sagax
τίς τὸν πλανήτην Οἰδίπουν καθ' ἡμέραν τὴν νῦν σπανιστοῖς δέξεται δωρήμασιν → who on this day shall receive Oedipus the wanderer with scanty gifts
Latin > English
sagax (gen.), sagacis ADJ :: keen-scented; acute, sharp, perceptive
Latin > English (Lewis & Short)
săgax: ācis, adj. sagio; cf. salax, from salio,
I of quick perception, whose senses are acute, sagacious (class.).
I Lit.
A Chiefly of the acute sense of smelling in dogs, keen-scented: sagax Nasum habet, Plaut. Curc. 1, 2, 17: canes, Cic. Div. 1, 31, 65; Ov. M. 3, 207: catulus, id. R. Am. 201. —With gen.: naris sagax, Luc. 7, 829.— Poet.: virtus venandi, Ov. Hal. 76.—
B Of other senses: sollicitive canes canibusve sagacior anser, Ov. M. 11, 599: palatum in gustu sagacissimum, Plin. 8, 37, 35, § 132. —
II Trop., intellectually quick, keen, acute, shrewd, sagacious (syn.: sollers, perspicax, acutus, subtilis).
(a) Absol.: (homo) animal hoc providum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis et consilii, Cic. Leg. 1, 7, 22; cf. id. Fin. 2, 14, 45: mens, id. Tusc. 5, 23, 67; Lucr. 5, 420; 1, 1021: animus, id. 2, 840; 4, 913: ratio, id. 1, 131; 1, 369: homo sagax et astutus, Mart. 12, 87, 4: modo circumspectus et sagax, modo inconsultus ac praeceps, considerate, Suet. Claud. 15: mire sagaces fallere hospites, Hor. C. 2, 5, 22: curae, id. ib. 4, 4, 75.—Of a soothsayer, knowing the future, Ov. M. 8, 316.—
(b) Ad aliquid (class.): ad suspicandum sagacissimus, Cic. Cat. 1, 8, 19: ad haec pericula perspicienda, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 23, 4.—
(g) With gen. (poet. and in post-Aug. prose): utilium sagax rerum et divina futuri, Hor. A. P. 218: fibrarum et pennae divinarumque flammarum, skilled in, Sil. 3, 344; cf. in sup.: prodigiorum (Joseph), Just. 36, 2, 8; and: rerum naturae, Col. praef., § 22 (with non ignarus). —
(d) With in or simple abl. (post-Aug.): vir in conjecturis sagacissimus, Just. 1, 9, 14: civitas rimandis offensis sagax, Tac. H. 4, 11.—(ρ) Inf.: sagax quondam ventura videre, Ov. M. 5, 146.—Hence, adv.: să-gācĭter.
a Quickly, sharply, keenly, with quickness of scent, with a fine sense of smell: canes si advenientem sagaciter odorantur, Col. 7, 12, 7.—Comp., Cic. Att. 6, 4, 3: vultures sagacius odorantur, Plin. 10, 69, 88, § 191; Hor. Epod. 12, 4.—Sup., Cic. de Or. 2, 44, 186; Plin. 11, 37, 50, § 137.—
b Trop., acutely, shrewdly, accurately, sagaciously: sagaciter pervestigare, Cic. de Or. 1, 51, 223: intueri, Quint. 2, 8, 4; Liv. 27, 28: perspicere naturam alicujus, Suet. Tib. 57 al.
Latin > French (Gaffiot 2016)
săgāx,¹² ācis (sagio),
1 qui a l’odorat subtil : Cic. Div. 1, 65 || qui a l’oreille subtile ou fine, vigilant : sagacior Ov. M. 11, 599
2 [fig.] qui a de la sagacité, sagace, pénétrant : Cic. Fin. 2, 45 ; Leg. 1, 22 ; Tusc. 5, 67 ; ad suspicandum sagacissimus Cic. Cat. 1, 19, très pénétrant pour deviner, cf. Planc. d. Cic. Fam. 10, 23, 4 ; [poét., avec gén.] utilium sagax rerum Hor. P. 218, qui sait découvrir l’utile ; [dat. ou abl. ?] rimandis offensis sagax Tac. H. 4, 11, habile à dépister les disgrâces ; [avec inf.] Ov. M. 5, 146.
Latin > German (Georges)
sagāx, ācis, Abl. ācī (sagio), leicht spürend, I) mit den physischen Sinnen, dem Geruche nach, canis, Spürhund, Enn. fr. u. Cic.: Umber nare sagax, Sil.: nasus, Plaut.: vom Gehöre, sagacior anser, Ov.: vom Geschmacke, palatum sagacissimum, Plin. – II) übtr., mit dem geistigen Sinne, scharf, scharfsichtig, scharfsinnig, mens, Cic.: vir sagacis animi, Plin.: sagax et admodum subtilis ingenio, Eutr.: sagax et acutus et sollers, Paul. ex Fest.: ingenia sagaciora, Iustin.: sagacissimus ad suspicandum, Cic.: vir in coniecturis sagacissimus, Iustin.: m. Dat., ut est Magorum sollertia occultandis fraudibus sagax, Plin.: civitas rimandis offensis sagax, Tac.: m. Genet., utilium rerum, Hor.: prodigiorum, Iustin.: odorandi vias periculorum occultas perquam sagax, Amm.: rerum naturae sagacissimus, Colum.: m. Infin., Aethion sagax quondam ventura videre, Ov. met. 5, 146.
Latin > Chinese
sagax, acis. adj. c. s. :: 聰明。伶例。智慧者。Catulus sagax 獵狗。Palatum sagax 善嘗滋味。