), [[εἴπερ]] ἦν ἐν δυνατῷ Luc.<i>Am</i>.31, ἐφ' ὅσον ἦν ἐν δυνατῷ καὶ ἁπλότητι δηλῶσαι ὑμῖν <i>Ep.Barn</i>.17.1<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. subst. [[τὰ δυνατά]] = [[las cosas posibles]], [[lo que es posible]] τὰ δυνατὰ πάντα ἐμεμηχάνητο Hdt.8.71, μὴ πλέω προσάπτεσθαι τῶν δυνατῶν no pretender alcanzar más que lo que es posible</i> Democr.B 3, cf. 191, τὰ δυνατὰ ... [[δεῖ]] τῇ πόλει ξυλλαμβάνειν τοὺς εὖ φρονοῦντας las personas razonables han de contribuir a (los gastos de) la ciudad con lo que puedan</i> Ar.<i>Ec</i>.861, τὰ δυνατὰ δ' ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦμεν Th.5.89, τὰ δυνατὰ τῶν χρημάτων todo el dinero posible</i> D.S.14.115, [[τὰ δυνατά]] νυν τόλμησον E.<i>Io</i> 976, cf. Arist.<i>Rh</i>.1363<sup>a</sup>21, Epicur.<i>Sent</i>.[5] 39, dif. de ψευδῆ Arist.<i>Cael</i>.281<sup>b</sup>8, Περὶ δυνατῶν tít. de una obra de Crisipo, D.L.7.191, en expr. [[ἐκ τῶν δυνατῶν]] = [[en la medida de lo posible]]</i> Hp.<i>Fract</i>.48, Th.2.3, 4.51, Pl.<i>R</i>.618c, X.<i>An</i>.4.2.23, D.S.16.10<br /><b class="num">•</b>en sup. [[τῶν δυνατῶν]] = [[lo más posible]] εἰς τὸ μήκιστον καὶ ἐλάχιστον, τῶν γε δυνατῶν Hp.<i>Vict</i>.1.4, cf. 3.69<br /><b class="num">•</b>en medic. [[casos posibles]] e.d. [[casos que tienen cura]] τὰ δυνατὰ μὴ ἐξιᾶσθαι Hp.<i>Morb</i>.1.6, ἐγὼ δὲ ἐν μὲν τοῖς δυνατοῖς οὐδὲν κελευσθῆναι περιμένω Luc.<i>Abd</i>.2.<br /><b class="num">2</b> c. inf. limitativo [[posible]], [[que se puede]] ἀληθὴς ... λόγος καὶ δυνατὸς κατανοῆσαι razonamiento verdadero y que se puede entender</i> Pl.<i>Phd</i>.90c, εἰ σφίσι δυνατὰ εἴη τὰ ἐν τῇ Σικελίᾳ πράγματα ὑποχείρια γενέσθαι si los asuntos de Sicilia pudieran quedar bajo su control</i> Th.3.86, cf. 8.106, βίον τε τὸν τοῖς πλείστοις κοινωνῆσαι δυνατόν Arist.<i>Pol</i>.1295<sup>a</sup>30, εἰ ἡμῖν (τοιαῦτα) δυνατὰ ... πρᾶξαι Arist.<i>Rh</i>.1359<sup>b</sup>1, tb. c. inf. pas. δυνατὴν καὶ ὑποζυγίοις πορεύεσθαι ὁδόν X.<i>An</i>.4.1.24, τὸ μὲν κλαπῆναι δυνατόν lo que puede ser arrebatado</i> X.<i>Eq.Mag</i>.4.17, τῆς δυνατῆς οἰκεῖσθαι χώρας Arist.<i>Mete</i>.362<sup>a</sup>33, c. inf. sobreentendido μέρη τοῦ σώματος ἐγύμνωσεν ἂν τὰ δυνατά desnudó las partes del cuerpo, las que le era posible (desnudar)</i>, X.Eph.1.3.2.<br /><b class="num">II</b> neutr. [[δυνατόν]] (ἐστι) c. inf.<br /><b class="num">1</b> [[es posible]], [[realizable]], [[factible]] χαλκὸν μυρίον οὐ δυνατὸν ἐξελέγχειν Pi.<i>N</i>.10.45, cf. Sapph.16.21, 58.18, ἰητρικὴν οὐ δυνατόν ἐστι ταχὺ μαθεῖν Hp.<i>Loc.Hom</i>.41, ὅσα δυνατὸν ἀνθρωπίνῃ γνώμῃ περιληφθῆναι cuanto le es posible abarcar a la inteligencia humana</i> Hp.<i>Vict</i>.1.1, οὐ δυνατόν ἐστιν ἦμεν ψόφον Archyt.B 1, οὐ δυνατὸν τοὺς ἀνοήτους τούτων γνώμας προδιδάσκειν S.<i>Ai</i>.162, οὐ δυνατόν σ' εἵργειν ἔσται Ar.<i>V</i>.384, τοὺς προσπλέοντας δυνατὸν ἦν ὁρᾶν X.<i>HG</i> 6.2.33, τῷ θυμῷ δυνατὸν τὸν λογισμὸν βοηθῆσαι [[LXX]] 4<i>Ma</i>.3.4, ἐν τίνι δικαιωθῆναι δυνατὸν τοὺς ἀνόμους ἡμᾶς ...; <i>Ep.Diog</i>.9.4, cf. Mnesith.Ath.17.2, Vett.Val.31.18, <i>AP</i> 16.53, δυνατόν ἐστιν ἐκ τῶν ἴσων ταῖς ΑΓ, ΔZ, HK τρίγωνον στήσασθαι Euc.11.22, cf. Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1.33, frec. c. dat. de pers. ἀπὸ ὁμονοίης τὰ μεγάλα ἔργα ... ταῖς πόλεσι ... δυνατὸν κατεργάζεσθαι Democr.B 250, οὔκουν ἀπαυδᾶν δυνατόν ἐστί μοι πόνους E.<i>Supp</i>.342, οὔτε ... ἀποπλεῖν τῷ τοῦτο βουλομένῳ δυνατὸν εἴη X.<i>An</i>.7.3.13, ὅτι μὴ δυνατόν ἐστί μοι κατὰ χώραν μένειν Luc.<i>Icar</i>.21, c. inf. sobreentendido ὧν γε δυνατόν οὐδ' ἐγὼ 'λλείψω χάριν no dejaré de hacerte el favor de lo que me sea posible</i> E.<i>IT</i> 631, cf. D.S.1.77, <i>AP</i> 10.77 (Pall.), Balbill.l.c.<br /><b class="num">•</b>mat. frec. en la expr. εἰ γὰρ δυνατόν que introduce proposiciones incorrectas que van a reducirse al absurdo εἰ γὰρ δυνατόν, ἔστω τὸ Μ, καὶ πάλιν ἐπεζεύχθω ἡ ΒΜ ... Aristarch.Sam.6, cf. Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1.33, Apollon.Perg.<i>Con</i>.1.1, Euc.3.4, tb. en la expr. μὴ [[γάρ]], ἀλλ' εἰ δυνατόν mismo uso: μὴ [[γάρ]], ἀλλ' εἰ δυνατόν, ἔστω τὸ Η, καὶ ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΗΑ, ΗΔ, ΗΒ Euc.3.1, cf. Autol.<i>Sphaer</i>.2, Archim.<i>Aequil</i>.1.8, Apollon.Perg.<i>Con</i>.2.3.<br /><b class="num">2</b> expresando modalidad deóntica [[es posible]], [[lícito]], [[está permitido]] ὅτι ἀτυχῆσαι τὸν χρηίζοντα οὔ σφι δυνατόν ἐστι porque (al rey) no le está permitido desoír a quien formula una petición en un banquete real</i>, Hdt.9.111, τούτων λέξασ' ὅτι καὶ δυνατὸν καὶ θέμις A.