View source for ἐξελέγχω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐξελέγχω
|Medium diacritics=ἐξελέγχω
|Low diacritics=εξελέγχω
|Capitals=ΕΞΕΛΕΓΧΩ
|Transliteration A=exelénchō
|Transliteration B=exelenchō
|Transliteration C=ekselegcho
|Beta Code=e)cele/gxw
|Definition=strengthd. for <b class="b3">ἐλέγχω</b>, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">convict, confute, refute</b>, <span class="bibl">Simon.75</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>297</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ant.</span>399</span>, <span class="bibl">Ar. <span class="title">Nu.</span>1062</span>; τοῖς ἔργοις τοὺς λόγους ἐ. <span class="bibl">Antipho6.47</span>; <b class="b3">ἐν τῷ δήμῳ ἐ. [τινά</b>] <span class="bibl">D.21.16</span>:—Pass., ἐπ' αἰσχραῖς αἰτίαις ἐξελήλεγκται <span class="bibl">Lys.6.44</span>; ὑπὸ τῶν εἰκότων <span class="bibl">Antipho 2.1.9</span>; ἔκ τινος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>960</span>; ἐξελεγχόμενος περί τινος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Hp.Ma.</span>304d</span>; ὑπ' ἐμοῦ ἐξελεγχθήσονται ἔργῳ <span class="bibl">Id.<span class="title">Ap.</span>17b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. dupl. acc. pers. et rei, <b class="b2">refute</b> one in a point, ib.<span class="bibl">23a</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ly.</span>222d</span>:— Pass., <b class="b3">τοσοῦτον . . ἡλίκον οὗτος νῦν ἐξελήλεγκται</b> <b class="b2">has been convicted of</b>... <span class="bibl">D.21.147</span>; <b class="b3">οὐ τοῦτό γ' ἐξελέγχομαι</b> I <b class="b2">am</b> not <b class="b2">to blame</b> in this, <span class="bibl">E. <span class="title">El.</span>36</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> with predicate added in part., <b class="b2">convict</b> one <b class="b2">of</b> being... ἐ. τινὰ ἀδύνατον ὄντα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>522d</span>; ἐ. τινὰ τεχνάζοντα <span class="bibl">D.29.19</span>; ἐ. τινὰ ὡς οὐ . . <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>482b</span>:—Pass., ἵν' ἐξελέγχοισθε πονηρευόμενοι <span class="bibl">Heraclit.125a</span>; κἀξελέγχεται . . κάκιστος ὤν <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>944</span>; ἐξελέγχεται συμβεβουλευκώς <span class="bibl">D.19.5</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">put to the proof, bring to the test</b>, ὁ ἐξελέγχων . . ἀλάθειαν χρόνος <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).53</span>; in a court of justice, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>433</span>; τὴν ποίησιν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>1366</span>; <b class="b3">ἐ. τὴν τύχην, τὰς ἐλπίδας</b>, <span class="bibl">Plb. 21.14.4</span>, <span class="bibl">1.62.4</span>; ἐ. τοὺς Θηβαίους εἰ διαμαχοῦνται <span class="bibl">Plu.