View source for ζωή

{{LSJ1
|Full diacritics=ζωή
|Medium diacritics=ζωή
|Low diacritics=ζωή
|Capitals=ΖΩΗ
|Transliteration A=zōḗ
|Transliteration B=zōē
|Transliteration C=zoi
|Beta Code=zwh/
|Definition=( ζωιή (prob. an error) <span class="title">SIG</span>577.34 (Milet., iii/ii B.C.)), Dor. ζωά: Ion. and poet. ζόη, <span class="bibl">Hdt.1.32</span>, <span class="bibl">Herod.10.4</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>556</span>, etc. (v. infr.), cf. <span class="title">IG</span>9(1).86 (Hyampolis), Dor. ζόα: Aeol. ζοΐα <span class="bibl">Theoc. 29.5</span>: ἡ:—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">living</b>, i.e. one's <b class="b2">substance, property</b>, ἦ γάρ οἱ ζ. γ' ἦν ἄσπετος <span class="bibl">Od.14.96</span>; <b class="b3">τοὶ δὲ ζωὴν ἐδάσαντο</b> ib.<span class="bibl">208</span>; κατὰ ζωὴν φαγέειν <span class="bibl">16.429</span>; <b class="b3">τὴν ζόην ποιέεσθαι</b> or <b class="b3">καταστήσασθαι ἀπὸ</b> or <b class="b3">ἐκ . .</b> to get one's <b class="b2">living</b> by... <span class="bibl">Hdt.8.105</span>, cf. <span class="bibl">2.36</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>608b21</span>; ἐξ ἁλός <span class="bibl">Theoc.<span class="title">Beren.</span> 2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> after Hom., <b class="b2">life, existence</b>, opp. death, <span class="bibl">Tyrt.15.5</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>8.36</span>, etc.; <b class="b3">θανάτου πέρι καὶ ζωᾶς</b> ib.<span class="bibl">9.29</span>; οὐδὲν γὰρ ἄλγος οἷον ἡ πολλὴ ζόη <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>556</span>; <b class="b3">ζόας</b> (<b class="b3">ζωᾶς</b> codd.) βιοτά <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>664</span> (lyr.); τοῦ βίου ζωή <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ti.</span>44c</span>; ὁ τῆς ζ. χρόνος <span class="title">SIG</span>1210 (Calymna), etc.: as a term of affection, <b class="b3">ζωή</b> <b class="b2">mylife</b>! Juv.6.195: pl., ζόαι <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>99.13</span>; ζωαί <span class="bibl">LXX<span class="title">Ps.</span>62(63).3(4)</span>; <b class="b3">μετὰ τὴν μίαν ζ. πολλαὶ ζ</b>. <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>100</span>; αἱ τῆς ψυχῆς ζ. καὶ δυνάμεις <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Comm.Math.</span>3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">way of life</b>, ζόην ἔζωον τὴν αὐτήν <span class="bibl">Hdt. 4.112</span>, cf. <span class="bibl">114</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">ζωή</b>,= γραῦς <span class="bibl">11</span>, <b class="b2">the scum on milk</b>, <span class="bibl">Eust.906.52</span>; <b class="b3">ζόη· τὸ ἐπάνω τοῦ μέλιτος</b>, Hsch. [The form <b class="b3">ζόη</b> (paroxyt.) is required by the metre in trimeters in <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>556</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1108</span>, and in lyrics <span class="bibl">S. <span class="title">Fr.</span>592</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>976</span>, al., <b class="b3">ζωή</b> never: <b class="b3">ζόη</b> in other Poets, <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>114</span>, <span class="bibl">Theoc.<span class="title">Ep.</span>18.9</span>, <span class="bibl">Herod.10.4</span>.] (For the root, cf. [[ζῶ]]: fancifully connected with <b class="b3">ζέω</b> and <b class="b3">ζητέω</b>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>81</span>: in signf. <span class="bibl">11</span> <b class="b3">ζόη</b> prob. fr. <b class="b3">ζέω</b>.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1142.png Seite 1142]] ἡ, ion. u. p. ζόη, auch [[ζοΐα]], Theocr. 29, 5 ([[ζάω]]), Lebensunterhalt, Hab u. Gut, wie [[βίοτος]], Od. 14, 96. 208. 16, 429; ποιεῖσθαι τὴν ζόην ἔκ τινος, Her. 8, 105. – Das Leben (vgl. [[βίος]]), im Ggstz des Todes, πεῖραν θανάτου πέρι καὶ ζωᾶς Pind. N. 9, 29, vgl. 8, 36 I. 4, 13; περὶ ζωῆς καὶ θανάτου λέγειν Plat. Phaed. 71 d; Folgde; ἐν δὲ γαίᾳ ζωὰ φονορύτῳ μέμικται Aesch. Spt. 921; vgl. Ellendt lex. Soph.