<i>A</i>.97, ποῖ γὰρ μολεῖν μοι δυνατόν; S.<i>Ai</i>.1006, οὐκ ἐδόκει αὐτῷ δυνατὸν εἶναι ἀμαχεὶ παρελθεῖν X.<i>HG</i> 7.5.18.<br /><b class="num">III</b> otras formas c. inf.<br /><b class="num">1</b> [[que puede]], [[que tiene posibilidad de]] ὡς δυνατὴ αὕτη ἡ πολιτεία γενέσθαι que sea posible que exista esa forma de gobierno</i> Pl.<i>R</i>.471c, cf. 521a, εἰ ... ἐστιν ἔνια δυνατὰ καὶ εἶναι καὶ μή si hay cosas que pueden existir y no existir</i> Arist.<i>Cael</i>.281<sup>a</sup>29, <i>Int</i>.21<sup>b</sup>38, <i>GC</i> 335<sup>a</sup>33.<br /><b class="num">2</b> [[que puede]], [[que tiene el efecto de]] ὥστ' ἂν γένοιτο οὗτος ὁ λόγος [[δυνατός]] ... ἀσύμβλητον αὐτὸν ... ἁδρότητα λήψεσθαι de manera que este discurso tendría el poder de hacer que cualquiera adquiriera una fuerza incomparable</i> Epicur.<i>Ep</i>.[2] 83.<br /><b class="num">B</b> sent. act.<br /><b class="num">I</b> de pers., dioses y asimilados<br /><b class="num">1</b> [[potente]], [[poderoso]], [[fuerte]]<br /><b class="num">a)</b> en sent. fís. [[fuerte]], [[robusto]] κατὰ τὴν σωματικὴν χρείαν ἦν ὁ ... ἀνὴρ δ. καὶ καταπληκτικός Plb.21.9.2, δ. ἰσχύι [[LXX]] 1<i>Ma</i>.10.19, ὅσῳ δυνατώτερος [[ἄρσην]] θηλυτέρης <i>AP</i> 12.17, tb. de anim. ἵπποι X.<i>Cyr</i>.5.3.35<br /><b class="num">•</b>subst. [[οἱ δυνατοί]] op. [[οἱ ἀσθενέστεροι]] Aesop.155<br /><b class="num">•</b>[[que tiene todas sus facultades]] op. [[ἀδύνατος]] ‘[[inválido]]’, Lys.24.12<br /><b class="num">•</b>medic. [[fuerte]], [[que se encuentra con fuerzas]] Hp.<i>Mul</i>.1.63, <i>Int</i>.25, 30, para soportar un tratamiento, Hp.<i>Morb</i>.2.50, <i>Acut.(Sp.)</i> 53, dif. de ἰσχυρός Pl.<i>Prt</i>.350d;<br /><b class="num">b)</b> ref. al potencial bélico τοὺς ... Ἑλλήνων δυνατωτάτους Hdt.1.53, op. [[ἀσθενής]] Hdt.9.31, τῇ ἐς πόλεμον παρασκευῇ δυνατώτεροι Th.1.25, [[δυνατώτατα]]... ταῦτα τῶν ναυτικῶν ἦν Th.1.14, τὸν ἥσσω ὑπὸ τοῦ δυνατωτέρου κατείργεσθαι Th.1.76, cf. Pl.<i>Plt</i>.308a, D.S.16.9, πολλῶν ... καὶ δυνατῶν ἐστρατευκότων D.S.3.2;<br /><b class="num">c)</b> en sent. moral y relig. δυνατοὶ γενόμενοι ... ταῖς ψυχαῖς habiendo adquirido fortaleza moral</i> X.<i>Mem</i>.2.1.19, ἀνὴρ προφητὴς δ. ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ <i>Eu.Luc</i>.24.19, ὅταν γὰρ ἀσθενῶ, τότε δ. εἰμι 2<i>Ep.Cor</i>.12.10, cf. Origenes <i>Io</i>.20.36 (p.377), οἱ δυνατοί los fuertes</i> en la fe <i>Ep.Rom</i>.15.1, φυλάσσων ... τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ ἔσῃ δ. ἐν πάσῃ πράξει Herm.<i>Mand</i>.7.1.<br /><b class="num">2</b> [[poderoso]]<br /><b class="num">a)</b> ref. la riqueza [[pudiente]] δυνατὴν ἔσχον χρημάτων προσόδῳ τὴν πόλιν Th.1.13, χρήμασί τε δυνατοὶ ἦσαν Th.1.13, cf. Pl.<i>La</i>.186c, X.<i>An</i>.1.9.24, <i>ITemple of Hibis</i> 4.13 (I d.C.);<br /><b class="num">b)</b> ref. al <i>status</i> social o [[dignidad]] [[preminente]], [[influyente]], [[poderoso]] ἀνὴρ Ὀλυμπιονίκης ... εὐγενής τε καὶ δ. Th.1.126, δ. ὢν τῷ τε ἀξιώματι καὶ τῇ γνώμῃ Th.2.65<br /><b class="num">•</b>frec. subst. [[οἱ δυνατοί]] = [[las personas poderosas]], [[las personas principales]], [[las personas importantes]] οἱ δυνατοὶ καλὰ κτήματα ... ἀπολωλεκότες Th.2.65, οἱ δυνατοὶ τῶν Περσῶν Th.1.89, cf. I.<i>BI</i> 1.242, D.S.19.94, τὰ δὲ τοῖς δυνατοῖς οὐκ ἐριστὰ πλάθειν S.<i>El</i>.219, τῶν δυνατῶν οὐδείς σε γαμήσει <i>AP</i> 11.306 (Pall.), en sup. οἱ δυνατώτατοι ... πολῖται γιγνόμενοι Th.1.2, cf. 8<br /><b class="num">•</b>c. ref. esp. política [[los aristócratas]], [[la facción aristocrática]], op. al δῆμος: ὁ δῆμος αὐτῶν ἐξεδίωξε τοὺς δυνατούς Th.1.24, οἱ δυνατοὶ ... ἐκβάλλουσι τὸν δῆμον Th.5.4, cf. 3.27;<br /><b class="num">c)</b> de dioses [[poderoso]] Δυνατὴ θεὸς Λητώ <i>TAM</i> 5(1).250, δ. εἶ de Dios <i>Didache</i> 10.4, cf. Meth.<i>Creat</i>.3, τὸ πνεῦμα τὸ θεῖον Herm.<i>Mand</i>.11.21, cf. Tat.<i>Orat</i>.7, del arcángel Gabriel <i>PMag</i>.7.1013, del alma, Clem.Al.<i>Ex.Thdot</i>.51.<br /><b class="num">3</b> [[capaz de]], [[capacitado para]], [[eficaz]] ὅσονπερ δ. εἰμι en la medida de mi capacidad</i> E.<i>Or</i>.523, gener. c. ac. de rel., gen. o constr. prep. δυνατώτατος ... τὰ λογιστικά Pl.<i>Hp.Mi</i>.366d, δυνατοὶ πολέμου [[LXX]] 2<i>Pa</i>.17.18, τοὺς ψευδεῖς φῇς εἶναι δυνατοὺς ... καὶ σοφοὺς εἰς ἅπερ ψευδεῖς Pl.