προσ-: Difference between revisions

|mltxt=ΝΜΑ<br />α' συνθετικό πολλών συνθέτων της Ελληνικής που ανάγεται στην [[πρόθεση]] [[πρός]] και εμφανίζει τις [[εξής]] σημασίες: α) [[επίταση]] ή [[επαύξηση]] της σημ. του β' συνθετικού (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[αυξάνω]], <i>προσ</i>-<i>έτι</i>, <i>προσ</i>-[[θέτω]], <i>πρόσ</i>-<i>οδος</i>, <i>προσ</i>-<i>φιλής</i>, <i>πρόσ</i>-<i>χαρος</i>)<br />β) την [[κατεύθυνση]], το [[σημείο]] αναφοράς του β' συνθετικού (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[αγορεύω]], <i>προσ</i>-[[εδαφίζω]], <i>προσ</i>-[[φέρω]], <i>προσ</i>-[[φωνώ]])<br />γ) [[εναντίωση]], εχθρική [[διάθεση]] (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-<i>άγω</i>, <i>προσ</i>-[[βάλλω]], [[προσκρούω]], <i>προσ</i>-[[τρίβω]])<br />δ) προσανατολισμό, [[θέση]] ως [[προς]] τα [[σημεία]] του ορίζοντα (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[ανατολίζω]])<br />ε) [[τοποθέτηση]] [[πάνω]] σε [[κάτι]] (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[αλείφω]], <i>προσ</i>-<i>φύω</i>, <i>προσ</i>-[[χώνω]])<br />στ) το [[μέρος]] που βρίσκεται [[μπροστά]] ([[πρβλ]]. [[πρόσοψη]], [[πρόσωπο]])<br />τοπική [[εγγύτητα]], αυτό που βρίσκεται [[κοντά]] σε εκείνο που δηλώνει το β' συνθετικό (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[εδρεύω]], <i>πρόσ</i>-<i>γειος</i>, <i>προσ</i>-[[γράφω]], <i>πρόσ</i>-<i>καιρος</i>, <i>πρόσ</i>-<i>κειμαι</i>, <i>προσ</i>-<i>ωρινός</i>)<br />η) [[εξάρτηση]], στενή [[σχέση]], [[συνοδεία]] (<b>πρβλ.</b> [[προσάδω]], <i>προσ</i>-<i>άλληλος</i>, <i>προσ</i>-[[αρτώ]], <i>προσ</i>-[[αρκώ]], <i>προσ</i>-[[κολλώ]], <i>προσ</i>-[[πάσχω]])<br />θ) τον σκοπό για τον οποίο γίνεται αυτό που δηλώνει το β' συνθετικό (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[άναμμα]], <i>προσ</i>-[[οικίζω]], <i>προσ</i>-[[εύχομαι]], <i>προσ</i>-<i>παθώ</i>, <i>προσ</i>-<i>ποιούμαι</i>)<br />ι) [[συμφωνία]], αυτό που ταιριάζει, που αρμόζει στη σημ. του β' συνθετικού (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[αρμόζω]], <i>προσ</i>-[[ιδιάζω]], <i>προσ</i>-<i>ήκω</i>, <i>προσ</i>-[[ωδός]])<br />ια) το ενώπιον ([[πρβλ]]. [[προσαντώ]], [[πρόσειμι]])<br /><i>ιβ</i>) [[στάση]] σε [[τόπο]] (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[απομένω]], <i>πρόσ</i>-<i>πατρις</i>)<br />ιγ) [[προσέγγιση]] (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[είκελος]], <i>προσ</i>-<i>όμοιος</i>). Λόγω της ευρύτατης χρήσης συνθ. με <i>προσ</i>- κατέληξαν ορισμένα να χρησιμοποιηθούν με την [[ίδια]] σημ. που είχε το β' συνθετικό ως απλό (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-[[ιλιγγιώ]], <i>προσ</i>-[[κινδυνεύω]], <i>προσ</i>-[[μονάζω]], <i>προσ</i>-[[τερατολογώ]]).