}}
{{ls
|lstext='''ζωή''': Δωρ. ζωά. Ἰων. καὶ ποιητ. ζόη, Δωρ. ζόα, Αἰολ. ζοΐα, Θεόκρ. 29. 5˙ ἡ, (ζάω) :-τὸ ζῆν, δηλ. τὰ ὑπάρχοντά τινος, ἡ [[περιουσία]] του, ὡς τὸ [[βίος]], [[βίοτος]], ἦ γὰρ οἱ ζωή γ’ ἦν ἄσπετος Ὀδ. Ξ. 96˙ τοὶ δὲ ζωὴν ἐδάσαντο Ξ. 208˙ κατὰ ζωὴν [[φαγέειν]] Π. 429˙ τὴν ζόην ποιεῖσθαι ἢ καθίστασθαι ἀπὸ ἢ ἐκ... πορίζεσθαι τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἐκ..., Ἡρόδ. 8. 105, πρβλ. 106˙ ἐξ ἁλὸς Θεόκρ. Βερεν. 2, πρβλ. Ἀριστ. Ι. Ζ. 9. 1. 2) μεθ’ Ὅμηρ., ζωή, [[ὕπαρξις]], ἀντίθ. [[θάνατος]], Τυρταῖ. 12. 5, Πίνδ. Ν. 8. 61, Τραγ., Πλάτ., κτλ.˙ θανάτου πέρι καὶ ζωᾶς Πίνδ. Ν. 9. 68˙ ἡ πολλὴ ζόη Σοφ. Ἀποσπ. 500˙ ζόας βιοτὰ Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 664˙ τοῦ βίου ζωὴ Πλάτ. Τιμ. 44C· - ὡς ὅρος δηλῶν ἀγάπην, ζωή, [[ψυχή]] μου ! Juven. 6. 195˙ - πληθ., ζωαί, Ἑβδ. (Ψαλμ. ξβ΄, 3). 3) [[τρόπος]] ζωῆς, ζόην ἔζωον τὴν αὐτὴν Ἡρόδ. 4. 112. ΙΙ. ζωή, = [[γραῦς]], ὁ ἐπὶ τοῦ γάλακτος [[ἀφρός]], Εὐστ. 906. 52˙ ζόη παρ’ Ἡσύχ. (Τὸν τύπον ζόη (παροξύτ.) ἀπαιτεῖ τὸ [[μέτρον]] ἐν Σοφ. Ἀποσπ. 500, 519, Εὐρ. Ἑκ. 1108, Μηδ. 983, Ἱππ. 816, Τρῳ. 254, Ἠλ. 121, Ι. Τ. 847˙ ἐνῷ [[οὐδαμοῦ]] τῶν Τραγ. ἀπαιτεῖται ὁ [[τύπος]] ζωὴ (πλὴν [[ἴσως]] ἐν Ἡρ. Μαιν. 660), [[ὁπόθεν]] ὁ Ἐλμσλ. Μηδ. 946 προύτεινε νὰ διορθωθῇ ἁπανταχοῦ ζόη παρὰ τοῖς Τραγ.˙ -[[ὡσαύτως]] παρ’ ἑτέροις ποιηταῖς, Καλλ. Ἀποσπ. 114, Θεοκρ. Ἐπ. 17. 9, Ἡρῴδ. παρὰ Στοβ. τ. 116. 22).
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>1</b> vie;<br /><b>2</b> genre de vie;<br /><b>3</b> moyens de vivre, ressources : τὴν ζόην <i>(ion.)</i> ποιεῖσθαι ἔκ τινος HDT se créer avec qch les moyens de vivre.<br />'''Étymologie:''' [[ζάω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=([[ζάω]]): [[means]] of [[life]], [[substance]], Od. 14.208, Od. 16.429. (Od.)
