View source for καθίστημι

{{LSJ1
|Full diacritics=καθίστημι
|Medium diacritics=καθίστημι
|Low diacritics=καθίστημι
|Capitals=ΚΑΘΙΣΤΗΜΙ
|Transliteration A=kathístēmi
|Transliteration B=kathistēmi
|Transliteration C=kathistimi
|Beta Code=kaqi/sthmi
|Definition=<span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> in causal sense:—Act., in pres., impf., fut., and pf. καθέστᾰκα <span class="bibl">Hyp.<span class="title">Eux.</span>28</span>, <span class="bibl">LXX<span class="title">Je.</span>1.10</span>, <span class="bibl">D.H.<span class="title">Dem.</span>54</span>, <span class="bibl">D.S.32.11</span>, etc.; once καθέστηκα <span class="bibl"><span class="title">PHib.</span>1.82i14</span> (iii B. C.): plpf. -εστάκει Demetr. Sceps. ap. <span class="bibl">Ath.15.697d</span>:—also in Med., fut. (<span class="bibl">Paus.3.5.1</span>), aor. 1, more rarely pres. (infr. A. 11.2):—<b class="b2">set down</b>, κρητῆρα καθίστα <span class="bibl">Il.9.202</span>; <b class="b3">νῆα κατάστησον</b> <b class="b2">bring</b> it <b class="b2">to land</b>, <span class="bibl">Od.12.185</span>; <b class="b3">κ. δίφρους</b> <b class="b2">place, station</b> them, before starting for the race, <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>710</span>; <b class="b3">ποῖ</b> [<b class="b3">δεῖ</b>] <b class="b3">καθιστάναι πόδα</b>; <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>184</span>; κ. τινὰ εἰς τὸ φανερόν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.7.22</span>; <b class="b2">set up, erect</b>, of stones, <span class="title">Inscr.Cypr.</span>94, 95 H.:—Med., [<b class="b3">λαῖφος</b>] <b class="b3">κατεστήσαντο βοεῦσι</b> <b class="b2">steadied</b> it, <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>407</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">bring down</b> to a place, τούς μ' ἐκέλευσα Πύλονδε καταστῆσαι <span class="bibl">Od.13.274</span>: generally, <b class="b2">bring</b>, κ. τινὰ ἐς Νάξον <span class="bibl">Hdt.1.64</span>, cf. <span class="bibl">Th.4.78</span>; esp. <b class="b2">bring back</b>, πάλιν αὐτὸν κ. ἐς τὸ τεῖχος σῶν καὶ ὑγιᾶ <span class="bibl">Id.3.34</span>; κ. τοὺς Ἕλληνας εἰς Ἰωνίαν πάλιν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.4.13</span>; without <b class="b3">πάλιν</b>, <b class="b2">replace, restore</b>, ἐς φῶς σὸν κ. βίον <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>362</span>; <b class="b3">ἃς</b> (sc. <b class="b3">τὰς κόρας</b>) <b class="b3"> οὐδ' ὁ Μελάμπους . . καταστήσειεν ἄν</b> <b class="b2">cure</b> their squint, <span class="bibl">Alex.112.5</span>; <b class="b3">ἰκτεριῶντας κ</b>. Dsc.4.1; <b class="b3">τὸ σῶμα</b> <b class="b2">restore</b> the general health, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span> 2.133</span>:—Med., <b class="b3">κατεστήσαντο</b> (v.l. for [[κατεκτήσαντο]]) εὐδαιμονίαν <span class="bibl">Isoc. 4.62</span>:—Pass., <b class="b3">οὐκ ἂν ἀντὶ πόνων Χάρις καθίσταιτο</b> <b class="b2">would be returned</b>, <span class="bibl">Th. 4.86</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">bring before</b> a ruler or magistrate, <span class="bibl">Hdt.1.209</span>, <span class="bibl"><span class="title">PRyl.</span>65.10</span> (i B. C.), etc.; τινὰ ἐπί τινα <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>202.6</span> (iii B. C.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>281.24</span> (i A. D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">set in order, array</b>, of soldiers, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.10.10</span>; <b class="b2">set</b> as guards, <b class="b3">προφυλακάς</b> ib.<span class="bibl">3.2.1</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">ordain, appoint</b>, κατέστησε τύραννον εἶναι παῖδα τὸν ἑωυτοῦ <span class="bibl">Hdt.5.94</span>, cf. <span class="bibl">25</span>: usu. without the inf., κ. τινὰ ὕπαρχον <span class="bibl">Id.7.105</span>; <b class="b3">ἄλλον</b> [<b class="b3">ἄρχοντα</b>] ἀντὶ αὐτοῦ <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>3.1.12</span>, etc.; βασιλέα ἐπί τινας <span class="bibl">LXX <span class="title">1 Ki.</span>8.5</span>, al.; τινὰ ἐς μοναρχίαν <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span> 352</span>; ἐπὶ τὰς ἀρχάς <span class="bibl">Isoc.12.132</span>; τινὰ τύραννον <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1672</span>; κ. ἐγγυητάς <span class="bibl">Hdt.1.196</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>1064</span>; <b class="b3">δικαστάς, ἐπιμελητάς, νομοθέτας</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Pl.</span> 917</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.1.9</span>, <span class="bibl">D.3.10</span> (sed leg. <b class="b3">καθίσατε</b>, cf. καθίζω <span class="bibl">1.4</span>); of games, etc., <b class="b3">γυμνικοὺς ἀγῶνας κ</b>. <span class="bibl">Isoc.4.1</span>: rarely c. inf., οἱ καθιστάντες μουσικῇ . . παιδεύειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>410b</span>:—so in Pass., κυβερνᾶν κατασταθείς <span class="bibl">X. <span class="title">Mem.</span>1.7.3</span>: aor. Med., <b class="b2">appoint for oneself</b>, τύραννον καταστησάμενοι παρὰ. σφίσι αὐτοῖσι <span class="bibl">Hdt.5.92</span>.á; ἄρχοντας <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.1.39</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> esp. of laws, constitutions, ceremonies, etc., <b class="b2">establish</b>, <b class="b3">νόμους, τελετάς</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>892</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ba.</span>21</span>, etc.; <b class="b3">πολιτείαν, δημοκρατίαν</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ath.</span>7.1</span>, Decr.ib. <span class="bibl">29.3</span>; ὀλιγαρχίαν <span class="bibl">Lys.12.42</span>; also, <b class="b2">set in order, arrange</b>, πολιτείαν <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>590e</span>:—also in Med., τοῦτο βουλευτήριον φρούρημα γῆς καθίσταμαι <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>706</span>; τὴν Ἱππίου καθίσταμαι τυραννίδα <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>502</span>; καθίστατο τὰ περὶ τὴν Μυτιλήνην ᾗ αὐτῷ ἐδόκει <span class="bibl">Th.3.35</span>; πόλεις ἐπὶ τὸ ὠφέλιμον <span class="bibl">Id.1.76</span>; [<b class="b3">Εὔβοιαν</b>] <b class="b3">ὁμολογίᾳ</b> ib.<span class="bibl">114</span>; <b class="b3">πρὸς ἐμὲ τὸ πρᾶγμα καταστήσασθαι</b> <b class="b2">settle</b> it with me, <span class="bibl">D.21.90</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">bring into a certain state</b>, τινὰ ἐς ἀπόνοιαν <span class="bibl">Th.1.82</span>; ἐς ἀπορίαν <span class="bibl">Id.7.75</span>; εἰς ἀνάγκην <span class="bibl">Lys.3.3</span>; εἰς αἰσχύνην <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>230d</span>; εἰς ἐρημίαν φίλων <span class="bibl">Id.