View source for κήδω

{{LSJ1
|Full diacritics=κήδω
|Medium diacritics=κήδω
|Low diacritics=κήδω
|Capitals=ΚΗΔΩ
|Transliteration A=kḗdō
|Transliteration B=kēdō
|Transliteration C=kido
|Beta Code=kh/dw
|Definition=Hom. (v. infr.), etc.: impf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἔκηδον <span class="bibl">Il.5.404</span>, Ep.κήδεσκον <span class="bibl">Od.23.9</span>: fut. κηδήσω <span class="bibl">Il.24.240</span>:—Med. and Pass., pres.in Hom., etc.; Dor.imper.κάδευ <span class="bibl">Call. <span class="title">Lav.Pall.</span>140</span>: Ep. impf. κηδέσκετο <span class="bibl">Od.22.358</span>: fut. <b class="b3">κεκᾰδήσομαι</b> <span class="bibl">Il. 8.353</span>: aor. imper. κήδεσαι <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>139</span> (lyr.): pf. <b class="b3">κέκηδα</b> (in pres. sense) <span class="bibl">Tyrt.12.28</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> Act., <b class="b2">trouble, distress</b>, c.acc.pers., ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς <span class="bibl">Il.5.404</span>; <b class="b3">μῆλα δὲ κήδει</b> (sc. <b class="b3">χειμών</b>) <span class="bibl">17.550</span>; ὅττι ἑ κήδοι <span class="bibl">Od.9.402</span>; ὅτι μ' ἤλθετε κηδήσοντες <span class="bibl">Il.24.240</span>; Λύγδαμιν οὐ γὰρ ἐμὴ τῆμος ἔκηδε κάσις <span class="bibl">Call.<span class="title">Aet.</span>3.1.23</span>:—Act. only in Ep. and Eleg. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Med. and Pass., <b class="b2">to be concerned, care for</b> . . : c. gen., of persons or cities, κήδετο γὰρ Δαναῶν <span class="bibl">Il.1.56</span>; <b class="b3">τίη δὲ σὺ κήδεαι οὕτως ἀνδρῶν</b>; <span class="bibl">6.55</span>; ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ' <span class="bibl">8.353</span>, cf. <span class="bibl">11.665</span>; ὅς τέ μευ κηδέσκετο παιδὸς ἐόντος <span class="bibl">Od.22.358</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.1.209</span>, <span class="bibl">9.45</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span> 203</span> (anap.), <span class="bibl">Th.6.14</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Chrm.</span>173a</span>, <span class="bibl">Ph.1.359</span>, etc.; Ἄργεος Call. <span class="title">Lav.Pall.</span>l.c.; καὶ γαμέτου κήδεο καὶ τεκέων <b class="b2">mourn for . .</b>, Epigr.Gr. 243.25 (Pergam.): c. gen.rei, τῶν ἀλφίτων <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>106</span>; τῆς πολιτείας <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1320a6</span>; τῶν ἔργων <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1682.13</span> (iv A.D.): folld. by a Verb, κ. μὴ ἀπόλωνται <span class="bibl">Hdt.7.220</span>; κ.