}}
{{Abbott
|astxt=[[ζωή]], -ῆς, ἡ ([[ζάω]]), [in LXX [[chiefly]] for חַיִּים;] <br />[[life]] (in Hom., Hdt., = [[βίος]], q.v.; [[later]], [[existence]], vita quâ vivimus, as [[distinct]] [[from]] [[βίος]], vita quam vivimus; opp. to [[θάνατος]]);<br /><b class="num">1.</b>of [[natural]] [[life]]: Lk 16:25, Ac 8:33, I Co 15:19, I Ti 4:8, He 7:3, Ja 4:14; [[πνεῦμα]] ζωῆς, Re 11:11; ψυχὴ ζωῆς ( Ge 1:30), Re 16:3; of the [[life]] of [[one]] risen [[from]] the [[dead]], Ro 5:10, He 7:16. <br /><b class="num">2.</b>Of the [[life]] of the [[kingdom]] of God, the [[present]] [[life]] of [[grace]] and the [[life]] of [[glory]] [[which]] is to [[follow]] (Dalman, Words, 156ff.; Westc, Epp. Jo., 214ff.; Cremer, 272ff.): Jo 6:51, 53 Ro 7:10 8:6, 10 Phl 2:16, Col 3:4, II Pe 1:3; αἰώνος (reff. supr.; DCG, i, 538a, ii, 30f.), Jo 4:36 12:50 17:3, I Jo 1:2, al.; τ. [[φῶς]] τῆς ζ., Jo 8:12; ὁ Λόγος τ. ζ., I Jo 1:1; ὁ [[ἄρτος]] τ. ζ., Jo 6:35, 48; [[δικαίωσις]] ζωῆς, Ro 5:18; [[μετάνοια]] [[εἰς]] ζ., Ac 11:18; ἐν [[αὐτῷ]] ζ. ἦν,Jo 1:4; ζ. ἡ ἐν. Χ. Ἰ., II Ti 1:1; τὰ πρὸς ζωήν, II Pe 1:3, al.; [[στέφανος]] τῆς ζ., Ja 1:12, Re 2:10; [[χάρις]] ζωῆς (gen. expl.), I Pe 3:7; ζ. καὶ [[εἰρήνη]], Ro 8:6; ζ. καὶ [[ἀφθαρσία]], II Ti 1:10; [[ἀνάστασις]] ζωῆς, Jo 5:29; [[βίβλος]] ζωῆς, Phl 4:3, Re 3:5; [[ξύλον]] ζωῆς, Re 2:7; [[ὕδωρ]] ζωῆς, Re 22:17; meton., of [[that]] [[which]] has [[life]]: τ. [[πνεῦμα]], Ro 8:10; ῥήματα, Jo 6:63; of [[one]] [[who]] gives [[life]], Jo 11:25 14:6, I Jo 1:2; ἡ [[ἐντολή]], Jo 12:50. SYN.: v.s. [[βίος]].
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ζάω]]; [[life]] ([[literally]] or [[figuratively]]): [[life]](-[[time]]). Compare [[ψυχή]].
}}
{{Thayer
|txtha=ζωῆς, ἡ (from [[ζάω]], ζῶ), the Sept. [[chiefly]] for חַיִּים; [[life]];<br /><b class="num">1.</b> [[universally]], [[life]], i. e. the [[state]] of [[one]] [[who]] is [[possessed]] of [[vitality]] or is [[animate]]: [[ἀγαπάω]]); [[αὐτός]] (ὁ Θεός) διδούς πᾶσιν ζωήν [[καί]] πνοήν, [[πνεῦμα]] ζωῆς ἐκ [[τοῦ]] Θεοῦ, the [[vital]] [[spirit]], the [[breath]] of (i. e. imparting) [[life]], [[πᾶσα]] [[ψυχή]] ζωῆς, genitive of [[possess]], [[every]] [[living]] [[soul]], G L T Tr [[text]] WH; [[spoken]] of [[earthly]] [[life]]: ἡ [[ζωή]] τίνος, [[αἴρω]], 3h.); ἐν τῇ [[ζωή]] [[σου]], whilst thou wast [[living]] on [[earth]], ἐν τῇ [[ζωή]] [[αὐτοῦ]], ἐν τῇ [[ζωή]] [[ταύτῃ]], [[πᾶσαι]] αἱ ἡμέραι τῆς ζωῆς τίνος, ([[ἐπαγγελία]] ζωῆς τῆς [[νῦν]] [[καί]] τῆς μελλούσης, a [[promise]] looking to the [[present]] and the [[future]] [[life]], [[ζωή]] and [[θάνατος]] are contrasted in ἐν καινότητι ζωῆς, [[figuratively]] [[spoken]] of