<span class="title">Phdr.</span>232d</span>; εἰς ἀγῶνα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ap.</span>24c</span>; τινὰ εἰς ἀσφάλειαν <span class="bibl">Isoc.5.123</span>; <b class="b3">τίνας εἰς ἀγῶνα καθέστακα</b>; <span class="bibl">Hyp.<span class="title">Eux.</span> 28</span>, cf. <span class="bibl">Lycurg.2</span>; κ. τινὰ ἐν ἀγῶνι καὶ κινδύνῳ <span class="bibl">Antipho 5.61</span>; τὴν πόλιν ἐν πολέμῳ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Mx.</span>242a</span>; τοὺς φίλους ἐν ἀκινδύνῳ <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.5.28</span>; <b class="b3">κ. ἑαυτὸν ἐς κρίσιν</b> <b class="b2">present</b> himself for trial, <span class="bibl">Th.1.131</span>, cf. <span class="bibl">Lycurg.6</span>; <b class="b3">κ. τινὰ εἰς τοὺς ἀρχικούς</b> <b class="b2">reckon</b> him as one of... <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.1.9</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> c. dupl. acc., <b class="b2">make, render so and so</b>, ψευδῆ γ' ἐμαυτόν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>657</span>; ἡ ἐπιθυμία κ. τινὰ ἀμνήμονα <span class="bibl">Antipho 2.1.7</span>; <b class="b3">τὸ πιστὸν ὑμᾶς ἀπιστοτέρους κ</b>. <span class="bibl">Th.1.68</span>; <b class="b3">κ. τι φανερόν, σαφές</b>, <span class="bibl">Id.2.42</span>, <span class="bibl">1.32</span>; <b class="b3">τινὸς ἐπίπονον τὸν βίον κ</b>. <span class="bibl">Isoc.10.17</span>: c. part., <b class="b3">κλαίοντα καθιστάναι τινά</b> <b class="b2">bring</b> one to tears, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>635</span>: rarely c. inf., <b class="b3">κ. τινὰ φεύγειν</b> <b class="b2">make</b> him fly, <span class="bibl">Th.2.84</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>283</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Charid.</span>8</span>:—Pass., ἀνάγκη τὴν ναυμαχίαν πεζομαχίαν καθίστασθαι <span class="bibl">Th.2.89</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> Med., <b class="b2">get for oneself</b>, τὴν ζόην καταστήσασθαι ἀπ' ἔργων ἀνοσιωτάτων <span class="bibl">Hdt.8.105</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span> <b class="b2">make</b>, in periphrases, πάννυχοι . . διάπλοον καθίστασαν <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>382</span>:—Med., <b class="b3">κρυφαῖον ἔκπλουν οὐδαμῇ καθίστατο</b> ib.<span class="bibl">385</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">B</span> intr. in aor. 2, pf. <b class="b3">καθέστηκα</b>, and plpf. of Act. (also fut. καθεστήξω <span class="bibl">Th.3.37</span>, <span class="bibl">102</span>), and all tenses of Med. (exc. aor. 1) and Pass.: pf. <b class="b3">καθέσταμαι</b> in later Greek, <span class="title">IG</span>22.1006.24 (ii B. C.), <span class="bibl">LXX<span class="title">Nu.</span>3.32</span>, etc.:—<b class="b2">to be set, set oneself down, settle</b>, <b class="b3">ἐς</b> [<b class="b3">Αἴγιναν</b>] <span class="bibl">Hdt.3.131</span>, cf. <span class="bibl">Th.4.75</span>; [<b class="b3">ὀδύναι</b>] καθίσταντο ἐς ὑπογάστριον <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>7.97</span>; of joints, <b class="b3">ἐξίσταται ἀνωδύνως καὶ κ</b>. goes out of joint and <b class="b2">in again</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Art.</span>8</span>; <b class="b3">κ. ἐς Ῥήγιον</b> <b class="b2">to make</b> R. <b class="b2">a base</b> of operations, <span class="bibl">Th.3.86</span>; simply, <b class="b2">to be come to</b> a place, ὅποι καθέσταμεν <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">come before</b> another, <b class="b2">stand in</b> his <b class="b2">presence</b>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.135</span>; λέξον καταστάς <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span> 295</span> (unless it be taken in signf. <span class="bibl">4</span>), cf. <span class="bibl">Hdt.1.152</span>; κ. ἐς ὄψιν τινός <span class="bibl">Id.7.29</span>; καταστάντες ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας ἔλεγον <span class="bibl">Id.3.46</span>, cf.<span class="bibl">156</span>; καταστὰς ἐπὶ τὸ πλῆθος ἔλεγε <span class="bibl">Th.4.84</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">to be set</b> as guard, ὑπό τινος <span class="bibl">Hdt.7.59</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>356</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.5.19</span>, etc.; <b class="b2">to be appointed</b>, δεσπότης . . καθέστηκα <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>142</span>; στρατηλάτης νέος καταστάς <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>1216</span>; <b class="b3">κ. Χορηγὸς εἰς Θαργήλια, στρατηγός</b>, etc., <span class="bibl">Antipho 6.11</span>, <span class="bibl">Isoc.4.35</span>, etc.; οἱ πρόβουλοι καθεστᾶσιν ἐπὶ τοῖς βουλευταῖς <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1299b37</span>; <b class="b3">δικτάτωρ . . καθε</b>[<b class="b3">στάμενος τὸ τέταρτον</b>], = Lat. <b class="b2">dictator designatus quartum</b>, of Caesar, <span class="title">IG</span>12(2).35b7 (Mytil.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">deposit a sediment</b>, <span class="bibl">Hp. <span class="title">Epid.</span>1.2</span>, <span class="bibl">7</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> also, <b class="b2">stand</b> or <b class="b2">become quiet</b> or <b class="b2">calm</b>, of water, ὅταν ἡ λίμνη καταστῇ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>865</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PHolm.</span>16.3</span>; <b class="b3">θάλασσα γαληνὴ καὶ κ</b>. <span class="bibl">Plb.21.31.10</span>; <b class="b3">πνεῦμα λεῖον καὶ καθεστηκός</b> calm and <b class="b2">settled</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span> 1003</span>; <b class="b3">ὁ θόρυβος κατέστη</b> <b class="b2">subsided</b>, <span class="bibl">Hdt.3.80</span>; of laughter, <span class="bibl">Philostr. <span class="title">VA</span>3.4</span>; of a swelling, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prog.</span>7</span>; ἕως τὰ πράγματα κατασταίη <span class="bibl">Lys. 13.25</span>; also of persons, <b class="b3">καταστάς</b> <b class="b2">composedly</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>295</span> (but v. supr. <span class="bibl">1b</span>); [<b class="b3">ἡ ψυχὴ</b>] καθίσταται καὶ ἠρεμίζεται <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span>248a2</span>; <b class="b3">ὁρῶμεν</b> [<b class="b3">τοὺς ἐνθουσιαστικοὺς</b>] . . καθισταμένους <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1342a10</span>; καθεστηκυίας τῆς διανοίας <span class="bibl">Ocell.4.13</span>; <b class="b3">καθεστῶτι προσώπῳ</b> with <b class="b2">composed, calm</b> countenance, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Fab.</span>17</span>; μαίνεσθαι καὶ ἔξω τοῦ καθεστηκότος εἶναι <span class="bibl">Luc.