Παραδείγματα συνθ. με α' συνθετικό <i>προσ</i>-: [[προσαγορεύω]], [[προσάγω]], [[προσάπτω]], [[προσαράσσω]], [[προσαρμόζω]], [[προσαρτώ]], [[προσαυξάνω]], [[προσβάλλω]], [[πρόσγειος]], <i>προσγί</i>(<i>γ</i>)<i>νομαι</i>, [[προσγράφω]], [[προσδέχομαι]], [[προσδίδω]] (<i>μι</i>), [[προσδοκώ]], [[προσεγγίζω]], [[προσεδαφίζω]], [[προσέλευση]], [[προσέρχομαι]], [[προσεταιρίζομαι]], [[προσέτι]], [[προσεύχομαι]], [[προσέχω]], [[προσήκω]], [[προσήλιος]], [[προσηλώ]](<i>νω</i>), [[προσήνεμος]], [[προσηνής]], [[πρόσκαιρος]], [[προσκαλώ]], [[προσκαρτερώ]], [[πρόσκειμαι]], [[προσκλαίω]], [[προσκλίνω]], [[προσκολλώ]], [[προσκομίζω]], [[προσκόπτω]], [[προσκρούω]], [[προσκτώμαι]], [[προσκυνώ]], [[προσλαμβάνω]], [[προσμαρτυρώ]], [[προσμένω]], [[προσμετρώ]], [[προσνεύω]], [[πρόσοδος]], [[προσονομάζω]], [[προσορμίζω]], [[πρόσοψη]], [[προσπαθώ]], [[προσπίπτω]], [[προσποιούμαι]], [[προσπορίζω]], [[προστάσσω]], [[προστίθημι]], [[πρόστιμο]](<i>ν</i>), [[προστρέχω]], [[προστρίβω]], [[προστυγχάνω]], [[προσυπογράφω]], [[προσφάγι]](<i>ον</i>), [[πρόσφατος]], [[προσφέρω]], [[προσφεύγω]], [[προσφιλής]], [[πρόσφυξ]](-<i>υγας</i>), [[προσφύω]], [[προσφωνώ]], [[προσχώνω]](<i>ννυμι</i>), [[προσχωρώ]], [[πρόσωπο]](<i>ν</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[προσαγάλλω]], [[προσαγγέλλω]], [[προσάδω]], [[προσάλληλος]], [[προσαναγκάζω]], [[προσανάγω]], [[προσαναπαύω]], [[προσαντώ]], [[προσβαίνω]], [[προσβοηθώ]], [[προσεδρεύω]], [[πρόσεργος]], [[προσήγορος]], [[προσίστημι]], [[προσκάθημαι]], [[προσλείπω]], [[προσνέμω]], [[προσπίνω]], [[προσπλέω]], [[προσπορεύομαι]], [[προστρέπω]], [[προσωδός]], [[προσώνυμος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[προσαιτώ]], [[προσανάκειμαι]], [[προσασκώ]], [[προσεγείρω]], [[πρόσειμι]] (Ι), [[προσήλυτος]], [[προσίημι]], [[προσλέγω]], [[προσομιλώ]], [[προσπάσχω]], [[προσπνέω]], [[προσστέλλω]], [[προσυπακούω]], [[προσχαρίζομαι]]<br /><b>μσν.</b><br />[[προσζητώ]], [[προσηττώμαι]], [[προσμονάζω]], [[προσπενθώ]], [[προσπλησιάζω]], [[προσφαντάζω]], [[προσφράζω]]<br /><b>μσν.-νεοελλ.</b> [[προσομοιάζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[προσαμμώνω]], [[προσάναμμα]], [[προσανατολίζω]], [[προσδένω]], [[προσελκύω]], [[προσεπικυρώνω]], [[προσθαλασσώνω]], [[προσθέτω]], [[προσιδιάζω]], [[προσκέφαλο]], [[προσπέφτω]], [[πρόστυχος]], [[πρόσχαρος]], [[προσωρινός]].