<i>Hp.Mi</i>.366a, cf. <i>Sph</i>.232c, (χώραν) δυνατωτέραν ... εἰς τὴν τῶν καρπῶν ἔκφυσιν <i>Gp</i>.2.21.5, ἧττον τὸ σῶμα δυνατὸν πρὸς ταῦτα el cuerpo menos capacitado para esas actividades</i> X.<i>Oec</i>.7.23, δυνατώτατος ... κατὰ ταῦτα Pl.<i>Hp.Mi</i>.366d, δυνατώτατον ἐν λόγῳ Theopomp.Hist.342, cf. D.S.13.37, δ. ... ἐν ταῖς γραφαῖς <i>Act.Ap</i>.18.24<br /><b class="num">•</b>c. inf. de verbos que implican [[actuación]] o una [[actividad]] [[intelectual]] o volitiva [[capacitado para]], [[capaz de]] οὐ δυνατοί ἐσμεν κρίνειν τἀληθές no tenemos [[capacidad]] para discernir lo verdadero</i> Anaxag.B 21, cf. Pl.<i>R</i>.618c, βουλεῦσαι ... δυνατοί Pi.<i>N</i>.9.39, τοὺς [[αὑτοῦ]] παῖδας [[ἕκαστος]] ἔσται δ. διαγιγνώσκειν Ar.<i>Ec</i>.636, ξείνια ... πλέον' ἐστ' οὐ δ. παρέχειν no está en condiciones de dar más regalos de hospitalidad</i> Thgn.522, δυνατοὶ παρέχειν πολὺν ὕμνον Pi.<i>N</i>.6.33, οὐ ... δυνατοί εἰμεν οἰκέειν τὴν χώρην Hdt.1.97, λέγειν τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος Th.1.139, cf. Pl.<i>Prt</i>.319a, Ar.<i>Eq</i>.350, Th.2.97, 4.66, δ. δρᾶν ὅσον πρόθυμος εἶ E.<i>Heracl</i>.731, cf. <i>Ph</i>.505, δ. ἐστ' ἀναγκάσαι E.<i>Hipp</i>.922, δ. ... τυγχάνειν ὅτου ἂν ἐπιθυμῇς X.<i>Mem</i>.3.6.2, cf. Plb.3.11.9, δυνατοὶ ... περιγενέσθαι τῶν ... δυνάμεων D.S.18.29, ὁ μόνος δ. ποιῆσαι ταῦτα 1<i>Ep.Clem</i>.61.3, cf. <i>Eu.Luc</i>.14.31, 1<i>Ep.Clem</i>.48.5<br /><b class="num">•</b>subst. ἐᾶν τοὺς δυνατωτάτους ἄρχειν permitir que los más capacitados ejerzan las magistraturas</i> X.<i>Ath</i>.1.3, τοῖς δυνατωτάτοις καὶ τοῖς σώμασι καὶ τοῖς χρήμασι λῃτουργεῖν Decr. en Arist.<i>Ath</i>.29.5, ὁ ... δῆμος ἐζήτει τὸν δυνατώτατον [[εἰπεῖν]] D.S.16.85<br /><b class="num">•</b>neutr. sup. como adv. [[con gran eficacia]] τὰ ... ἀληθῆ σὺ ἂν [[δυνατώτατα]] εἴποις περὶ τούτων Pl.<i>Hp.Mi</i>.366d, cf. <i>R</i>.516d.<br /><b class="num">II</b> de cosas<br /><b class="num">1</b> [[fuerte]], [[resistente]] ἱμάς Hp.<i>Art</i>.47, [[δεσμός]] Hp.<i>Art</i>.70, τοῦ πάντος σώματος τὰ [[δυνατώτατα]] ... ὀστᾶ τυγχάνει Eus.M.23.312A<br /><b class="num">•</b>milit. [[potente]], [[poderoso]] προτείχισμα Plb.10.31.8, ὅπλα ... δυνατά en una compar. 2<i>Ep.Cor</i>.10.4.<br /><b class="num">2</b> c. inf. act. o med. [[que puede]] λῦσαι δ. ... ἐπιμομφάν ... τόκος Pi.<i>O</i>.10.9, τὸ μὴ γενέσθαι δυνατόν lo que es imposible que exista</i> Simon.37.22, στερεοῖς δέρμασιν ... δυνατοῖς ... (ἀμῦναι) καύματα Pl.<i>Prt</i>.321a, ὁ χρυσὸς τὸ τεῖχος ὑπερβῆναι δ. ἐστιν D.S.16.54<br /><b class="num">•</b>c. inf. sobreentendido τὰς ναῦς ἁπάσας, ὅσαι ἦσαν καὶ δυναταί καὶ ἀπλοώτεραι todas las naves, tanto las que estaban en condiciones como las que eran incapaces de navegar</i> Th.7.60<br /><b class="num">•</b>fig. ἥτις (μύλη) δυνατὴ τὸν ἐμὸν θυμὸν κατερεῖξαι Ar.<i>V</i>.649<br /><b class="num">•</b>[[eficaz]] ὄξος ... χρωτὶ ... παραπλήσιον θαλάσσῃ καὶ δυνατώτερον Hp.<i>Liqu</i>.4, δυνατωτάτη ... τῶν ἀναγκέων el más eficaz de los métodos de reducción</i> Hp.<i>Art</i>.47.<br /><b class="num">3</b> subst. τὸ δυνατόν [[riqueza]], [[recursos]] τὸ κοινὸν αὔξοντος ... ἀπὸ τοῦ τῆς πόλεως δυνατοῦ X.<i>HG</i> 1.4.13.<br /><b class="num">III</b> de abstr.<br /><b class="num">1</b> [[fuerte]], [[poderoso]], [[potente]] ὅτι ... δυνατώτερον ... εἴη [[ἀδικία]] [[δικαιοσύνη]]ς Pl.<i>R</i>.351a, [[δόξα]] θεοῦ <i>Trag.Adesp</i>.617.12, ὁ ... Ἠρίννης ... πόνος ... ἑτέρων πολλῶν δυνατώτερος la obra de Erina, de mayor [[fuerza]] que la de otros muchos</i>, <i>AP</i> 7.11 (Asclep.), πάθος ... εὐπαθείας δυνατώτερον Ph.1.418, δυνατῇ ... καὶ στερεᾷ οὐσίᾳ τῇ χαλκοῦ Ph.1.81, πίστις Herm.<i>Mand</i>.9.10, cf. Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.4.5, de la inspiración de la Sibila, Iust.Phil.<i>Coh.Gr</i>.38.2, τὸ σῶμα ἐργάζεσθαι οὐδὲν δύναται ... δυνατώτερον ... [τῆς ψυχῆς] Hippol.<i>Haer</i>.7.24.1<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. τὸ δυνατόν [[poder]] θέλων ὁ θεὸς ... γνωρίσαι τὸ δυνατὸν [[αὐτοῦ]] <i>Ep.Rom</i>.9.22, τὸ δυνατὸν τῆς ἀναστάσεως Const.<i>Or.S.C</i>.20 (p.184), cf. Ath.Al.<i>V.Anton</i>.28.8, Thdr.Mops.M.66.920D, Dion.Ar.<i>DN</i> 8.2.<br /><b class="num">2</b> jur., c. ac. de rel. [[efectivo]] νόμοι ὅσοι μὴ ταῦτα δυνατοί leyes que no son efectivas para esto</i> Pl.<i>Lg</i>.771a.<br /><b class="num">3</b> fil. [[posible]], [[capaz]] λέγομεν δυνατὸν ὃ πέφυκε κινεῖν ἄλλο ἢ κινεῖσθαι ὑπ' [[ἄλλου]] Arist.