<span class="title">Philops.</span>5</span>; <b class="b3">τίς ἂν καθεστηκὼς φήσαιε</b>; what person <b class="b2">of mature judgement</b> would say . . ? <span class="bibl">Phld.<span class="title">Po.</span>5.15</span>; <b class="b3">ἡ καθεστηκυῖα ἡλικία</b> <b class="b2">middle</b> age, <span class="bibl">Th.2.36</span>; <b class="b3">ἡλικία μέση καὶ κ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>316c</span>; <b class="b3">οἱ καθεστηκότες</b> <b class="b2">those of middle age</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Aph.</span>1.13</span>: also, with metaphor from wine, <b class="b2">mellow</b>, of persons, <span class="bibl">Alex.45.8</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> <b class="b2">come into a certain state, become</b>, and in pf. and plpf., <b class="b2">to have become, be</b>, ἀντὶ φίλου πολέμιόν τινι κ. <span class="bibl">Hdt. 1.87</span>; οἱ μὲν ὀφθαλμῶν ἰητροὶ κατεστέασι, οἱ δὲ κεφαλῆς <span class="bibl">Id.2.84</span>; ἔμφρων καθίσταται <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>306</span>; τῶν ἄνωθεν ὑπόπτων καθεστώτων <span class="bibl">Epicur. <span class="title">Sent.</span>13</span>; ἐς μάχην <span class="bibl">Hdt.3.45</span>; ἐς πόλεμον ὑμῖν καὶ μάχην κ. <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span> 1168</span>; ἐς πάλην καθίσταται δορὸς τὸ πρᾶγμα <span class="bibl">Id.<span class="title">Heracl.</span>159</span>; ἐς τὴν ἴησιν <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prorrh.</span>2.12</span>; <b class="b3">ἐς τὸ αὐτό</b> they <b class="b2">recover</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Coac.</span>160</span> (later abs., καταστῆναι καὶ μηδενὸς ἔτι φαρμάκου δεηθῆναι <span class="bibl">Gal.<span class="title">Vict.Att.</span>1</span>); ἐς τοὺς κινδύνους <span class="bibl">Antipho 2.3.1</span>; ἐς φόβον <span class="bibl">Hdt.8.12</span>, <span class="bibl">Th.2.81</span>; <b class="b3">ἐς δέος, λύπην</b>, <span class="bibl">Id.4.108</span>,<span class="bibl">7.75</span>; ἐς φυγήν <span class="bibl">Id.2.81</span>; ἐς ἔχθραν τινί <span class="bibl">Isoc.9.67</span>; <b class="b3">εἰς ὁμόνοιαν, εἰς πολλὴν ἀθυμίαν</b>, <span class="bibl">Lys.18.18</span>, <span class="bibl">12.3</span>; <b class="b3">καταστῆναι ἐς συνήθειάν τινος τὴν πόλιν ποιεῖν</b> make the city <b class="b2">become</b> accustomed to it, <span class="bibl">Aeschin.1.165</span>; ἀντιστασιώτης κατεστήκεε <b class="b2">had been</b>, <span class="bibl">Hdt.1.92</span>, cf. <span class="bibl">9.37</span>; ἐν δείματι μεγάλῳ κατέστασαν <span class="bibl">Id.7.138</span>; <b class="b3">καταστάντων σφι εὖ τῶν πρηγμάτων</b> ib.<span class="bibl">132</span>; <b class="b3">τίνι τρόπῳ καθέστατε</b>; in what case <b class="b2">are ye?</b> <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>10</span>; <b class="b3">φονέα με φησὶ . . καθεστάναι</b> ib.<span class="bibl">703</span>; ἄπαρνος δ' οὐδενὸς καθίστατο <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>435</span>; κρυπτὸς καταστάς <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1064</span>; οἱ ἐν τούτῳ τῆς ἡλικίας καθεστῶτες ἐν ᾧ . . <span class="bibl">Antipho 2.1.1</span>; <b class="b3">ἐν οἵῳ τρόπῳ [ἡ τῶν Ἀθηναίων ἀρχὴ] κατέστη</b> how it <b class="b2">came into being</b>, <span class="bibl">Th.1.97</span>, cf. <span class="bibl">96</span>; <b class="b3">ἀρξάμενος εὐθὺς καθισταμένου</b> (sc. <b class="b3">τοῦ πολέμου</b>) from its first <b class="b2">commencement</b>, <span class="bibl">Id.1.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span> <b class="b2">to be established</b> or <b class="b2">instituted, prevail</b>, καί σφι μαντήϊον Διὸς κατέστηκε <span class="bibl">Hdt.2.29</span>; <b class="b3">ἄγραι . . πολλαὶ κατεστᾶσι</b> ib.<span class="bibl">70</span>, cf. <span class="bibl">1.200</span>; <b class="b3">ὅδε σφι νόμος κατεστήκεε</b> ib.<span class="bibl">197</span>; βροτοῖσιν ὃς καθέστηκεν νόμος <span class="bibl">E. <span class="title">Hipp.</span>91</span>: c. inf., θεὸν Ἀμφιάραον πρώτοις Ὠρωπίοις κατέστη νομίζειν <span class="bibl">Paus.1.34.2</span>: pf. part., <b class="b2">existing, established, prevailing</b>, <b class="b3">τὸν νῦν κατεστεῶτα κόσμον</b> Hdt <span class="bibl">1.65</span>; ἦν κατεστηκὸς οὐδὲν φόρου πέρι <span class="bibl">Id.3.89</span>; <b class="b3">τοὺς κατεστεῶτας τριηκοσίους</b> the <b class="b2">regular</b> <span class="bibl">300</span>, <span class="bibl">Id.7.205</span>; οἱ καθεστῶτες νόμοι <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1113</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1400</span>; <b class="b3">τὰ καθεστῶτα</b> the <b class="b2">present state of life</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1160</span>; also, <b class="b2">existing laws, usages</b>, <b class="b3">τὰ τότε κ., τά ποτε κ</b>., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 798b</span>, <span class="bibl">Isoc.7.56</span>; ἐπὶ τοῖσι κατεστεῶσι ἔνεμε τὴν πόλιν <span class="bibl">Hdt.1.59</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">7</span> of purchases, <b class="b2">cost</b>, <b class="b3">πλέον ἢ ὅσου ἐμοὶ κατέστησαν</b> more than <b class="b2">they stood</b> me <b class="b2">in</b>, <span class="bibl">And.2.11</span>, cf. Plu.2.349a. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">8</span> <b class="b2">stand against, oppose</b>, <b class="b3">πρός τινα</b> dub. l. in <span class="bibl">Plb.23.18.5</span>:—Pass., Τιτήνεσσι κατέσταθεν <span class="bibl">Hes. <span class="title">Th.</span>674</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">C</span> aor. 1 Med. and sts. pres. Med. are used in trans. sense, v. supr. A. 11.2sq.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1286.png Seite 1286]] (s. [[ἵστημι]], perf. κατεστέαται Her. 1, 196), 1) trans., praes. u. impf., fut. u. aor. I, bei Sp., wie D. Hal. de vi Dem. 54 auch perf. καθέστακα,<b class="b2"> niedersetzen</b>, – a) <b class="b2">hinstellen, hinbringen</b>; νῆα, das Schiff halten lassen, Od. 12, 185, oder an's Ufer bringen, wie τούς μ' ἐκέλευσα [[Πύλονδε]] καταστῆσαι καὶ [[ἐφέσσαι]], 13, 274, mich nach Pylos hinzuschaffen; so κατέστησαν αὐτὸν ἐς Δῖον Thuc. 4, 78; ἔςτε ἐπὶ τὰ Κόλχων [[ὅρια]] κατέστησαν τοὺς Ἕλληνας, bis sie die Griechen auf die Gränze hingebracht, Xen. An. 4, 8, 8, wie [[πάλιν]] εἰς Ἰωνίαν, zurückbringen nach, 1, 4, 13; τινὰ εἰς τοὺς ἀρχικούς, darunter rechnen, Mem. 2, 1, 9; τὰ [[ὅμηρα]] εἰς Ῥώμην Pol. 22, 15, 11; τὸν ἄνθρωπον πρὸς τὴν οἰκίαν Plut. Pericl. 5; – δίφρους, hinstellen, hinsetzen, Soph. El. 700; σὺ δέ μ' αὐτὸς ἆρον, σύ με κατάστησον Phil. 867; ποῖ δεῖ καθιστάναι πόδα Eur. Bacch. 