View source for μύλη

{{LSJ1
|Full diacritics=μῠλη
|Medium diacritics=μύλη
|Low diacritics=μύλη
|Capitals=ΜΥΛΗ
|Transliteration A=mýlē
|Transliteration B=mylē
|Transliteration C=myli
|Beta Code=mu/lh
|Definition=ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">mill</b>: in Hom., <b class="b2">hand-mill</b> turned by women, αἱ μὲν ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπόν <span class="bibl">Od.7.104</span>; γυνὴ . . ἀλετρὶς πλησίον, ἔνθ' ἄρα οἱ μύλαι ἥατο <span class="bibl">20.106</span>; <b class="b3">μύλην στρέφειν, περιάγειν, περιφέρειν, περιελαύνειν</b>, <span class="bibl">Poll.7.180</span>; <b class="b3">μηδὲ μύλαν</b> (Dor.) ἐνεῖμεν μηδὲ ὅλμον <span class="title">IG</span>22.1126.24 (Amphict. Delph., iv B. C.): Cret.acc. pl. μύλανς <span class="title">Schwyzer</span> 180.6. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">nether millstone</b> (the upper being <b class="b3">ὄνος</b>), <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>648</span>: pl., αἱ μύλαι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>383b7</span>, cf. <span class="bibl">Pherecr.10</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">knee-pan</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Off.</span>9</span>, <span class="title">Com.Adesp.</span>450, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 494a5</span>, <span class="bibl">Paus.1.35.5</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">hard formation</b> in a woman's womb, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>1.71</span>, <span class="bibl">2.178</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">GA</span>775b25</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> pl., <b class="b2">molars</b>, <span class="bibl">LXX <span class="title">Jb.</span> 29.17</span>, <span class="bibl">Anon.Lond.24.24</span>, <span class="bibl">Gal.<span class="title">UP</span>9.15</span>: sg., of an ass's <b class="b2">tooth, PMag. Lond</b>.<span class="bibl">125.22</span>, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VI</span> = [[μῶλυ]], Gal.12.80: root of <b class="b3">λάπαθον</b>, <span class="bibl">Aët. 1.251</span>. (Cf. Lat. <b class="b2">molo</b>, Goth. <b class="b2">malan</b> 'grind', etc.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0217.png Seite 217]] ἡ, 1) die <b class="b2">Mühle</b>; bei Hom. Handmühlen, welche von den Mägden gedreht wurden, ἥ ῥα μύλην στήσασα, Od. 20, 111, vgl. 106; ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπον, 7, 104; Soph. frg. 703 u. A. Auch der untere Mühlstein (wie der obere [[ὄνος]] heißt), Ar. Vesp. 648, wo Einige ohne Grund »in der Mühle zum Opfergebrauch geschrotete Gerste«, = [[οὐλαί]], erklären. – 2) im plur. = [[μύλακροι]], die <b class="b2">Backenzähne</b>, Suid., Phryn., vgl. Poll. 2, 92. – 3) bei Arist. H. A. 1, 15 τὸ πλανησίεδρον, die <b class="b2">Kniescheibe</b>. – 4) bei den Aerzten ein <b class="b2">Mondkalb</b>, ein verunstalteter Embryo, mola, Arist. H. A. 10, 7; vgl. Plut. conj. praec. p. 429.