<span class="title">Ages.</span>19</span>:— Pass., <b class="b3">πάντες ἦσαν ἐξεληλεγμένοι</b> all had <b class="b2">had their sentiments well ascertained</b>, <span class="bibl">D.18.23</span>; <b class="b3">ἃ δ' ἡ φύσις ἀεὶ ἐβούλετο, ἐξηλέγχθη ἐς τὸ ἀληθές</b> <b class="b2">was fully proved</b> to be true, <span class="bibl">Th.3.64</span>; χρυσὸς μὲν οἶδεν ἐξελέγχεσθαι πυρί <span class="bibl">Men.691</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> Medic., <b class="b2">find out one's weak points</b>, Gal.15.902:— Pass., Id.6.323. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">compute</b>, χαλκὸν μυρίον <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>10.46</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">establish a claim to</b>, ὀγδοήκοντα τάλαντα <span class="bibl">D.38.20</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0876.png Seite 876]] verstärktes simplex, überführen, widerlegen, durch eine Untersuchung ausforschen, an den Tag bringen; ἀλήθειαν Pind. Ol. 11, 55, vgl. N. 10, 46; vgl. ἃ ἡ [[φύσις]] ἀεὶ ἐβούλετο ἐξηλέγχθη εἰς τὸ ἀληθές, ist der Wahrheit gemäß ans Licht gebracht, Thuc. 3, 64; ἀλλ' ἐξέλεγχε, κρῖνε δ' εὐθεῖαν δίκην Aesch. Eum. 411; wie κρῖνε κἀξέλεγχε Soph. Ant. 395; τινά O. R. 297; Eur. I. A. 335 u. öfter; φράσον [[καί]] μ' ἐξέλεγξον Ar. Nubb. 1045; εἰ [[ψεύδομαι]], ἐξέλεγχε Plat. Conv. 217 b; τοῦτό γε ἐξηλέγξαμεν ὅτι οὐδὲν [[πλέον]] Euthyd. 288 e; καὶ τοῦτό γε ᾠόμεθα ἐξελέγξαι ἡμᾶς Lys. 222 d, hierin, vgl. Apol. 23 a; mit dem partic., τινὰ ἀδύνατον [[ὄντα]] Gorg. 522 d, daß er nicht im Stande sei; τινὰ τεχνάζοντα Dem. 29, 19; ποιῶν ἐξελήλεγκται 2, 8, wie τὰ τῆς δυνάμεως κακῶς ἔχοντα ἐξελεγχθήσεται ib. 13; ἐπ' αἰσχραῖς αἰτίαις ἐξηλεγμένοι Lys. 6, 44; öfter bei Folgdn; – οὐ δὴ τοῦτό γε ἐξελέγχομαι, in dieser Hinsicht wenigstens hat man mir Nichts vorzuwerfen, Eur. El. 36. – Bei Pol. τύχην u. ä., versuchen, erproben, 21, 11, 4; τοὺς Θηβαίους, εἰ διαμαχοῦνται Plut. Ages. 19.
}}
{{ls
|lstext='''ἐξελέγχω''': ἐπιτεταμένος [[τύπος]] τοῦ [[ἐλέγχω]], ἀποδεικνύω ἔνοχον, [[ἐξελέγχω]], ἀναιρῶ, Σιμωνίδ. 75, Σοφ. Ο.Τ. 297· [[ἐξετάζω]], ὁ αὐτ. Ἀντ. 399· [[ἀνασκευάζω]], Ἀριστοφ. Νεφ. 1062· τοῖς ἔργοις τοὺς λόγους ἐξ. Ἀντιφῶν 147. 6· ἐν τῷ δήμῳ ἐξελ. τινὰ Δημ. 519. 21: - Παθ., ἐπ’ αἰτίᾳ τινὶ ἐξελέγχεσθαι Λυσ. 107. 8· ὑπ’ εἰκότων Ἀντιφῶν 116. 7· ἔκ τινος Ἀριστοφ. Βάτρ. 960· ἀποδεικνύομαι, ἐξελεγχόμενος περὶ τοῦ καλοῦ, ὅτι οὐδ’ αὐτὸ τοῦτο ὅ τί ποτ’ ἔστιν [[οἶδα]] Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 304D· ὑπ’ ἐμοῦ ἐξελεγχθήσονται ἔργῳ, ἀναιρεθήσονται ὑπ’ ἐμοῦ διὰ τῶν πραγμάτων, ὁ αὐτὸς Ἀπολ. 17Β. 2) [[μετὰ]] διπλῆς αἰτ. προσώπου ἢ πράγμ., ἀποδεικνύω τινὰ ὅτι δὲν γιγνώσκει τι, [[ταῦτα]] αὐτὸν [[εἶναι]] σοφόν, ἃ ἂν ἄλλον ἐξελέγξω [[αὐτόθι]] 23Α, Λυσ. 222D: - Παθ., τοσοῦτον... ἡλίκον [[οὗτος]] νῦν ἐξελήλεγκται, ἀπεδείχθη νῦν ὅτι [[εἶναι]] [[ἔνοχος]], Δημ. 562. 