184, wo soll ich den Fuß hinsetzen? – αὐτὴν ἐπὶ κλίμακος Plut. Num. 10; ἐς τὸ φανερόν τινα, an einen hohen Platz stellen, Xen. An. 7, 7, 22; vgl. πρὶν ἐς φῶς καταστῆσαι βίον Eur. Alc. 363. – b) Soldaten <b class="b2">aufstellen</b>, εἰς τὸ αὐτὸ [[σχῆμα]] ἐναντίαν τὴν φάλαγγα Xen. An. 1, 10, 10; Wächter, Späher, σκοπούς 6, 1, 11, προφύλακας 3, 2, 1. – c) in ein Amt <b class="b2">einsetzen</b>; ὕπαρχον Her. 7, 105, τυράννους 5, 92; τύραννον εἶναι παῖδα 94; [[βασιλέα]] Xen. An. 3, 2, 5; [[πότε]] ρον ἐᾷς ἄρχειν ἢ ἄλλον καθίστης ἀντ' [[αὐτοῦ]] Cyr. 3, 1, 12; ἄρχοντα ἡμῖν καθίστησι Plat. Rep. X, 606 d; Folgde überall, ὑπάτους Pol. 1, 16, 1, pass. ὕπατοι κατασταθέντες 1, 17, 6, [[ἀγορανόμος]] καθεσταμένος, zum Aedil gemacht, 10, 4, 6; λαφυροπώλας, als eine Behörde, Xen. An. 7, 7, 56; ἄλλοις τινὰ δικάζειν Cyr. 1, 3, 6; τοῖς παισὶν ἐπίτροπον, den Kindern einen Vormund bestellen, Plat. Legg. VI, 766 d; κληρονόμον, zum Erben einsetzen, IX, 856 e; ἐγγυητάς, Bürgen stellen, XI, 937 b, wie Ar. Eccl. 1064; δικαστάς, Richter einsetzen, zu Richtern aufstellen, Plut. 917. Vgl. [[παράδειγμα]], ein Beispiel aufstellen, Isocr. 2, 31; νόμους, Gesetze aufstellen, geben, Eur. Or. 890; πολιτείαν, den Staat einrichten, die Staatsverfassung ordnen, Plat. Legg. I, 640 d; τὴν δημοκρατίαν καὶ τὰ δικαστήρια Arist. pol. 2, 10; übh. einrichten, anordnen, καὶ διοικεῖν τι Plut. Pomp. 42; so auch διάπλοον καθίστασαν Aesch. Pers. 374; τὰς κόρας, die Pupillen seines Schielenden) in die richtige Lage bringen, Alexis Ath. VIII, 340 a. – d) ähnlich sind die Verbindungen εἰς μοναρχίαν αὐτόν, in die Alleinherrschaft einsetzen, Eur. Suppl. 352, εἰς [[ἀρχήν]] Lys. 12, 5. 26, 8, εἰς μείζο υς τιμάς Plat. Rep. VII, 537 d, ἐπὶ τὰς ἀρχάς Isocr. 12, 134, ἐπὶ πολλῶν N. T., an welche sich der so geläufige Gebrauch ἔς τί τινα καθιστάναι reih't, in eine Lage, einen Zustand<b class="b2"> versetzen</b>, ἐς ἀπορίαν, Plat. Soph. 238 d, ἐς φόβον, in Verlegenheit, Furcht versetzen, Thuc. 2, 81, εἰς ἀθυμίαν Plat. Legg. V, 731 a; Lys. 12, 4 u. sehr oft bei Oratt., εἰς κινδύνους, εἰς διαβολὰς καὶ εἰς κινδύνους, Lys. 13, 17; εἰς συμφοράς Isocr. 4, 113, in's Unglück bringen, stürzen; εἰς ταπεινότητα 4, 118; εἰς ἀτιμίαν 97; εἰς ἐρημίαν [[φίλων]] Plat. Phaedr. 232 d; εἰς αἰσχύνην, εἰς ὀνείδη, Soph. 230 d Menez. 246 d; εἰς φιλίαν Ep. VII, 328 d; εἰς δόξαν Euthyd. 305 d; selten ἐν ἀκινδύνῳ τοὺς φίλους καθιστᾶσι, Xen. Cyr. 4. 5, 28, wie τὴν πόλιν ἐν πολέμῳ Plat. Menez. 242 a. – e) εἰς δίκην τινὰ καταστῆσαι, Einen vor Gericht ziehen, anklagen, Xen. An. 5, 7, 34; εἰς ἀγῶνα [[περί]] τινος Plat. Apol. 24 c; Is. 1, 5 Dem. 24, 7 u. sonst; ἑαυτὸν εἰς κρίσιν, sich vor Gericht stellen, Thuc. 1, 131. – f) seltener ist der inf. dabei, καταστῆσαι φεύγειν, zum Fliehen bringen, Thuc. 4, 84. Häufiger aber mit einem adject., wie reddere, <b class="b2">wozu machen</b>, als Einen hinstellen, ψευδῆ ἐμαυτὸν τῇ πόλει οὐ καταστήσω Soph. Ant. 653; Eur. Andr. 636; τὴν εὐλογίαν φανερὰν σημείοις, durch Zeichen kund thun, Thuc. 2, 42; ὑμᾶς ἀπιστοτέρους ἐς τοὺς ἄλλους 1, 68; vgl. Xen. An. 7, 7, 23; ἐντιμότερόν τινα, d. i. mehr ehren, 6, 1, 18; ἐμὲ ἔρημον καὶ ἄπορον κατέστησεν Plat. Phil. 16 b; ἡ [[ἐπιθυμία]] ἀμνήμονά τινα καθίστησι, sie läßt ihn vergessen, Antiph. 2 α 7; βελτίω τὴν διάνοιαν Isocr. 1, 18; ἄκυρα τὰ γνωσθέντα Dem. 24, 9. Auch c. partic., κλαίοντά σε καταστήσει Eur. Andr. 636. – 2) intrans., perf. u. aor. II in denselben Verbindungen, meist geradezu als das Resultat der durch die trans. tempp. ausgedrückten Thätigkeit erscheinend, – a) hingebracht worden sein,<b class="b2"> hinkommen</b>; καταστάντες ἐς Ῥήγιον Thuc. 3, 86; καταστάντες ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας, nachdem sie zu den Regierenden gekommen waren, Her. 3, 46; vgl. [[ὅποι]] καθέσταμεν Soph. O. C. 23; ἐσσύμενοι δ' [[εἴσω]] κατέσταν Pind. P. 4, 135; καταστὰς ἐπὶ τὸ [[πλῆθος]] ἔλεγε, er trat auf, Thuc. 4, 84, wie καταστάντες ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας ἔλεγον Her. 3, 46; in λέξον καταστάς Aesch. Pers. 287 liegt auch zugleich das Ruhige, Gefaßte; vgl. καθεστηκὸς καὶ λεῖον [[πνεῦμα]] Ar. Av. 1001, [[θάλασσα]] καθεστηκυῖα, das ruhige Meer, Pol. 22, 14, 10, κατέστη ὁ [[θόρυβος]], der Lärm legte sich, beruhigte sich, Her. 3, 80; [[ἕως]] τὸ [[πρᾶγμα]] κατασταίη, bis die Sache abgemacht, beseitigt sei, Lys. 13, 25; μαίνεσθαι καὶ ἔξω τοῦ καθεστηκότος εἶναι Luc. Philops. 5. – So auch vom Alter, οἱ ἐν τούτῳ τῆς ἡλικίας καθεστῶτες Antiph. 2 α 1, ἡ καθεστῶσα [[ἡλικία]], das mittlere Alter, οἱ καθεστηκότες, Leute von mittlerem Alter. – b) als Wächter, Posten <b class="b2">dastehen</b>, hingestellt worden sein, [[φύλαξ]] κατέστης Soph. O. C. 357, φυλακαὶ καθεστήκασι Ar. Av. 1161, φυλακὴ καθειστήκει Xen. An. 4, 5, 19; vgl. Plat. Rep. VI, 503 b. – c) zum König eingesetzt worden sein, in ein Amt eingetreten sein, [[δεσπότης]] ὑμῶν καθέστηκα Eur. Herc. Fur. 142, [[ὅταν]] καταστῶσιν οἱ ἄρχοντες, sobald die Archonten eingesetzt sind, ihr Amt angetreten haben, Plat. Rep. VIII, 543 b; [[στρατηλάτης]] [[νέος]] καταστάς Eur. Suppl. 1216; στρατηγοὶ καταστάντες Isocr. 4, 35; ἡ καθεστηκυῖα [[τιμή]] Dem. 34, 39. Auch ἐπεὶ εἰς τὴν βασιλείαν κατέστη, Xen. An. 1, 1, 3; von Richtern, οἱ καθεστῶτες ἐπὶ τῶν φονικῶν Plut. Rom. 20. – Bes. häufig von Gesetzen, οἱ καθεστῶτες νόμοι, die bestehenden Gesetze, Soph. Ant. 1100 Ar. Nubb. 1400 u. öfter in Prosa; auch vom Einrichten, Ordnen der Staatsangelegenheiten, τὸν νῦν κατεστεῶτα κόσμον Σπαρτιήτῃσι Her. 1, 65, vgl. καταστάντων εὖ τῶν πρηγμάτων 7, 132; ἐπειδὴ δ' ἡ [[πόλις]] εἰς ἓν ἦλθε (nach der Vertreibung der Dreißig) καὶ τὰ πράγματ' ἐκεῖνα κατέστη, und die Staatsangelegenheiten geordnet waren, Dem. 20, 11. Daher τὰ [[καθεστῶτα]] häufig = die bestehende Ordnung der Dinge, Dem. 20, 17; τὰ [[καθεστῶτα]] κινεῖν, eine Umwälzung vorhaben, Neuerungen machen, Pol. 2, 21, 3 u. öfter; vgl. τό τι κινεῖν τῶν [[τότε]] καθεστώτων Plat. Legg. VII, 798 b; ἥτις ἂν καθεστηκυῖα ᾐ [[πολιτεία]], welche Staatsverfassung gerade besteht, IV, 714 c; παρὰ τὸ καθεστὸς [[ἔθος]], gegen die bestehende, herrschende Sitte, Plat. Tim. 46 b; Thuc. 1, 76 οὐδὲ πρῶτοι τοῦ τοιούτου ὑπάρξαντες, ἀλλ' ἀεὶ καθεστῶτος, τὸν ἥσσω ὑπὸ τοῦ δυνατωτέρου κατείργεσθαι, es ist ein alter Brauch, herkömmlich, daß der Schwächere u. s. w. – d) in einen Zustand <b class="b2">versetzt sein</b>, in eine Lage gerathen sein; εἰς κινδύνους καταστάς Antiph. 2 γ 1, u. sonst oft; τῆς πόλεως εἰς ἀπορίαν καταστάσης Plat. Menez. 243 a; ἐν τοιαύτῃ τύχῃ Conv. 203 c; εἰς τὴν αὐτὴν τύχην Is. 2, 24; εἰς ἀγῶνά τινι Eur. Andr. 328; ἐν διαφορᾷ τινι Antiph. 1, 1; εἰς ἔχθραν πολλοῖς Plat. Polit. 308 a; εἰς ὁμόνοιαν κατέστη ἡ [[πόλις]] Lys. 18, 18; εἰς ἔλεγχον 16, 1; εἰς τοσαύτην μεταβολήν Isocr. 4, 60; ἐν μεγάλῃ δυσθυμίᾳ Pol. 1, 71, 2. – el von Processen, εἰς κρίσιν Aesch. 1, 192, εἰς ἀγῶνα Andoc. 