View source for νή

{{LSJ1
|Full diacritics=νή
|Medium diacritics=νή
|Low diacritics=νη
|Capitals=ΝΗ
|Transliteration A=nḗ
|Transliteration B=nē
|Transliteration C=ni
|Beta Code=nh/
|Definition=Particle of strong affirmation, with acc. of the divinity invoked, once in Trag., <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ν. τὼ Λαπέρσα, ν. τὸν Εὐρώταν τρίτον, ν. τοὺς ἐν Ἄργει καὶ κατὰ Σπάρτην θεούς <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>957</span>; freq. in Com. and Prose, esp. in the phrase <b class="b3">νὴ Δία</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>319</span>, <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>240</span>, etc.; with the Art., ν. τὸν Δία <span class="bibl">Id.<span class="title">Pl.</span>202</span>, <span class="bibl">Antiph.179.3</span>, etc.; with the names of other gods, usu. c. Art., ν. τὴν Δήμητρα <span class="bibl">Pherecr.24</span>; ν. τὴν Ἀθηνᾶν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>218</span>; ν. τὸν Ἀπόλλω <span class="bibl">Id.<span class="title">Ec.</span>160</span>; <b class="b3">ν. τὴν Ἄρτεμιν</b> ib.<span class="bibl">90</span>; ν. τὸν Ποσειδῶ <span class="bibl">Id.<span class="title">Nu.</span>83</span>, <span class="bibl">Eup.265</span>; <b class="b3">ν. τὼ θεώ</b> (Demeter and Cora) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>51</span>, <span class="bibl">Men.<span class="title">Georg.</span>24</span> (a woman's oath, acc. to Phryn.171; <b class="b3">ν. τὼ σιώ</b> (of the Dioscuri) used by a Spartan, Plu.2.234f); ν. τὴν Ἥραν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>230b</span>; ν. τὴν Ἑστίαν <span class="bibl">Antiph.185</span>; ν. τὴν Ἀφροδίτην <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>189</span>, <span class="bibl">Nicostr.Com.35</span>; <b class="b3">ν. τὸν κύνα</b>, v. [[κύων]] <span class="bibl">1</span> fin.; ν. τοὺς θεούς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>74</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>531a</span>, al.; ν. θεούς <span class="bibl">Hp. <span class="title">Ep.</span>17</span>; <b class="b3">ν. τόν</b> alone, <span class="bibl">Ph.2.271</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">ν. (τὸν) Δία</b> is also used, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> in answering questions, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.3.6</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>312a</span>, etc.: in a supposed answer from antagonists, folld. by <b class="b3">γάρ</b>, <span class="bibl">D.8.16</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> in introducing objections or contentions supposed to come from antagonists, folld. by <b class="b3">γάρ</b>, <span class="bibl">Id.19.285</span>; folld. by <b class="b3">ἀλλά</b>, <span class="bibl">Id.18.117</span>, <span class="bibl">19.272</span>; preceded by <b class="b3">ἀλλά</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.3.10</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mem.</span>1.2.9</span>, <span class="bibl">D.24.125</span>, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> to add force by way of climax, <b class="b3">ἄλλως τε μέντοι ν. Δία πάντως καὶ</b> . . <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>35d</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.7.21</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> in adjurations, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>661</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ra.</span> 164</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0250.png Seite 250]] Betheuerungswort; der Name des Gottes, bei dem man schwört, steht im accus. dabei; sehr gewöhnlich νὴ Δία oder νὴ τὸν Δία, Plat. u. A., ja beim Zeus, immer bejahend od. bestätigend; νὴ τὴν Ἥραν, Phaedr. 230 a Theaet. 154 d; νὴ τοὺς θεούς, Prot. 310 b Gorg. 481 c; νὴ τὸν ἡμέτερον θεὸν – τὸν Ἄμμωνα, Polit. 257 b; auch νὴ τὸν κύνα, Rep. III, 399 e. So bei den Komikern u. Oratt. oft durch »wahrhaftig«, »ja doch« u. dgl. zu übersetzen; auch beim imperat., νὴ Δία πιθοῦ, Ar. Ach. 661; u. ἀλλὰ νὴ Δία, einen Einwurf beantwortend, Xen. Mem. 1, 2, 9; auch zuweilen ironisch gebraucht, Dem. 18, 101, u. bei Sp. dem lat. si diis placet entsprechend.