a [[new]] [[mode]] of [[life]], dedicated to God, [[λόγος]] and to Christ" in whom the [[λόγος]] [[put]] on [[human]] [[nature]]: [[ὥσπερ]] ὁ [[πατήρ]] [[ἔχει]] ζωήν ἐν ἑαυτῷ, [[οὕτως]] ἔδωκεν [[καί]] τῷ υἱῷ ζωήν ἔχειν ἐν ἑαυτῷ, ἐν [[αὐτῷ]] ([[namely]], τῷ λόγῳ) [[ζωή]] ἦν [[καί]] ἡ [[ζωή]] ἦν τό [[φῶς]] [[τῶν]] ἀνθρώπων, in him [[life]] [[was]] (comprehended), and the [[life]] (transfused from the Logos [[into]] created natures) [[was]] the [[light]] (i. e. the [[intelligence]]) of men ([[because]] the [[life]] of men is [[self-conscious]], and [[thus]] a [[fountain]] of [[intelligence]] springs up), ὁ [[λόγος]] τῆς ζωῆς, the Logos having [[life]] in itself and communicating it to others, ἡ [[ζωή]] ἐφανερώθη, [[was]] manifested in Christ, clothed in [[flesh]], [[life]] [[real]] and [[genuine]], vita quae sola vita nominanda ([[Cicero]], de sen. 21,77), "a [[life]] [[active]] and [[vigorous]], [[devoted]] to God, [[blessed]], the [[portion]] [[even]] in [[this]] [[world]] of those [[who]] [[put]] [[their]] [[trust]] in Christ, [[but]] [[after]] the [[resurrection]] to be consummated by [[new]] accessions ([[among]] [[them]] a [[more]] [[perfect]] [[body]]), and to [[last]] forever" (the writers of the O. T. [[have]] anticipated the [[conception]], in [[their]] [[way]], by employing חַיִּים to [[denote]] a [[happy]] [[life]] and [[every]] [[kind]] of [[blessing]]: [[τοῦ]] Θεοῦ, supplied by God (Winer's Grammar, 186 (175)), ἡ ἐν Χριστῷ, to be obtained in fellowship [[with]] Christ, μεταβεβηκέναι ἐκ [[τοῦ]] θανάτου [[εἰς]] ζωήν, ὄψεσθαί [[τήν]] ζωήν, ἔχειν ζωήν, ἐν ἑαυτῷ (or ἑαυτοῖς) added, διδόναι, [[χάρις]] ζωῆς, the [[grace]] of God [[evident]] in the [[life]] obtained, τό [[πνεῦμα]] τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, the Spirit, the [[repository]] and imparter of [[life]], and [[which]] is [[received]] by those united to Christ, ὁ [[ἄρτος]] τῆς ζωῆς ([[see]] [[ἄρτος]], at the [[end]]), τό [[φῶς]] τῆς ζοης, the [[light]] illumined by [[which]] [[one]] arrives at [[life]], [[ζωή]] [[αἰώνιος]] and ἡ [[ζωή]] ἡ [[αἰώνιος]] (cf. Buttmann, 90 (79)); [[see]] [[below]]): ῤήματα ζωῆς αἰωνίου, [[εἰς]] ζωήν αἰώνιον, [[unto]] the [[attainment]] of [[eternal]] [[life]] (cf. [[εἰς]], B. II:3c. δ., p. 185a), διδόναι ζωήν αἰώνιον, ἔχειν ζωήν αἰώνιον, ἀπολλυσθαι), L brackets; [[οὐκ]] ἔχειν ζωήν αἰώνιον ἐν ἑαυτῷ, [[spiritual]] and partakers of [[eternal]] and [[immortal]] [[life]]). [[ζωή]] and ἡ [[ζωή]], [[without]] epithet, are used of the [[blessing]] of [[real]] [[life]] [[after]] the [[resurrection]], in [[δικαίωσις]], at the [[end]]); [[ζωή]] ἐκ νεκρῶν, [[life]] breaking [[forth]] from the [[abode]] of the [[dead]], εἰσελθεῖν [[εἰς]] [[τήν]] ζωήν, [[ἀνάστασις]] ζωῆς equivalent to [[εἰς]] ζωήν (Winer's Grammar, 188 (177)); [[στέφανος]] τῆς ζωῆς equivalent to ἡ [[ζωή]] ὡς [[στέφανος]], [[ξύλον]] τῆς ζωῆς, the [[tree]] whose [[fruit]] gives and maintains [[eternal]] [[life]], G L T Tr WH) (cf. [[δένδρον]] ζωῆς, [[ὕδωρ]] ζωῆς, [[water]] the [[use]] of [[which]] serves to [[maintain]] [[eternal]] [[life]], ζωῆς πηγαί ὑδάτων, G L T Tr WH; ἡ [[βίβλος]] and τό [[βιβλίον]] τῆς ζωῆς, the [[book]] in [[which]] the names of those are recorded to whom [[eternal]] [[life]] has been decreed: cf. Lightfoot on Philippians , the [[passage]] cited), [[more]] [[fully]] ἡ [[ὄντως]] ( [[αἰώνιος]]) [[ζωή]], [[ζωή]] [[αἰώνιος]] (cf. [[above]]) (Justin Martyr, de resurr. i., p. 588c. ὁ [[λόγος]] ... διδούς [[ἡμῖν]] ἐν ἑαυτῷ [[τήν]] ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν [[καί]] [[τήν]] [[μετά]] [[ταῦτα]] ζωήν αἰώνιον), [[κόλασις]] [[αἰώνιος]]); ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ, ἔχειν ζωήν αἰώνιον κληρονομεῖν, [[εἰς]] ζωήν αἰώνιον, [[unto]] the [[attainment]] of [[life]] [[eternal]], ἀενναος [[ζωή]], [[ἀΐδιος]] [[ζωή]], Ignatius ad Ephesians 19 [ET]). Cf. Köstlin, Lehrbegriff des Ev. Johann. etc., pp. 234ff, 338ff; Reuss, Johann. Theologie (in Beiträge zu d. theol. Wissenschaften, vol. i.), p. 76ff (cf. his Hist. de la Theol. Chret., [[book]] vii., [[chapter]] xiv.); Lipsius, Paulin. Rechtfertigungslehre, pp. 152ff 185f; Güder in Herzog viii. 254 (2nd edition, 509ff); B. B. Brückner, De notione vocis [[ζωή]] in N. T. Lipsius 1858; Huther,<br /><b class="num">d.</b> Bedeut. d. Begriffe [[ζωή]] u. πιστεύειν im N. T., in the Jahrbb. f. deutsche Theol. 1872, p. 1ff (For the relations of the [[term]] to heathen conceptions cf. G. Teichmüller, [[Aristotle]], Forsch. iii., p. 127ff) Some, as Bretschneider, Wahl, Wilke, [[especially]] Käuffer (in his [[book]] De biblica ζωῆς αἰωνίου notione. Dresd. 1838), [[maintain]] [[that]] [[ζωή]] [[αἰώνιος]] [[everywhere]] [[even]] in John's writings refers to [[life]] [[after]] the [[resurrection]]; [[but]] in [[this]] [[way]] [[they]] are compelled [[not]] [[only]] to [[assume]] a [[prophetic]] [[use]] of the [[perfect]] in the [[saying]] ἐκ [[τοῦ]] θανάτου μεταβεβηκέναι [[εἰς]] [[τήν]] ζωήν ([[ἔχει]] ζωήν αἰώνιον as [[meaning]] he has [[eternal]] [[life]] as his [[certain]] [[portion]] [[though]] as [[yet]] [[only]] in [[hope]], as [[well]] as to [[explain]] ζωήν αἰώνιον [[οὐκ]] ἔχειν ἐν ἑαυτῷ μένουσαν (the [[hope]] of [[eternal]] [[life]]. (Synonym: [[see]] [[βίος]], at the [[end]].)
