decursus
Latin > English
decursus decursus N M :: decent, downward course/slope/rush/fall/flow; attack/charge downhill; manoeuver
decursus decursus decursus N M :: running race/course; finish; flow (verse); coming to land; watercourse/channel
Latin > English (Lewis & Short)
dēcursus: a, um, Part., from decurro.
dēcursus: ūs, m. decurro,
I a running down, downward course, descent; declivity (class.).
I Lit.
A In gen.: montibus ex altis magnus decursus aquaï, Lucr. 1, 284; 5, 264; 944; Ov. M. 15, 266: rapidus (amnium), Verg. A. 12, 523: navium, Frontin. Strat. 1, 5, 6: planitiei, descent, inclination, Auct. B. Hisp. 29; hence concr., a descending aqueduct, Vitr. 8, 7: secus decursus aquarum, Vulg. Psa. 1, 3. —
B In partic.
1 Milit. t. t., a manœuvring, evolution, hostile attack, Liv. 1, 27; 42, 52; Tac. A. 2, 55; 12, 55; Frontin. Strat. 2, 2, 2 al.—
b Transf., a running in armor, περιδρομή, on the occasion of a festival, Liv. 40, 9; Pers. 6, 61; Gell. 7, 3, 52; cf. decurro and decursio.—
2 The completion, end of a course: destitit ante decursum, neque eo secius coronatus est, Suet. Ner. 24.—
II Trop.
A In gen., a course: facilior erit mihi quasi decursus mei temporis, a course, career, Cic. Fam. 3, 2, 2: si forensium rerum labor decursu honorum et jam aetatis flexu constitisset, i. e. after administering every grade of office, id. de Or. 1, 1, 1.—
B Rhetor. t. t., the rhythmical movement of a verse, Quint. 9, 4, 115; 11, 2, 25.
Latin > French (Gaffiot 2016)
(1) dēcursus, a, um, part. p. de decurro.
(2) dēcursŭs,¹² ūs, m.,
1 action de descendre à la course, descente au pas de course : Liv. 1, 27, 10 ; Tac. Ann. 2, 55 || descente rapide, chute : montibus ex altis decursus aquæ Lucr. 1, 283 ; decursus de montibus altis Virg. En. 12, 523, torrent qui se précipite du haut des montagnes
2 pente [d’un terrain] : B. Hisp. 29
3 action de parcourir jusqu’au bout, d’achever une course : destitit ante decursum Suet. Nero 24, il se retira avant d’avoir achevé la course || [fig.] : facilior erit mihi quasi decursus mei temporis Cic. Fam. 3, 2, 2, il me sera plus facile d’aller, pour ainsi dire, jusqu’au bout de mon temps ; decursus honorum Cic. de Or. 1, 1, le parcours entier de la carrière des charges
4 [milit.] évolution, exercice, manœuvre, défilé, parade : Liv. 40, 9, 10 ; Gell. 7, 3, 52
5 [rhét.] allure, mouvement rythmique des vers : Quint. 9, 4, 115 ; 11, 2, 25. dat. decursū Tac. Ann. 3, 33.
Latin > German (Georges)
dēcursus, ūs, m. (decurro), das Herablaufen, -rollen, Daherlaufen, -rennen, der abwärts gehende Lauf, I) eig.: prono decursu, Catull.: decursus praeceps, Petron.: σοφιστεύω enim simul ut rus decurro, atque in decursu (Ausflug) θέσεις meas commentari non desino, Cic. – So nun bes.: a) als milit. t. t., α) als Übung od. zu einer Feier, das Manöver, dec. iustus, Liv.: dec. legionum, Tac.: decursus ludicri aut simulacra proeliorum, Gell.: alios decursu edere motus, Liv.: decursibus cohortium interesse, Tac.: hesterno die in lustratione et decursu et simulacro ludicro pugnae funestum prope proelium fecisti, Liv.: qui prior es, cur me in decursu lampada poscis? Pers. (vgl. lampas). – β) als feindl. Herabstürmen, der Überfall, facile ipso decursu superare alqm, Frontin. – m. ex u. Abl., subitus ex collibus dec., Liv.: m. in u. Akk., dec. in litora aut urbem, Tac. – b) das Durchlaufen einer Bahn (Rennbahn) bis ans Ziel, desistere ante decursum, vorm Erreichen des Ziels, Suet. Ner. 24, 2. – c) das Einlaufen, Eindringen der Schiffe in einen Hafen usw., in ore portus insula assurgit, quae illatum vento mare obiacens frangat tutumque ab utroque latere decursum navibus praestet, Plin. ep.: in quas (proras) versum pondus decursum super catenam dedit navibus, Frontin. – d) das Herablaufen, -strömen, der Ablauf, Absturz des Wassers, dec. aquarum, Ov.: fluminum, Sen. rhet.: fronde congestā et in proclive dispositā decursus imbribus quamvis magnis erat, Sen.: aversi suis decursibus amnes, Stat. – m. de od. ex u. Abl., decursus (amnium) rapidus de montibus altis, Verg.: montibus ex altis magnus decursus aquai, Lucr. – m. per u. Akk., dec. aquae per semitas, Val. Max. – e) die Senkung, einer Örtlichkeit, dec. planitiei, Auct. b. Hisp. 29, 2. – II) übtr.: a) der rhythm. Fortgang des Verses, Quint. 9, 4, 115. – b) das Durchlaufen eines Amtes wie einer Bahn, dec. honorum, die Bekleidung aller Ämter, Cic. de or. 1, 1: facilior erit mihi quasi decursus mei temporis, si etc., ich werde um so leichter die Bahn meiner Amtszeit durchlaufen, wenn usw., Cic. ep. 3, 2. § 2. – / Dat. decursu, Tac. ann. 3, 33.