View source for ἐπεμβαίνω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐπεμβαίνω
|Medium diacritics=ἐπεμβαίνω
|Low diacritics=επεμβαίνω
|Capitals=ΕΠΕΜΒΑΙΝΩ
|Transliteration A=epembaínō
|Transliteration B=epembainō
|Transliteration C=epemvaino
|Beta Code=e)pembai/nw
|Definition=<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">step</b> or <b class="b2">tread upon</b>, in pf., <b class="b2">stand upon</b>, c. gen., οὐδοῦ ἐπεμβεβαώς <span class="bibl">Il. 9.582</span>; σῆς ἐπεμβαίνων χθονός <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>924</span>; <b class="b3">δίφρου ἐπεμβεβαώς</b> <b class="b2">mounted on</b> a chariot, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>324</span>; ὄχθων ἐπεμβάς <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1061</span> codd.: abs., ἐπεμβεβαώς <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>4.29</span>: also c. dat., <b class="b2">approach, attack</b>, πύργοις ἐπεμβάς <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>634</span>, etc.; τῷ δήμῳ Hyp.<span class="title">Phil.Fr.</span>10; ἐ. ἀλλοτρίαις ἕδραις <span class="bibl">Gal. <span class="title">UP</span>14.14</span>: c. acc., ῥάχιν <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>783</span>: with a Prep., εἰς πάτραν ὅτι ποτ' ἐπεμβάσῃ <span class="bibl">Id.<span class="title">IT</span>649</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">embark</b> on ship-board, <span class="bibl">D.50.25</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> c. dat. pers., <b class="b2">trample upon</b>, ἐχθροῖσιν . . ἐπεμβῆναι ποδί <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>456</span>: metaph., ταῖσδ' ἐπεμβαίνειν <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>668</span>; κατ' ἐμοῦ . . μᾶλλον ἐπεμβάσει <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>836</span> (lyr.); ἁμαρτήμασί τινων Plu.2.59d. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">τῷ καιρῷ ἐπεμβαίνων</b> <b class="b2">taking advantage of</b> the opportunity, <span class="bibl">D.21.203</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0914.png Seite 914]] (s. [[βαίνω]]), noch dazu darauftreten, οὐδοῦ ἐπεμβεβαώς, nachdem er auf die Schwelle getreten war, darauf stand, Il. 9, 582, wie δίφρου ἐπεμβεβαώς Hes. sc. 195. 324 (τετραορίας), Pind. N. 4, 29; σῆς ἐπεμβαίνων χθονός Soph. O. C. 928; – πύργοις ἐπεμβάς, nachdem er die Thürme erstiegen hatte (feindlich), Aesch. Spt. 614, wie Qu. Sm. 7, 466; – auch mit dem accus., λύκους ἐπεμβεβῶτας ἑδραίαν ῥάχιν Eur. Rhes. 783, vgl. Bacch. 1061; Νεῖλον ἐπεμβάς Theocr. 17, 98. Auch εἰς πάτραν ἐπεμβάσει, wieder eintreten, Eur. I. T. 649 – Noch dazu einsteigen in die Schiffe, τοῖς [[ὕστερον]] ἐπεμβᾶσιν ἀντὶ τῶν ἀπολιπόντων Dem. 50, 25; hineingehen, Luc. Tim. 56; ἄκρας ἐπεμβαινούσης τῷ πελάγει, sich ins Meer hinein erstrecken, Longin. – Darauftreten, verhöhnen, beschimpfen, mißhandeln, ποδὶ ἐπεμβῆναι ἐχθροῖσιν Soph. El. 448; κατ' ἐμοῦ ἐπεμβάσει ibd. 825; gew. mit dem dat. der Person, Eur. Hipp. 668; τοῖς τετριμμένοις Polem. 2, 26; Plut. u. a. Sp.; τῷ καιρῷ τινος, die Gelegenheit zu Jemandes Schaden benutzen, Dem. 21, 203, vgl. συγγενῶν ἐπεμβῆναι ἁμαρτήμασι Plut. de adul. et amic. discr. 25.
