View source for σκάλλω

{{LSJ1
|Full diacritics=σκάλλω
|Medium diacritics=σκάλλω
|Low diacritics=σκάλλω
|Capitals=ΣΚΑΛΛΩ
|Transliteration A=skállō
|Transliteration B=skallō
|Transliteration C=skallo
|Beta Code=ska/llw
|Definition=<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">stir up, hoe</b>, <span class="bibl">Hdt.2.14</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mir.</span>837b22</span>, cf. <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>2.7.5</span>, etc.: metaph., <b class="b2">search, probe</b>, σ. τὸ πνεῦμά μου <span class="bibl">LXX <span class="title">Ps.</span>76(77).7</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0888.png Seite 888]] scharren, schüren, schürfen, graben, behacken; Her. 2, 14; Theophr. u. a. Sp.
}}
{{ls
|lstext='''σκάλλω''': ἀνακινῶ, [[σκάπτω]], Ἡρόδ. 2. 14· σκ. καὶ σκάπτειν Ἀριστ. π. Θαυμασ. 91, πρβλ. Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 2. 7, 5, κτλ.· - μεταφορ., ἀνερευνῶ, ἀναζητῶ, ἀναδιφῶ, σκ. τὸ πνεῦμά μου Ἑβδ. (Ψαλμ. ΟϚ΄, 7). (Ἐκ τῆς √ΣΚΑΛ παράγονται [[ὡσαύτως]] τὰ σκαλίς, σκαλεύς, σκαλεύω, σκαλίζω, σκαλιδεύω, σκαλαθύρω, σκαλοψ, σκάλμη· Ἀρχ. Γερμ. scar (Ἀγγλ. plough-share, τὸ ὑνίον)· -ἐκτεταμένος δὲ αὐτῆς [[τύπος]] [[εἶναι]] πιθανῶς ἡ √ΣΚΑΛΠ, [[ὅθεν]] τὸ σπάλαξ, ἀσπάλαξ· Λατ. scalp-o, talp-a (ἀντὶ stalpa). - Καθ’ Ἡσύχ.: «σκάλλοντες· σκάπτοντες».
}}
{{bailly
|btext=fouir, sarcler.<br />'''Étymologie:''' R. Σκαλ, creuser ; cf. <i>lat.</i> scalpo.
}}
{{grml
|mltxt=ΜΑ<br />[[σκάβω]] («σκαλλομένης τῆς περικειμένης γῆς», Γεωπ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>μτφ.</b> α) [[αναζητώ]], [[ερευνώ]] («νυκτὸς [[μετὰ]] καρδίας μου ἠδολέσχουν, καὶ ἔσκαλλον τὸ πνεῡμά μου», ΠΔ)<br />β) [[ενοχλώ]] ή [[ταράζω]] κάποιον.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[σκάλλω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>σκαλ</i>-<i>jω</i>) ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>skl</i>-<i>jω</i> της ΙΕ ρίζας (<i>s</i>)<i>kel</i>- «[[κόβω]]» και συνδέεται με λιθουαν. <i>skeliu</i> «[[σχίζω]]», αρχ. ισλανδ. <i>skilja</i> «[[χωρίζω]]», γερμ. <i>schleiBen</i> «[[σχίζω]]», <i>schalen</i> «[[ξεφλουδίζω]]», αγγλ. <i>scale</i> «[[λέπι]], [[ξεφλουδίζω]]», <i>shell</i> «[[κέλυφος]]». Η [[ρίζα]] του ρ. [[σκάλλω]] έχει πολύ γενική σημ., από την οποία προήλθαν οι ποικίλες και διαφορετικές [[μεταξύ]] τους σημ. τών λέξεων της οικογένειας αυτής, και [[πρέπει]] να συνδεθεί με την ΙΕ [[ρίζα]] <i>kel</i>- ([[χωρίς]] αρκτικό <i>s</i>-) τών: [[κολάπτω]], [[κόλος]], [[κελεός]], <i>κλῶ</i>. Με το ρ. [[σκάλλω]] συνδέονται, [[τέλος]], και οι τ. [[σκαλμός]], [[σκῶλος]], [[σκόλοψ]], [[σκύλλω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σκάλλω:''' μόνο σε ενεστ. και παρατ., [[αναδεύω]], [[σκαλίζω]], [[σκάβω]], σε Ηρόδ.