ἵνα μὴ δύῃ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>273d</span>; κ. φόβῳ τοῦ πνιγῆναι <span class="bibl">Aët.8.63</span>: abs. in part. <b class="b3">κηδόμενος, η, ον</b>, <b class="b2">caring for</b> a person, <b class="b2">anxious</b>, φιλέουσά τε κηδομένη τε <span class="bibl">Il.1.196</span>; <b class="b3">ἀνέρι κηδομένῳ</b> <b class="b2">distressed</b>, <span class="bibl">16.516</span>; freq.in Hom. at end of verse, <b class="b3">κηδόμενός περ, κηδομένη περ</b>, <span class="bibl">Il.7.110</span>, <span class="bibl">1.586</span>; εὐνοῶν τε καὶ κ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1410</span>; Dor. καδόμενος <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>6.47</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">bury</b>, c.gen., <span class="bibl">Ael.<span class="title">Fr.</span>106</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> Inscrr., <b class="b2">take charge of</b>, τοῦ μνημείου τούτου ἡ γερουσία κ. <span class="title">SIG</span>1244 (Cos, ii/iii A.D.), cf. 1228 (Ephesus, iii A.D.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1430.png Seite 1430]] besorgt machen, betrüben; κῆδε δὲ θυμόν Il. 5, 40, öfter; übh. Schaden zufügen, verletzen, kränken, καλόν τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν ὅς κέ με κήδῃ 9, 611; ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς 5, 604; χειμὼν μῆλα κήδει 17, 550; vgl. 24, 542 Od. 9, 402. 23, 9; Hes. O. 362. Dazu fut. κηδήσοντες, Il. 24, 240, Schol. πενθήσοντες. Die alten Gramm. haben auch das fut. κηδέσω gebildet, um [[κηδεμών]], [[κηδεστής]] abzuleiten. – Pass. κηδόμενος, betrübt, Il. 1, 586. – Med. [[κήδομαι]], sich bekümmern, Sorge tragen für Einen, sich seiner annehmen, τινός, κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο Il. 1, 56; Δαναῶν οὐ κήδεται οὐδ' ἐλεαίρει 11, 663; εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι [[αὐτοῦ]] 7, 204; κηδέσκετο Od. 22, 358; καδόμενοι Pind. Ol. 6, 47; absol., Aesch. πόλιν φύλαξαι κήδεσαί τ' ἐναργῶς Spt. 126; [[εἴπερ]] τι τοῦ [[σαυτοῦ]] βίου κήδει Soph. O. R. 1061; Ai. 202; auch κεἴ τινος κήδει πέρι, Phil. 617; εὐνοῶν καὶ κηδόμενος vrbdt Ar. Nub. 1410; in Prosa, [[ἐμεῦ]] θεοὶ κήδονται Her. 1, 209; τῆς Ἑλλάδος 9, 45; auch μὴ ἀπόλωνται κηδόμενος, 7, 220; Thuc. 6, 76; Xen. Hell. 6, 4, 5 Cyr. 5, 5, 34; εἴ [[τίς]] γε [[αὑτοῦ]] καὶ σμικρὸν κήδεται Plat. Charm. 173 a; κηδόμενος ἵνα μὴ δύῃ Polit. 273 d; neben φροντίζειν, Rep. I, 344 e; Ggstz ὀλιγωρεῖν, Isocr. – Dieselbe Bdtg hat [[κεκαδήσομαι]], Il. 8, 352 [[οὐκέτι]] νῶϊ ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθα; vgl. noch χάζομαι wegen [[κεκαδήσω]] u. κέκαδον. – Das perf. κέκηδα = [[κήδομαι]], Tyrt. 3, 28. – Ael. bei Suid. auch = bestatten.
}}
{{ls