}}
{{ls
|lstext='''μύλη''': [ῠ], ἡ, [[μύλος]], Λατ. mŏla· παρ’ Ὁμ. «χειρόμυλος», ὃν ἔστρεφον γυναῖκες, αἱ μὲν ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπὸν Ὀδ. Η. 104· [[γυνή]]... ἀλετρὶς πλησίον, ἔνθ’ ἄρα οἱ μύλαι [[εἵατο]] Υ. 106· μύλην στρέφειν, περιάγειν, περιφέρειν, περιελαύνειν [[Πολυδ]]. Ζ΄, 180. ΙΙ. ἡ [[κάτω]] μυλόπετρα, Ἀριστοφ. Σφ. 648· ἡ δὲ ἄνω ἐκαλεῖτο [[ὄνος]]· ― πληθ., αἱ μύλαι, Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 6, 11, πρβλ. Φερεκρ. ἐν «Ἀγρίοις» 1. ΙΙΙ. ἡ [[ἐπιγονατίς]], Ἱππ. π. Ἰητρεῖον 743, Ἀριστ. π. Ἱστ. 1. 15, 5. IV. σκιρρώδης [[ὄγκος]], ποτὲ μὲν κατὰ τὸ [[στόμιον]] τῆς μήτρας, ποτὲ δὲ καὶ καθ’ ὅλην αὐτὴν προφαινόμενος, ἁφῇ [[λιθώδης]], mola uteri κατὰ Πλίν., Ἱππ. 618. 42., 665, 18, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 10. 7, 2, Παῦλ. Αἰγιν. 3. V. ἐν τῷ πληθ., οἱ γόμφιοι ὀδόντες, Λατ. dentes molares, Γαλην. VI. [[φυτόν]] τι, Γαλην. (Πρβλ. μύλος, μυλικός, μυλών, μυλωθρός, κτλ.· Λατ. mol-o, mol-a, mol-aris, mol-itor· Γοτθ. mal-an (ἀλήθειν), mal-ÿan (συντρίβειν)· Ἀρχ. Γερμ. muli ([[μύλος]]), mel-o ([[ἄλευρον]]), mul-jan ([[ἀλήθω]])· Σλαυ. mel-ja· Λιθ. mal-u· [[ὥστε]] ἡ [[λέξις]] φαίνεται εἰς ἅπαντας τοὺς Εὐρωπ. κλάδους, ἀλλ’ οὐχὶ ἐν τῇ Σανσκρ. ― Εἶναι [[ζήτημα]] ἂν παράγεται ἐκ τῆς ῥίζης ἐξ ἧς καὶ τὸ [[ἀλέω]]· ἴδε [[ἀλέω]]).
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />meule à moudre le grain.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> mola.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[mill]], [[hand]]-[[mill]]. (Od.) (Probably [[similar]] to the Roman [[hand]] mills [[found]] in Switzerland, and represented in the [[cut]].)
}}
{{eles
|esgtx=[[muela]]
}}
{{grml
|mltxt=η (ΑΜ [[μύλη]])<br /><b>1.</b> [[χειρόμυλος]]<br /><b>2.</b> το στρογγυλό [[οστό]] της επιγονατίδας<br /><b>3.</b> [[σαρκώδης]] όγκος της μήτρας, ο [[οποίος]] παρατηρείται [[κατά]] την [[κύηση]] και που [[σήμερα]] ορίζεται ως [[προϊόν]] εκφύλισης τών τροφοβλαστικών λαχνών του πλακούντα, οι οποίες μετασχηματίζονται σε κυστίδια όμοια με υδατίδες κύστεις<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[μυλίτης]] [[λίθος]], [[μυλόπετρα]]<br /><b>2.</b> [[λίθινος]] ή [[μετάλλινος]] [[κύλινδρος]] που χρησιμοποιείται [[κατά]] την [[άλεση]]<br /><b>3.</b> το [[τμήμα]] του δοντιού που δεν καλύπτεται από τα ούλα<br /><b>4.</b> [[ακονιστικός]] [[τροχός]] ή η [[πέτρα]] του ακονιστικού τροχού<br />(μσν. -αρχ.) <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ μύλαι</i><br />οι σιαγόνες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[μύλος]]<br /><b>2.</b> η [[κάτω]] [[πέτρα]] του μύλου<br /><b>3.</b> [[δόντι]] όνου<br /><b>4.</b> το [[φυτό]] [[μώλυ]].<br /><b>5.</b> η [[ρίζα]] του φυτού [[λάπαθο]]<br /><b>6.</b> <b>στον πληθ.</b> οι γομφίοι, οι μυλόδοντες.