1, 33. – f) wozu gemacht sein, dastehen als, τοῖς [[οἴκοθεν]] φίλοις ἐχθρὰ καθέστηκα Eur. Med. 507, [[δυστυχής]] Andr. 386, φονέα μέ φησι Λαΐου καθεστάναι, er sagt, ich stehe da als Mörder, sei der Mörder, Soph. O. R. 703; ὅς οἱ [[ἀντιστασιώτης]] κατεστήκεε Her. 1, 192; οἱ μὲν ἰητροὶ ὀφθαλμῶν κατεστέασι 2, 84; καταστῆναι πάντων τῶν καλῶν σωμάτων ἐραστήν Plat. Conv. 210 b; bei Sp. καθίσταται = γίγνεται, S. Emp. adv. log. 1, 130, καθεστάναι = εἶναι, ib. 50 u. oft; ὅσου κατέστη, wie viel es kostete, Plut. glor. Ath. 6. – 3) med., sich stellen, für sich hinstellen, einrichten, in denselben Verbindungen, ἀεὶ εἰς τὸ [[ὄπισθεν]] καθίσταντο κάλλιστα, sie stellten sich immer hinter ihn, Plat. Prot. 315 b; – πολιτείαν κατεστήσατο, er richtete den Staat ein, Isocr. 4, 39; τύραννον καταστησάμενοι παρὰ σφίσι αὐτοῖσι Her. 5, 92; ἐπειδὰν καταστήσησθε τοὺς ἄρχοντας Xen. An. 3, 1, 39; Pol. 9, 29, 10 u. sonst oft; – [[φρούρημα]] γῆς καθίσταμαι Aesch. Eum. 676; κρυφαῖον ἔκπλο υν, unternehmen, Pers. 377; – καθίστασθαι εἰς τὴν τάξιν Xen. An. 1, 8, 3, ἐπὶ τὸ ἐπιμελεῖσθαι 5, 9, 22, φύλακας 4, 5, 21; νόμον Ar. Eccl. 1041; εἰς πόλεμον τινὰ καὶ μάχην Eur. Herc. Fur. 1168; εἰς κινδύνους Andoc. 1, 3; – [[ἄπαρνος]] οὐδενὸς καθίστατο Soph. Ant. 431; [[ἔμφρων]] [[μόλις]] πως ξὺν χρόνῳ καθίσταται Ai. 299; oft wie die intrans. tempp. zu fassen; – fut. med. für pass., Xen. An. 1, 3, 9.
}}
{{ls
|lstext='''καθίστημι''': Α. ἐπὶ μεταβατ. σημασίας· τῆς μὲν ἐνεργ. φωνῆς ὁ ἐνεστ., ὁ παρατατ., ὁ ἀόρ. ά καὶ ὁ μέλλ., τῆς δὲ [[μέσης]] ὁ μέλλ. (Παυσ. 3. 5, 1), ὁ ἀόρ. ά καὶ [[ἐνίοτε]] ὁ ἐνεστ. (ἴδε κατωτ. Α. II. 2)· [[ὡσαύτως]] σπανιώτερον ὁ πρκμ. καθέστᾰκα, Ὑπερείδ. [[ὑπὲρ]] Εὐξενίππ. 38, Διον. Ἁλ. π. Δημ. 54, Διόδ., κλ. (ἴδε τὸ ἁπλοῦν [[ἵστημι]]). Βάλλω ἢ στήνω εἰς τὸ [[μέσον]], κρητῆρα καθίστα, «εὐτρέπιζε, ἑτοίμαζε» (Σχόλ.), Ἰλ. Ι. 202· νῆα κατάστησον, [[κάμε]] αὐτὴν νὰ σταθῇ, [[κάμε]] αὐτὴν νὰ πλησιάσῃ πρὸς τὴν γῆν, Ὀδ. Μ. 185· κατέστησαν δίφρους, ἐτοποθέτησαν αὐτοὺς κατὰ τάξιν [[ὅπως]] ὦσιν ἕτοιμοι διὰ τὸν ἀγῶνα τῆς ἁρματοδρομίας, Σοφ. Ἠλ. 710· ποῖ δεῖ καθιστάναι [[πόδα]]; Εὐρ. Βάκχ. 184, πρβλ. Ξεν. Ἀν. 7. 7, 22· - ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, [[λαῖφος]] κατεστήσαντο βοεῦσι, ἐστερέωσαν αὐτό, Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἀπόλλ. 407.<br />2) [[φέρω]] εἴς τινα τόπον, [[κατάγω]], τούς μ’ ἐκέλευσα [[Πύλονδε]] καταστῆσαι, νὰ μὲ ἀνάγωσιν εἰς.., Ὀδ. Ν. 274· κ. τινὰ ἐς Νάξον Ἡροδ. 1. 64, πρβλ. Θουκ. 4. 78· [[πάλιν]] αὐτὸν κ. ἐς τὸ [[τεῖχος]] σῶν καὶ ὑγιᾶ ὁ αὐτ. 3. 34· κ. τοὺς Ἕλληνας εἰς Ἰωνίαν [[πάλιν]] Ξεν. Ἀν. 1. 4, 13· καὶ [[ἄνευ]] τοῦ [[πάλιν]], [[ἐπαναφέρω]], ἐς φῶς σὸν κατ. βίον Εὐρ. Ἄλκ. 362. - Παθ., οὐκ ἂν ἀντὶ πόνων [[χάρις]] καθίσταιτο, δὲν ἤθελεν ἀναγνωρισθῇ [[χάρις]] διὰ τοὺς κόπους ἡμῶν, Θουκ. 4. 86. 3) ἄγω τινὰ ἐνώπιόν τινος, ὥς μοι καταστήσῃς τὸν παῖδα ἐς ἔλεγχον Ἡροδ. 1. 209· ἴδε κατωτ. Β. Ι. β. ΙΙ. καθιστῶ, κατέστησεν ἐναντίαν τὴν φάλαγγα Ξεν. Ἀν. 1. 10, 10· τοποθετῶ, προφυλακὰς καταστήσαντας [[αὐτόθι]] 3 2, 1, κτλ. 2) [[διορίζω]], κατέστησεν τύραννον [[εἶναι]] παῖδα τὸν [[ἑωυτοῦ]] Ἡρόδ. 5. 94, πρβλ. 25· ἀλλὰ [[καθόλου]] [[ἄνευ]] τῆς ἀπαρ., κ. τινα ὕπαρχον [[αὐτόθι]] 7. 105· ἄλλον ἄρχοντα ἀντὶ [[αὐτοῦ]] Ξεν. Κύρ. 3. 1, 12, κτλ.· [[ὡσαύτως]], κατ. τινα εἰς ἀρχὴν Λυσ. 120. 30, κτλ., πρβλ. Εὐρ. Ἱκέτ. 352· ἐπὶ ἀρχὴν Ἰσοκρ. 260Α, πρβλ. Ἀριστοφ. Ὄρν. 672· [[ὡσαύτως]], κ. ἐγγυητὰς Ἡρόδ. 1. 196, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 1064· δικαστάς, ἐπιμελητάς, νομοθέτας ὁ αὐτ. ἐν Πλ. 917, Ξεν. Κύρ. 8. 1, 9, κτλ.: - ἀκολούθως ἐπὶ ἀγώνων κ. τ. τ., γυμνικοὺς ἀγῶνας κ. Ἰσοκρ. 41Α· - οὕτω καὶ [[μετὰ]] μέσ. ἀορ., [[διορίζω]] δι’ ἐμαυτόν, [[ὁρίζω]], [[ἱδρύω]], τύραννον καταστήσασθαι παρὰ σφίσι αὐτοῖσι Ἡρόδ. 5. 92, 1· ἄρχοντας Ξεν. Ἀν. 3. 1, 39, κτλ.· - σπανίως μετ’ ἀπαρ., οἱ καθιστάντες μουσικῇ... παιδεύειν Πλάτ. Πολ. 410Β.<br /> β) ἰδίως ἐπὶ πραγμάτων ἀφορώντων τὴν πολιτείαν, [[εἰσάγω]], ἐγκαθιστῶ, καθιστῶ, [[ὁρίζω]], [[ἱδρύω]], νομοθετῶ, νόμους, τελετὰς Εὐρ. Ὀρ. 892, Βάκχ. 21, κτλ.· κατ. πολιτείαν, ὀλιγαρχίαν, κτλ., ὡς τὰ Λατ. ordinare, constituere rempublicam, Πλάτ., κλ., ἴδε Wolf. εἰς Λεπτ. σ. 229· ἀλλὰ καὶ βάλλω εἰς τάξιν, τακτοποιῶ, πολιτείαν Πλάτ. Πολ. 590Ε· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ταύτης τῆς ἐννοίας ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, τοῦτο [[βουλευτήριον]] γῆς καθίσταμαι Αἰσχύλ. Εὐμ. 706· τὴν Ἱππίου καθίσταμαι τυραννίδα Ἀριστοφ. Σφ. 502· καθίστατο τὰ περὶ τὴν Μυτιλήνην ᾗ αὐτῷ ἐδόκει Θουκ. 3. 35, πρβλ. 1. 76, 114., 8. 70· πρὸς ἐμὲ τὸ [[πρᾶγμα]] καταστήσασθαι, νὰ ἔλθῃ εἰς συνεννόησιν μετ’ ἐμοῦ, Δημ. 543. 15. - Παθ., ἡ... κατασταθεῖσα [[δύναμις]] Ἰσοκρ. 110C. 3) [[φέρω]] εἴς τινα κατάστασιν, κατ. τὸ [[σῶμα]], παρασκευάζειν τὸ [[σῶμα]] πρὸς χρῆσιν φαρμάκου, Ἱππ. 648. 40· οὕτω, κατ. δῆμον ἐς μοναρχίαν Εὐρ. Ἱκέτ. 352· κ. τινὰ ἐς ἀπόνοιαν Θουκ. 1. 82· ἐς φόβον ὁ αὐτ. 2. 81· ἐς ἀπορίαν ὁ αὐτ. 7. 75· εἰς ἀνάγκην Λυσ. 96. 33· εἰς αἰσχύνην Πλάτ. Σοφιστ. 230D· εἰς ἐρημίαν φίλων ὁ αὐτ. ἐν Φαίδρ. 232D· εἰς ἀγῶνας ὁ αὐτ. ἐν Ἀπολογ. 24C· τινὰ εἰς ἀσφάλειαν Ἰσοκρ. 107Β· τίνας εἰς ἀγῶνα καθέστακα; Ὑπερείδ. [[ὑπὲρ]] Εὐξενίππ. 38, Λυκοῦργ. 148. 4· ἀλλὰ καί, κατ. τινὰ ἐν κινδύνῳ Ἀντιφῶν 136. 26· τὴν πόλιν ἐν πολέμῳ Πλάτ. Μενέξ. 242A· τοὺς φίλους ἐν ἀκινδύνῳ Ξεν. Κύρ. 4. 5, 28: - [[ὡσαύτως]], [[καθίστημι]] ἐμαυτὸν ἐς κρίσιν, [[ὑποβάλλω]] ἐμαυτὸν εἰς κρίσιν, νὰ τὸν κρίνωσι, Θουκ. 1. 131, πρβλ. Λυκοῦργ. 148. 26· ἀλλὰ, κατ. τινὰ εἰς τοὺς ἀρχικούς, θεωρεῖν τινα ὡς ἀνήκοντα εἰς τὴν τάξιν αὐτῶν, Ξεν. Ἀπομν. 2. 1, 9. 4) [[κάμνω]] ἢ καθιστῶ τινα τοιοῦτον, ψευδῆ γ’ ἐμαυτὸν Σοφ. Ἀντ. 547· τινὰ ἀμνήμονα, ἄπιστον Ἀντιφῶν 115. 29, Θουκ. 1. 68, κτλ.· κατ. τι φανερὸν ὁ αὐτ. 2. 42, πρβλ. 1. 32· ἐπίπονον τὸν βίον κατ. Ἰσοκρ. 211C· - καὶ [[μετὰ]] μετοχ., κλαίοντα καθιστάναι τινά, ἄγειν τινὰ εἰς δάκρυα, Εὐρ. Ἀνδρ. 635: - σπανίως μετ’ ἀπαρ., καθ. τινὰ φεύγειν, ποιεῖν τινα φεύγειν, Θουκ. 2. 84, πρβλ. Εὐρ. Ἄλκ. 283. - Μέσ., τὴν ναυμαχίαν πεζομαχίαν καθίστασθαι Θουκ. 2. 89. 5) ἐπανορθῶ, ἀποκαθιστῶ, [[θεραπεύω]], ἃς (δηλ. τὰς κόρας τῶν ὀφθαλμῶν) οὐδ’ ὁ Μελάμπους... καταστήσειεν ἂν Ἄλεξις ἐν «Κρατεύᾳ» 2: - καὶ κατὰ μέσ. ἀόρ., καταστήσασθαι εὐδαιμονίαν Ἰσοκρ. 53Β. 6) τὴν ζόην καταστήσασθαι ἀπ’ ἔργων ἀνοσιωτάτων, πορίζεσθαι τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἀπὸ ἀνοσιωτάτων ἔργων, Ἡρόδ. 8. 105. 7) [[κάμνω]], ἐξακολουθῶ, πάννυχοι.. διάπλοον καθίστασαν Αἰσχύλ. Πέρσ. 382· [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, κρυφαῖον ἔκπλουν [[οὐδαμῆ]] καθίστατο [[αὐτόθι]] 385. Β. ἀμεταβ. ἐν ἀορ. β΄, πρκμ. καὶ ὑπερσ. τοῦ ἐνεργ. ([[ὡσαύτως]] ἐν τῷ μέλλ. [[καθεστήξω]], Θουκ. 3. 37, 102), καὶ ἐν ἅπασι τοῖς μέσοις χρόνοις (πλὴν τοῦ ἀορ. α΄), καὶ τῆς παθ.: - καθίσταμαι, ἐγκαθίσταμαι, ἐς τόπον Ἡρόδ. 3. 131· ὀδύναι ἐς [[ὑπογάστριον]] καθίσταντο Ἱππ. 1235C· ἐπὶ ἁρμῶν, ἐξίσταται καὶ καθ., ἐξαρθροῦται καὶ [[πάλιν]] εἰσέρχεται εἰς τὸν ἁρμόν, ὁ αὐτ. π. Ἄρθρ. 784· [[ἁπλῶς]], [[φθάνω]] εἴς τινα τόπον, ἐς Ρήγιον Θουκ. 3. 86· ἔχεις διδάξαι δή μ’ [[ὅποι]] καθέσταμεν; δύνασαι νά μοι εἴπῃς ποῦ ἐφθάσαμεν; Σοφ. Ο. Κ. 23. β) [[ἔρχομαι]] ἢ [[παρουσιάζομαι]] ἐνώπιόν τινος, ἵσταμαι ἐνώπιον [[αὐτοῦ]], Πινδ. Π. 4. 240· λέξον καταστὰς Αἰσχύλ. Πέρσ. 295 (ἐκτὸς ἂν ληφθῇ ἐπὶ τῆς σημασ. 