|lstext='''κήδω''': Ἰλ.· παρατ. ἕκηδον Ἰλ., Ἰων. κήδεσκον Ὀδ. Ψ. 9: μέλλ. [[κηδήσω]] Ἰλ. Ψ. 240 (πρβλ. [[ἀκηδέω]], [[ἀποκηδέω]]). ― Μέσ. καὶ Παθ., ἐνεστ. παρ’ Ὁμ., Ἡροδ., Ἀττ., Ἐπικ. παρατ. κηδέσκετο Ὀδ. Χ. 358: μέλλ. κεκαδήσομαι (ἀλλὰ περὶ τῶν [[κεκαδήσω]], κέκαδον, ἴδε ἐν λέξ. χάζομαι) Ὅμ.· προστ. ἀορ. [[κήδεσαι]] Αἰσχύλ. Θήβ. 139 (πρβλ. [[ἀκηδέω]]): πρκμ. κέκηδα (μὲ σημασ. ἐνεστ.) Τυρταῖ. 8. 28. (Ἐκ √ΚΑΔ· πρβλ. κεκαδήσομαι, κῆδος· Σανσκρ. khâd (mordere).) Ι. ἐνεργῶ, ταράττω, ἐνοχλῶ, δυσαρεστῶ, [[θλίβω]], παρ’ Ὁμ. τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἐξωτερικῶν ἀνησυχιῶν καὶ στενοχωριῶν, μετ’ αἰτ. προσ., ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεοὺς Ἰλ. Ε. 404· μῆλα δὲ κήδει (δηλ. χειμὼν) Ρ. 550· [[ὅττι]] ἑ κήδοι Ὀδ. Ι. 402· ὅτι μ’ ἤλθετε κηδήσοντες Ἰλ. Ω. 240· ― τὸ ἐνεργ. μόνον παρ’ Ἐπικ. ΙΙ. Μέσ. καὶ Παθ., ἐνδιαφέρομαι, [[φροντίζω]], μεριμνῶ [[περί]] τινος, θλίβομαι περὶ αὐτῶν, [[μετὰ]] γεν. προσ., κήδετο γὰρ Δαναῶν Ἰλ. Α. 56· τίη δὲ σὺ κήδεαι [[οὕτως]] ἀνδρῶν; Ζ. 55· ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ’ Θ. 353, πρβλ. Λ. 665, κτλ.· [[οὕτως]], Ἡρόδ. 1. 209., 9. 45, καὶ Ἀττ., πρβλ. Αἰσχύλ. Θήβ. 136, Σοφ. Αἴ. 203, Θουκ. 6. 14, Πλάτ., κτλ.· καὶ γαμέτου κήδεο καὶ τεκέων, θρήνει [[περί]]..., Ἑλλ. Ἐπιγρ. 243. 25· ― [[μετὰ]] γεν. πράγματος, τῶν ἀλφίτων Ἀριστοφ. Νεφ. 107· ― ἑπομένου ῥήματ., κ. μὴ ἀπόλωνται Ἡρόδ. 7. 220· κ. ἵνα μὴ δύῃ Πλάτ. Πολιτικ. 273D· ― ἀπολ. κατὰ μετοχ., κηδόμενος, η, ον, φροντίζων, μεριμνῶν [[περί]] τινος, [[ἀνήσυχος]], περίφροντις, φιλέουσά τε κηδομένη τε Ἰλ. Α. 196· ἀνέρι κηδομένῳ Π. 516 [[συχνάκις]] παρ’ Ὁμ. ἐν τέλει στίχου, κηδόμενός περ, κηδομένη περ· [[οὕτως]], εὐνοῶν τε καὶ κ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1410· Δωρ. καδόμενος Πινδ. Ο. 6. 79. 2) ἐν Ἐπιγρ., [[φροντίζω]] [[περί]] τινος, προνοῶ, τοῦ μνημείου τούτου ἡ [[γερουσία]] κ. Συλλ. Ἐπιγρ. 2523, πρβλ. 3028-9, κ. ἀλλ.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> κηδήσω, <i>f.2 épq.</i> [[κεκαδήσω]], <i>ao. inus., part. ao.2</i> κεκαδών, <i>pf. inus.</i><br /><b>1</b> inquiéter, affliger ; <i>Pass.</i> κηδόμενος IL affligé;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> léser, blesser, endommager : τινα, qqn ; θεοὺς τόξοισι IL blesser les dieux de ses flèches ; τινα θυμοῦ καὶ ψυχῆς IL enlever à qqn le souffle et la vie;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[κήδομαι]] (<i>impf.</i> ἐκηδόμην, <i>f.2 épq.</i> [[κεκαδήσομαι]], <i>ao.</i> ἐκηδεσάμην) prendre soin de, s’inquiéter de : τινος, de qqn <i>ou</i> de qch ; [[περί]] τινος, au sujet de qqn <i>ou</i> de qch ; κ. [[μή]] et le sbj. HDT veiller à ce que… ne, s’inquiéter pour que… ne ; <i>abs.</i> s’inquiéter, se préoccuper.<br />'''Étymologie:''' R. Καδ, prendre soin de.
}}
{{Autenrieth
|auten=ipf. iter. [[κήδεσκον]], fut. [[part]]. κηδήσοντες, [[mid]]. ipf. iter. [[κηδέσκετο]], fut. κεκαδησόμεθα: [[trouble]], [[distress]], Il. 5.404, Il. 21.369, Il. 24.240, , Od. 9.402; [[pass]]. and [[mid]]., be concerned, [[care]] [[for]], τινός, Il. 7.204, Α 1, Od. 14.146.
