μυστήριον: Difference between revisions

{{ls

|lstext='''μυστήριον''': τό, ([[μύστης]], [[μυέω]]) μυστική, [[ἀπόκρυφος]] [[διδασκαλία]]· ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον πληθ., τὰ μ., θρησκευτικαί τινες ἱεροτελεστίαι, πρῶτον ἐν Ἡρόδ. 2. 51 ἐπὶ τῶν τελετῶν τῶν Καβείρων ἐν Σαμοθρᾴκῃ. Τὰ περιφημότατα μυστήρια ἦσαν τὰ τῆς Δήμητρος ἐν Ἐλευσῖνι, πρῶτον παρ’ Αἰσχύλῳ ἐν Ἀποσπ. 393· τά μεγάλα (ἴδε ἐν λ. [[μυέω]]) κατὰ τὸν Βοηδρομιῶνα· τὰ δὲ μικρὰ τὸν Ἀνθεστηριῶνα· ἀλλὰ μυστήρια ἐτελοῦντο ἐν πάσῃ ὁπωσοῦν μεγάλῃ πόλει τῆς Ἑλλάδος, Λοβ. Ἀγλαόφ. 43. Ἐν τῷ συγγράμματι τούτῳ ὁ Λοβέκ. ἀντικρούει τὴν κοινῶς ἐπικρατοῦσαν γνώμην ὅτι τὰ μυστήρια ἦσαν ἀποκαλύψεις σπουδαίων τινῶν καὶ βαθειῶν θρησκευτικῶν ἀποκρύφων ἀληθειῶν. Ἀληθῶς ἦσαν [[ταῦτα]] [[πάντοτε]] μυστικά· ἀλλὰ πᾶς [[Ἕλλην]] [[ἄνευ]] διακρίσεως τάξεως καὶ παιδείας, [[ἴσως]] δὲ καὶ [[δοῦλος]] (σ. 19), ἠδύνατο νὰ μυηθῇ, κατὰ δὲ τοὺς μεταγενεστέρους χρόνους ἔτι καὶ ξένοι (σ. 20). Πιθανῶς τὰ μυστήρια ἦσαν παραστάσεις σκηνικαὶ τῶν θρησκευτικῶν μύθων ὅμοιαι πρὸς τὰ θρησκευτικὰ «μυστήρια» κατὰ τὸν [[μέσον]] αἰῶνα ἐν Εὐρώπῃ· - Φράσεις: μ. ποιεῖν Ἀνδοκ. 2. 34, Λυσ. 143, 34· μ. ἐρεῖν Ἀνδοκ. ἔνθ’ ἀνωτ. - Πρβλ. [[μυέω]], [[μύστης]], [[μυσταγωγός]]. 2) πᾶν ἀπόκρυφον [[πρᾶγμα]], «μυστικόν», Πλάτ. Θεαίτ. 156Α· μυστήριόν σου μὴ κατείπῃς τῷ φίλῳ Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 168· σεμνά τῆς σῆς παρθένου μ. Σοφ. Ἀποσπ. 493. 3) ἐπὶ τῶν χρησιμευόντων ἐν ταῖς τελεταῖς τῶν μυστηρίων πραγμάτων, σεμνὰ στεμμάτων μυστήρια Εὐρ. Ἱκέτ. 470· ἰδίως ἱματισμοὶ καὶ ἄλλα πράγματα, ἅτινα ἐκομίζοντο εἰς τὴν Ἐλευσῖνα κατὰ τὴν τέλεσιν τῶν μυστηρίων, [[ὄνος]] ἄγων μυστήρια, παροιμ. ἐπὶ κτήνους φέροντος βαρύτερον τοῦ δέοντος [[φορτίον]], Ἀριστοφ. Βάτρ. 159. 4) ἀκολούθως πᾶσα ἐπιστημονικὴ [[ἀλήθεια]] ἀπαιτοῦσα διδασκαλίαν, Λοβεκ. Ἀγλαόφ. 127 κἑξ. 5) ἐν τῇ Κ. Δ., [[θεῖον]] [[μυστήριον]], τὸ ὑπέρ τὴν ἀνθρωπίνην κατάληψιν, τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν Εὐαγγ. κ. Ματθ. ιγ΄, 11· λαλεῖν μυστήρια Α΄ Ἐπιστ. πρ. Κορ. ιδ΄, 2· τὸ μυστ. τῆς ἀνομίας, [[μυστηριώδης]], [[ἀκατάληπτος]] [[ἀνομία]], Β΄ πρ. Θεσσαλ. β΄, 7, πρβλ. κακίας μ. Ἰωσήπ. Ἰουδ. Πόλ. 1. 24, 1· - ἰδίως περὶ [[αὐτοῦ]] τοῦ εὐαγγελίου ἢ μερῶν [[αὐτοῦ]], τὸ μ. τοῦ εὐαγγελίου πρὸς Ἐφεσ. ϛʹ, 19, πρβλ. γ΄, 9, πρ. Κολοσ. α΄, 26, κ. ἀλλ. ΙΙ. φάρμακόν τι διὰ τὸν βῆχα, Ἀλέξ. Τραλλ. 5. 248. ΙΙΙ. [[Διονύσιος]] ὁ [[τύραννος]] ἐκάλει τὰς τῶν μυῶν ὀπὰς ἢ φωλεὰς μυστήρια (μῦς, τηρεῖν), Ἀθήν. 98D.

}}