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[μύλη]] ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>m</i><sup>o</sup><i>l</i>-<i>ә</i><sub>1 </sub>της ΙΕ ρίζας <i>mel</i>-<i>ә</i><sub>1</sub> «[[αλέθω]], [[λειανίζω]] [[ιδίως]] [[δημητριακά]]» και συνδέεται με: λατ. <i>mol</i><i>ō</i> «[[γυρίζω]] τον μύλο», γοτθ. <i>malan</i>, λιθουαν. <i>malu</i>, <i>malti</i>, ιρλδ. <i>melim</i>, αρχ. σλαβ. <i>melje</i>, γαλατ. <i>malu</i>, αρμ. <i>malem</i> «[[συνθλίβω]]» και αρχ. ινδ. <i>mŗn</i><i>ā</i><i>ti</i> «[[συνθλίβω]], [[αλέθω]]». Στην ελλ. η [[ρίζα]] <i>mel</i>- εμφανίζεται στα μυκην. <i>mereuro</i> «[[αλεύρι]]» και <i>meretirija</i> «γυναίκες που γυρίζουν τον μύλο» (<b>πρβλ.</b> [[μάλευρον]]). Στη λ. [[μύλη]], [[τέλος]], η συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] αντιπροσωπεύεται με το [[φωνήεν]] -<i>υ</i>- (<b>πρβλ.</b> και αρχ. άνω γερμ. <i>muljan</i>, αρχ. νορβ. <i>mylia</i>), που εμφανίζεται και σε άλλες λ. ειδικά [[πριν]] από [[υγρό]] [[σύμφωνο]] (<b>πρβλ.</b> [[φύλλον]], λατ. <i>folium</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[μυλίτης]], [[μυλωθρός]], [[μυλών]](<i>ας</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[μυλαίος]], [[μύλαξ]], [[μυλάριον]], [[μυλεύς]], [[μυληθρίς]], [[μυλητικός]], [[μυλιαίος]], [[μυλίας]], [[μύλινος]], [[μύλιος]], [[μυλιώ]], [[μύλλω]] (ΙΙ), [[μυλόεις]], [[μυλούμαι]], [[μυλώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[μυλικός]], [[μυλωρός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[μυλιστικός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[μυλεργάτης]], [[μυλοκόπος]], [[μυλοκόρος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[μυληβόρος]], [[μυλήκορον]], [[μυλοειδής]], [[μυλοεργής]], [[μύλοικος]], [[μυλόκλαστος]], [[μυλουργός]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[μυλήφατος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[μυλοκριβάνιον]], [[μυλοχαράκτης]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>ακρομύλη</i>, [[λειχομύλη]], [[υδρομύλη]], [[χειρομύλη]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''μύλη:''' [ῠ], ἡ, Λατ. [[mola]]·<br /><b class="num">I.</b> [[μύλος]], [[χειρόμυλος]], που τον περιέστρεφαν γυναίκες, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II.</b> η [[κάτω]], η χαμηλή [[μυλόπετρα]], σε Αριστοφ.· η από πάνω ονομαζόταν [[ὄνος]], στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''μύλη:''' (ῠ) ἡ<b class="num">1)</b> мельница (преимущ. ручная) Hom.;<br /><b class="num">2)</b> нижний мельничный камень Arph. (см. [[ὄνος]] 5);<br /><b class="num">3)</b> коленная чашка Arst.;<br /><b class="num">4)</b> мед. недоносок, уродец Arst.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: <b class="b2">handmill, mill,</b> (Od.), <b class="b2">(the nether) millstone</b>, metaph. [[molar]] (LXX), <b class="b2">knee-cap, hard formation in a woman's womb</b> (Hp., Arist.).<br />Other forms: hell. a. late also <b class="b3">μύλος</b> m. (LXX, NT, Str.; cf. Fraenkel Nom. ag. 2,58)<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">μυλο-ειδής</b> <b class="b2">as a millstone</b> (H 270), <b class="b3">μυλή-φατος</b> <b class="b2">ground by a mill</b> (β 355, A. R., Lyc.; after <b class="b3">ἀρηΐ-φατος</b> a.o.; diff. Chantraine Sprache 1, 145); <b class="b3">χειρο-μύλη</b> [[handmill]] (X.), also <b class="b3">-μυλος</b> (Edict. Diocl.), <b class="b3">-μυλον</b> (Cass. Fel.; cf. on <b class="b3">βούτυρον</b>); dimin. <b class="b3">-μύλιον</b> (Dsc., pap.).