}}
{{ls
|lstext='''ἐπεμβαίνω''': μέλλ. -βήσομαι, βαίνω ἢ πατῶ ἐπί τινος, καὶ ἐν τῷ πρκμ. ἐπιβέβηκα, ἵσταμαι ἐπί τινος, [[μετὰ]] γεν., οὐδοῦ ἐπεμβεβαώς, «ἐπιβεβηκώς» (Σχόλ.), Ἰλ. Ι. 582· σῆς ἐπεμβαίνων χθονὸς Σοφ. Ο. Κ. 924· δίφρου ἐπεμβεβαώς, ἐπιβεβηκώς, Ἡσ. Ἀσπ. 324· ἀπολ., ἐπεμβεβαὼς Πινδ. Ν. 4. 47· [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] δοτ., πύργοις ἐπεμβὰς Αἰσχύλ. Θήβ. 634, καὶ [[συχν]]. [[μετὰ]] ταῡτα: μετ’ αἰτ., ἐπ. ὄχθον, ῥάχιν Εὐρ. Βάκχ. 1061, Ρῆσ. 783· μετ’ ἐμπροθέτου προσδιορισμοῦ, εἰς πάτραν ὅτι πόδ’ ἐπεμβάσει ([[οὕτως]] ὁ Ἕρμανν. ἀντὶ ποτ’, ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] βαίνω Α. ΙΙ. 4) Εὐρ. Ι. Τ. 649. 2) [[ἐμβαίνω]] εἰς [[πλοῖον]] ὡς [[ναύτης]] [[μετὰ]] τὴν ἀπέλευσιν ἄλλου, καί τοῖς [[ὕστερον]] ἐπεμβᾶσιν ἀντὶ τῶν ἀπολιπόντων Δημ. 1214. 26, κλπ. ΙΙ [[μετὰ]] δοτικ. προσώπου, καταπατῶ τι, Λατιν. insultare, ἐχθροῖσιν... ἐπεμβῆναι ποδὶ Σοφ. Ἠλ. 456: μεταφ., ταῖσδ’ ἐπεμβαίνειν Εὐρ. Ἱππ. 668· κατ’ ἐμοῦ... [[μᾶλλον]] ἐπεμβάσει Σοφ. Ἠλ. 836 (λυρ.)· ἀτυχήμασί τινος Πλούτ. 2. 59D. 2) [[προσβάλλω]] τινὰ ἔν τινι τόπῳ, οἵ τε οἱ... ἄντρῳ ἐπεμβαίνωσιν Κόϊντ. Σμ. 7. 467. 3) τῷ καιρῷ ἐπεμβαίνων, ἐπωφελούμενος ἐκ τῆς περιστάσεως, Δημ. 579. 22.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐπεμβήσομαι;<br /><b>1</b> monter sur, <i>particul.</i> s’embarquer;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> fouler aux pieds, piétiner : τινι, [[κατά]] τινος qqn;<br /><b>3</b> se faire un fondement de, <i>càd</i> abuser de : [[τῷ]] καιρῷ τινος DÉM profiter de l’occasion pour nuire à qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπί]], [[ἐμβαίνω]].
