View source for ὀσμή

{{LSJ1
|Full diacritics=ὀσμή
|Medium diacritics=ὀσμή
|Low diacritics=οσμή
|Capitals=ΟΣΜΗ
|Transliteration A=osmḗ
|Transliteration B=osmē
|Transliteration C=osmi
|Beta Code=o)smh/
|Definition=ἡ, Att. form of the older ὀδμή (v. fin.), <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">smell, odour</b>, freq. of <b class="b2">foul smells</b>, δεινὴ δὲ θεείου γίγνεται ὀδμή <span class="bibl">Il.14.415</span> ; <b class="b3">πικρὸν ἀποπνείουσαι ἁλὸς . . ὀδμήν</b>, of seals, <span class="bibl">Od.4.406</span>; ὀδμὰ . . κατὰ χῶρον κίδναται <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>129.6</span> ; ὀσμὴ βροτείων αἱμάτων <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>253</span> ; <b class="b3">ὀσμὴν ἀπ' αὐτοῦ</b> (sc. <b class="b3">τοῦ νεκροῦ</b>) . . πεφευγότες <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>412</span> ; κακὴ ὀσμή <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>891</span>: pl., βυρσῶν ὀσμὰς δεινάς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>753</span> ; ὀσμαὶ οὐκ ἀνεκτοί <span class="bibl">Th.7.87</span>, etc. ; but also of <b class="b2">fragrant odours</b>, ὡς καλὴν ὀσμὴν ἔχει <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>153</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span> 1124</span> ; οἴνου ὀ. <span class="bibl">Alex.222.4</span>, <span class="bibl">Philem.98.4</span> : hence, <b class="b2">scent, perfume</b>, <span class="bibl">X. <span class="title">Hier.</span>1.4</span>, <span class="bibl">Ach.Tat.2.38</span> ; on <b class="b3">ὀ</b>. as affecting the sense, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Sens.</span> 440b28</span> sq., <span class="bibl"><span class="title">de An.</span>421a7</span> sq., <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>6.1.1</span> sq. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">the sense of smell</b>, = [[ὄσφρησις]], <span class="bibl">Democr.11</span>, Hsch.—The older form <b class="b3">ὀδμή</b> (cf. <b class="b3">ὄδωδα, ὄζ-ω</b>, <b class="b2">od-or</b>) is alone used by Hom., Hdt., and Pi. ; it occurs also in <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>115</span> (lyr.), Democr. l. c., and in later Prose, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>6.14.1</span>, al., <span class="bibl">Phylarch.63</span> J., <span class="bibl">Diocl.Fr.129</span>, <span class="bibl">Anon.Lond.34.38</span>, etc. ; but <b class="b3">ὀσμή</b> is Att. acc. to Phryn.71 ; also Ion., Hippon.in <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>9.1089.11</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0396.png Seite 396]] ἡ (vgl. [[ὀδμή]]), <b class="b2">Geruch</b>, sowohl Wohlgeruch, als Gestank; ὀσμὴ βροτείων αἱμάτων με προσγελᾷ, Aesch. Eum. 244; κακή, Soph. Phil. 879; ὡς καλὴν ὀσμὴν ἔχει, Eur. Cycl. 153; u. in Prosa, ὀσμαὶ [[ἦσαν]] οὐκ ἀνεκτοί, Thuc. 7, 87; [[εἰσί]] τε ὀσμαὶ ξύμπασαι καπνὸς ἢ [[ὁμίχλη]], Plut. Tim. 66 e; χρώμασιν ἢ ὀσμαῖς πεποικιλμένα φάρμακα, Crat. 394 a; Folgde; Plut. non posse 4 sagt τῆς ἡδονῆς ἡ ψυχὴ παραλαβοῦσα τὴν μνήμην ὥςπερ ὀσμήν. – Auch der Geruchssinn, Sp. – Ὀσμή gilt als die eigentlich attische Form für [[ὀδμή]], vgl. Lob. Phryn. 89.
}}
{{ls
|lstext='''ὀσμή''': ἡ, Ἀττ. [[τύπος]] τοῦ παλαιοτέρου ὀδμὴ (ἴδε ἐν τέλ.): ― [[ὀσμή]], «μυρωδιά», δεινὴ δὲ θείου γίγνεται ὀδμὴ Ἰλ. Ξ. 415· πικρὸν ἀποπνείουσαι … ἁλὸς ὀδμήν, ἐπὶ τῶν φωκῶν, Ὀδ. Δ. 406· ὀδμὰ ... κατὰ χῶρον κίδναται Πινδ. Ἀποσπ. 95. 6· ὀσμὴ βροτείων αἱμάτων Αἰσχύλ. Εὐμ. 253· ὀσμὴν ἀπ’ [[αὐτοῦ]] (ἐξυπακουομ. τοῦ νεκροῦ) ... πεφευγότες Σοφοκλ. Ἀντ. 412· κακὴ ὀσμὴ ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 891· πληθ., βυρσῶν ὀσμὰς δεινὰς Ἀριστοφ. Εἰρ. 753· ὀσμαὶ οὐκ ἀνεκτοὶ Θουκ. 7. 87, κλ· ― τὰ ἀνωτέρω χωρὶα δεικνύουσιν ὅτι ἡ [[λέξις]] [[συχνάκις]] κεῖται ἐπὶ δυσαρέστου ἢ κακῆς ὀσμῆς ἢ δυσωδίας· [[ἀλλά]], ὡς καλὴν ὀσμὴν ἔχει Εὐρ. Κύκλ. 153· πρβλ. Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 1124· οἴνου ὀσμὴν Ἄλεξις ἐν «Ταραντίνοις» 4. 4, Φιλήμων ἐν Ἀδήλ. 12 [[ὅθεν]], [[ὡσαύτως]], εὐῶδες [[μύρον]], Ξεν. Ἱερ. 1, 4, Ἀχιλλ. Τάτ. 2. 38· ― περὶ τῆς ὀσμῆς ὡς προσπιπτούσης εἰς τὰ αἰσθητήρια, ἴδε Ἀριστ. π. Αἰσθ. 2, 19, π. Ψυχῆς 2. 9, 1 κἑξ. ΙΙ. τὸ [[αἰσθητήριον]] τῆς ὀσφρήσεως [[ὄσφρησις]], Ἡσύχ. ― Ὁ παλαιότερος [[τύπος]] ὀδμὴ (πρβλ. √ΟΔ, ὄζω, od-or) [[εἶναι]] ἐν χρήσει μόνον παρ’ Ὁμ., Ἡροδ., καὶ Πινδ.· ἀπαντᾶ [[ὡσαύτως]] παρ’ Αἰσχύλ. Πρ. 115 (Λυρικ.)· καὶ παρὰ μεταγεν. πεζολόγοις, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 6. 14, 1, Λουκ., κτλ.· ἀλλὰ ὁ [[τύπος]] ὀσμὴ θεωρεῖται ὡς γνησιώτερος ἀττικός, Λοβέκ. εἰς Φρύνιχ. 89.