}}
{{grml
|mltxt=(ΑΜ [[κήδω]])<br /><b>μέσ.</b> [[κήδομαι]]<br />[[ενδιαφέρομαι]] [[φροντίζω]], [[νοιάζομαι]] για κάποιον ή για [[κάτι]] (α. «τῶν ἁπανταχοῡ ὀρθοδόξων ἐκκλησιών κηδόμενος», Σέργ. Μακρ.<br />β. «κήδετο γάρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνῇσκοντας ὁρᾱτο», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />γ. «ἔγωγέ σ', εὐνοῶν γε καὶ κηδόμενος», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ταράζω]], [[ενοχλώ]], [[δυσαρεστώ]] κάποιον (ὅς τόξοισιν ἔκηδε θεούς, οἳ Ὄλυμπον ἔχουσι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[φροντίζω]] για την [[ταφή]] κάποιου, [[ενταφιάζω]]<br /><b>3.</b> (η μτχ. του μέσ-ενεστ. ως επίθ.) <i>κηδόμενος</i>, -<i>η</i>, -<i>ον</i><br />αυτός που έχει πολλές φροντίδες, [[περίφροντις]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Για την ετυμολ. της λ. <b>βλ.</b> [[κήδος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κήδω:''' παρατ. <i>ἔκηδον</i>, Ιων. [[κήδεσκον]]· μέλ. [[κηδήσω]] (από έναν τύπο [[κηδέω]]) — Μέσ. και Παθ., Επικ. παρατ. [[κηδέσκετο]]· μέλ. <i>κεκᾰδήσομαι</i> (αντί [[κεκαδήσω]], [[κέκαδον]], βλ. [[χάζω]] Β)· προστ. αορ. αʹ [[κήδεσαι]], παρακ. <i>κέκηδα</i> (με ενεστ. [[σημασία]])·<br /><b class="num">I.</b> Ενεργ., [[ενεργώ]], [[ταράζω]], [[ενοχλώ]], [[δυσαρεστώ]], [[θλίβω]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ. και Παθ., θλίβομαι ή στεναχωριέμαι για τους άλλους, με γεν. προσ., σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· επίσης με γεν. πράγμ., [[τῶν]] ἀλφίτων, σε Αριστοφ.· απόλ., στη μτχ. <i>κηδόμενος</i>, <i>-η</i>, <i>-ον</i>, αυτός που ενδιαφέρεται για κάποιον, [[ανήσυχος]], σε Ομήρ. Ιλ.
}}
{{elru
|elrutext='''κήδω:''' (fut. [[κηδήσω]], эп. fut. 2 κεκᾰδήσω, эп. impf. iter. [[κήδεσκον]], part. aor. 2 κεκᾰδών; эп. fut. med. 2 [[κεκαδήσομαι]])<br /><b class="num">1)</b> беспокоить, удручать, тревожить (τινά Hom.); med.-pass. беспокоиться, волноваться, скорбеть: [[ἄμφω]] φιλέουσά τε χηδομένη τε Hom. обоих любя и (за обоих) волнуясь; κήδετο Δαναῶν Hom. (Гера) скорбела за данайцев;<br /><b class="num">2)</b> быть озабоченным, заботиться (συναπάσης τῆς Ἓλλάδος Her.; med.: τῆς πόλεως Thuc. и τῆς πολιτείας Arst.; τοῦ ἀνθρωπίνου γένους Plut.): [[εὐνοῶν]] τε καὶ κηδόμενος Arph. доброжелательный и заботливый;<br /><b class="num">3)</b> разить, поражать (τινὰ τόξοισι Hom.): τινὰ θυμοῦ καὶ ψυχῆς κ. Hom. поражать кого-л. насмерть.
}}
{{elnl
|elnltext=κήδω, Dor. ptc. praes. med. καδόμενος, ep. imperf. 3 plur. κήδεσκον, med. 3 sing. κηδέσκετο; fut. med. 1 plur. κεκαδησόμεθα act., met acc., alleen ep. en eleg. verdriet doen, kwellen:. ὅς τόξοισιν ἔκηδε θεούς die met zijn pijl en boog de goden last bezorgde Il. 5.404. med. en pass. bezorgd zijn, bedroefd zijn, met gen.:; κήδετο γὰρ Δαναῶν zij was namelijk bezorgd om de Grieken Il. 1.56; met μὴ of ἵνα μή:; μὴ ἀπόλωνται κηδόμενος bezorgd dat zij zouden omkomen Hdt. 7.220.1; κηδόμενος ἵνα μὴ... δύῃ bezorgd dat het zinkt Plat. Pl. 273d; zorgen voor, met gen.. οἱ κηδόμενοι τῆς πολιτείας degenen die zich bekommeren om de staatsvorm Aristot. Pol. 1320a6.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[κεκαδήσομαι]] from [[κήδω]], for [[κεκαδήσω]], [[κέκαδον]], v. [[χάζω]] II]<br /><b class="num">I.</b> Act. to [[trouble]], [[distress]], vex, Hom.<br /><b class="num">II.</b> Mid. and Pass. to be [[troubled]] or distressed for others, c. gen. pers., Il., etc.: also c. gen. rei, τῶν ἀλφίτων Ar.:—absol. in [[part]]. κηδόμενος, η, ον, caring for a [[person]], [[anxious]], Il.
}}