View source for μα

{{ls
|lstext='''μα''': (= με, ἐμέ), Ἐπιγρ. ἀρχαϊκή, [[Ὀλυμπίας]] [[ἴσως]]. CIG. 31: Κοῖός μα πόεσεν. Οὕτως ἀνέγνω ὁ Bœekh. Ἀλλ’ ὁ Ahrens, Curtius καὶ Rœhl (IG ant. 557) ἀναγινώσκουσι: μ’ ἀπόεσεν, παραδεχόμενοι τὰ α ὡς κείμενον ἀντὶ τοῦ ε τῆς ῥηματ. αὐξήσεως καὶ στηριζόμενοι εἴς τινα τοιαῦτα παρ’ Ἡσυχ. παραδείγματα, περὶ ὧν [[ὅμως]] ἑτεροίαν γνώμην ἐκφέρει ὁ G. Meyer ἐν griech. Gram. § 472.
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />(AM μά)<br /><b>1.</b> [[μόριο]], εισαγωγικό όρκου, το οποίο χρησιμοποιείται και σε περιπτώσεις έντονης διαμαρτυρίας και ακολουθείται από την [[αιτιατική]] του ονόματος ή του πράγματος που επικαλείται αυτός που ορκίζεται, και λαμβάνεται ως ομοτικό, δηλ. καταφατικό, όταν προτάσσεται το <i>ναι</i>, και ως απωμοτικό, δηλ. αρνητικό, όταν προτάσσεται το <i>όχι</i> ή το <i>οὐ</i> (α. «ναι μα την [[Παναγία]]» β. «οὐ μὰ τὴν δέσποιναν Ἄρτεμιν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> χρησιμοποιείται [[επίσης]] ως απωμοτικό όταν ακολουθεί αρνητική [[πρόταση]] ή [[φράση]] (α. «μα τον άγιο, δεν τον πείραξα» β. «μὰ σέ, Καῑσαρ, [[οὐδείς]] σε νικᾱ», Δίων Κάσσ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> χρησιμοποιείται ως απωμοτικό σε απαντήσεις όταν η [[άρνηση]] ενυπάρχει στις ερωτήσεις («οὐκ αὖ μ' ἐάσεις; — Μά Δί', [[ἐπεὶ]] [[κἀγώ]] [[πονηρός]] εἰμι», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> στην [[κοινή]], καθημερινή [[χρήση]] της γλώσσας πολλές φορές παραλείπονταν το όνομα του θεού στον οποίο ορκιζόταν [[κανείς]] και παρέμενε μόνο: <i>μὰ τον</i>, <i>μὰ τήν</i>, <i>ναὶ μὰ τον</i>, <i>οὐ μὰ τὸν</i> κ.λπ.<br /><b>3.</b> [[επίσης]] παραλειπόταν μερικές φορές το <i>μά</i>, [[μετά]] το <i>ναι</i> ή το <i>ού</i> (α. «ναί, πρὸς θεών», <b>Ευρ.</b><br />β. «οὐ τόνδ' Όλυμπον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> χρησιμοποιείται και σε περιπτώσεις έντονης διαβεβαίωσης, [[χωρίς]] το <i>ναὶ</i> (α. «μὰ τὴν Ἄρτεμιν», Αρισταίν.<br />β. «[[δακρύω]] μὰ σὲδ αῑμον», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>5.</b> (σε <b>επιγρ.</b>) [[αντί]] του <i>δέ</i>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τόσο το ομοτικό [[μόριο]] <i>μά</i> όσο και το <i>μά</i> που απαντά σε θεσσαλική [[επιγραφή]] [[αντί]] του <i>δέ</i> [[είναι]] εγκλιτικά, ανάγονται σε IE <i>smă</i> «[[πράγματι]], βέβαια» και συνδέονται με <i>μήν</i> (I), [[καθώς]] και με αρχ. ινδ. <i>sm</i><i>ā</i> «βεβαιότατα» και χεττιτ. εγκλιτικό -<i>ma</i> «όμως»].<br /> <b>(II)</b><br />(Μ μά)<br />(αντιθ. σύνδ.)<br /><b>1.</b> [[αλλά]], όμως, δε, [[ωστόσο]] («σού φώναξα, μα δεν μέ άκουσες»)<br /><b>2.