<i>Metaph</i>.1048<sup>a</sup>28, cf. 1019<sup>a</sup>33, 1047<sup>a</sup>24.<br /><b class="num">C</b> adv. [[δυνατῶς]]<br /><b class="num">1</b> [[con capacidad]], [[con eficacia]], [[con habilidad]] ποιοῦντες δ. ἐν τῇ ἐργασίᾳ [[LXX]] 1<i>Pa</i>.26.8, δ. καὶ ἐπιεικῶς ἐν ἑκάστοις ἀναστρεφόμενος comportándose en todos ellos (los tribunales) con [[eficacia]] y [[equidad]]</i>, <i>NIS</i> 2.4.8 (II a.C.), cf. <i>IPr</i>.24.12 (III a.C.).<br /><b class="num">2</b> [[con fuerza]], [[con energía]] ἠμύνοντο δ. Plb.10.14.6, δυνατοὶ δὲ δ. ἐτασθήσονται [[LXX]] <i>Sap</i>.6.6, φραξώμεθα δ. Ph.1.421, δ. τὸ γενόμενον ἔσται el [[suceso]] acaecerá con [[intensidad]]</i> Vett.Val.192.14, τὸ πλῆθος τῆς πόλεως ἐστασίασαν δ. Io.Mal.<i>Chron</i>.M.16.407<br /><b class="num">•</b>[[con valor]] ἵνα δ. πάντα ἴδῃς, μηδὲν δειλαινόμενος Herm.<i>Sim</i>.9.1.3<br /><b class="num">•</b>en la [[esfera]] de la [[lengua]] [[con fuerza]], [[con firmeza]], [[con convicción]] ὅτι ... δ. ὁ [[Φίλιππος]] εἴποι Aeschin.2.48, cf. D.H.<i>Th</i>.28.2, 31.1, Luc.<i>Am</i>.52, Plu.2.208c, <i>Caes</i>.8, Basil.<i>Ep</i>.362, <i>Orac.Sib</i>.proem.79<br /><b class="num">•</b>[[con grandeza]] [[εἰπεῖν]] ... τὰ μεγάλα ... δ. D.H.<i>Lys</i>.16.3, [[ἀκριβῶς]] καὶ [[δυνατῶς]] D.H.<i>Pomp</i>.6.7, <i>Th</i>.13.3, [[δυνατῶς]] καὶ [[εὐθυβόλως]] Ph.1.480.<br /><b class="num">3</b> [[δυνατῶς ἔχειν]] = [[ser posible]], [[ser factible]] οὐκ ὦν [[ἐξαναχωρέω|ἐξαναχωρέειν]] οὐδετέροισι δ. ἔχει Hdt.7.11, cf. Eus.<i>PE</i> 7.18.5.
|dgtxt=(δῠνατός) -ή, -όν<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> cret. νυν- <i>ICr</i>.4.41.2.5, 7 (Gortina V a.C.), beoc. διουν- <i>SEG</i> 28.449.14 (Queronea III/II a.C.), eol. δύνατος Balbill.28.4, Eust.75.36<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ός, -όν Pi.<i>N</i>.2.14]<br /><b class="num">A</b> <b class="num">I</b><b class="num">1</b>[[posible]], [[realizable]] τοῦτο γὰρ οὐ δυνατόν Thgn.626, cf. Hp.<i>Morb</i>.1.1, Isoc.1.7, Plu.2.1055e, οὐ ... μόνον τὴν ἀρίστην (πολιτείαν) [[δεῖ]] θεωρεῖν, ἀλλὰ καὶ τὴν δυνατήν Arist.<i>Pol</i>.1288<sup>b</sup>38, πράγματα Plb.3.48.3, εἰς τὰ δυνατὰ μέρη Str.2.1.22, ἡ [[ἄνοιξις]] en una puerta, Ach.Tat.2.19.6, frec. c. dat. de pers. o personif. ῥέξαι δαίμονι πᾶν δυνατόν Call.<i>Fr</i>.586, ὅ τε τρόπος τῆς λήψεως ... δ. ... τοῖς βουλομένοις Plb.9.19.9, (ἔργον) δ. ἡμῖν I.<i>AI</i> 3.189, πάντα δυνατά σοι <i>Eu.Marc</i>.14.36, cf. Porph.<i>Chr.Pap</i>.2, tb. c. otras constr. τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ θεῷ ἐστιν <i>Eu.Luc</i>.18.27, εὐχαριστῶ Μητρὶ Λητῷ ὅτι ἐξ ἀδυνάτων δυνατὰ ποιεῖ <i>SEG</i> 6.248 (Frigia, imper.)<br /><b class="num">•</b>frec. en la expr. [[ὅσον δυνατόν]] = [[cuanto es posible]], [[en la medida de lo posible]] ὅσον δυνατὸν ἀκριβείᾳ con la mayor exactitud posible</i> Th.1.22, cf. 6.22, E.<i>IA</i> 997, Pl.<i>Smp</i>.196d, εὐδαιμονεῖν ... εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατόν ser todo lo feliz que puede ser un hombre</i> Pl.<i>Phdr</i>.277a, ὅσον καθ' ἡμᾶς δυνατόν en la medida de nuestras fuerzas</i> E.<i>Ba</i>.183, ἐφ' ὅσον ἀνθρωπίνῃ γνώμῃ δυνατὸν ἦν Plb.8.1b.8, como refuerzo de un sup. ἐφ' ὅσον ἦν δυνατὸν ἔγγιστα Plb.1.46.9, καθ' ὅσον ἦν δυνατὸν ἀκριβέστατα Plb.3.22.3<br /><b class="num">•</b>[[ὡς δυνατόν]] = [[todo lo posible]], [[lo más posible]] οἱ δὲ πεζοὶ κατὰ κράτος ἔθεον ὡς δυνατὸν ἐν τάξει X.<i>HG</i> 7.2.22, frec. como refuerzo de un sup. ὡς δυνατὸν ὀρθότατα Pl.<i>Lg</i>.640d, ὡς δυνατὸν ... κακίστους malos a más no poder</i> X.<i>Mem</i>.4.5.5, γνώμην ... ὡς δυνατὸν δικαιοτάτην una propuesta lo más justa posible</i> D.24.13, cf. Isoc.12.248<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. [[τὸ δυνατόν]] = [[lo posible]] τὸ δυνατὸν ἕκαστον ἀπεργάσεσθαι Pl.<i>Hp.Ma</i>.295e, διαρριπτῶν ἐπὶ τὸ δυνατόν X.<i>Cyn</i>.5.8, ποιιώσας αὐ[τ] ὰς τὰ ἐπιταδδόμενα πᾶν τὸ διουνατόν llevando ellas a cabo lo que se les ordene en todo lo posible</i>, <i>SEG</i> [[l.c.]], τὸ δυνατὸν καὶ τὸ μὴ δυνατὸν ... διευκρινεῖν Plb.12.22.6,<br /><b class="num">•</b>tb. en otras expr. c. prep. [[en la medida de lo posible]], [[todo lo posible]] κατὰ τὸ δυνατόν Th.1.53, 2.89, Pl.<i>Cra</i>.422d, D.3.6, Plb.1.55.4, D.S.1.3, <i>CPR</i> 15.2.1 (I d.C.), ἐς τὸ δυνατόν Hdt.3.24, Simon.36.14, Pl.<i>R</i>.500c, D.S.11.4, App.<i>BC</i> 5.45, πρὸς τὸ δυνατόν D.S.1.3, μέχρι τοῦ δυνατοῦ Pl.