<br />Derivatives: A. Subst. 1. <b class="b3">μύλαξ</b>, <b class="b3">-ακος</b> m. <b class="b2">millstone, big rounded stone</b> (M161, AP, Opp.), cf. <b class="b3">λίθαξ</b> a.o. (Chantraine Form. 379). 2. From this with <b class="b3">ρ-</b>suffix <b class="b3">μύλακρος</b> m. [[millstone]] (Alcm.), pl. = <b class="b3">γομφίοι ὀδόντες</b> (H.); f. <b class="b3">-ακρίς</b>, <b class="b3">-ίδος</b> as attr. of <b class="b3">λᾶας</b> [[millstone]] (Alex. Aet.), as subst. [[cockroach]], also (influenced by <b class="b3">ἀκρίς</b>) [[locust]] (Ar. Fr. 583, Poll.); also <b class="b3">-αβρίς</b> <b class="b2">id.</b> (Pl. Com., Poll.; prob. after <b class="b3">ἁβρός</b>, <b class="b3">ἅβρα</b>), <b class="b3">-ηθρίς</b> <b class="b2">id.</b> (Poll.). 3. <b class="b3">μυλών</b>, <b class="b3">-ῶνος</b> m. [[millhouse]], [[mill]] (Att.) with <b class="b3">-ωνικός</b> [[miller]] (pap.), <b class="b3">-ώνιον</b> dimin. (gloss.). 4. <b class="b3">μυλωθρός</b> m. [[miller]] (Att., Arist.); on the formation which is not quite clear cf. Chantraine Form. 373; from this <b class="b3">-ωθρίς</b> f. [[milleress]] name of a comedy of Eubulos; <b class="b3">-ωθρικός</b> <b class="b2">belonging to a miller</b> (Plu.), <b class="b3">-ωθρέω</b> [[grind]] (Men.); backformation <b class="b3">-ωθρον</b> = <b class="b3">μυλών</b> (Phot.)?; also <b class="b3">-ωθριαῖοι</b> adjunct of <b class="b3">καλυπ-τῆρες</b> (= <b class="b2">roof-tiles</b>?; Delos IIa, reading uncertain); beside it <b class="b3">μυλωρός</b> [[miller]] (Aesop., Poll.), after <b class="b3">πυλωρός</b> a.o. 5. <b class="b3">μυλάριον</b> dimin. <b class="b2">small handmill</b> (pap.). 6. <b class="b3">μυλεύς</b> m. surn. of Zeus as keeper of mills (Lyc.; Bosshardt 67). 7. <b class="b3">μυλίας</b> m. (<b class="b3">λίθος</b>) <b class="b2">millstone, stone, from which millstones were made</b> (Pl., Arist., Str.; Chantraine Form. 96). 8. <b class="b3">μυλίτης</b> m. (<b class="b3">λίθος</b>, <b class="b3">ὀδούς</b>) [[millstone]], [[molar]] (Gal.). 9. <b class="b3">Μυλόεις ποταμὸς Ἀρκαδίας</b> H.; s. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2. 233. -- B. Adj., all rare and late: 1. <b class="b3">μύλ-ιος</b> <b class="b2">belonging to a mill</b> (Procop.); 2. <b class="b3">μυλ-ικός</b> <b class="b2">id.</b> (Ev. Luk., Gal.); 3. <b class="b3">-ινος</b> <b class="b2">consisting of millstones</b> (Smyrna); 4. <b class="b3">-αῖος</b> <b class="b2">working in a mill</b> (AP), <b class="b3">-αῖον</b> n. [[handmill]] (pap.); 5. <b class="b3">-ιαῖοι ὀδόντες</b> [[molars]] (medic.); 6. <b class="b3">-όεις</b> <b class="b2">consisting of a millstone, belonging to a mill</b> (Nic., Nonn.); 7. <b class="b3">-ητικη ἔμπλαστρος</b> <b class="b2">remedy for toothache</b> (Gal.). -- C. Verbs, all rare. 1. <b class="b3">μυλιάω</b> only in ptc. <b class="b3">μυλιόωντες</b> <b class="b2">gnashing with the teeth</b> (Hes. Op. 530; on <b class="b3">-ιάω</b> Schwyzer 732); 2. <b class="b3">μυλόομαι</b> <b class="b2">be hardened, cicatrized</b> (Hp.). -- On itself stands <b class="b3">μύλλω</b> = <b class="b3">βινέω</b> (Theoc. 