View source for διαιτητής

{{LSJ1
|Full diacritics=δῐαιτητής
|Medium diacritics=διαιτητής
|Low diacritics=διαιτητής
|Capitals=ΔΙΑΙΤΗΤΗΣ
|Transliteration A=diaitētḗs
|Transliteration B=diaitētēs
|Transliteration C=diaititis
|Beta Code=diaithth/s
|Definition=διαιτητοῦ, ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[arbitrator]], [[umpire]], [[Herodotus|Hdt.]]5.95, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''956c, etc.; τῆς γὰρ δίκης… γίγνεταί μοι δ. Στράτων D.21.83; δ. ὁ μέσος [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1297a6; esp. at Athens, Id.''Ath.''53, etc.<br><span class="bld">II</span> in later Law, = [[judex pedaneus]], Cod.Just.4.20.15, etc.
}}
{{DGE
|dgtxt=-οῦ, ὁ<br /><b class="num">I</b> medic. [[dietista]] Gal.12.630.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>jur. [[árbitro]], [[mediador]]<br /><b class="num">a)</b> en cuestiones políticas entre pueblos, Hdt.5.95, <i>FD</i> 4.355.25 (II a.C.), ἐκρίνοντο γὰρ τοῖς ὅπλοις, οὐκ ἔχοντες διαιτητάς los acarnanios y los etolios, Str.10.2.19;<br /><b class="num">b)</b> funcionario público encargado, en procesos privados por encima de diez dracmas, de llegar a un acuerdo entre las partes antes de ir a juicio, esp. en Atenas, Lys.10.6, Arist.<i>Ath</i>.53.5, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1926.1, <i>CEG</i> 891, <i>Ath.Agora</i> 19L.4a.3, 5 (todas IV a.C.), οὔτ' ἐπὶ τοῖς δικαστηρίοις οὔτε πρὸς τοῖς διαιτηταῖς Isoc.15.38, cf. <i>TDA</i> 49.1.19 (IV/III a.C.), ὁ γὰρ δ. τὸ ἐπιεικὲς ὁρᾷ, ὁ δὲ δικαστὴς τὸν νόμον el árbitro observa la equidad, el juez la ley</i> Arist.<i>Rh</i>.1374<sup>b</sup>21, cf. Ammon.<i>Diff</i>.133, Hsch.<br /><b class="num">•</b>regulado mediante ley a fines del s. V a.C. ὁ τῶν διαιτητῶν νόμος D.21.94, cf. Lys.<i>Fr</i>.37.2, δ. περὶ τῶν καρπῶν <i>SEG</i> 29.127.2.42 (Atenas II d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. en Éfeso <i>IEphesos</i> 4A.6, 18 (III a.C.), en Milasa <i>IMylasa</i> 101.42, 141.1, 127.8 (todas heleníst.), en la Alejandría ptol. <i>PHal</i>.1.26, <i>PHamb</i>.168.11 (ambos III a.C.), en la monarquía rom., D.H.10.32<br /><b class="num">•</b>en la teoría política de Platón elegible por las partes, Pl.<i>Lg</i>.956c;<br /><b class="num">c)</b> privado, elegido por las partes, D.21.83, 93, 27.49, 59.47, Is.5.31, 32, Isoc.18.14, en el Egipto biz. <i>PLond</i>.992.17, <i>PMonac</i>.14.45 (ambos VI d.C.), en derecho tard., equiv. de lat. <i>[[iudex pedaneus]]</i>, <i>Cod.Iust</i>.4.20.15 proem.<br /><b class="num">2</b> gener. [[mediador]], [[reconciliador]] Arist.<i>Pol</i>.1297<sup>a</sup>6, Luc.<i>Tox</i>.62, Plu.2.750a, <i>Mar</i>.27, fig. de dioses εἴ τις δικαστὴς ἢ δ. θεῶν Men.<i>Fr</i>.316, de Cristo, Origenes <i>Cels</i>.3.37.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0580.png Seite 580]] ὁ, Schiedsrichter, Her. 5, 95; Plat. Prot. 337 e u. öfter, wie bei Rednern, z. B. Dem. 59, 45. In Athen wurden sie in Privatprocessen entweder von den Parteien od. von Staatswegen durchs Loos bestimmt; die meisten Processe kamen erst, wenn man sich bei ihrer Entscheidung nicht beruhigen wollte, an die eigentl. δικασταί, vgl. Harpocr.; Hudtwalker über die Diäteten; Heffter Athen. Gerichtsverf. p. 277 ff.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br />[[arbitre]].<br />'''Étymologie:''' [[διαιτάω]].