<i>R</i>.498e, Plb.3.84.9, ἕως τοῦ δυνατοῦ Plb.11.15.1<br /><b class="num">•</b>[[ἐν δυνατῷ εἶναι]] = [[tener la posibilidad de hacer algo]] ἐὰν ἐν δυνατῷ εἶ <i>ID</i> 1497<i>bis</i>.36 (II a.C.), cf. <i>SEG</i> 43.488 (Tracia IV a.C.), [[εἴπερ]] ἦν ἐν δυνατῷ Luc.<i>Am</i>.31, ἐφ' ὅσον ἦν ἐν δυνατῷ καὶ ἁπλότητι δηλῶσαι ὑμῖν <i>Ep.Barn</i>.17.1<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. subst. [[τὰ δυνατά]] = [[las cosas posibles]], [[lo que es posible]] τὰ δυνατὰ πάντα ἐμεμηχάνητο Hdt.8.71, μὴ πλέω προσάπτεσθαι τῶν δυνατῶν no pretender alcanzar más que lo que es posible</i> Democr.B 3, cf. 191, τὰ δυνατὰ ... [[δεῖ]] τῇ πόλει ξυλλαμβάνειν τοὺς εὖ φρονοῦντας las personas razonables han de contribuir a (los gastos de) la ciudad con lo que puedan</i> Ar.<i>Ec</i>.861, τὰ δυνατὰ δ' ἐξ ὧν ἑκάτεροι ἀληθῶς φρονοῦμεν Th.5.89, τὰ δυνατὰ τῶν χρημάτων todo el dinero posible</i> D.S.14.115, [[τὰ δυνατά]] νυν τόλμησον E.<i>Io</i> 976, cf. Arist.<i>Rh</i>.1363<sup>a</sup>21, Epicur.<i>Sent</i>.[5] 39, dif. de ψευδῆ Arist.<i>Cael</i>.281<sup>b</sup>8, Περὶ δυνατῶν tít. de una obra de Crisipo, D.L.7.191, en expr. [[ἐκ τῶν δυνατῶν]] = [[en la medida de lo posible]]</i> Hp.<i>Fract</i>.48, Th.2.3, 4.51, Pl.<i>R</i>.618c, X.<i>An</i>.4.2.23, D.S.16.10<br /><b class="num">•</b>en sup. [[τῶν δυνατῶν]] = [[lo más posible]] εἰς τὸ μήκιστον καὶ ἐλάχιστον, τῶν γε δυνατῶν Hp.<i>Vict</i>.1.4, cf. 3.69<br /><b class="num">•</b>en medic. [[casos posibles]] e.d. [[casos que tienen cura]] τὰ δυνατὰ μὴ ἐξιᾶσθαι Hp.<i>Morb</i>.1.6, ἐγὼ δὲ ἐν μὲν τοῖς δυνατοῖς οὐδὲν κελευσθῆναι περιμένω Luc.<i>Abd</i>.2.<br /><b class="num">2</b> c. inf. limitativo [[posible]], [[que se puede]] ἀληθὴς ... λόγος καὶ δυνατὸς κατανοῆσαι razonamiento verdadero y que se puede entender</i> Pl.<i>Phd</i>.90c, εἰ σφίσι δυνατὰ εἴη τὰ ἐν τῇ Σικελίᾳ πράγματα ὑποχείρια γενέσθαι si los asuntos de Sicilia pudieran quedar bajo su control</i> Th.3.86, cf. 8.106, βίον τε τὸν τοῖς πλείστοις κοινωνῆσαι δυνατόν Arist.<i>Pol</i>.1295<sup>a</sup>30, εἰ ἡμῖν (τοιαῦτα) δυνατὰ ... πρᾶξαι Arist.<i>Rh</i>.1359<sup>b</sup>1, tb. c. inf. pas. δυνατὴν καὶ ὑποζυγίοις πορεύεσθαι ὁδόν X.<i>An</i>.4.1.24, τὸ μὲν κλαπῆναι δυνατόν lo que puede ser arrebatado</i> X.<i>Eq.Mag</i>.4.17, τῆς δυνατῆς οἰκεῖσθαι χώρας Arist.<i>Mete</i>.362<sup>a</sup>33, c. inf. sobreentendido μέρη τοῦ σώματος ἐγύμνωσεν ἂν τὰ δυνατά desnudó las partes del cuerpo, las que le era posible (desnudar)</i>, X.Eph.1.3.2.<br /><b class="num">II</b> neutr. [[δυνατόν]] (ἐστι) c. inf.<br /><b class="num">1</b> [[es posible]], [[realizable]], [[factible]] χαλκὸν μυρίον οὐ δυνατὸν ἐξελέγχειν Pi.<i>N</i>.10.45, cf. Sapph.16.21, 58.18, ἰητρικὴν οὐ δυνατόν ἐστι ταχὺ μαθεῖν Hp.<i>Loc.Hom</i>.41, ὅσα δυνατὸν ἀνθρωπίνῃ γνώμῃ περιληφθῆναι cuanto le es posible abarcar a la inteligencia humana</i> Hp.<i>Vict</i>.1.1, οὐ δυνατόν ἐστιν ἦμεν ψόφον Archyt.B 1, οὐ δυνατὸν τοὺς ἀνοήτους τούτων γνώμας προδιδάσκειν S.<i>Ai</i>.162, οὐ δυνατόν σ' εἵργειν ἔσται Ar.<i>V</i>.384, τοὺς προσπλέοντας δυνατὸν ἦν ὁρᾶν X.<i>HG</i> 6.2.33, τῷ θυμῷ δυνατὸν τὸν λογισμὸν βοηθῆσαι [[LXX]] 4<i>Ma</i>.3.4, ἐν τίνι δικαιωθῆναι δυνατὸν τοὺς ἀνόμους ἡμᾶς ...; <i>Ep.Diog</i>.9.4, cf. Mnesith.Ath.17.2, Vett.Val.31.18, <i>AP</i> 16.53, δυνατόν ἐστιν ἐκ τῶν ἴσων ταῖς ΑΓ, ΔZ, HK τρίγωνον στήσασθαι Euc.11.22, cf. Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1.33, frec. c. dat. de pers. ἀπὸ ὁμονοίης τὰ μεγάλα ἔργα ... ταῖς πόλεσι ... δυνατὸν κατεργάζεσθαι Democr.B 250, οὔκουν ἀπαυδᾶν δυνατόν ἐστί μοι πόνους E.<i>Supp</i>.342, οὔτε ... ἀποπλεῖν τῷ τοῦτο βουλομένῳ δυνατὸν εἴη X.<i>An</i>.7.3.13, ὅτι μὴ δυνατόν ἐστί μοι κατὰ χώραν μένειν Luc.<i>Icar</i>.21, c. inf. sobreentendido ὧν γε δυνατόν οὐδ' ἐγὼ 'λλείψω χάριν no dejaré de hacerte el favor de lo que me sea posible</i> E.<i>IT</i> 631, cf. D.S.1.77, <i>AP</i> 10.77 (Pall.), Balbill.l.c.<br /><b class="num">•</b>mat. frec. en la expr. εἰ γὰρ δυνατόν que introduce proposiciones incorrectas que van a reducirse al absurdo εἰ γὰρ δυνατόν, ἔστω τὸ Μ, καὶ πάλιν ἐπεζεύχθω ἡ ΒΜ ... Aristarch.Sam.6, cf. Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1.33, Apollon.Perg.<i>Con</i>.1.1, Euc.3.4, tb. en la expr. μὴ [[γάρ]], ἀλλ' εἰ δυνατόν mismo uso: μὴ [[γάρ]], ἀλλ' εἰ δυνατόν, ἔστω τὸ Η, καὶ ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΗΑ, ΗΔ, ΗΒ Euc.3.1, cf. Autol.<i>Sphaer</i>.2, Archim.<i>Aequil</i>.1.8, Apollon.Perg.