κινέω: Difference between revisions

|Definition=aor. [[ἐκίνησα]], Ep.<br><span class="bld">A</span> κίνησα Il.23.730, etc.:—Med. and Pass., fut. [[κινήσομαι]] (in pass. sense) Pl.''Tht.''182c, D.9.51, -ηθήσομαι Ar.''Ra.'' 796, Pl.''R.''545d, etc.: aor. Med. (Ep.) κινήσαντο Opp.''C.''2.582: aor. Pass. [[ἐκινήθην]], Ep.3pl. ἐκίνηθεν Il.16.280: (cf. [[κίω]]):—[[set in motion]], <b class="b3">ἄγε κινήσας</b>, of Hermes leading the souls, Od.24.5; simply, [[move]], οὐδέ τι κινῆσαι μελέων ἦν 8.298; κ. θύρην 22.394; κ. κάρη Il.17.442, etc.; Ζέφυρος κ. λήϊον 2.147; κ. ὄμμα S.''Ph.''866; ναῦς ἐκίνησεν πόδα E.''Hec.''940 (lyr.), etc.; <b class="b3">σκληρὰ ἡ γῆ ἔσται κινεῖν</b>, i.e. plough, X.''Oec.''16.11; <b class="b3">κ. δόρυ</b>, of a warrior about to attack, E.''Andr.''607; κ. στρατιάν Id.''Rh.''18 (anap.); κ. ὅπλα Th.1.82; <b class="b3">κ. σκάφην</b> [[rock]] a cradle, Phylarch.36 J.<br><span class="bld">b</span> in later Gr., [[set in motion]] a process of law, etc., ''PKlein.Form.''405, etc.<br><span class="bld">2</span> [[remove]] a thing from its place, ἀνδριάντα Hdt.1.183; γῆς ὅρια Pl.''Lg.'' 842e; <b class="b3">κ. τι τῶν ἀκινήτων</b> [[meddle with]] things sacred, Hdt.6.134, cf. S. ''Ant.''1061, Th.4.98; <b class="b3">κ. τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι</b> [[apply]] them to an alien purpose, Id.2.24; κ. τῶν χρημάτων Id.1.143, 6.70; κ. τὸ στρατόπεδον X.''An.''6.4.27, etc. ([[κινεῖν]] alone, Plb.2.54.2, cf. [[LXX]] ''Ge.''20.1, Plu.''Dio'' 27); [[change]], [[innovate]], νόμαια Hdt.3.80; τοὺς πατρίους νόμους Arist. ''Pol.''1268b28; τῶν κειμένων νόμων Zaleuc. ap. Stob.4.2.19:—Pass., νόμιμα κινούμενα Pl.''Lg.''797b; ἰατρικὴ κινηθεῖσα παρὰ τὰ πάτρια Arist. ''Pol.''1268b35: so abs. in Act., [[change treatment]], ib.1286a13.<br><span class="bld">3</span> Gramm., [[inflect]], τὰ ῥήματα ἐκίνει τὸ τέλος A.D.''Pron.''104.15:—more usually in Pass., <b class="b3">κατὰ τὸ τέλος κινεῖσθαι</b> ib.104.10.<br><span class="bld">4</span> [[alter]] a manuscript reading, Str.7.3.4.<br><span class="bld">II</span> [[disturb]], of a wasps' nest, τοὺς δ' εἴ πέρ τις… κινήσῃ ἀέκων Il.16.264; [[arouse]], κ. τινὰ ἐξ ὕπνου E.''Ba.''690; [[urge on]], φόβος κ. τινά A.''Ch.''289; <b class="b3">φυγάδα πρόδρομον κινήσασα</b> [[having driven]] him in headlong flight, S.''Ant.''109 (lyr.); <b class="b3">κ. ἐπιρρόθοις κακοῖσιν</b> [[attack]], [[assail]], ib.413; μήτηρ κ. κραδίαν, κ. δὲ χόλον E.''Med.''99 (anap.); ἐάν με κινῇς καὶ ποιήσῃς τὴν χολὴν… ζέσαι Anaxipp.2; <b class="b3">κ. τινά</b> [[incite]] or [[stir]] one [[up]] to speak, Pl.''R.''329e, ''Ly.''223a, X.''Mem.''4.2.2; <b class="b3">κ. τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα</b> [[stir up]]… questions, Pl.''Tht.''163a; [[call in question]] an assumption, τὰ μέγιστα κ. τῶν μαθηματικῶν Arist.''Cael.''271b11, cf. Phld.''Sign.''27; κ. τὸ τὰ ἄκρα… ἀνταίρειν Str.2.1.12, cf. Plot.2.1.6; ὁ κινῶν [τὰ φαινόμενα] λόγος S.E.''M.''8.360:—Pass., S.''OC''1526; <b class="b3">κινεῖται γὰρ εὐθύς μοι χολή</b> my bile [[is stirred]], Pherecr.69.5; κεκινῆσθαι πρός τι X.''Oec.''8.1.