}}
{{ls
|lstext='''νή''': Ἀττ. [[μόριον]] ἐμφαῖνον ἰσχυρὰν βεβαίωσιν, ὡς τὸ Ἐπικ. ναὶ (πρβλ. μά): μετ’ αἰτ. τοῦ ὀνόματος τῆς θεότητος ἧς γίνεται [[ἐπίκλησις]] πρὸς βεβαίωσιν, Σοφ. Ἀποσπ. 339 ([[οὐδαμοῦ]] ἀλλαχοῦ παρὰ Τραγ.), ἀλλὰ [[συχν]]. παρὰ τοῖς κωμικ. καὶ τοῖς πεζογράφοις· κοινὸν ἐν τῇ φράσει: νὴ Δία (ἐν τῇ συνήθει τῶν Ἀττ. γλώσσῃ, νὴ Δὶ ἢ νηδί, Δινδ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 319), Ἀριστοφ. Θεσμ. 240, κτλ.· [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] τοῦ ἄρθρου: νὴ τὸν Δία ὁ αὐτ. ἐν Πλ. 202, Ἀντιφάν. ἐν «Ὁμωνύμοις» 1. 3, κτλ.· τούτου χρῆσιν ἐποιοῦντο αἱ γυναῖκες ἐπὶ διαμαρτυρίᾳ, Λοβεκ. Φρύνιχ. 193· - [[μετὰ]] τῶν ὀνομάτων ἄλλων θεοτήτων τὸ πλεῖστον παρεντίθεται τὸ ἄρθρον, νὴ τὴν Δήμητρα Φερεκράτης ἐν «Αὐτομόλοις» 2· νὴ τὴν Ἀθηνᾶν Ἀριστοφ. Εἰρ. 218· νὴ τὸν Ἀπόλλω ὁ αὐτ. ἐν Ἐκκλ. 160· νὴ τὴν Ἄρτεμιν [[αὐτόθι]] 90· νὴ τὸν Ποσειδῶ ὁ αὐτ. ἐν Νεφ. 83, Εὔπολις ἐν «Φίλοις» 9· νὴ τὼ Θεὼ (τὴν Δήμητρα καὶ Κόρην] Ἀριστοφ. Λυσ. 51· νὴ τὴν Ἥραν Πλάτ. Φαῖδρ. 230Β· νὴ τὴν Ἑστίαν Ἀντιφάν. ἐν «Παρασίτῳ» 2· νὴ τὴν Ἀφροδίτην Νικόστρ. ἐν Ἀδήλ. 9· νὴ τὸν κύνα (ἴδε ἐν λέξ. [[κύων]])· νὴ τοὺς θεοὺς Ἀριστοφ. Πλ. 74, Πλάτ., κλ.· [[ἀλλά]], νὴ θεοὺς Ἱππ. 1279. 34. - Ἡ [[φράσις]]: νὴ Δία ἢ νὴ τὸν Δία, πλὴν τῆς κοινῆς χρήσεως ἐν ἐπιβεβαίωσεσιν, [[εἶναι]] ἐν χρήσει [[ὡσαύτως]], 2) εἰς ἀποκρίσεις πρὸς ἐρωτήσεις, Ξεν. Κύρ. 1. 3, 6, Πλάτ. Πρωτ. 312Α, κτλ.· [[συχνάκις]] ἑπομένου γάρ, Δημ. 93. 23., 423. 23. 3) εἰς ἀπόκρουσιν ἀντιρρήσεως, Λατ. at, at enim, νὴ Δί’, [[ἀλλά]]..., ἢ εἰς εἰσαγωγὴν ἀντιρρήσεων ἃς ὑποτίθεται ὅτι ἐγείρει ὁ [[ἐναντίος]], Ἀριστοφ. Πλ. 202, Δημ. 266. 8., 482. 12, κ. ἀλλ.· [[ὡσαύτως]] ἡγουμένου τοῦ [[ἀλλά]], ἀλλ’ οὐχ οἷόν τε, νὴ Δί’ Ἀριστοφ. Νεφ. 217, πρβλ. Ξεν. Ἑλλ. 7. 3, 10, Ἀπομν. 1. 2, 9, Δημ. 739. 25, κ. ἀλλ. 4) ὡς ἐπιτατικὸν ἐν κλιμακωτῷ λόγῳ, ἄλλως τε [[πάντως]], νὴ Δία, [[μάλιστα]] μέντοι... Πλάτ. Ἀπολ. 35D, πρβλ. Ξεν. Ἑλλ. 1. 7, 21. 5) ἐπὶ ὅρκου, Ἀριστοφ. Ὄρν. 661, Βάτρ. 164. 6) εἰρωνικῶς, μνησικακεῖν νὴ Δία πρὸς τοὺς βουλομένους σῴζεσθαι καὶ προφάσεις ζητεῖν Δημ. 259. 27.