4), πρβλ. Ἡρόδ. 1. 151· κ. ἐς ὄψιν τινὸς ὁ αὐτ. 7. 29· καταστάντες ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας ἔλεγον ὁ αὐτ. 3. 46, πρβλ. 156· καταστὰς ἐπὶ τὸ [[πλῆθος]] ἔλεγε Θουκ. 4. 84· πρβλ. [[κατάστασις]] 1. 3. 2) τίθεμαι ὡς [[φρουρός]], Ἡρόδ. 7. 59, Σοφ. Ο. Κ. 355, Ξεν. Ἀν. 4. 5, 19, κτλ.· διορίζομαι, [[γίνομαι]], [[δεσπότης]].. καθέστηκα Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 142· [[στρατηλάτης]] [[νέος]] καταστὰς Εὐρ. Ἰκέτ. 1216· κατ. [[χορηγός]], [[στρατηγός]], κτλ., Ἀντιφῶν 142. 31, Ἰσοκρ., κλ.· οἱ πρόβουλοι καθεστᾶσιν ἐπὶ τοῖς βουλευταῖς Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 15, 12· ἴδε ἐν λ. κομιδῇ. 3) ἐπὶ φυσικῆς ἐννοίας, ἀφίνω καθίζημα, κατακάθισμα, «καταπάτι», Ἱππ. 940C, 945F. 4) [[ἡσυχάζω]], καθίσταμαι [[γαλήνιος]], ἐπὶ ὕδατος, [[ὅταν]] ἡ [[λίμνη]] καταστῇ Ἀριστ. Ἱππ. 865· [[πνεῦμα]] λεῖον καὶ καθεστηκός, οὐχὶ σφοδρόν, ὁ αὐτ. ἐν Βατρ. 1003· ὁ [[θόρυβος]] κατέστη Ἡρόδ. 3. 80· ἕως τὸ [[πρᾶγμα]] κατασταίη Λυσ. 132. 8: - [[οὕτως]], ἐπὶ προσώπων, λέξον καταστάς, γενόμενος [[ἤρεμος]], Αἰσχύλ. Πέρσ. 295 (ἀλλ’ ἴδε ἀνωτ. 2)· πρβλ. [[καθεστηκότως]]· ἡ ψυχὴ καθίσταται Ἀριστ. Φυσ. 7. 3, 15· ὁρῶμεν τοὺς ἐνθουσιαστικούς... καθισταμένους ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 8. 7, 4· καθεστῶτι προσώπῳ, μὲ ἤρεμον, γαλήνιον [[πρόσωπον]], Πλουτ. Φάβ. 17· μαίνεσθαι καὶ ἔξω τοῦ καθεστηκότος [[εἶναι]] Λουκ. Φιλοψ. 5· - ἡ καθεστηκυῖα, τὸ τοῦ Κικέρωνος: constans actas, ἡ [[μέση]] [[ἡλικία]], Θουκ. 3. 36· οἱ καθεστηκότες, οἱ ἔχοντες τὴν μέσην ἡλικίαν, «μεσόκοποι», Ἱππ. Ἀφ. 1243. 5) ἐν τῷ πρκμ., καθίσταμαι, [[γίνομαι]], καὶ ἐν τῷ ἀορ. καὶ ὑπερσ., καθίσταμαι, [[ἔρχομαι]], πολέμιον ἀντὶ φίλου ἐμοὶ καταστῆναι Ἡρόδ. 1. 87· [[ἔμφρων]] καθίσταται Σοφ. Αἴ. 306· καταστῆναι τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν ἴησιν Ἱππ. 97Β· ἐκουσίως αὐτὸς εἰς κίνδυνον καταστὰς Ἀντιφῶν 118· 5· ἐς φόβον Ἡρόδ. 8. 12· ἐς [[δέος]], λύπην Θουκ. 4. 108., 7. 75· ἐς ἔχθραν τινὶ Ἰσοκρ. 202Δ· εἰς ὀμόνοιαν Λυσ. 151. 2· εἰς συνήθειαν ἐποίησε τοῦ λόγου τούτου τὴν πόλιν καταστῆναι, ἔκαμε τὴν πόλιν νὰ συνηθίσῃ εἰς τὸν λόγον τοῦτον, Αἰσχίν. 23. 37· - [[ἀντιστασιώτης]] κατεστήκεε, εἶχε καταστῇ, εἶχε γείνῃ, Ἡρόδ. 1. 92, πρβλ. 9. 37· ἐν δείματι μεγάλῳ κατέστασαν 7. 138· καταστάντων σφι εὖ τῶν πρηγμάτων 7. 132, πρβλ. 2. 84· τίνι τρόπῳ καθέστατε; τί σᾶς ἔκαμε νὰ ἔλθητε νὰ σταθῆτε ἐδῶ; Σοφ. Ο. Τ. 10· φονέα με φησὶ.. καθεστάναι [[αὐτόθι]] 703· [[ἄπαρνος]] δ’ οὐδενὸς καθίστατο ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 435· κρυπτὸς καταστὰς Εὐρ. Ἀνδρ. 1064· οἱ ἐν τούτῳ τῆς ἡλικίας καθεστῶτες, γενόμενοι, Ἀντιφῶν 115. 4· ἐν οἵῳ τρόπῳ ἡ τῶν Ἀθηναίων ἀρχὴ κατέστη, πῶς ἐγένετο, πῶς ἦλθεν εἰς ὕπαρξιν, Θουκ. 1. 97, πρβλ. 96· ἀρξάμενος εὐθὺς καθισταμένου (δηλ. τοῦ πολέμου), ἐκ τῆς πρώτης [[αὐτοῦ]] ἀρχῆς, Θουκ. 1. 1. 6) [[γίνομαι]], ὁρίζομαι, καθίσταμαι ἐπικρατῶ, [[ὑπάρχω]], καί σφι μαντήϊον Διὸς κατεστήκεε Ἡρόδ. 2. 29· ἄγραι.. πολλαὶ κατεστέασιν [[αὐτόθι]] 70, πρβλ. 1. 200· ὅδε σφι [[νόμος]] κατεστήκεε 1. 197· βροτοῖσιν ὃς καθέστηκεν [[νόμος]] Εὐρ. Ἱππ. 91· μετ’ ἀπαρ., θεὸν Ἀμφιάραον πρώτοις Ὠρωπίοις κατέστη νομίζειν Παυσ. 1. 34, 2: - [[ἐντεῦθεν]] ἐν τῇ μετοχ. πρκμ., ὑπάρχων, ὡρισμένος, ἐπικρατῶν, νενομοθετημένος, τὸν νῦν κατεστεῶτα κόσμον Ἡρόδ. 1. 65· ἦν κατεστηκὸς οὐδὲν περὶ φόρου ὁ αὐτ. 3. 89· τοὺς κατεστεῶτας τριακοσίους, ὁ αὐτ. 7. 205· οἱ κατεστῶτες νόμοι Σοφ. Ἀντ. 1113, Ἀριστοφ. Νεφ. 1400· τὰ [[καθεστῶτα]], ἡ παροῦσα [[κατάστασις]] τῶν πραγμάτων τοῦ βίου, καὶ [[μάντις]] οὐδεὶς τῶν καθεστώτων βροτοῖς Σοφ. Ἀντ. 1160· [[ὡσαύτως]], ὑπάρχοντες νόμοι, τὰ ἤθη καὶ ἔθιμα, τὸ [[πολίτευμα]], Πλάτ. Νόμ. 798Β, Ἰσοκρ. 151Β· τὰ κατεστεῶτα Ἡρόδ. 1. 59. 7) ἐπὶ ἀγορᾶς, πλέον ἢ ὅσου ἐμοὶ κατέστησαν, περισσότερον παρ’ ὅ, τι «ἐστοίχισαν» εἰς ἐμέ, Ἀνδοκ. 2. 11. 8) ἀνθίσταμαι, ἐναντιοῦμαι, [[πρός]] τινα Πολύβ. 25. 2, 5· - [[οὕτως]] ἐν τῷ Παθ., Τιτήνεσσι [[κατέσταθεν]] Ἡ. Θ. 674. Γ. ὁ μέσ. ἀόρ. α΄ καὶ [[ἐνίοτε]] ὁ μέσ. ἐνεστ. τίθενται ἔστιν ὅτε ἐπὶ μεταβατ. ἐννοίας, ἴδε ἀνωτ. Α. ΙΙ. 2, κἑξ.
}}
{{bailly
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux prés., impf.</i> καθίστην, <i>f.</i> καταστήσω, <i>ao.</i> κατέστησα, <i>pf.</i> [[καθέστακα]]) placer devant, présenter :<br /><b>1</b> κρητῆρα IL une coupe;<br /><b>2</b> arrêter : [[νῆα]] OD un navire ; <i>avec mouv.</i> transporter pour déposer : τινα Πύλονδε OD, [[ἐς]] Δῖον THC transporter qqn à Pylos, à Dion ; [[ἐς]] [[φῶς]] EUR produire à la lumière;<br /><b>3</b> disposer, établir, faire installer, acc. <i>en parl. de troupes</i> ; ἑαυτὸν [[εἰς]] κρίσιν THC se présenter en jugement ; <i>fig.</i> ἄρχοντα XÉN instituer un magistrat ; avec une prop. inf. : τύραννον εἶναί τινα HDT instituer qqn comme roi <i>ou</i> tyran ; <i>avec un</i> double rég. : τινα ἐπὶ [[τὰς]] ἀρχάς ISOCR porter qqn au pouvoir ; τινα [[εἰς]] ἀσφάλειαν ISOCR <i>ou</i> [[ἐν]] ἀκινδύνῳ XÉN mettre qqn en sûreté ; avec un adj. <i>ou</i> un part. : ἐντιμότερόν τινα XÉN rendre qqn plus honoré, le combler d’honneurs ; [[τι]] φανερόν THC rendre qch évident ; avec un inf. : τινα φεύγειν THC porter qqn à fuir (<i>propr.</i> le mettre en disposition de fuir);<br /><b>II.</b> <i>intr. (ao.2</i> κατέστην, <i>pf.</i> [[καθέστηκα]], <i>pqp.</i> καθειστήκειν, <i>f.ant.</i> [[καθεστήξω]]);<br /><b>1</b> se transporter : [[ἐς]] [[Ῥήγιον]] THC à Rhégium ; [[ἐπί]] τινα venir près de qqn, devant qqn;<br /><b>2</b> être posé, placé, se placer <i>en parl. de troupes ; fig.</i> s’établir, se constituer : [[ὅταν]] καταστῶσιν [[οἱ]] ἄρχοντες PLAT aussitôt que les archontes entrent en charge ; καταστῆναι [[εἰς]] ἔχθραν τινί ISOCR entrer en rivalité de haine avec qqn ; [[φύλαξ]] δε μου πιστὴ κατέστης SOPH tu es devenue pour moi une gardienne fidèle ; φονέα τινὸς καθεστάναι SOPH être devenu le meurtrier de qqn ; ὅσου κατέστη PLUT autant que cela a coûté (<i>propr.</i> autant que le prix auquel cela a été établi) ; <i>particul.</i> prendre <i>ou</i> reprendre son assiette, se fixer, devenir tranquille : κατέστη ὁ [[θόρυβος]] HDT le tumulte s’apaisa ; [[λέξον]] καταστάς ESCHL dis maintenant avec calme <i>litt.</i> ayant repris ton calme ; <i>p. suite, au pf.</i> avoir pris <i>ou</i> repris son assiette, être établi fermement : μαίνεσθαι καὶ [[ἔξω]] [[τοῦ]] καθεστηκότος [[εἶναι]] LUC être en démence et hors de son assiette ; καθεστῶτες νόμοι SOPH lois établies ; κατεστεὼς [[κόσμος]] HDT ordre établi ; τὰ καθεστῶτα SOPH l’état présente des affaires;<br /><i><b>Moy.</b></i> καθίσταμαι (<i>f.</i> καταστήσομαι, <i>ao.</i> κατεστησάμην);<br /><b>1</b> <i>tr.</i> établir : [[φρούρημα]] ESCHL une garde ; τύραννον HDT un tyran ; ἄρχοντας XÉN des chefs <i>ou</i> des magistrats;<br /><b>2</b> <i>intr. (seul. prés. et fut.)</i> s’établir, se mettre dans telle ou telle situation : [[ἄπαρνος]] οὐδενὸς καθίστατο SOPH il ne niait rien.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[ἵστημι]].
