View source for ψυχαγωγία

{{LSJ1
|Full diacritics=ψῡχᾰγωγία
|Medium diacritics=ψυχαγωγία
|Low diacritics=ψυχαγωγία
|Capitals=ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ
|Transliteration A=psychagōgía
|Transliteration B=psychagōgia
|Transliteration C=psychagogia
|Beta Code=yuxagwgi/a
|Definition=ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">evocation of souls from the nether world</b>, <span class="bibl">Philostr.<span class="title">Her.</span>18.3</span>, <span class="bibl">Eust.1614.59</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> metaph., <b class="b2">winning of men's souls, persuasion</b>, whence Rhetoric is called a <b class="b3">ψυχαγωγία</b> by <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>261a</span>, cf. <span class="bibl">271c</span>, <span class="title">Com.Adesp.</span>199, Phld.<span class="title">Rh.</span>1.148S.; also of poetry, <span class="bibl">Id.<span class="title">Po.</span>2.61</span>, al.:generally, <b class="b2">gratification, pastime</b>, <span class="bibl">Plb.31.29.5</span>, <span class="bibl">D.S.1.91</span>, Aristeas <span class="bibl">78</span>, <span class="bibl">LXX <span class="title">2 Ma.</span>2.25</span>, <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>15.7.7</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nigr.</span>18</span>; <b class="b2">amusement</b>, <span class="bibl">Sor.1.117</span> (pl.); opp. <b class="b3">διδασκαλία</b>, as the aim of a poet, Eratosth. ap. <span class="bibl">Str.1.1.10</span>: pl., μουσικαὶ ψ. Phld.<span class="title">Mus.</span>p.86K., cf. <span class="bibl">Aristid.<span class="title">Or.</span>29(40).21</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> (ψυχρός, ψῦχος) <b class="b2">cooling treatment</b> in acute fever, Philum. ap. <span class="bibl">Aët.5.78</span> (but, <b class="b2">animi oblectamenta procurentur</b>, in Lat. version): in heart disease, <span class="bibl">Paul.Aeg.3.34</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1402.png Seite 1402]] ἡ, 1) das Führen der abgeschiedenen Seelen in die Unterwelt hinab od. aus derselben heraus. – 2) die Lockung, der Reiz für die Seele, wodurch man sie lenkt, an sich zieht, Ergötzung; von der Jagd, Pol. 32, 15, 5; Unterhaltung, Schmeichelei, überh. Alles, was die Seele erfreu't; Plat. nennt die ῥητορικὴ [[ψυχαγωγία]] τις διὰ λόγων, Phaedr. 261 a; διατριβῆς [[ἕνεκα]] καὶ ψυχαγωγίας Ath. III, 128 c; ψυχαγωγίαν καὶ γέλωτα παρέχειν Luc. Nigr. 18; ψυχαγωγίαν τινὰ ἔχει ὁ [[γέλως]] bis accus. 10.
}}
{{ls
|lstext='''ψῡχᾰγωγία''': ἡ, [[ἀνάκλησις]] ψυχῶν ἐκ τοῦ [[κάτω]] κόσμου διὰ μαγικῶν μέσων, Φιλόστρ. 727, πρβλ. Εὐστ. 1614. 60. ΙΙ. μεταφορ., τὸ θέλγειν καὶ προσελκύειν τὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων, ἡ πειθὼ, - [[ὅθεν]] ἡ Ρητορικὴ [[τέχνη]] καλεῖται [[ψυχαγωγία]] παρὰ Πλάτ. ἐν Φαίδρῳ 261Α, 271C· [[καθόλου]], διασκέδασις, [[εὐαρέστησις]], [[τέρψις]], Πολύβ 32. 15, 5, Διόδ. 1. 91, Λουκ. Νιγρ. 18· ἐν τῷ πληθ., Εὐσ. περὶ τῶν ἐν Παλαιστίνῃ μαρτυρησάντων 6. - Παρὰ τοῖς μεταγεν. [[εἶδος]] ἑρμηνείας τῶν ἀρχαίων λέξεων δι’ ἄλλων συνωνύμων, «[[ψυχαγωγία]] ... ὀνομάζεται [[σήμερον]] εἰς τὰ σχολεῖά μας ἡ [[μεταξύ]] τῶν στίχων τοῦ κειμένου γραφομένη [[ἐξήγησις]], ἀπὸ τὴν παλαιὰν σημασίαν τῆς λέξεως» Κοραῆ Ἄτακτα τ. 4Β. τ. 704, Κουμανούδης ἐν Συναγωγῇ Νέων Λέξ. σ. 1138, ἴδε Δουκάγγιον ἐν λέξει.