}}
{{bailly
|btext=<i>particule affirmative avec l’acc.</i> :<br /><b>1</b> oui certes, j’en jure par (Zeus, <i>etc.</i>) : νὴ τοὺς θεούς XÉN j’en jure par les dieux ; νὴ [[Δία]], νὴ τὸν [[Δία]] oui certes, par Zeus ! pardi !;<br /><b>2</b> <i>dans les réponses, qu’on se fait à soi-même</i> non certes, tout au contraire (<i>cf. lat.</i> immo, immo vero).<br />'''Étymologie:''' cf. [[ναί]].
}}
{{StrongGR
|strgr=[[probably]] an intensive [[form]] of [[ναί]]; a [[particle]] of [[attestation]] (accompanied by the [[object]] invoked or appealed to in [[confirmation]]); as [[sure]] as: I [[protest]] by.
}}
{{Thayer
|txtha=a [[particle]] employed in affirmations and oaths ([[common]] in Attic), and joined to an accusative of the [[person]] (for the [[most]] [[part]], a [[divinity]]) or of the [[thing]] affirmed or [[sworn]] by (Buttmann, § 149,17); by (Latin per, German bei): Genesis 42:15f).
}}
{{lsm
|lsmtext='''νή:''' Αττ. [[μόριο]] που δηλώνει ισχυρή [[κατάφαση]], όπως το Επικ. [[ναί]]· με αιτ. του ονόματος της θεότητας την οποία επικαλούνταν σαν όρκο, <i>νὴΔία</i> (στην [[καθομιλουμένη]] Αττ., <i>νὴ Δί</i> ή <i>νηδί</i>), σε Αριστοφ.· επίσης με [[άρθρο]], νὴ τὸν [[Δία]], στον ίδ.· <i>νὴ τὴν Ἀθηνᾶν</i>, <i>νὴ τὴν Ἄρτεμιν</i>, <i>νὴ τὸν Ποσειδῶ</i>, στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''νή:''' беот. νεί<br /><b class="num">1)</b> (частица при клятвенном утверждении) да клянусь же! (νὴ [[Δία]]! и νὴ τὸν [[Δία]]! Arph.; νὴ τὴν Ἣραν! Plat.): νὴ τὴν ὑμετέραν καύχησιν NT сошлюсь в доказательство на вашу похвалу;<br /><b class="num">2)</b> (вводно) право же, ведь (ἀλλὰ νὴ [[Δία]] ἑκὼν ἦλθε Xen.);<br /><b class="num">3)</b> (вводно) и притом, ну (и) конечно: κρίνεσθαι τοὺς στρατηγοὺς καὶ νὴ [[Δία]] [[πρῶτον]] Περικλέα Xen. судить стратегов и, притом, прежде всего Перикла.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: pcle<br />Meaning: confirming particle<br />See also: s. [[ναί]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />[[attic]] Particle of [[strong]] [[affirmation]], like epic ναί; with acc. of the Divinity invoked, νὴ Δία (in [[familiar]] [[attic]], νὴ Δί or νηδί), Ar.; also with the Art., νὴ τὸν Δία Ar.; νὴ τὴν Ἀθηνᾶν, νὴ τὴν Ἄρτεμιν, νὴ τὸν Ποσειδῶ Ar.
}}