}}
{{Autenrieth
|auten=imp. καθίστᾶ, aor. 1 imp. κατάστησον, inf. -[[στῆσαι]]: [[set]] [[down]]; [[νῆα]], ‘[[bring]] to [[anchor]],’ Od. 12.185; so of [[bringing]] [[one]] to his [[destination]], Od. 13.274.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[κατά]] and [[ἵστημι]]; to [[place]] [[down]] ([[permanently]]), i.e. ([[figuratively]]) to [[designate]], [[constitute]], [[convoy]]: [[appoint]], be, [[conduct]], [[make]], [[ordain]], [[set]].
}}
{{Thayer
|txtha=([[also]] καθιστάω, [[whence]] the participle καθιστῶντες R G; and [[καθιστάνω]], [[whence]] καθιστάνοντες L T Tr WH; [[see]] [[ἵστημι]], at the [[beginning]]); [[future]] καταστήσω; 1st aorist κατέστησα; [[passive]], [[present]] καθισταμαι; 1st aorist κατεστάθην; 1future κατασταθήσομαι; the Sept. for הֵשִׂים, הֵקִים, הִפְקִיד, הִתְיַצֵּב, הֶעֱמִיד, נָתַן; ([[properly]], to [[set]] [[down]], [[put]] [[down]]), to [[set]], [[place]], [[put]]:<br /><b class="num">a.</b> τινα [[ἐπί]] τίνος, to [[set]] [[one]] [[over]] a [[thing]] (in [[charge]] of it), [[ἐπί]] τίνι, [[ἐπί]] τί, from τινα, to [[appoint]] [[one]] to [[administer]] an [[office]] (cf. German bestellen): πρεσβυτέρους, τινα [[εἰς]] τό [[with]] an infinitive, to [[appoint]] to do [[something]], τά [[πρός]] [[τόν]] Θεόν to [[conduct]] the [[worship]] of God, [[ἵνα]], ibid.; τινα [[with]] a [[predicate]] accusative indicating the [[office]] to be administered (to [[make]] [[one]] so and so; cf. Winer s Grammar, § 32,4b.; Buttmann, § 131,7) (so [[very]] [[often]] in Greek writings from [[Herodotus]] [[down]]), sisto), equivalent to to [[declare]], [[show]] to be": [[passive]] [[with]] [[ἁμαρτωλός]], [[δίκαιος]], sisto) equivalent to to [[render]], [[make]], [[cause]] to be": τινα [[οὐκ]] ἀργόν, [[οὐδέ]] ἀκαρπον, i. e. (by litotes) [[laborious]] and [[fruitful]], to [[conduct]] or [[bring]] to a [[certain]] [[place]]: τινα, הֵבִיא; [[Homer]], [[Odyssey]] 13,274; [[Xenophon]], an. 4,8, 8 and in [[other]] [[secular]] authors).<br /><b class="num">f.</b> Middle to [[show]] or [[exhibit]] [[oneself]]; [[come]] [[forward]] as: [[with]] a [[predicate]] nominative, ἡ [[γλῶσσα]] ... ἡ σπιλοῦσα, [[ἀντικαθίστημι]], [[ἀποκαθίστημι]].) 
}}
{{grml
|mltxt=[[καθίστημι]] (Α)<br /><b>βλ.</b> [[καθιστώ]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''καθίστημι:''' Με μτβ. [[σημασία]]· στην Ενεργ., ενεστ., παρατ., μέλ.· στην Μέσ., αόρ. αʹ και μερικές φορές ενεστ.·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[στήνω]], [[εγκαθιστώ]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[νῆα]] κατάστησον, σταμάτησέ το, φέρτο προς την [[ξηρά]], σε Ομήρ. Οδ.· κ. [[δίφρον]], τον τοποθέτησε, τον στάθμευσε, [[πριν]] από την [[έναρξη]] της αρματοδρομίας, σε Σοφ. — Μέσ., ([[λαῖφος]]) <i>κατεστήσαντο</i>, στερέωσαν τα πανιά, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">2.</b> [[τακτοποιώ]], [[εγκαθιστώ]] σ' ένα [[μέρος]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· [[επαναφέρω]], ἐς [[φῶς]] σὸν κατ. βίον, σε Ευρ. — Παθ., οὐκ ἂν [[χάρις]] καθίσταιτο, δεν θα αναγνωρίζονταν, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[οδηγώ]] ενώπιον άρχοντα ή βασιλιά, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για στρατιώτες, [[τοποθετώ]] στη [[σειρά]], [[παρατάσσω]], [[τοποθετώ]] αυτούς ως [[φρουρά]], ως φύλακες, σε Ξεν. <b>2. α)</b> [[προστάζω]], [[διορίζω]], [[τοποθετώ]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· Μέσ. αόρ. αʹ, [[διορίζω]] τον εαυτό μου, ορίζομαι, [[ιδρύω]], σε Ηρόδ., Αισχύλ. <b>β)</b> [[ιδίως]], λέγεται για πολιτικές εισηγήσεις, [[ιδρύω]], [[νομοθετώ]], [[εισάγω]], <i>νόμους</i>, σε Ευρ. κ.λπ.· <i>κατ. πολιτείαν</i>, Λατ. constituere rempublicam, σε Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως και στη Μέσ., [[φρούρημα]] γῆςκαθίσταμαι, σε Αισχύλ.· <i>καθίστατο τὰ περὶ τὴν Μυτιλήνην</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[οδηγώ]], [[φέρνω]] κάποιον σε συγκεκριμένη [[κατάσταση]], <i>κατ. δῆμον ἐς μοναρχίαν</i>, σε Ευρ.· <i>κ. τινα ἐς ἀπόνοιαν</i>, <i>ἐς φόβον</i>, <i>ἐς ἀπορίαν</i>, σε Θουκ.· ομοίως, <i>κ. τοὺς φίλους ἐν ἀκινδύνῳ</i>, σε Ξεν.· επίσης, <i>κ. ἑαυτὸν ἐς κρίσιν</i>, [[θέτω]] τον εαυτό μου στην [[κρίση]] των άλλων, σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> κάνω ή [[καθιστώ]] κάποιον τέτοιου είδους, κ. τινα [[ψευδῆ]], σε Σοφ.· <i>ἄπιστον</i>, σε Θουκ.· [[σπανίως]] με απαρ., <i>καθ. τινα φεύγειν</i>, κάνω κάποιον να το βάλει στα πόδια, να τραπεί σε [[φυγή]], στον ίδ. — Μέσ., <i>τὴν ναυμαχίαν πεζομαχίαν καθίστασθαι</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> <i>τὴν ζόην καταστήσασθαι ἀπ' ἔργων ἀνοσιωτάτων</i>, [[βγάζω]] τα προς το ζην μέσω ανόσιων, ανίερων πράξεων, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">6.</b> κάνω, [[εξακολουθώ]], σε Αισχύλ.· ομοίως και στη Μέσ., στον ίδ. <b>Β.</b> αμτβ. σε Ενεργ. αόρ. βʹ, παρακ. και υπερσ. (επίσης με μέλ. [[καθεστήξω]]), και σε όλους τους χρόνους της Μέσ. ([[εκτός]] από τον αόρ. αʹ) και σε όλους της Παθ.· <b>1. α)</b> τίθεμαι, τοποθετούμαι, εγκαθίσταμαι, [[φθάνω]], <i>ἐς τόπον</i>, σε Ηρόδ., Σοφ. <b>β)</b> [[παρουσιάζομαι]] [[μπροστά]] σε κάποιον, [[στέκομαι]] ενώπιόν του, σε Ηρόδ.· καταστὰς ἐπὶ τὸ [[πλῆθος]] ἔλεγε, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> τοποθετούμαι, εγκαθίσταμαι ως [[φρουρός]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· διορίζομαι, [[γίνομαι]], σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[ησυχάζω]], [[ηρεμώ]], είμαι [[γαλήνιος]], [[στάσιμος]], λέγεται για το [[νερό]], σε Αριστοφ.· ομοίως επίσης, [[πνεῦμα]] καθεστηκός, στον ίδ.· ὁ [[θόρυβος]] κατέστη, έπεσε, μειώθηκε, ελαττώθηκε, σε Ηρόδ.· ομοίως λέγεται και για πρόσωπα, <i>καταστάς</i>, [[ήρεμος]], [[ήσυχος]], σε Αισχύλ.· ἡ καθεστηκυῖα [[ἡλικία]], η [[μέση]] [[ηλικία]], σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> σε παρακ., [[έρχομαι]] σε συγκεκριμένη [[κατάσταση]], [[γίνομαι]], και σε αόρ. βʹ και υπερσ., είμαι, σε Ηρόδ. κ.λπ.· καταστάντων εὖ [[τῶν]] πρηγμάτων, [[καλώς]] εχόντων των πραγμάτων, στον ίδ.· <i>τίνι τρόπῳ καθέστατε;</i> με ποιο τρόπο ήρθατε; σε Σοφ.· <i>ἀρξάμενος εὐθὺς καθισταμένου</i> (ενν. <i>τοῦ πολέμου</i>), από το ξεκίνημά του, από την [[αρχή]] του, σε Θουκ.<br /><b class="num">5.</b> θεσπίζομαι, εισάγομαι ή ιδρύομαι, [[επικρατώ]], [[υπάρχω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· ως μτχ. παρακ., αυτός που είναι, αυτός που υπάρχει, που υφίσταται, που είναι θεσπισμένος, αυτός που επικρατεί, τὸν [[νῦν]] κατεστεῶτα κόσμον, στον ίδ.· <i>οἱ καθεστῶτες νόμοι</i>, σε Σοφ.· τὰ [[καθεστῶτα]], η παρούσα [[κατάσταση]] των πραγμάτων στην [[ζωή]], στον ίδ.· ομοίως και, <i>τὰ κατεστεῶτα</i>, οι υπάρχοντες νόμοι, τα καθεστώτα ήθη κι έθιμα, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">6.</b> Παθ., [[αντιτίθεμαι]], [[εναντιώνομαι]], Τιτήνεσσι [[κατέσταθεν]], σε Ησίοδ.