8· οὐ τοῦτό γ’ ἐξελέγχομαι, εἰς τοῦτο βεβαίως ἐγὼ δὲν [[πταίω]], Εὐρ. Ἠλ. 36. 3) [[μετὰ]] κατηγορουμένου κατὰ μετοχ., εἰ μὲν οὖν ἐμέ τις ἐξελέγχοι ταύτην τὴν βοήθειαν ἀδύνατον [[ὄντα]] ἐμαυτῷ καὶ ἄλλῳ βοηθεῖν Πλάτ. Γοργ. 522D· [[οὕτως]], ἐξελέγχειν τινὰ ὡς... [[αὐτόθι]] 482Β: - Παθ., κἀξελέγχεται... κάκιστος ὢν Εὐρ. Ἱππ. 944· ἐξελέγχεται συμβεβουλευκὼς Δημ. 242. 26. ΙΙ. [[φέρω]] εἰς τὸ φανερόν, ὅ τ’ ἐξελέγχων [[μόνος]] ἀλάθειαν ἐτήτυμον [[χρόνος]], «καὶ ὁ [[χρόνος]] ὁ [[μόνος]] τὴν ἀλήθειαν ἀποδεικνύων φανερῶς» (Σχόλ.), Πινδ. Ο. 11 (10). 65· ἐν δικαστηρίῳ, Αἰσχύλ. Εὐμ. 433· πειρῶμαι, [[δοκιμάζω]], [[μήτε]] τὴν τύχην [[λίαν]] ἐξελέγχειν Πολύβ. 21. 11, 4, κτλ.· ἐξ. τοὺς Θηβαίους εἰ διαμαχοῦνται Πλουτ. Ἀγησ. 19: - Παθ., πάντες ἦσαν ἐξεληλεγμένοι, πάντων αἱ διαθέσεις ἦσαν [[καλῶς]] ἐγνωσμέναι, Δημ. 233. 3· ἃ δ’ ἡ [[φύσις]] ἀεὶ ἐβούλετο ἐξηλέγχθη ἐς τὸ ἀληθές, ὅσα δὲ ἡ [[ἔμφυτος]] ἡμῶν [[διάθεσις]] διαρκῶς ἐπεθύμει ἐφανερώθησαν κατὰ τὴν ἀληθῆ αὐτῶν ὄψιν, Θουκ. 3. 64· δοκιμάζομαι, χρυσὸς μὲν οἶδεν ἐξελέγχεσθαι πυρὶ Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 143. ΙΙΙ. ἀπαριθμῶ, ἀλλὰ χαλκὸν μυρίον (τὰ χαλκᾶ σκεύη) οὐ δυνατὸν ἐξελέγχειν Πινδ. Ν. 10. 5.
}}
{{bailly
|btext=<i>pf. Pass.</i> [[ἐξελήλεγμαι]] <i>ou</i> ἐξήλεγμαι;<br /><b>1</b> réfuter, confondre ; <i>en gén.</i> convaincre (d’une faute, d’un crime, <i>etc.</i>) : τινά [[τι]] qqn de qch ; ἐξελέγχεσθαι [[ὑπό]] τινος être convaincu par qqn <i>ou</i> par qch ; ἐξελέγχεται [[κάκιστος]] [[ὤν]] EUR il est convaincu d’être très pervers;<br /><b>2</b> fournir une preuve : [[ἐς]] τὸ ἀληθές THC démontrer véritable (qch);<br /><b>3</b> vérifier : [[ἐξ]]. τινὰ [[εἰ]] PLUT sonder <i>litt.</i> éprouver) qqn pour voir si.<br />'''Étymologie:''' [[ἐξ]], [[ἐλέγχω]].
}}
{{Slater
|sltr=[[ἐξελέγχω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[test]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[ascertain]] ἀλλὰ χαλκὸν μυρίον οὐ δυνατὸν ἐξελέγχειν (N. 10.46) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[prove]], be the [[proof]] of ὅ τ' ἐξελέγχων [[μόνος]] ἀλάθειαν ἐτήτυμον Χρόνος (O. 10.53)
}}
{{StrongGR
|strgr=from ἐκ and [[ἐλέγχω]]; to [[convict]] [[fully]], i.e. (by [[implication]]) to [[punish]]: [[convince]].
}}
{{Thayer
|txtha=1st aorist infinitive ἐξἐλέγξαι; (ἐξ strengthens the [[simple]] [[verb]] (cf. ἐκ, VI:6)); to [[prove]] to be in the [[wrong]], [[convict]], ([[chiefly]] in Attic writings): by punishing, τινα [[περί]] τίνος, ([[see]] [[ἐλέγχω]], 1) of God as Judges , as in הוכִיחַ.