}}
{{grml
|mltxt=η (AM ζωή, Μ και ζωγή, Α δωρ. τ. ζωά και ζόα, ιων. και ποιητ. τ. ζόη, αιολ. τ. [[ζοΐα]])<br /><b>1.</b> το [[σύνολο]] τών [[κοινών]] σε όλα τα ενόργανα όντα χαρακτήρων, οι οποίοι τά διακρίνουν από τα άψυχα αντικείμενα και εξαφανίζονται τη [[στιγμή]] του θανάτου τους («ο [[ήλιος]] [[είναι]] [[σημαντικός]] [[παράγοντας]] της ζωής τών ζώων και τών [[φυτών]]»)<br /><b>2.</b> το [[σύνολο]] τών λειτουργιών ή εκδηλώσεων τών έμβιων όντων, η ύπαρξη, ο [[βίος]]<br /><b>3.</b> η [[διάρκεια]] του βίου α) από τη [[γέννηση]] έως τον θάνατο («η ζωή του ανθρώπου σπάνια υπερβαίνει τα [[εκατό]] [[χρόνια]]»)<br />β) από τη [[γέννηση]] έως την παρούσα [[στιγμή]] («στη ζωή μου δεν είδα τόσο [[θάρρος]]»)<br />γ) από κάποια δεδομένη [[στιγμή]] έως τον θάνατο («θα σε [[μισώ]] σε όλη μου τη ζωή»)<br /><b>4.</b> ο [[τρόπος]] [[κατά]] τον οποίο ζει [[κάποιος]] (α. «η ζωή στο Παρίσι [[είναι]] ευχάριστη» β. «ζόην ἔζωον τὴν αὐτήν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>συν. στον πληθ.</b><br /><i>οι ζωές</i><br />οι άνθρωποι<br /><b>2.</b> το [[σύνολο]] τών γεγονότων που συνέβησαν σε κάποιον ή που έπραξε [[κάποιος]], η [[βιογραφία]] («έγραψε την [[ιστορία]] της ζωής του»)<br /><b>3.</b> η ζωντανή [[πραγματικότητα]], όπως γίνεται γνωστή με την άμεση [[πείρα]] («δεν ξέρεις τη ζωή [[ακόμη]]»)<br /><b>4.</b> <b>συνεκδ.</b> [[ζωντάνια]], [[δραστηριότητα]], [[ζωτικότητα]], [[σφρίγος]] («αυτό το [[παιδί]] [[είναι]] όλο ζωή»)<br /><b>5.</b> (για [[έθνος]], [[χώρα]], [[κράτος]]) ο [[ιστορικός]] [[βίος]], η [[ιστορία]] («η ένδοξη ζωή του έθνους μας»)<br /><b>6.</b> η χρονική [[διάρκεια]] της ύπαρξης («η ζωή του πλανήτη δεν μπορεί να οριστεί με [[ακρίβεια]]»)<br /><b>7.</b> [[συντήρηση]], [[διατροφή]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> α) (για όρκους) «στη ζωή τών παιδιών μου» — να μη χαρώ τα [[παιδιά]] μου, αν [[ψεύδομαι]]<br />β) «περνά ζωή και [[κότα]]» — ζει με πολλές ανέσεις<br />γ) «ζωή χαρισάμενη» — το να ζει [[κάποιος]] άνετα, ευτυχισμένα<br />δ) «ζωή σκυλίσια» — ζωή γεμάτη στερήσεις και κακουχίες, βασανισμένη ζωή<br />ε) «δεν έχει ζωή» ή «δεν [[είναι]] για ζωή» ή «βρίσκεται [[μεταξύ]] ζωής και τάφου» — [[είναι]] [[ετοιμοθάνατος]]<br />στ) «ζωή σε λόγου σας» ή «ζωή σε σάς» — συλλυπητήρια [[ευχή]] στους συγγενείς του νεκρού<br />ζ) «εφ' όρου ζωής» — για όλη τη ζωή, ισοβίως<br />η) «[[είναι]] [[θέμα]] ζωής ή θανάτου» — [[είναι]] [[θέμα]] εξαιρετικής σπουδαιότητας, [[είναι]] επείγον [[θέμα]]<br />(<b>νεοελλ.-μσν.</b>) τα [[προς]] το ζην αναγκαία («ακρίβηνε πολύ η ζωή»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (για το [[γάλα]]) ο [[αφρός]], το [[καϊμάκι]], η [[κρούστα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «(ἓ)ως ζωῆς» ή «ἕως τὴν ζωήν» ή «[[μέχρι]] ζωῆς» ή «ὡς ἐφόρους τῆς ζωῆς» — ισόβια, ώς τον θάνατο<br /><b>3.</b> (ως [[προσφώνηση]]) «ζωή μου»<br /><b>4.