}}
{{elru
|elrutext='''κᾰθίστημι:''' ион. κᾰτίστημι (для перех. - impf. καταστήσω, aor. [[κατέστησα]]; для неперех. - aor. 2 [[κατέστην]], pf. [[καθέστηκα]], ppf. καθειστήκειν, fut. 3 [[καθεστήξω]]; med.: для перех. - praes. καθίσταμαι, fut. καταστήσομαι, aor. καταστεσάμην; для неперех. - только praes. и fut.)<br /><b class="num">1)</b> ставить, подавать (на стол) (κρητῆροι Hom.);<br /><b class="num">2)</b> ставить, устанавливать (для старта) (δίφρους Soph.): κατεστήσαντο βοεῦσι (sc. [[λαῖφος]]) HH (мореплаватели) поставили парус с помощью ремней;<br /><b class="num">3)</b> останавливать ([[νῆα]] Hom.): τὸ ἠρεμίζεσθαι καὶ καθίστασθαι Arst. успокоение и остановка;<br /><b class="num">4)</b> помещать, приводить, привозить, доставлять, тж. направлять (τινὰ [[Πύλονδε]], τινὰ ἐς Νάξον Hom.; τινά τινι ἐς ἔλεγχον Her.; τοὺς Ἓλληνας εἰς Ἰωνίαν [[πάλιν]] κ. Xen.; τὰ [[ὅμηρα]] εἰς Ῥώμην Polyb.; τὸν στρατὸν εἰς Ἀρμενίαν Plut.): [[ποῖ]] [[δεῖ]] κ. [[πόδα]]; Eur. куда направить (свои) стопы?; κ. τινὰ εἰς ἀγῶνας Plut. привлекать кого-л. к судебной ответственности; κ. ἑαυτὸν ἐς κρίσιν Thuc. предстать самому (добровольно) перед судом; ἐς [[φῶς]] τὸν βίον τινὸς κ. Eur. вернуть на (дневной) свет, т. е. воскресить кого-л.; [[ἡμῖν]] οὐκ ἂν ἀντὶ πόνων [[χάρις]] καθίσταιτο Thuc. нам (лакедемонянам) эти труды не доставили бы никакой благодарности;<br /><b class="num">5)</b> ставить, расставлять, выставлять (προφύλακας Xen.): κ. τὴν φάλαγγα Xen. выстраивать войско;<br /><b class="num">6)</b> выставлять, предлагать, давать (τὴν σαὐτοῦ σωφροσύνην [[παράδειγμα]] τοῖς ἄλλοις Isocr.);<br /><b class="num">7)</b> тж. med. назначать (τινὰ ὕπαρχον и τινὰ ὕπαρχον εἶναι Her.; ἐγγυητάς τινι Arph., Plat.; ἄλλον ἄρχοντα Xen.; τινὰ εἰς [[ἀρχήν]] Lys. или ἐπὶ [[ἀρχήν]] Isocr.; νομοθέτας Arph.; τινὰ ἱερέα Arst.; τινὰ ἐπὶ τῆς θεραπείας [[αὐτοῦ]] NT; εἰς τὴν ἐσνάτην χώραν κατασταθεὶς [[ὑπό]] τινος Plut.): καθίστασθαι τοὺς ἄρχοντας Xen. назначить себе, т. е. избрать начальников;<br /><b class="num">8)</b> устанавливать, учреждать, вводить (νόμους Eur., Arst.; τελετάς Eur.; ἀγῶνας Isocr.; τὴν Ἱππίου τυραννίδα Arph.; ὀλιγαρχίαν, πολιτείαν Plat., Arst.);<br /><b class="num">9)</b> предпринимать (κρυφαῖον ἔκπλουν Aesch.);<br /><b class="num">10)</b> относить, причислять (τινὰς εἰς τοὺς ἀρχικούς Xen.);<br /><b class="num">11)</b> ставить (в какое-л. положение), приводить (в какое-л. состояние): κ. τινὰ ἐς ἀπορίαν Plat. приводить кого-л. в смущение; κ. τινὰ ἐς φόβον Thuc. приводить кого-л. в ужас; κ. τινὰ ἐν ἀκινδύνῳ Xen. или εἰς ἀσφάλειαν Isocr. поставить кого-л. в безопасное положение; εἰς διαβολὰς καὶ κινδύνους καταστῆσαί τινα Lys. возвести на кого-л. грозное обвинение; ἐντιμότερόν τινα κ. Xen. осыпать кого-л. почестями; κλαίοντά τινα κ. Eur. заставлять кого-л. плакать; τινὰ φεύγειν κ. Thuc. обращать кого-л. в бегство; φανερόν τι κ. Thuc. наглядно показывать что-л.; ἐς τὸ φανερόν τινα κ. Xen. высоко вознести кого-л.; κ. τινὰ εἰς ἐρημίαν [[φίλων]] Plat. лишать кого-л. общества друзей; [[ψευδῆ]] ἑαυτὸν κ. πόλει Soph. показать себя лжецом перед городом; τὴν ναυμαχίαν πεζομαχίαν καθίστασθαι Thuc. превратить (свое) морское сражение в сухопутное; τὴν ζόην καταστήσασθαι [[ἀπό]] τινος Her. снискивать себе пропитание чем-л.; καταστῆσαι τὸν ἀκροατὴν εἰς τὰ [[πάθη]] Arst. разжечь страсти в слушателе; ἐλεεινὸν κ. ἑαυτόν Arst. возбудить сострадание к себе; εἰς βίον ἄτυφον κ. ἑαυτόν Plut. зажить непритязательной жизнью; [[ἀπωτάτω]] κ. τινος Plut. увести далеко от чего-л.;<br /><b class="num">12)</b> повергать, ввергать (τὴν πόλιν ἐν πολέμῳ Plat.; εἰς συμφοράς Isocr.; τινὰ εἰς κινδύνους Anth.);<br /><b class="num">13)</b> приходить, прибывать, поселяться (ἐς Αἴγιναν Her.; ἐς [[Ῥήγιον]] Thuc.): [[ὅποι]] [[καθέσταμεν]]; Soph. куда мы прибыли?;<br /><b class="num">14)</b> быть выставляемым (οὐδὲ φυλακὴ [[οὐδεμία]] καθειστήκει Xen.);<br /><b class="num">15)</b> быть назначаемым: [[στρατηλάτης]] καταστάς Eur. назначенный полководцем;<br /><b class="num">16)</b> тж. med. становиться ([[ἐχθρός]] τινος καθίσταμαι NT; ἀντὶ φίλου [[πολέμιον]] κ. Her.): [[φύλαξ]] δέ μου πιστὴ κατέστης Soph. ты стала верным моим стражем;<br /><b class="num">17)</b> тж. med. приходить (в какое-л. состояние), вступать (ἐς πόλεμόν τινι Eur., Arst., Plut.; εἰς μάχην Her., Plut.; εἰς διαφορὰν πρός τινα Plut.): κ. ἐς τὴν βασιλείαν Xen. вступать на престол; κ. ἐς φόβον Her. приходить в ужас; κ. ἐς λύπην Thuc. впадать в уныние, опечаливаться; τίνι τρόπῳ καθέστατε; Soph. в каком вы положении?, что с вами?; ἐν οἵῳ τρόπῳ κατέστη; Thuc. как (это) возникло?; [[ἄπαρνος]] καθίστασθαί τινος Soph. отрицать что-л.;<br /><b class="num">18)</b> успокаиваться, униматься (ὁ [[θόρυβος]] κατέστη Her.; ἡ [[στάσις]] κατέστη Arst.): [[ὅταν]] ἡ [[λίμνη]] καταστῇ Arph. когда озеро спокойно; [[ἕως]] τὰ πράγματα κατασταίη Lys. пока дела не уладятся; [[νόσημα]] κατέστη [[αὐτόματον]] Arst. болезнь сама собой прекратилась; [[ὅταν]] νοσῶν τις καταστῇ Arst. когда какой-л. больной выздоровеет; [[πνεῦμα]] καθεστηκός Arph. спокойный ветер; [[θάλασσα]] καθεστηκυῖα Polyb. спокойное море; καθεστῶτι προσώπῳ Plut. со спокойным выражением лица; καθεστηκυῖα [[ἡλικία]] Plat. спокойный (зрелый) возраст; καθεστηκυῖα [[τιμή]] Dem. установившаяся цена; [[ἔξω]] τοῦ καθεστηκότος εἶναι Luc. быть вне себя;<br /><b class="num">19)</b> (как pf.-praes.) быть: ὁ κατεστεὼς [[κόσμος]] Her. установленный, т. е. существующий (государственный) строй; τὰ [[καθεστῶτα]] Plat. или καθεστῶτες νόμοι Soph. существующие законы; τὰ [[καθεστῶτα]] Arst. сложившиеся обстоятельства; τὸ γίγνεσθαι καὶ ἀπόλλυσθαι ταὐτὸν καθέστηκε τῷ ἀλλοιοῦσθαι Arst. возникновение и исчезновение есть то же самое, что изменение.
}}