<i>Con</i>.2.3.<br /><b class="num">2</b> expresando modalidad deóntica [[es posible]], [[lícito]], [[está permitido]] ὅτι ἀτυχῆσαι τὸν χρηίζοντα οὔ σφι δυνατόν ἐστι porque (al rey) no le está permitido desoír a quien formula una petición en un banquete real</i>, Hdt.9.111, τούτων λέξασ' ὅτι καὶ δυνατὸν καὶ θέμις A.<i>A</i>.97, ποῖ γὰρ μολεῖν μοι δυνατόν; S.<i>Ai</i>.1006, οὐκ ἐδόκει αὐτῷ δυνατὸν εἶναι ἀμαχεὶ παρελθεῖν X.<i>HG</i> 7.5.18.<br /><b class="num">III</b> otras formas c. inf.<br /><b class="num">1</b> [[que puede]], [[que tiene posibilidad de]] ὡς δυνατὴ αὕτη ἡ πολιτεία γενέσθαι que sea posible que exista esa forma de gobierno</i> Pl.<i>R</i>.471c, cf. 521a, εἰ ... ἐστιν ἔνια δυνατὰ καὶ εἶναι καὶ μή si hay cosas que pueden existir y no existir</i> Arist.<i>Cael</i>.281<sup>a</sup>29, <i>Int</i>.21<sup>b</sup>38, <i>GC</i> 335<sup>a</sup>33.<br /><b class="num">2</b> [[que puede]], [[que tiene el efecto de]] ὥστ' ἂν γένοιτο οὗτος ὁ λόγος [[δυνατός]] ... ἀσύμβλητον αὐτὸν ... ἁδρότητα λήψεσθαι de manera que este discurso tendría el poder de hacer que cualquiera adquiriera una fuerza incomparable</i> Epicur.<i>Ep</i>.[2] 83.<br /><b class="num">B</b> sent. act.<br /><b class="num">I</b> de pers., dioses y asimilados<br /><b class="num">1</b> [[potente]], [[poderoso]], [[fuerte]]<br /><b class="num">a)</b> en sent. fís. [[fuerte]], [[robusto]] κατὰ τὴν σωματικὴν χρείαν ἦν ὁ ... ἀνὴρ δ. καὶ καταπληκτικός Plb.21.9.2, δ. ἰσχύι [[LXX]] 1<i>Ma</i>.10.19, ὅσῳ δυνατώτερος [[ἄρσην]] θηλυτέρης <i>AP</i> 12.17, tb. de anim. ἵπποι X.<i>Cyr</i>.5.3.35<br /><b class="num">•</b>subst. [[οἱ δυνατοί]] op. [[οἱ ἀσθενέστεροι]] Aesop.155<br /><b class="num">•</b>[[que tiene todas sus facultades]] op. [[ἀδύνατος]] ‘[[inválido]]’, Lys.24.12<br /><b class="num">•</b>medic. [[fuerte]], [[que se encuentra con fuerzas]] Hp.<i>Mul</i>.1.63, <i>Int</i>.25, 30, para soportar un tratamiento, Hp.<i>Morb</i>.2.50, <i>Acut.(Sp.)</i> 53, dif. de ἰσχυρός Pl.<i>Prt</i>.350d;<br /><b class="num">b)</b> ref. al potencial bélico τοὺς ... Ἑλλήνων δυνατωτάτους Hdt.1.53, op. [[ἀσθενής]] Hdt.9.31, τῇ ἐς πόλεμον παρασκευῇ δυνατώτεροι Th.1.25, [[δυνατώτατα]]... ταῦτα τῶν ναυτικῶν ἦν Th.1.14, τὸν ἥσσω ὑπὸ τοῦ δυνατωτέρου κατείργεσθαι Th.1.76, cf. Pl.<i>Plt</i>.308a, D.S.16.9, πολλῶν ... καὶ δυνατῶν ἐστρατευκότων D.S.3.2;<br /><b class="num">c)</b> en sent. moral y relig. δυνατοὶ γενόμενοι ... ταῖς ψυχαῖς habiendo adquirido fortaleza moral</i> X.<i>Mem</i>.2.1.19, ἀνὴρ προφητὴς δ. ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ <i>Eu.Luc</i>.24.19, ὅταν γὰρ ἀσθενῶ, τότε δ. εἰμι 2<i>Ep.Cor</i>.12.10, cf. Origenes <i>Io</i>.20.36 (p.377), οἱ δυνατοί los fuertes</i> en la fe <i>Ep.Rom</i>.15.1, φυλάσσων ... τὰς ἐντολὰς τοῦ θεοῦ ἔσῃ δ. ἐν πάσῃ πράξει Herm.<i>Mand</i>.7.1.<br /><b class="num">2</b> [[poderoso]]<br /><b class="num">a)</b> ref. la riqueza [[pudiente]] δυνατὴν ἔσχον χρημάτων προσόδῳ τὴν πόλιν Th.1.13, χρήμασί τε δυνατοὶ ἦσαν Th.1.13, cf. Pl.<i>La</i>.186c, X.<i>An</i>.1.9.24, <i>ITemple of Hibis</i> 4.13 (I d.C.);<br /><b class="num">b)</b> ref. al <i>status</i> social o [[dignidad]] [[preminente]], [[influyente]], [[poderoso]] ἀνὴρ Ὀλυμπιονίκης ... εὐγενής τε καὶ δ. Th.1.126, δ. ὢν τῷ τε ἀξιώματι καὶ τῇ γνώμῃ Th.2.65<br /><b class="num">•</b>frec. subst. [[οἱ δυνατοί]] = [[las personas poderosas]], [[las personas principales]], [[las personas importantes]] οἱ δυνατοὶ καλὰ κτήματα ... ἀπολωλεκότες Th.2.65, οἱ δυνατοὶ τῶν Περσῶν Th.1.89, cf. I.<i>BI</i> 1.242, D.S.19.94, τὰ δὲ τοῖς δυνατοῖς οὐκ ἐριστὰ πλάθειν S.<i>El</i>.219, τῶν δυνατῶν οὐδείς σε γαμήσει <i>AP</i> 11.306 (Pall.), en sup. οἱ δυνατώτατοι ... πολῖται γιγνόμενοι Th.1.2, cf. 8<br /><b class="num">•</b>c. ref. esp. política [[los aristócratas]], [[la facción aristocrática]], op. al δῆμος: ὁ δῆμος αὐτῶν ἐξεδίωξε τοὺς δυνατούς Th.1.24, οἱ δυνατοὶ ... ἐκβάλλουσι τὸν δῆμον Th.5.4, cf. 3.27;<br /><b class="num">c)</b> de dioses [[poderoso]] Δυνατὴ θεὸς Λητώ <i>TAM</i> 5(1).250, δ. εἶ de Dios <i>Didache</i> 10.4, cf. Meth.<i>Creat</i>.3, τὸ πνεῦμα τὸ θεῖον Herm.<i>Mand</i>.11.21, cf. Tat.<i>Orat</i>.7, del arcángel Gabriel <i>PMag</i>.7.1013, del alma, Clem.Al.<i>Ex.Thdot</i>.51.<br /><b class="num">3</b> [[capaz de]], [[capacitado para]], [[eficaz]] ὅσονπερ δ. εἰμι en la medida de mi capacidad</i> E.<i>Or</i>.523, gener. c. ac. de rel., gen. o constr. prep. δυνατώτατος ... τὰ λογιστικά Pl.