<br><span class="bld">2</span> [[set going]], [[cause]], [[call forth]], φθέγματα S.''El.''18; πατρὸς στόμα Id.''OC'' 1276; μῦθον E.''El.''302; λόγον περί τινος Pl.''R.''450a; πάντα κ. λόγον Id.''Phlb.''15e; κ. ὀδύνην S.''Tr.''974 (anap.); κακά Id.''OT''636; πάθος Phld. ''Mus.''p.4 K.; [[πόλεμον]], [[πολέμους]], Th.6.34, Pl.''R.''566e; Ἐμπεδοκλέα… πρῶτον ῥητορικὴν κεκινηκέναι Arist.''Fr.''65.<br><span class="bld">3</span> Medic., <b class="b3">κ. οὔρησιν, οὖρα</b>, Dsc.2.109, 127; [[κοιλίαν]] ib.6.<br><span class="bld">4</span> [[sensu obsceno|sens. obsc.]], κ. γυναῖκα Eup.233.3 ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἐβίνουν]]), cf.Ar.''Ach.''1052 ([[varia lectio|v.l.]]), ''Eq.''364, ''Nu.''1103 (lyr., Pass.), al., ''AP''11.7 (Nicander); κ. τὰ σκέλεα Herod.5.2.<br><span class="bld">5</span> phrases: <b class="b3">κ. πᾶν χρῆμα</b> [[turn]] every stone, [[try]] every way, Hdt.5.96; <b class="b3">μὴ κ. εὖ κείμενον</b> 'let sleeping dogs lie', Pl.''Phlb.''15c; <b class="b3">μὴ κίνει Καμάριναν, ἀκίνητος γὰρ ἀμείνων</b> Orac. ap. St.Byz.; <b class="b3">κινεῦντα μηδὲ κάρφος</b> 'not [[stirring]] a finger', Herod.3.67, cf. 1.55; μηδ' ὀδόντα κινῆσαι Id.3.49; <b class="b3">κ. τὸν ἀπ' ἴρας πύματον λίθον</b> 'play the last card', Alc.82 ([[si vera lectio|s.v.l.]]).<br><span class="bld">6</span> in Law, <b class="b3">πολιτικῶς κ. κατά τινος</b> [[employ]] civil [[action]] against, ''Cod.Just.''4.20.13.1.<br><span class="bld">B</span> Pass., to [[be put in motion]], [[go]], Il.1.47; <b class="b3">νηθεὶς ἐπῄει</b> dub. in Pi.''Fr.''101: generally, to [[be moved]], [[stir]], <b class="b3">κινήθη ἀγορή, ἐκίνηθεν φάλαγγες</b>, Il.2.144, 16.280; of an earthquake, Δῆλος ἐκινήθη Hdt.6.98, Th.2.8; θύελλα κινηθεῖσα S.''OC''1660; <b class="b3">τί κεκίνηται</b>; what [[motion is]] this? E.''Andr.''1226 (anap.); [[κινεῖσθαι]], opp. [[ἑστάναι]], [[motion]], opp. [[rest]], Pl. ''Sph.''250b, etc.; <b class="b3">ὥσπερ χορδαὶ ἐν λύρᾳ συμπαθῶς κινηθεῖσαι</b> [[vibrating]] in unison, Plot.4.4.8.<br><span class="bld">2</span> of persons, to [[be moved]], [[stirred]], <b class="b3">ὁ κεκινημένος</b> [[one who is agitated]], [[excited]], Pl.''Phdr.''245b, cf. Vett.Val.45.25, al.; κ. παθητικῶς Phld.''Rh.''1.193 S.<br><span class="bld">3</span> of dancing, κ. τῷ σώματι Pl.''Lg.''656a.<br><span class="bld">4</span> [[move forward]], of soldiers, S.''OC''1371, E.''Rh.''139, ''Ph.''107; but <b class="b3">κ. ἐκ τῆς τάξεως</b> [[leave]] the ranks, X.''HG''2.1.22.<br><span class="bld">5</span> to [[be disturbed]] or [[in rebellion]], D.C.39.54, 42.15, al.<br><span class="bld">6</span> <b class="b3">κεκινημένος περί τι</b>, Lat. [[versatus in]]... Pl.''Lg.''908d.