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[ἐξελέγχω]]) [[ελέγχω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ενεργώ]] λεπτομερή έλεγχο, [[εξακριβώνω]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>μέσ.</b> δικαιώνομαι<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[αποδεικνύω]] κάποιον ως ένοχο («ἐπ' αἰσχρᾱς αἰτίας ἐξελήλεγκται», Λυσ.)<br /><b>2.</b> [[αναιρώ]], [[ανασκευάζω]] («ὑπ' ἐμοῡ ἐξελεγχθήσονται ἔργῳ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αποδεικνύω]] ότι [[κάποιος]] αγνοεί [[κάτι]] («ταῡτα αὐτὸν [[εἶναι]] σοφὸν ἅ ἄν ἄλλον ἐξελέγξω», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> [[αποφασίζω]] [[μετά]] από [[δοκιμασία]] («ἐξελέγχων [[μόνος]] ἀλάθειαν ἐτήτυμον [[χρόνος]]», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>παθ.</b> [[είμαι]] [[γνωστός]] για τα αισθήματα ή τη [[διαγωγή]] μου<br /><b>6.</b> <b>ιατρ.</b> [[βρίσκω]] τα άρρωστα [[σημεία]]<br /><b>7.</b> [[μετρώ]], [[απαριθμώ]] («[[ἀλλά]] χαλκὸν μυρίον οὐ δυνατὸν ἐξελέγχειν», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>8.</b> [[απαιτώ]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐξελέγχω:'''<b class="num">I. 1.</b> μέλ. <i>-ξω</i>, [[καταδικάζω]], [[ανασκευάζω]], [[αντικρούω]], [[αποκρούω]], [[ανατρέπω]] με [[επιχείρημα]], σε Σοφ., Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> με [[διπλή]] αιτ. προσ. και πράγμ., [[κατηγορώ]] κάποιον για [[κάτι]], σε Πλάτ. — Παθ., είμαι τόσο [[ένοχος]] για, σε Δημ.<br /><b class="num">3.</b> με κατηγορ. μτχ., [[κατηγορώ]] κάποιον ότι είναι..., σε Πλάτ. — Παθ., [[κἀξελέγχεται]] [[κάκιστος]] ὤν, σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> [[ερευνώ]], [[εξετάζω]] επιμελώς, κάνω [[κάτι]] φανερό, [[αποδεικνύω]], σε Αισχύλ. — Παθ., [[ἦσαν]] ἐξεληλεγμένοι, οι διαθέσεις όλων ήταν [[καλά]] εξακριβωμένες, σε Δημ.· <i>ἐξηλέγχθη ἐς τὸ ἀληθές</i>, αποδείχτηκε πλήρως ότι ήταν [[αλήθεια]], σε Θουκ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐξελέγχω:''' (pf. pass. [[ἐξελήλεγμαι]] и ἐξήλεγμαι)<br /><b class="num">1)</b> исследовать, проверять, испытывать (χαλκὸν μυρίον Pind.; τύχην Polyb.);<br /><b class="num">2)</b> устанавливать, доказывать, выяснять (ἀλάθειαν [[ἐτήτυμον]] Pind.): ἐξηλέγχθη ἐς τὸ [[ἀληθές]] Thuc. это обнаруживалось в истинном виде;<br /><b class="num">3)</b> оспаривать, опровергать (τινά τι Plat.; ἐξελέγχεσθαι ἔργῳ Plat., Arst. и ὑπὸ τῶν ἔργων Arst.);<br /><b class="num">4)</b> (из)обличать (τινὰ ποιοῦντα или [[ὄντα]] τι Plat., Dem., Plut.): ἐπ᾽ αἰσχραῖς αἰτίαις ἐξεληλεγμένοι Lys. уличенные в позорных преступлениях; οὐ δὴ τοῦτό γ᾽ ἐξελέγχομαι Eur. в этом обвинить меня нельзя.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. ξω<br /><b class="num">I.</b> to [[convict]], [[confute]], [[refute]], Soph., Ar., etc.<br /><b class="num">2.</b> c. dupl. acc. pers. et rei, to [[convict]] one of a [[thing]], Plat.: Pass. to be so convicted of, Dem.<br /><b class="num">3.</b> with [[predicate]] added in [[part]]. to [[convict]] one of [[being]] . . , Plat.:—Pass., [[κἀξελέγχεται]] [[κάκιστος]] ὤν Eur.<br /><b class="num">II.</b> to [[search]] out, put to the [[proof]], Aesch.: —Pass., [[ἦσαν]] ἐξεληλεγμένοι all had had [[their]] sentiments well ascertained, Dem.; ἐξηλέγχθη ἐς τὸ ἀληθές was [[fully]] proved to be true, Thuc.
}}