<i>Hp.Mi</i>.366d, δυνατοὶ πολέμου [[LXX]] 2<i>Pa</i>.17.18, τοὺς ψευδεῖς φῇς εἶναι δυνατοὺς ... καὶ σοφοὺς εἰς ἅπερ ψευδεῖς Pl.<i>Hp.Mi</i>.366a, cf. <i>Sph</i>.232c, (χώραν) δυνατωτέραν ... εἰς τὴν τῶν καρπῶν ἔκφυσιν <i>Gp</i>.2.21.5, ἧττον τὸ σῶμα δυνατὸν πρὸς ταῦτα el cuerpo menos capacitado para esas actividades</i> X.<i>Oec</i>.7.23, δυνατώτατος ... κατὰ ταῦτα Pl.<i>Hp.Mi</i>.366d, δυνατώτατον ἐν λόγῳ Theopomp.Hist.342, cf. D.S.13.37, δ. ... ἐν ταῖς γραφαῖς <i>Act.Ap</i>.18.24<br /><b class="num">•</b>c. inf. de verbos que implican [[actuación]] o una [[actividad]] [[intelectual]] o volitiva [[capacitado para]], [[capaz de]] οὐ δυνατοί ἐσμεν κρίνειν τἀληθές no tenemos [[capacidad]] para discernir lo verdadero</i> Anaxag.B 21, cf. Pl.<i>R</i>.618c, βουλεῦσαι ... δυνατοί Pi.<i>N</i>.9.39, τοὺς [[αὑτοῦ]] παῖδας [[ἕκαστος]] ἔσται δ. διαγιγνώσκειν Ar.<i>Ec</i>.636, ξείνια ... πλέον' ἐστ' οὐ δ. παρέχειν no está en condiciones de dar más regalos de hospitalidad</i> Thgn.522, δυνατοὶ παρέχειν πολὺν ὕμνον Pi.<i>N</i>.6.33, οὐ ... δυνατοί εἰμεν οἰκέειν τὴν χώρην Hdt.1.97, λέγειν τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος Th.1.139, cf. Pl.<i>Prt</i>.319a, Ar.<i>Eq</i>.350, Th.2.97, 4.66, δ. δρᾶν ὅσον πρόθυμος εἶ E.<i>Heracl</i>.731, cf. <i>Ph</i>.505, δ. ἐστ' ἀναγκάσαι E.<i>Hipp</i>.922, δ. ... τυγχάνειν ὅτου ἂν ἐπιθυμῇς X.<i>Mem</i>.3.6.2, cf. Plb.3.11.9, δυνατοὶ ... περιγενέσθαι τῶν ... δυνάμεων D.S.18.29, ὁ μόνος δ. ποιῆσαι ταῦτα 1<i>Ep.Clem</i>.61.3, cf. <i>Eu.Luc</i>.14.31, 1<i>Ep.Clem</i>.48.5<br /><b class="num">•</b>subst. ἐᾶν τοὺς δυνατωτάτους ἄρχειν permitir que los más capacitados ejerzan las magistraturas</i> X.<i>Ath</i>.1.3, τοῖς δυνατωτάτοις καὶ τοῖς σώμασι καὶ τοῖς χρήμασι λῃτουργεῖν Decr. en Arist.<i>Ath</i>.29.5, ὁ ... δῆμος ἐζήτει τὸν δυνατώτατον [[εἰπεῖν]] D.S.16.85<br /><b class="num">•</b>neutr. sup. como adv. [[con gran eficacia]] τὰ ... ἀληθῆ σὺ ἂν [[δυνατώτατα]] εἴποις περὶ τούτων Pl.<i>Hp.Mi</i>.366d, cf. <i>R</i>.516d.<br /><b class="num">II</b> de cosas<br /><b class="num">1</b> [[fuerte]], [[resistente]] ἱμάς Hp.<i>Art</i>.47, [[δεσμός]] Hp.<i>Art</i>.70, τοῦ πάντος σώματος τὰ [[δυνατώτατα]] ... ὀστᾶ τυγχάνει Eus.M.23.312A<br /><b class="num">•</b>milit. [[potente]], [[poderoso]] προτείχισμα Plb.10.31.8, ὅπλα ... δυνατά en una compar. 2<i>Ep.Cor</i>.10.4.<br /><b class="num">2</b> c. inf. act. o med. [[que puede]] λῦσαι δ. ... ἐπιμομφάν ... τόκος Pi.<i>O</i>.10.9, τὸ μὴ γενέσθαι δυνατόν lo que es imposible que exista</i> Simon.37.22, στερεοῖς δέρμασιν ... δυνατοῖς ... (ἀμῦναι) καύματα Pl.<i>Prt</i>.321a, ὁ χρυσὸς τὸ τεῖχος ὑπερβῆναι δ. ἐστιν D.S.16.54<br /><b class="num">•</b>c. inf. sobreentendido τὰς ναῦς ἁπάσας, ὅσαι ἦσαν καὶ δυναταί καὶ ἀπλοώτεραι todas las naves, tanto las que estaban en condiciones como las que eran incapaces de navegar</i> Th.7.60<br /><b class="num">•</b>fig. ἥτις (μύλη) δυνατὴ τὸν ἐμὸν θυμὸν κατερεῖξαι Ar.<i>V</i>.649<br /><b class="num">•</b>[[eficaz]] ὄξος ... χρωτὶ ... παραπλήσιον θαλάσσῃ καὶ δυνατώτερον Hp.<i>Liqu</i>.4, δυνατωτάτη ... τῶν ἀναγκέων el más eficaz de los métodos de reducción</i> Hp.<i>Art</i>.47.<br /><b class="num">3</b> subst. τὸ δυνατόν [[riqueza]], [[recursos]] τὸ κοινὸν αὔξοντος ... ἀπὸ τοῦ τῆς πόλεως δυνατοῦ X.<i>HG</i> 1.4.13.<br /><b class="num">III</b> de abstr.<br /><b class="num">1</b> [[fuerte]], [[poderoso]], [[potente]] ὅτι ... δυνατώτερον ... εἴη [[ἀδικία]] [[δικαιοσύνη]]ς Pl.<i>R</i>.351a, [[δόξα]] θεοῦ <i>Trag.Adesp</i>.617.12, ὁ ... Ἠρίννης ... πόνος ... ἑτέρων πολλῶν δυνατώτερος la obra de Erina, de mayor [[fuerza]] que la de otros muchos</i>, <i>AP</i> 7.11 (Asclep.), πάθος ... εὐπαθείας δυνατώτερον Ph.1.418, δυνατῇ ... καὶ στερεᾷ οὐσίᾳ τῇ χαλκοῦ Ph.1.81, πίστις Herm.<i>Mand</i>.9.10, cf. Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.4.5, de la inspiración de la Sibila, Iust.Phil.<i>Coh.Gr</i>.38.2, τὸ σῶμα ἐργάζεσθαι οὐδὲν δύναται ... δυνατώτερον ... [τῆς ψυχῆς] Hippol.<i>Haer</i>.7.24.1<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. τὸ δυνατόν [[poder]] θέλων ὁ θεὸς ... γνωρίσαι τὸ δυνατὸν αὐτοῦ <i>Ep.Rom</i>.9.22, τὸ δυνατὸν τῆς ἀναστάσεως Const.<i>Or.S.C</i>.20 (p.184), cf. Ath.Al.<i>V.Anton</i>.28.8, Thdr.Mops.M.66.920D, Dion.Ar.<i>DN</i> 8.2.<br /><b class="num">2</b> jur., c. ac. de rel. [[efectivo]] νόμοι ὅσοι μὴ ταῦτα δυνατοί leyes que no son efectivas para esto</i> Pl.