</b> στην [[αρχή]] πρότασης, [[ιδίως]] ερωτηματικής ως δηλωτικό απορίας, αμφιβολίας ή έκπληξης, [[οπότε]] και παραλείπεται η [[πρόταση]] με την οποία γίνεται η [[αντίθεση]] (α. «μα τί να σού [[κάνω]];» β. «μα μίλησε επιτέλους»<br /><b>3.</b> ως επιτατικό έννοιας που ακολουθεί («δεν έδωσε [[τίποτα]], μα [[ούτε]] [[δεκάρα]]»)<br /><b>4.</b> ως συνδετικό περιόδου ή ημιπεριόδου με την [[αμέσως]] προηγούμενη («[[μόλις]] τελείωσα πήγα να κοιμηθώ, μα [[αμέσως]] χτύπησε το [[τηλέφωνο]]»)<br /><b>5.</b> με διάφορες λέξεις και μόρια σε επιδοτικές συμπλοκές εννοιών («όχι μόνο ήλθε να μέ δει, μα κάθησε και [[τρεις]] ώρες»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> ιταλ. <i>ma</i>].<br /> <b>(III)</b><br />μά (Α)<br />(σε αρχαϊκή <b>επιγρ.</b> της Ολυμπίας) [[αντί]] <i>με</i>, <i>ἐμέ</i> («Κοῖός μα πόεσεν»).<br /> <b>(IV)</b><br />μά (Α)<br />(δωρ. τ., σε <b>επιγρ.</b> Ηλείας) [[αντί]] του <i>μή</i>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Δωρ. τ. του ιων.-αττ. <i>μή</i>].<br /> <b>(V)</b><br />η (Α μᾱ)<br /><b>νεοελλ.</b><br />ως ιδιωμ. συγκεκομμένος [[τύπος]] [[αντί]] [[μάνα]], στη Χίο και [[αλλού]] («κι η μα του η αναμαλλαριά», Χιακ. Γλωσσ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (συντετμημένος αιολ. και δωρ. τ.) [[αντί]] του [[μάτηρ]] («μᾱ γᾱ<br />[[μητέρα]] γη, <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> ως [[επιφώνημα]] από γυναίκες οι οποίες επικαλούνταν [[πιθανώς]] τη [[Δήμητρα]] («μᾱ, [[πόθεν]], [[ὤνθρωπος]];», <b>Θεόκρ.</b>)<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «πρόβατα. Φρύγες, ἀντὶ μᾱζα»<br /><b>4.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ἡ Μᾱ</i><br />η Ρέα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Υποκοριστικός και [[εκφραστικός]] τ. που συνδέεται με τα [[μάτηρ]], [[μαῖα]], [[μάμμη]] ([[πρβλ]]. <i>πᾶς</i> «[[πατήρ]]» και αρχ. ινδ. <i>m</i><i>ā</i> «[[μητέρα]]»). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], πρόκειται για [[επιφώνημα]] αβέβαιης προέλευσης].
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: pcle<br />Meaning: asseverating [[yea]], [[really]] (Il., IA), adversative = [[δέ]] [[but]] (Thess.).<br />Origin: IE [Indo-European] [966] <b class="b2">*(s)me(h₂</b>)? assev. pcle [[really]]<br />Etymology: Can be identified with Skt. enclit. [[sma]] [[really]], [[truly]] and with Hitt. encl. <b class="b2">-ma</b> [[but]]. Greek however has no trace of initial <b class="b2">sm-</b>. Schwyzer-Debrunner 569 f. Details in Hahn Lang. 29, 242ff. Does it continue <b class="b2">*mh₂</b>? or <b class="b2">*mn̥</b>? - Cf. 1. [[μήν]].
}}