|elnltext=κινέω [~ κίω] ook praes. κίνυμαι; Aeol. imperat. κίνη, med. κινεῦ; ep. aor. κίνησα, 3 sing. iter. (ἀπο)κινήσασκε; ep. aor. pass. 3 plur. ἐκίνηθεν met acc. bewegen, in beweging zetten:; κάρη het hoofd schudden Il. 17.442; ook pass.:; Δῆλος ἐκινήθη Delos werd door een aardbeving getroffen Thuc. 2.8.3; spreekw.:; κ. πᾶν χρῆμα hemel en aarde bewegen Hdt. 5.96.1; κ. πάντα λόγον elk mogelijk argument in stelling brengen Plat. Smp. 198e; seks. neuken, ook pass. tot actie bewegen, opruien, prikkelen:; τοὺς δ’ εἴ περ... ὀδίτης κινήσῃ als een voorbijganger hen (wespen) stoort Il. 16.264; κινῶν ἄνδρ ' ἀνὴρ ἐπιρρόθοις κακοῖσιν terwijl de een de ander wakker hield met luide dreigementen Soph. Ant. 413; overdr.:; φόβος κινεῖ, angst brengt hem in verwarring Aeschl. Ch. 289; μὴ κινήσῃς... ὀδύνην wek geen smart op Soph. Tr. 975; ἐξ ὕπνου κινεῖν δέμας iemand uit zijn slaap halen Eur. Ba. 690; πόλεμον κ. oorlog aanwakkeren Thuc. 6.34.3; κ. στάσεις onlusten veroorzaken NT Act. Ap. 24.5; spreekw.:; μὴ κινεῖν εὖ κείμενον geen slapende honden wakker maken Plat. Phlb. 15c; filos. discussie uitlokken, tot discussie prikkelen:. ἐν νῷ εἶχον... τινὰ τῶν πρεσβυτέρων κινεῖν ik was van plan iemand van de ouderen tot een discussie te verlokken Plat. Lys. 223a; τούτου χάριν τὰ πολλὰ καὶ ἄτοπα ταῦτα ἐκινήσαμεν daarom hebben wij die vele vreemde zaken naar voren gebracht Plat. Tht. 163a. van zijn plaats halen, verwijderen:; μὴ κινέειν τὸν ἀνδριάντα het standbeeld niet te verwijderen Hdt. 1.183.3; κινεῖν τὸ στρατόπεδον het legerkamp opbreken Xen. An. 6.4.27; overdr. veranderen, wijzigen:; τὰ χρήματα ἐς ἄλλο τι κ. het geld voor een ander doel besteden Thuc. 2.24.1; τοὺς πατρίους νόμους κ. de wetten van de voorouders wijzigen Aristot. Pol. 1268b28; abs:.: κινεῖν ἔξεστι τοῖς ἰατροῖς de artsen mogen hun behandeling veranderen Aristot. Pol. 1286a13. med.-pass., intrans. zich bewegen:; κινήθη ἀγορή de vergadering raakte in rep en roer Il. 2.144; τὰ σφέτερα αὐτῶν κινούμενα de onrustige situatie in eigen gebied Thuc. 4.76.4; προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως hij beval dat niemand zijn post mocht verlaten Xen. Hell. 2.1.22; overdr..; κεκινημένος gepassioneerd Plat. Phaedr. 245b; κεκινημένος περί ervaren in. zich bewegen, voortgaan:. εἴπερ οἵδε κινοῦνται λόχοι πρὸς ἄστυ Θήβης als deze afdelingen naar de binnenstad van Thebe gaan Soph. OC. 1371.