</b> (ως [[επιφώνημα]]) «ζωὴ εἰς κάποιον» — [[ζήτω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[περιουσία]], το [[βίος]], τα [[υπάρχοντα]] κάποιου («ἦ γὰρ oἱ ζωὴ γ' ἦν [[ἄσπετος]]», <b>Ομ.</b> Οδ)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «τὸ [[ξύλον]] τῆς ζωῆς» <br />α) ο Σταυρός του Χριστού<br />β. το [[ξύλο]] του παραδείσου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ζω</i>. Η [[λέξη]] διακρίνεται από την συνώνυμη της [[βίος]], η οποία δηλώνει περισσότερο τη [[διάρκεια]] ή τον τρόπο ζωής.<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α’ συνθετικό) [[ζωαρκής]], [[ζωοδότης]], [[ζωοποιός]], [[ζωοφόρος]], [[ζώφυτος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ζωαλκής]], [[ζωάρχιος]], [[ζωθάλμιος]], [[ζωθαλπής]], [[ζωοδοτήρ]], [[ζωοθετώ]], [[ζωόσοφος]], <b>αρχ.-μσν.</b> [[ζωάγρια]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ζωοδόνος]], [[ζωομύριστος]], [[ζωοσταγής]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[ζωηφόρος]], [[ζωοπάροχος]]<br />(Β' συνθετικό) <b>νεοελλ.</b> [[παλιοζωή]], <i>τρελοζωή</i>, <i>φτωχοζωή</i>, <i>ψευτοζωή</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ζωή:''' Δωρ. ζωά, Ιων. [[ζόη]], Δωρ. επίσης ζόα, Αιολ. ζοΐα, ἡ ([[ζάω]])·<br /><b class="num">1.</b> τα μέσα προς το ζην, δηλ. τα [[υπάρχοντα]], η [[περιουσία]] κάποιου, σε Ομήρ. Οδ.· τὴνζόην ποιεῖσθαι ἀπό ή <i>ἔκ τινος</i>, πορίζομαι τα προς το ζην από..., σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ζωή]] (ό,τι και στη Ν.Ε.), ύπαρξη, [[υπόσταση]], σε Τυρτ., Τραγ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[τρόπος]] ζωής, σε Ηρόδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ζωή:''' ион. [[ζόη]], дор. ζωά и ζόα, эол. [[ζοΐα]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> (тж. ζωᾶς [[βιοτή]] Eur.) жизнь (περὶ ζωῆς καὶ θανάτου λέγειν Plat.; ἡ ζ. ἐν τοῖς ζῴοις καὶ τοῖς φυτοῖς εὑρέθη Arst.): τοῦ βίου διαπορεύεσθαι ζωήν Plat. проходить свой жизненный путь; ζωῆς [[μῆκος]] Arst. долговечность;<br /><b class="num">2)</b> средства к жизни, средства пропитания: τὴν ζόην ποιεῖσθαι (или καθίστασθαι) [[ἀπό]] (или ἔκ) τινος Her. добывать средства к жизни, жить чем-л.;<br /><b class="num">3)</b> образ жизни: ζόην [[ζῆν]] τὴν αὐτήν Hom. вести тот же образ жизни;<br /><b class="num">4)</b> имущество, достояние (ζωὴν καταφαγέειν Hom.): οἱ ζ. ἦν [[ἄσπετος]] Hom. имущества у него (Одиссея) было без счета.
}}
{{elnl
|elnltext=ζωή -ῆς, ἡ, Ion. en poët. ζόη, Aeol. ζοΐα, Dor. ζωά en ζόα [~ ζήω] leven, bestaan, v. a. Hom. alg.;; περὶ ζωῆς καὶ θανάτου over leven en dood Plat. Phaed. 71d; τοῦ βίου διαπορευθεὶς ζωήν de loop van het leven afgelegd hebbend Plat. Tim. 44c; christ., van het eeuwige en geestelijke leven. manier van leven. Hdt. middelen van bestaan, levensonderhoud, vermogen:. τὴν ζόην κατεστήσατο ἀπ ’ ἔργων ἀνοσιωτάτων hij had zijn vermogen opgebouwd door de meest goddeloze praktijken Hdt. 8.105.
}}