4,58) with <b class="b3">μυλ(λ)άς</b> f. [[whore]] (Phot., Suid.), <b class="b3">μυλλός</b> m. <b class="b2">cake in the form of the pudenda muliebria</b> (Ath. 14, 647 a; Sicilian).<br />Origin: IE [Indo-European] [716] <b class="b2">*melh₁-</b> [[grind]]<br />Etymology: The primary verbal noun <b class="b3">μύλη</b> (accent as e.g. <b class="b3">μάχη</b>) with the secondarily arising <b class="b3">μύλος</b> (after <b class="b3">λίθος</b> or <b class="b3">ὄνος ἀλέτης</b>?) like the primary yot-present <b class="b3">μύλλω</b> deviate through the <b class="b3">υ-</b>vowel from the other cognate words for [[grind]], which show an [[e]] : <b class="b2">o-</b>vocalism: Celt., OIr. [[melim]], Slav., e.g. OCS <b class="b2">meljǫ</b> (IE <b class="b2">*mel-</b>); Germ., e.g. Goth. [[malan]], Lith. <b class="b2">malù</b>, Hitt. 3. sg. [[mallai]] (IE <b class="b2">*mol-</b>); Lat. [[molō]], on itself ambiguous, prob. from <b class="b2">*melō</b> like OIr. [[melim]]. In <b class="b3">μυλ-</b> we must assume a zero- [or reduced] grade variant (<b class="b2">ml̥-</b>; <b class="b2">m<sub>e</sub>l-</b>?) (Schwyzer 351). With <b class="b3">μύλλω</b> from <b class="b2">*ml̥-i̯ō</b> agree in Germ. OHG [[muljan]], OWNo. [[mylia]] [[crush]]; on the meaning s. below, on the <b class="b3">υ</b> -vowel cf. <b class="b3">φύλλον</b> against Lat. [[folium]]. A weak grade appears also in Welsh [[malu]] [[grind]], as well as in Arm. [[malem]] [[crush]]. An <b class="b2">u-</b>vowel could also be found in the reduplicated Arm. <b class="b2">ml-ml-em</b> [[rub]]; (it could however also be drived from lengthened grade <b class="b2">mēl-</b> or [[mōl]]). The technical meaning [[grind]] might have been specialized from the general [[rub]]. As verbal noun <b class="b3">μύλη</b> has in Greek the character of an archaism, while <b class="b3">μύλλω</b>, which was degraded to an obscene meaning, was further replaced by the also old <b class="b3">ἀλέω</b> (s.v. and Porzig Gliederung 156), which was limited to the eastern languages. -- On itself stands <b class="b3">μάλευρον</b> (s.v.); remarkable and\/but suspect is the <b class="b2">e-</b>vowel of Myc. [[mereuro]] [[meal]] and [[meretirija]] [[milleresses]]. -- More forms in WP. 2, 284ff., Pok. 716f., W.-Hofmann and Ernout-Meillet s. [[molō]], Fraenkel Wb. s. <b class="b2">málti</b>.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=!μύ˘λη, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> Lat. [[mola]], a [[mill]], a handmill turned by women, Od.<br /><b class="num">II.</b> the [[nether]] millstone, Ar.; the [[upper]] [[being]] [[ὄνος]], Ar.
}}