}}
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br />attrait, séduction ; joie, plaisir, divertissement.<br />'''Étymologie:''' [[ψυχαγωγός]].
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />η, ΝΜΑ<br />[[τέρψη]] της ψυχής και του πνεύματος, [[αναψυχή]] (α. «[[μέσο]] ψυχαγωγίας» β. «πολλὴν ψυχαγωγίαν καὶ γέλωτα παρέχειν δυνάμενα», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />(σε [[λόγια]] [[κείμενα]]) [[είδος]] ερμηνείας τών αρχαίων λέξεων με την [[παράθεση]] συνωνύμων ή άλλων λέξεων συγγενούς σημασίας<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />η [[ανάκληση]] τών ψυχών από τον 'Αδη με μαγικά [[μέσα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[παρηγοριά]], [[παραμυθία]]<br /><b>2.</b> [[εξαπάτηση]], [[παραπλάνηση]] του πνεύματος<br /><b>3.</b> α) (στη ρητ.) [[πειθώ]]<br />β) (<b>κατ' επέκτ.</b>) (στον <b>Πλάτ.</b>) η [[ρητορική]] [[τέχνη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. με την αρχ.-μσν. σημ. «[[ανάκληση]] τών ψυχών από τον Άδη» και «[[παρηγοριά]], [[παραπλάνηση]] του πνεύματος» έχει σχηματιστεί από το αρχ. [[ψυχαγωγός]]. Εκ τών υστέρων, [[ωστόσο]], η λ. παρουσίασε σημαντική σημασιολογική [[εξέλιξη]]. Χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει το [[είδος]] της ερμηνείας αρχαίων κειμένων με την [[παράθεση]] εξηγητικών λέξεων που σημειώνονταν ακριβώς [[πάνω]] από τις αρχαίες λέξεις του κειμένου. Με αυτήν την σημ. αναφέρει στα <i>Ἄτακτα</i> τη λ. ο Κοραής το 1805, όπως τήν κατέγραψε από το [[λεξικό]] του Δουκαγγείου, το οποίο εκδόθηκε το 1688. Η λ., [[τέλος]], [[ψυχαγωγία]] χρησιμοποιείται στην Νέα Ελληνική ήδη από την Ελληνιστική [[εποχή]] και κατ' εξοχήν με σημ. «ψυχική [[ευχαρίστηση]], [[αναψυχή]], [[διασκέδαση]]» (<b>[[πρβλ]].</b> [[ψυχαγωγώ]]). Κατά μία [[άποψη]] [[μάλιστα]], η λ. με την τελευταία της σημ., έχει προέλθει από τα αρχ. [[ψυχαγωγία]] / <i>ψυχαγωγεῖα</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ψῦχος]] <span style="color: red;">+</span> [[ἀγωγός]]) «οπές μέσω τών οποίων εισερχόταν [[κρύος]] [[αέρας]] στα [[μεταλλεία]] για να δροσίζονται οι μεταλλωρύχοι»].———————— <b>(II)</b><br />ἡ, Α<br />[[θεραπεία]] που παρέχεται με ψυκτικά [[μέσα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ψῦχος]] <span style="color: red;">+</span> [[ἀγωγή]] <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ία</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ψῡχᾰγωγία:''' ἡ, [[ανάκληση]] των ψυχών των [[νεκρών]]· μεταφ., η [[πειθώ]], με την [[έννοια]] της προσέλκυσης των ψυχών των ζωντανών, σε Πλάτ.
}}
{{elnl
|elnltext=ψυχαγωγία -ας, ἡ [ψυχαγωγός] geestesvervoering, het in vervoering brengen van de ziel, psychagogie:; ἡ ῥητορικὴ ἂν εἴη... ψυχαγωγία τις διὰ λόγων de retorica is een soort betovering van de ziel door middel van woorden Plat. Phaedr. 261a; vermaak:. πολλὴν ψυχαγωγίαν καὶ γέλωτα παρέχειν veel vermaak en gelach produceren Luc. 8.18.
}}
{{elru
|elrutext='''ψῡχᾰγωγία:''' ἡ<b class="num">1)</b> духовное руководительство: [[τέχνη]] ψ. τις Plat. некое искусство руководства душами;<br /><b class="num">2)</b> удовольствие, тж. развлечение или наслаждение: ἡ ψ. ἡ περὶ τὰ κυνηγέσια Polyb. развлечение доставляемое охотой; παράδοξον ψυχαγωγίαν παρέχεσθαι Diod. доставлять исключительное удовольствие.
}}