View source for χαμαιλέων

{{LSJ1
|Full diacritics=χᾰμαιλέων
|Medium diacritics=χαμαιλέων
|Low diacritics=χαμαιλέων
|Capitals=ΧΑΜΑΙΛΕΩΝ
|Transliteration A=chamailéōn
|Transliteration B=chamaileōn
|Transliteration C=chamaileon
|Beta Code=xamaile/wn
|Definition=οντος, ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">chameleon, Chamaeleo vulgaris</b>, <span class="bibl">Arist. <span class="title">HA</span>503a15</span>, <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>8.120</span>, <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>1.249</span>; used as an image of changefulness, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1100b6</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alc.</span>23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> name of various plants, so called <b class="b2">from their leaves changing colour</b>, <span class="bibl">Thphr. <span class="title">HP</span>6.4.3</span>, <span class="bibl">9.12.1</span>, <span class="bibl">9.14.1</span>; χ. λευκός <b class="b2">pine-thistle, Atractylis gummifera</b>, Dsc.3.8; <b class="b3">χ. μέλας</b>, <b class="b2">Cardopatium corymbosum</b>, ib.9, <span class="bibl">Plin. <span class="title">HN</span>22.47</span>.</span>
}}
{{ls
|lstext='''χᾰμαιλέων''': -οντος, ὁ, [[εἶδος]] σαύρας, περὶ ἧς λέγεται ὅτι μεταβάλλει τὸ ἑαυτῆς [[χρῶμα]], Chamaeleo vulgaris, περιγράφεται δὲ ὑπὸ τοῦ Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 11, 1, Πλίν. 8. 51· χρησιμεύει ὡς εἰκὼν τοῦ εὐμεταβόλου, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 1. 10, 8, Πλουτ. Ἀλκιβ. 23. - [[Κατὰ]] Σουΐδ.: «[[χαμαιλέων]], [[ζῷον]] εἰς πάντα τὴν χροιὰν μετατρέπον πλὴν λευκοῦ», καὶ καθ’ Ἡσύχ.: «[[ζῷον]] ᾠοτόκον καὶ πεζόν». ΙΙ. [[φυτόν]] τι ἐκ τοῦ εἶδους τῆς ἀκάνθης ὀνομασθὲν [[οὕτως]] ἐκ τοῦ ὅτι τὰ φύλλα [[αὐτοῦ]] μεταβάλλουσι τὸ [[χρῶμα]], Θεοφρ. περὶ Φυτ. Ἱστ. 6. 4, 3., 9. 12, 1, Διοσκ. 3. 10, 11.
}}
{{bailly
|btext=οντος (ὁ) :<br /><i>litt.</i> « lion nain », caméléon, <i>animal ; fig.</i> comme symbole de mobilité.<br />'''Étymologie:''' [[χαμαί]], [[λέων]].
}}
{{grml
|mltxt=-οντος, ο, ΝΜΑ, και [[χαμαιλέοντας]] Ν, και [[χαμαίλεος]] Α<br /><b>1.</b> [[κοινή]] [[σήμερα]] [[ονομασία]] τών δενδρόβιων, εντομοφάγων [[κυρίως]], αργοκίνητων σαυρών του Παλαιού Κόσμου που συγκροτούν την [[οικογένεια]] [[χαμαιλεοντίδες]] και έχουν τη χαρακτηριστική [[ικανότητα]] να εναρμονίζουν ταχύτατα τον χρωματισμό τους με τον χρωματισμό του περιβάλλοντός τους, με 90 [[περίπου]] είδη, από τα οποία στην [[Ελλάδα]] απαντά το μοναδικό ευρωπαϊκό [[είδος]] Chamaeleo chamaeleon, ο [[κοινός]] [[χαμαιλέων]], [[γνωστός]] και ως [[χαμολιός]] ή δρεπανούρα<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[άνθρωπος]] που αλλάζει απόψεις, ιδέες και φρονήματα ανάλογα με τις καταστάσεις και τα συμφέροντά του<br /><b>3.</b> <b>βοτ.</b> (λόγ. τ.) [[ονομασία]] διαφόρων [[φυτών]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>αστρον.</b> [[μικρός]] [[αστερισμός]] του Νότιου Ημισφαιρίου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>χαμαι</i>- <span style="color: red;">+</span> [[λέων]]. Η λ., με κυριολεκτική σημ. «μικρό [[λιοντάρι]]», χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει ένα [[είδος]] ερπετού που αλλάζει [[χρώμα]] ανάλογα με το [[περιβάλλον]] όπου βρίσκεται ώστε να μη φαίνεται (από όπου προήλθε και η μτφ. νεοελλ. [[χρήση]] του), [[καθώς]] και διάφορα είδη [[φυτών]] που τα φύλλα τους αλλάζουν [[χρώμα]]. Τη λ. δανείστηκαν και οι ξεν. γλώσσες, <b>πρβλ.</b> αγγλ. <i>chamaeleon</i>, γαλλ. <i>cameleon</i>].
}}