}}
{{Slater
|sltr=[[ἐπεμβαίνω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[mount]] οὐ τετραορίας γε πρὶν [[δυώδεκα]] πέτρῳ ἥροάς τ' ἐπεμβεβαῶτας ἱπποδάμους ἕλεν δὶς τόσους (N. 4.29)
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[ἐπεμβαίνω]]) [[εμβαίνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[παρεμβαίνω]] [[μεταξύ]] άλλων [[συνήθως]] αντιμαχομένων («επενέβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις και το [[ζήτημα]] διευθετήθηκε»)<br /><b>2.</b> ανακατεύομαι [[απρόσκλητος]] σε ξένες υποθέσεις («μην επεμβαίνεις όταν δεν σού πέφτει [[λόγος]]»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (για πόλεμο) [[επέρχομαι]], [[ξεσπώ]]<br /><b>2.</b> [[παρουσιάζομαι]]<br /><b>3.</b> [[ασχολούμαι]], καταπιάνομαι με [[κάτι]]<br /><b>4.</b> [[προτρέπω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[στέκομαι]] [[κοντά]] σε κάποιον («οὐδοῡ ἐπεμβεβαώς», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ανεβαίνω]] (α. «πύργοις [[ἐπεμβάς]]», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «λύκους ἐπεμβεβῶτας ἑδραίαν ράχην», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πατώ]], [[μπαίνω]] [[κάπου]]<br /><b>4.</b> [[εισέρχομαι]]<br /><b>5.</b> [[μπαίνω]] σε [[πλοίο]] ως [[ναύτης]] («καὶ τοῑς [[ὕστερον]] ἐπεμβάσιν ἀντὶ τῶν ἀπολιπόντων», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>6.</b> [[καταπατώ]] («ἐχθροῑσιν... ἐπεμβῆναι ποδί», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> [[κατακρίνω]]<br /><b>8.</b> επιτίθεμαι σε έναν [[τόπο]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐπεμβαίνω:''' μέλ. <i>-εμβήσομαι</i>, αόρ. βʹ <i>-ενέβην</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[πατώ]] το [[πόδι]] μου ή [[επιβαίνω]] σε, και στον παρακ., [[ίσταμαι]], [[στέκομαι]] σε, με γεν., σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.· επίσης με δοτ., σε Αισχύλ. κ.λπ.· μερικές φορές με αιτ., σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> επιβιβάζομαι, [[μπαρκάρω]] πάνω σε [[πλοίο]], σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> με δοτ. προσ., [[καταπατώ]], Λατ. insultare, σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> <i>τῷ καιρῷ ἐπ</i>., [[επωφελούμαι]] της ευκαιρίας, σε Δημ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐπεμβαίνω:''' (fut. ἐπεμβήσομαι)<br /><b class="num">1)</b> (тж. ἐ. [[πόδα]] Eur.) ступать, вступать, входить (οὐδοῦ Hom.; χθονός Soph.; εἰς πάτραν Eur.; Νεῖλον Theocr.);<br /><b class="num">2)</b> подниматься, всходить (πύργοις Aesch.; ἑδραίαν ῥάχιν, ἐλάτην ὑψαύχενα Eur.): ἐ. δοίφρου Hes. садиться на колесницу;<br /><b class="num">3)</b> садиться на корабль Dem.;<br /><b class="num">4)</b> перен. наступать, попирать (ἐχθροῖσι [[ποδί]] Soph. и τῷ ἐχθρῷ Plut.): κατ᾽ [[ἐμοῦ]] [[μᾶλλον]] [[ἐπεμβάσει]] Soph. (этим) ты меня еще больше оскорбишь;<br /><b class="num">5)</b> наносить ущерб, причинять вред (τῷ καιρῷ τινος Dem.; τῇ τύχῃ τινός Plut.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -εμβήσομαι aor2 -ενέβην<br /><b class="num">I.</b> to [[step]] or [[tread]] [[upon]], and in perf. to [[stand]] [[upon]], c. gen., Il., Soph.: also c. dat., Aesch., etc.; [[sometimes]] c. acc., Eur.<br /><b class="num">2.</b> to [[embark]] on [[ship]]-[[board]], Dem.<br /><b class="num">II.</b> c. dat. pers. to [[trample]] [[upon]], Lat. insultare, Soph., Eur.<br /><b class="num">2.</b> τῷ καιρῷ ἐπ. to [[take]] [[advantage]] of the [[opportunity]], Dem.
}}