<i>Lg</i>.771a.<br /><b class="num">3</b> fil. [[posible]], [[capaz]] λέγομεν δυνατὸν ὃ πέφυκε κινεῖν ἄλλο ἢ κινεῖσθαι ὑπ' [[ἄλλου]] Arist.<i>Metaph</i>.1048<sup>a</sup>28, cf. 1019<sup>a</sup>33, 1047<sup>a</sup>24.<br /><b class="num">C</b> adv. [[δυνατῶς]]<br /><b class="num">1</b> [[con capacidad]], [[con eficacia]], [[con habilidad]] ποιοῦντες δ. ἐν τῇ ἐργασίᾳ [[LXX]] 1<i>Pa</i>.26.8, δ. καὶ ἐπιεικῶς ἐν ἑκάστοις ἀναστρεφόμενος comportándose en todos ellos (los tribunales) con [[eficacia]] y [[equidad]]</i>, <i>NIS</i> 2.4.8 (II a.C.), cf. <i>IPr</i>.24.12 (III a.C.).<br /><b class="num">2</b> [[con fuerza]], [[con energía]] ἠμύνοντο δ. Plb.10.14.6, δυνατοὶ δὲ δ. ἐτασθήσονται [[LXX]] <i>Sap</i>.6.6, φραξώμεθα δ. Ph.1.421, δ. τὸ γενόμενον ἔσται el [[suceso]] acaecerá con [[intensidad]]</i> Vett.Val.192.14, τὸ πλῆθος τῆς πόλεως ἐστασίασαν δ. Io.Mal.<i>Chron</i>.M.16.407<br /><b class="num">•</b>[[con valor]] ἵνα δ. πάντα ἴδῃς, μηδὲν δειλαινόμενος Herm.<i>Sim</i>.9.1.3<br /><b class="num">•</b>en la [[esfera]] de la [[lengua]] [[con fuerza]], [[con firmeza]], [[con convicción]] ὅτι ... δ. ὁ [[Φίλιππος]] εἴποι Aeschin.2.48, cf. D.H.<i>Th</i>.28.2, 31.1, Luc.<i>Am</i>.52, Plu.2.208c, <i>Caes</i>.8, Basil.<i>Ep</i>.362, <i>Orac.Sib</i>.proem.79<br /><b class="num">•</b>[[con grandeza]] [[εἰπεῖν]] ... τὰ μεγάλα ... δ. D.H.<i>Lys</i>.16.3, [[ἀκριβῶς]] καὶ [[δυνατῶς]] D.H.<i>Pomp</i>.6.7, <i>Th</i>.13.3, [[δυνατῶς]] καὶ [[εὐθυβόλως]] Ph.1.480.<br /><b class="num">3</b> [[δυνατῶς ἔχειν]] = [[ser posible]], [[ser factible]] οὐκ ὦν [[ἐξαναχωρέω|ἐξαναχωρέειν]] οὐδετέροισι δ. ἔχει Hdt.7.11, cf. Eus.<i>PE</i> 7.18.5.
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 32: Line 32:
}}
}}
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=δυνατή, δυνατόν ([[δύναμαι]]); (from [[Pindar]] down), the Sept. for גִּבּור; [[able]], [[powerful]], [[mighty]], [[strong]];<br /><b class="num">1.</b> [[absolutely]];<br /><b class="num">a.</b> [[mighty]] in [[wealth]] and [[influence]]: ); οἱ δυνατοί, the [[chief]] men, Josephus, b. j. 1,12, 4 ἧκον Ἰουδαίων οἱ δυνατοί; [[Xenophon]], Cyril 5,4, 1; [[Thucydides]] 1,89; [[Polybius]] 9,23, 4). ὁ [[δυνατός]], the preeminently [[mighty]] [[one]], [[almighty]] God, [[strong]] in [[soul]]: to [[bear]] calamities and trials [[with]] [[fortitude]] and [[patience]], [[δυνατός]] [[εἰμί]] [[with]] an infinitive, "to be [[able]] (to do [[something]]; (Buttmann, 260 (224); Winer's Grammar, 319 (299))): R G; R G; δύναται; [[δυνατός]] ἐν τίνι, [[mighty]], i. e. excelling in [[something]]: ἐν ἔργῳ καί λόγῳ, ἐν λόγοις καί ἔργοις, ἐν γραφαῖς:, excelling in [[knowledge]] of the Scriptures, [[πρός]] τί, [[mighty]], i. e. having [[power]] for [[something]]: δυνατόν (in [[passive]] [[sense]], cf. Buttmann, 190 (165)) [[possible]]: εἰ δυνατόν (ἐστι), [[οὐκ]] ἦν δυνατόν followed by infinitive δυνατόν τί ἐστι τίνι (Buttmann, 190 (165)), [[παρά]] Θεῷ πάντα δυνατά ἐστι, Τό δυνατόν [[αὐτοῦ]], [[what]] his [[power]] could do, equivalent to [[τήν]] δύναμιν [[αὐτοῦ]], Winer's Grammar, § 34,2.
|txtha=δυνατή, δυνατόν ([[δύναμαι]]); (from [[Pindar]] down), the Sept. for גִּבּור; [[able]], [[powerful]], [[mighty]], [[strong]];<br /><b class="num">1.</b> [[absolutely]];<br /><b class="num">a.</b> [[mighty]] in [[wealth]] and [[influence]]: ); οἱ δυνατοί, the [[chief]] men, Josephus, b. j. 1,12, 4 ἧκον Ἰουδαίων οἱ δυνατοί; [[Xenophon]], Cyril 5,4, 1; [[Thucydides]] 1,89; [[Polybius]] 9,23, 4). ὁ [[δυνατός]], the preeminently [[mighty]] [[one]], [[almighty]] God, [[strong]] in [[soul]]: to [[bear]] calamities and trials [[with]] [[fortitude]] and [[patience]], [[δυνατός]] [[εἰμί]] [[with]] an infinitive, "to be [[able]] (to do [[something]]; (Buttmann, 260 (224); Winer's Grammar, 319 (299))): R G; R G; δύναται; [[δυνατός]] ἐν τίνι, [[mighty]], i. e. excelling in [[something]]: ἐν ἔργῳ καί λόγῳ, ἐν λόγοις καί ἔργοις, ἐν γραφαῖς:, excelling in [[knowledge]] of the Scriptures, [[πρός]] τί, [[mighty]], i. e. having [[power]] for [[something]]: δυνατόν (in [[passive]] [[sense]], cf. Buttmann, 190 (165)) [[possible]]: εἰ δυνατόν (ἐστι), [[οὐκ]] ἦν δυνατόν followed by infinitive δυνατόν τί ἐστι τίνι (Buttmann, 190 (165)), [[παρά]] Θεῷ πάντα δυνατά ἐστι, Τό δυνατόν αὐτοῦ, [[what]] his [[power]] could do, equivalent to [[τήν]] δύναμιν αὐτοῦ, Winer's Grammar, § 34,2.
}}
}}
{{grml
{{grml