|lsmtext='''κῑνέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκίνησα</i>, Επικ. <i>κίνησα</i> — Μέσ. και Παθ., <i>κινήσομαι</i> και <i>-ηθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐκινήθην</i>, Επικ. γʹ πληθ. [[ἐκίνηθεν]]· παρακ. <i>κεκίνημαι</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[θέτω]] σε [[κίνηση]], [[μετακινώ]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[κινώ]] ή [[μετατοπίζω]] ένα [[πράγμα]] από τη [[θέση]] του, σε Ηρόδ.· <i>κ.τὰ ἀκίνητα</i>, αναμειγνύομαι σε πράγματα ιερά, στον ίδ., Σοφ.· κ. τὰ χρήματα ἐς [[ἄλλοτι]], [[μεταχειρίζομαι]] αυτό για [[άλλο]] σκοπό, σε Ηρόδ.· κ. τὸ [[στρατόπεδον]], Λατ. [[castra]] movere, σε Ξεν.· [[μεταβάλλω]], [[μετατρέπω]], [[νεωτερίζω]], <i>τὰ νόμαια</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[διαταράζω]], [[ξεσηκώνω]], λέγεται για [[φωλιά]] [[σφηκών]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[διεγείρω]], [[εξωθώ]], [[ξεσηκώνω]], σε Τραγ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> [[παράγω]], [[προξενώ]], [[προκαλώ]], σε Σοφ. κ.λπ.· παροιμ., κ. [[πᾶν]] [[χρῆμα]], [[κινώ]] [[κάθε]] [[πέτρα]], [[δοκιμάζω]] [[κάθε]] τρόπο, σε Ηρόδ. <b>Β. 1.</b> Παθ., [[θέτω]] σε [[κίνηση]], κινούμαι, [[πορεύομαι]], μετακινούμαι, αναταράζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> κινούμαι [[μπροστά]], λέγεται για [[στράτευμα]], σε Σοφ., Ξεν. κ.λπ.

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[set in movement]], [[drive away]], [[shake]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[κινῆσαι]].<br />Compounds: often with prefix, e. g. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">μετα-</b>, <b class="b3">παρα-</b>, <b class="b3">συν-</b>,<br />Derivatives: [[κίνημα]], [[κίνησις]] [[movement]], [[agitation]] (IA.) with <b class="b3">παρα-κινηματικός</b> (Ph.), [[κινητικός]] [[moving]], [[movable]] (IA.; Chantraine Étude sur le vocab. gr. 101); [[κινηθμός]] [[movement]] (Pi.; on the meaning Benveniste Origines 201); [[κινώ]] = [[κίνησις]] (Emp. 123, 2; after H. Dor.); [[κινητήρ]] [[mover]], [[agitator]] (h. Hom., Pi.; of Poseidon; cf. Fraenkel Nom. ag. 1, 108; 153; Benveniste Noms d'agent 39 a. 42) with [[κινητήριος]] (A.); [[κινητής]] <b class="b2">id.</b> (Ar., Plb.); [[κίνηθρον]] (Poll.), <b class="b3">-ητρον</b> (Eust.) <b class="b2">spoon (for stirring)</b>; [[κινητήριον]] [[brothel]] (Eup.; from [[κινεῖν]] [[sensu obsceno|sens. obsc.]]); - a back-formation from <b class="b3">ἀπο-κινεῖν</b> is [[ἀπόκινος]] m. name of a comic dance (Com.). - Besides [[κίνυμαι]] <b class="b2">move oneself, κινέομαι</b> only present-stem (Il.), incid. with <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> (Q. S.); intensive lengthening is [[κινύσσομαι]] [[be heavily moved]], [[be excited]] (A. Ch. 196; Schwyzer 716) with [[κίνυγμα]] [[moved]], [[light object]], [[playing ball]], [[toy]] (A. Pr. 158, anap.).<br />Origin: IE [Indo-European] [538] <b class="b2">*ḱei-</b> [[set in movement]]<br />Etymology: Because of [[κίνυμαι]] we must assume for [[κινέω]] an older <b class="b3">*κινέϜ-ω</b>, for <b class="b3">*κι-νευ-μι</b>; the non-present forms <b class="b3">κινῆ-σαι</b> etc. are therefore analogical formations. Schwyzer 696 w. n. 5. <b class="b3">κι-νυ-μαι</b>, <b class="b3">*κι-νευ-μι</b> is an old <b class="b3">νυ-</b>present; s. [[κίω]], also [[σεύω]].<br />See also: s. [[κίω]], auch [[σεύω]].