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>I. 1</b> odeur;<br /><b>2</b> parfum fabriqué;<br /><b>II.</b> odorat.<br />'''Étymologie:''' att. p. [[ὀδμή]].
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ὄζω]]; [[fragrance]] ([[literally]] or [[figuratively]]): [[odour]], [[savour]].
}}
{{Thayer
|txtha=ὀσμῆς, ἡ ([[ὄζω]] ([[which]] [[see]])), a [[smell]], odor: θανάτου (L T Tr WH ἐκ θανάτου), [[such]] an odor as is emitted by [[death]] (i. e. by a [[deadly]], pestiferous [[thing]], a [[dead]] [[body]]), and itself causes [[death]], ζωῆς (or ἐκ ζωῆς) [[such]] as is diffused (or emitted) by [[life]], and itself imparts [[life]], ibid. (A. V. [[both]] times savor); [[ὀσμή]] εὐωδίας, [[εὐωδία]], b. (Tragg., [[Thucydides]], [[Xenophon]], [[Plato]], others; in [[Homer]] [[ὀδμή]]; the Sept. for רֵיחַ.) 
}}
{{grml
|mltxt=η (Α [[ὀσμή]] και επικ. τ. [[ὀδμή]])<br />το ευχάριστο ή δυσάρεστο [[αίσθημα]] της όσφρησης, [[ευώδης]] ή [[δυσώδης]] [[απόπνοια]] πράγματος, [[μυρωδιά]] (α. «πικρὸν ἀποπνείουσα ἁλός... ὀδμήν», <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «ὡς καλὴν ὀσμὴν ἔχει», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (βιοχ.-χημ.) η [[ιδιότητα]] διαφόρων χημικών σωμάτων να διεγείρουν, εκπέμποντας πτητικές ουσίες, τους χημειοϋποδοχείς του οσφρητικού οργάνου του ανθρώπου ή ενός ζώου<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[φίλτρο]] οσμών»<br /><b>τεχνολ.</b> [[συσκευή]] που χρησιμοποιείται για τον κλιματισμό εσωτερικών χώρων και την [[απορρόφηση]] τών διαφόρων οσμών και αποτελείται από πλάκες ενεργού άνθρακα με πόρους μικρών διαστάσεων, ή, σε [[περίπτωση]] μεγαλύτερων απαιτήσεων, από φυσίγγια ενεργού άνθρακα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ευώδες [[μύρο]]<br /><b>2.</b> η [[αίσθηση]] της όσφρησης, όσφρηση.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο [[αρχικός]] τ. [[ὀδμή]] (<span style="color: red;"><</span> θ. <i>ὀδ</i>- του <i>ὄζω</i> «[[μυρίζω]]» <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>μή</i>) αντικαταστάθηκε από τον τ. [[ὀσμή]] (<span style="color: red;"><</span> <i>ὀδ</i>-<i>σμᾱ</i>, με αφομοιωτική [[τροπή]] του οδοντικού -<i>δ</i>- σε -<i>σ</i>- και [[απλοποίηση]] τών -<i>σσ</i>-, <b>πρβλ.</b> [[δασμός]] <span style="color: red;"><</span> <i>δατ</i>-<i>σμός</i>: [[δατέομαι]], [[κλῶσμα]] <span style="color: red;"><</span> <i>κλῶθσμα</i>: [[κλώθω]]) σύμφωνα με την [[τάση]] της γλώσσας για [[αποφυγή]] του συμπλέγματος -<i>δμ</i>-, η οποία παρατηρείται [[κυρίως]] σε ρηματ. τ. (<b>πρβλ.</b> <i>ἴσμεν</i>: [[ἴδμεν]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὀσμή:''' ἡ, Αττ. [[τύπος]] από το αρχ. [[ὀδμή]], [[μυρωδιά]], [[άρωμα]], [[οσμή]], ευχάριστη ή δυσάρεστη, σε Όμηρ., Αισχύλ.
}}
{{elru
|elrutext='''ὀσμή:''' арх. [[ὀδμή]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> запах (δεινή Hom.; κακή Soph.; [[καλή]] Eur.);<br /><b class="num">2)</b> благовоние, духи Xen.;<br /><b class="num">3)</b> обоняние Arst.: τῇ ὀσμῇ τὸν [[λαγῶ]] ἀνεύρισκον Xen. (собаки) чутьем нашли зайца.
}}
{{etym
|etymtx== [[ὀδμή]]See also: s. [[ὄζω]].
}}