View source for ὑπόλογος

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑπόλογος
|Medium diacritics=ὑπόλογος
|Low diacritics=υπόλογος
|Capitals=ΥΠΟΛΟΓΟΣ
|Transliteration A=hypólogos
|Transliteration B=hypologos
|Transliteration C=ypologos
|Beta Code=u(po/logos
|Definition=ον, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">held accountable</b> or <b class="b2">liable</b>, Tab.Heracl.1.138, dub. in <span class="bibl">Lys.30.15</span>. Adv. <b class="b3">-γως</b> <b class="b2">responsibly, as a responsible person</b>, ὀμνύω <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>87.14</span> (iv A. D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">reckoned to one's account</b>, either to one's credit or against one, <b class="b3">οὐδέν σοι ὑ. τίθεμαι ἐάν</b> . . <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>349c</span>, cf. <span class="bibl">D.36.48</span>; οὐδὲ ἀδίκως τούτοις φημὶ ἂν εἶναι ὑ. τὴν ἐκείνων φυγήν <span class="bibl">Lys. 28.13</span>; μηδὲν τὴν ἡμετέραν ἡλικίαν ὑ. ποιούμενος <span class="bibl">Pl.<span class="title">La.</span>189b</span>.</span><br /><span class="bld">ὑπόλογ-ος</span>, ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">a taking into account, reckoning, account</b>, μηδένα ὑ. ποιεῖσθαί τινος <span class="bibl">D. 25.66</span>; ἐν ὑπολόγῳ τὰς προκλήσεις ποιεῖσθαι <span class="bibl">Lys.4.18</span>; <b class="b3">οὐχ ὑ. ποιεῖσθαί τινί τινος</b> to give him no <b class="b2">credit for</b>... <span class="bibl">Din.1.14</span>; εἰς ὑ. λαμβάνειν τι <span class="bibl">Ath.4.145f</span>; οὐδεὶς ὑ. γίγνεταί τινι <span class="bibl">Din.<span class="title">Fr.</span>6.12</span>; <b class="b3">μὴ ἔστω ὑπόλογος τῇ πόλει τοῦτο τὸ ἀργύριον</b> the city shall not take <b class="b2">credit for</b> this money, <span class="title">IG</span>12(7).67 <span class="title">B</span>14 (Amorgos, iv/iii B. C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">deduction</b>, <b class="b3">μηθένα ὑ. ποιούμενος ἀβρόχου</b> taking no <b class="b2">account of</b>, i. e. making no <b class="b2">deduction for . .</b>, PHib.1.85.24 (iii B. C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">what is deducted</b>, in gen. sg. <b class="b3">ὑπολόγου</b>, <b class="b2">subtract, minus</b>, Wilcken <span class="title">Chr.</span>385.36 (iii B. C.); <b class="b3">ἀπὸ τῆς ἀναφερομένης . . ἐν ὑπολόγῳ γῆς</b>, i. e. unproductive land, the rent which it ought to have produced being <b class="b2">deducted</b> from the general revenue, <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>10.4</span>, al. (ii B. C.); <b class="b3">ὑπόλογος κουρεῖ</b> <b class="b2">deduction</b> for barber, <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span> 176.219</span> (iii B. C.), cf. <span class="bibl">320.6</span> (iii B. C.); <b class="b3">ἀνυπόλογα παντὸς ὑπολόγου</b> free from any <b class="b2">deduction</b>, ib.<span class="bibl">371.7</span> (iii B. C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> the converse of <b class="b3">πρόλογος</b>, <b class="b2">the consequent in a ratio in which the former number is the smaller</b>, as <span class="bibl">5</span> in <span class="bibl">3</span>/<span class="bibl">5</span>, <span class="bibl">Nicom.<span class="title">Ar.</span>1.19</span>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>374</span>; but simply the <b class="b2">second-named term in a ratio</b>, <span class="bibl">Mich. <span class="title">in EN</span>16.14</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1224.png Seite 1224]] rechenschaftspflichtig, verantwortlich; Lys. 28, 13; Dem. 36, 48; ὑπόλογον ποιεῖσθαί τι, Rücksicht auf Etwas nehmen, dafür sorgen, Plat. Lach. 189 b, vgl. Prot. 349 c. ὁ, 1) Berechnung, Anrechnung, Rechenschaft, Berücksichtigung; ἐν ὑπολόγῳ τὰς προκλήσεις ποιεῖσθαι Lys. 4, 18; Bedenken, μηδένα τούτων ποιεῖται ὑπόλογον Dem. 25, 66, u. A.; vgl. Ath. IV, 145 f. – 2) ein gewisses Zahlenverhältniß, eine Proportion mit abnehmenden Gliedern.
}}
{{ls
|lstext='''ὑπόλογος''': -ον, [[ὑπεύθυνος]] ὁ ὑποχρεωμένος νὰ δίδῃ λόγον, ὑπόλογον [[εἶναι]] ἢ γενέσθαι Λυσί. 180. 36., 184. 31, Δημ. 959. 7, Συλλ. Ἐπιγρ. 5774. 138· μηδὲν τὴν ἡμετέραν ἡλικίαν ὑπόλογον ποιεῖσθαι Πλάτ. Λάχ. 189Β· οὐδέν σοι ὑπόλογον τίθεμαι, εἰς οὐδέν σε θεωρῶ ὑπεύθυνον, ὁ αὐτ. ἐν Πρωταγ. 349C.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />ce qu’on prend en considération (charge, grief, <i>ou au contr.</i> circonstance atténuante).<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[λόγος]].