}}
{{elnl
|elnltext=διαιτητής -οῦ, ὁ [διαιτάω] [[scheidsrechter]].
}}
{{elru
|elrutext='''διαιτητής:''' οῦ ὁ (тж. δ. ὁ [[μέσος]] Arst.) диэтет, третейский судья, посредник Her., Plat., Arst., Dem., Plut.
}}
{{ls
|lstext='''δῐαιτητής''': -οῦ, ὁ, ὁ κρίνων, διαλύων διαφοράν, Λατ. arbiter, Ἡρόδ. 5. 95, Πλάτ. Νόμ. 956C, κτλ.· τῆς γὰρ δίκης… γίγνεταί μοι δ. Στράτων Δημ. 541. 16· διαιτητὴς... ὁ [[μέσος]] Ἀριστ. Πολ. 4. 12, 5. - Ἐν Ἀθήναις οἱ διαιτηταὶ ἦσαν [[σῶμα]] ἀνδρῶν ὡρίμου ἡλικίας (τὸ 60 [[ἔτος]] συμπληρωσάντων), οἵτινες ἐξελέγοντο κατ’ [[ἔτος]] διὰ κλήρου· εἰς ἕνα ἐξ αὐτῶν ὁ ἄρχων ἠδύνατο νὰ παραπέμψῃ πᾶσαν ἰδιωτικὴν ὑπόθεσιν ἀντὶ νὰ εἰσαγάγῃ εἰς τοὺς ἡλιαστάς, ἂν καὶ [[ἑκάτερος]] τῶν διαδίκων εἶχε τὸ [[δικαίωμα]] νὰ κάμῃ ἔφεσιν τῆς δίκης εἰς τὸ [[δικαστήριον]] τοῦτο· ἐπληρώνοντο δὲ λαμβάνοντες μίαν δραχμὴν ([[παράστασις]]) παρ’ ἑκατέρου τῶν διαδίκων. Ὑπῆρχον [[ὡσαύτως]] ἰδιῶται διαιτηταί, ἐκλεγόμενοι ὑπὸ τῶν δύο μερῶν καὶ ἔχοντες ὅσην ἐξ ουσίαν ὁμοφώνως παρεχώρουν εἰς αὐτοὺς οἱ διάδικοι. Ὅρα Herm. Pol. Ant. § 145, ἢ, πρὸς πληρεστέραν γνῶσιν, Meier Die Diätelen Athens (1846). ΙΙ. παρὰ τοῖς Βυζαντ. = judex pedaneus.
}}
{{grml
|mltxt=ο (θηλ. διαιτήτρια, η) (Α [[διαιτητής]]) [[δίαιτα]]<br />ο [[τρίτος]] που εκλέγεται ή ορίζεται από τους ενδιαφερομένους για την [[επίλυση]] της [[μεταξύ]] τους διαφοράς<br /><b>νεοελλ.</b><br />αυτός που επιβλέπει ομαδικό [[αγώνισμα]] και [[ιδίως]] ποδοσφαιρικόν αγώνα και επιλύει επί τόπου και τελεσίδικα τις διαφορές που αναφύονται.
}}
{{lsm
|lsmtext='''δῐαιτητής:''' -οῦ, ὁ ([[διαιτάω]] <i>II</i>), [[κριτής]], [[διαιτητής]], αυτός που επιλύει διαφορές, Λατ. [[arbiter]], σε Ηρόδ., Πλάτ. κ.λπ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=δῐαιτητής, οῦ, [[διαιτάω]] II.]<br />an [[arbitrator]], [[umpire]], Lat. [[arbiter]], Hdt., Plat., etc.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[arbitrator]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[μεσολαβητής]], [[κριτής]]). Ἀπό τό [[διαιτῶ]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}