View source for νομοφύλαξ

{{LSJ1
|Full diacritics=νομοφύλαξ
|Medium diacritics=νομοφύλαξ
|Low diacritics=νομοφύλαξ
|Capitals=ΝΟΜΟΦΥΛΑΞ
|Transliteration A=nomophýlax
|Transliteration B=nomophylax
|Transliteration C=nomofylaks
|Beta Code=nomofu/lac
|Definition=[ῠ], ᾰκος<b class="b3">, ὁ</b> (ἡ <span class="bibl">LXX <span class="title">4 Ma.</span>15.32</span>), <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">guardian of the laws</b>, title of officials appointed to watch over the laws and their observance, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>755a</span>, <span class="bibl">770c</span>, etc.; οἱ ν. ἀριστοκρατικόν <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1323a8</span>, cf. Cic.<span class="title">Legg.</span>3.20.46; at Athens, <span class="bibl">Philoch.141b</span>, etc.; at Sparta, <span class="bibl">Paus.3.11.2</span>, <span class="title">IG</span>5(1).31, al.; at Thasos, <span class="title">BCH</span>52.55 (iv/iii B.C.); at Alexandria, <span class="bibl"><span class="title">PHal.</span>1.42</span> (iii B.C.), prob. in Mitteis <span class="title">Chr.</span>369 i 33 (iii B.C.); at Priene, <span class="title">SIG</span>282.17 (iv B.C.); at Cyrene, <span class="title">Abh.Berl.Akad.</span> 1925(5).7 (iii B.C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">observer of the law</b>, σὺ ἡ ν. LXX l.c. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> minor official under control of village elders, with police and fiscal duties, <span class="bibl"><span class="title">PAmh.</span>2.108.8</span>, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>759.20</span>, <span class="bibl"><span class="title">PRyl.</span>122.7</span>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1440.7</span> (all ii A.D.).</span>
}}
{{ls
|lstext='''νομοφύλαξ''': [ῠ], -ᾰκος, ὁ, ὁ [[φύλαξ]] τῶν νόμων· ἐν ταῖς ἀρχαίαις δημοκρατίαις [[ὄνομα]] ἄρχοντος τεταγμένου [[ὅπως]] ἐπιτηρῇ τὴν ἀκριβῆ ἐκτέλεσιν τῶν νόμων, Πλάτ. Νόμ. 755Α, 770C, κτλ.· ἡ ἀρχὴ τῶν νομοφυλάκων ἦν ἰδιάζουσα τοῖς ἀριστοκρατικοῖς πολιτεύμασι, οἱ μὲν νομοφύλακες ἀριστοκρατικὸν Ἀριστ. Πολιτικ. 6. 8. 24· κατάλογοι αὐτῶν ὑπάρχουσιν ἐν Σπαρτιατικαῖς ἐπιγραφαῖς, Συλλ. Ἐπιγρ. 1237-58· ἐν Ἀθηναϊκαῖς, ἴδε Φιλόχορ. 141Β, Ἑρμάνν. Pol. Ant. § 129. 15. - [[Κατὰ]] [[Πολυδ]]. Η΄, 102, «οἱ ἔνδεκα εἷς ἀφ’ ἑκάστης φυλῆς ἐγίνετο, καὶ γραμματεὺς αὐτοῖς συνηριθμεῖτο. νομοφύλακες δὲ κατὰ τὸν Φαληρέα μετωνομάσθησαν» κτλ.· - μεταφορ., [[ἐπόπτης]] τῆς οἰκιακῆς τάξεως, «νομίσαι οὖν ἐκέλευον τὴν γυναῖκα καὶ αὐτὴν νομοφύλακα τῶν ἐν τῇ οἰκίᾳ [[εἶναι]]» Ξεν. Οἰκ. 9, 15.· - παρὰ τοῖς Ἐκκλησ. = [[χαρτοφύλαξ]], «ὁ [[χαρτοφύλαξ]] ἐπισκοπικῶν δικαίων, φροντιστὴς [[ἀξιόμαχος]]· οὕτω γὰρ καὶ [[νομοφύλαξ]] καλεῖται» Βαλσαμὼν περὶ Χαρτοφυλ. σ. 457, κλ.
}}
{{bailly
|btext=ύλακος (ὁ) :<br />gardien des lois, magistrat chargé de veiller à l’exécution des lois.<br />'''Étymologie:''' [[νόμος]], [[φύλαξ]].
}}
{{grml
|mltxt=[[νομοφύλαξ]], -ακος, ὁ (ΑΜ, Α σπαν. και ως θηλ. [[νομοφύλαξ]], ή)<br />[[φύλακας]], [[επιτηρητής]], [[τηρητής]] τών νόμων<br /><b>μσν.</b><br />το πολιτικό και εκκλησιαστικό [[αξίωμα]] του χαρτοφύλακος, του αξιωματούχου που ήταν [[εντεταλμένος]] για τη [[φύλαξη]] τών νόμων του κράτους ή του πατριαρχείου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[άρχων]] [[εντεταλμένος]] να επιτηρεί για την [[τήρηση]], για την ακριβή [[εκτέλεση]] τών νόμων<br /><b>2.</b> αυτός που τηρεί τον νόμο<br /><b>3.</b> [[κατώτερος]] [[υπάλληλος]] που είχε οικονομικά και αστυνομικά καθήκοντα και βρισκόταν υπό τον έλεγχο τών προϊσταμένων της κοινότητας<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[νομοφύλαξ]] της οικίας»<br />(για [[γυναίκα]]) [[επόπτης]] της οικιακής τάξης.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[νόμος]] <span style="color: red;">+</span> [[φύλαξ]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''νομοφύλαξ:''' [ῠ], -ᾰκος, ὁ, [[φύλακας]] των νόμων, σε Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''νομοφύλαξ:''' ᾰκος (ῠ) ὁ страж законов, законохранитель Xen., Plat., Arst. (коллегия номофилаков из 7 членов наблюдала за законностью решений совета, народного собрания и должностных лиц в Афинах).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=νομο-φύ˘λαξ, ακος,<br />a [[guardian]] of the laws, Plat.
}}