}}
{{grml
|mltxt=-η, -ο / [[ὑπόλογος]], -ον, ΝΑ<br />αυτός που [[είναι]] υποχρεωμένος να δώσει λόγο για [[κάτι]], [[υπεύθυνος]] σε [[κάτι]] ή για [[κάτι]], [[υπαίτιος]] (α. «[[είναι]] [[υπόλογος]] ενώπιον του έθνους» β.«[[μηδέν]] τὴν ἡμετέραν ἡλικίαν ὑπόλογον ποιούμενον», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. και θηλ. ως ουσ.</b> <i>ο</i>, <i>η [[υπόλογος]]<br /><b>(νομ.)</b> [[κάθε]] [[πρόσωπο]] υπόχρεο σε [[λογοδοσία]] για πράξεις και παραλείψεις του σχετικές με τη [[διεκπεραίωση]] έργου ή υπόθεσης που του έχει ανατεθεί<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[δημόσιος]] [[υπόλογος]]»<br /><b>(νομ.)</b> [[κάθε]] [[πρόσωπο]] που διαχειρίζεται, βάσει νόμου, χρήματα ή πράγματα του κράτους ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο καταχωρισμένος στον λογαριασμό κάποιου<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[οὐδέν]] σοι ὑπόλογον τίθεμαι» — δεν σέ [[θεωρώ]] υπεύθυνο για [[κάτι]], δεν θα σού ζητήσω να δώσεις λόγο για [[τίποτε]] (<b>Πλάτ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ὑπολόγως</i> Α<br />με υπεύθυνο τρόπο ή όπως [[ένας]] [[υπεύθυνος]] [[άνθρωπος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>λογος</i> (<b>πρβλ.</b> [[παρά]]-<i>λογος</i>)].<br />ὁ, Α<br /><b>1.</b> αυτός που λαμβάνει [[κάτι]] υπ' όψιν του<br /><b>2.</b> [[συμπέρασμα]], [[πόρισμα]]<br /><b>3.</b> αυτό που αφαιρέθηκε<br /><b>4.</b> <b>μαθημ.</b> (σχετικά με λόγο, με [[κλάσμα]]) αυτός στον οποίο ο [[πρώτος]] όρος, ο [[αριθμητής]], [[είναι]] [[μικρότερος]] του δευτέρου, του παρονομαστή, λ.χ. 3/5<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «ἐν ὑπολόγῳ ποιοῡμαί τι» — [[λαμβάνω]] [[κάτι]] υπ' όψιν <b>(Λυσ.)</b>·<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>λογος</i> (<b>πρβλ.</b> [[κατά]] -<i>λογος</i>)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑπόλογος:''' ὁ, [[υπολογισμός]], [[λογαριασμός]], [[εκτίμηση]], <i>ὑπόλογον ποιεῖσθαί τινος</i>, Λατ. rationem habere [[rei]], σε Δημ.· <i>ἐν ὑπολόγῳ ποιεῖσθαί τι</i>, σε Λυσ.<br /><b class="num">• [[ὑπόλογος]]:</b> -ον, υποχρεωμένος να δίνει λογαριασμό ή [[υπεύθυνος]], σε Δημ.· <i>ὑπόλογον ποιεῖσθαι</i>, [[θεωρώ]] κάποιον υπεύθυνο, σε Πλάτ.· [[οὐδέν]] σοι ὑπόλογον τίθεμαι, δεν [[καταλογίζω]] [[τίποτα]] [[εναντίον]] [[σου]], δεν σε [[θεωρώ]] υπεύθυνο για [[τίποτα]], στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ὑπόλογος:''' <b class="num">1)</b> принимаемый в расчет: [[μηδέν]] τι ὑπόλογον ποιούμενος Plat. не обращая внимания на что-л.;<br /><b class="num">2)</b> вменяемый в заслугу или в вину: οὐκ [[ἀδίκως]] τούτοις φημὶ ἂν εἶναι ὑπόλογον τὴν ἐκείνων φυγήν Lys. я утверждаю, что по справедливости изгнание (их) нужно поставить им в заслугу; ὑπόλογον τίθεσθαί τινί τι Plat. вменять что-л. кому-л. в вину.<br /><b class="num">I</b> ὁ расчет, соображение: ἐν ὑπολόγῳ ποιεῖσθαί τι Lys. или ὑπόλογόν τινος ποιεῖσθαι Dem. принимать что-л. во внимание.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ὑπό-λογος, ὁ,<br />a [[taking]] [[into]] [[account]], a [[reckoning]], [[account]], ὑπόλογον ποιεῖσθαί τινος, Lat. rationem habere rei, Dem.; ἐν ὑπολόγῳ ποιεῖσθαί τι Lys. <br />ὑπό-λογος, ον,<br />held [[accountable]] or [[liable]], Dem.; ὑπόλογον ποιεῖσθαι to [[hold]] [[responsible]], Plat.; [[οὐδέν]] σοι ὑπόλογον τίθεμαι I put [[down]] [[nothing]] to [[your]] [[account]], Plat.
}}