}}
{{elnl
|elnltext=σκάλλω poken in, omwoelen;. τὰς ῥῖνας in zijn neus peuteren Hp.
}}
{{elru
|elrutext='''σκάλλω:''' копать, рыть Her., Arst.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to hack, to scrape</b> (Hdt., Arist., Thphr., LXX).<br />Other forms: only pres. a. ipf. (aor. ipv. <b class="b3">περίσκαλον</b> Gp.; correct?)<br />Compounds: Rarely w. <b class="b3">δια-</b> a. o. (partly controversial).<br />Derivatives: 1. <b class="b3">σκαλ-ίς</b>, <b class="b3">-ίδος</b> f. [[hack]] (Att. onscr. IVa, Str., J.) with <b class="b3">-ιδεύω</b> <b class="b2">to hack</b> (gloss.); 2. <b class="b3">-σις</b> f. <b class="b2">the hacking</b> (Thphr.); 3. <b class="b3">-μός</b> m. <b class="b2">id.</b> (pap. IIIp; on <b class="b3">σκαλμός</b> [[thole]] s. v.); 4. <b class="b3">-ηνός</b> (<b class="b3">-ηνής</b>) [[craggy]], [[rough]], [[uneven]]; of numbers [[odd]], of triangles [[scalene]], of cones [[slant]] (s. Mugler Dict. géom. 377; Democr. ap. Thphr., Hp., Pl., Arist. etc.; on the formation cf. <b class="b3">γαληνός</b>; s. also <b class="b3">σκολιός</b>) with <b class="b3">-ηνία</b>, <b class="b3">-ηνόομαι</b> (Plu.); 5. <b class="b3">ἄ-σκαλος</b> [[unhacked]] (Theoc.; prob. metri c. for <b class="b3">ἀσκάλευτος</b>). Secondary verbs: 1. <b class="b3">σκαλ-εύω</b>, aor. <b class="b3">σκαλεῦσαι</b>, also w. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b> a. o. <b class="b2">to hack, to scrape, to stir up</b> (Hp., Ar., Arist. etc.) with several derivv.: <b class="b3">σκαλ-εύς</b> m. [[hack]] (X., Poll.; not with Bosshardt 54 from <b class="b3">*σκαλή</b>), <b class="b3">-ευσις</b> f. <b class="b2">the scraping</b> (Aq.), <b class="b3">-ευμα</b> n. [[scrapings]] (sch., H.), <b class="b3">-ευθρον</b> n. [[poker]] (Poll.; cf. Bechtel Dial. 1, 210), <b class="b3">-εία</b> f. <b class="b2">the hacking</b> (Gp. tit.). 2. <b class="b3">σκαλ-ίζω</b> (<b class="b3">ἀ-</b> σκάλλω) <b class="b2">id.</b> (Phryn.) with <b class="b3">-ισμός</b> m. <b class="b2">the hacking</b> (pap., Eun.), <b class="b3">-ιστή-ριον</b> n. [[hack]] (sch.). - On [[σκαλίας]] s.v.<br />Origin: IE [Indo-European] [923f.] <b class="b2">*skel(H)-</b> [[cut]], [[split]]<br />Etymology: As zero grade yot-present <b class="b3">σκάλλω</b> can be formally identified with Lith. <b class="b2">skiliù</b>, inf. <b class="b2">skìlti</b> <b class="b2">strike fire</b>: IE <b class="b2">*skl̥-i̯ō</b> [but the accent shows that the root is disyllabic; s. bel.]. Semantically closer are the innovated nasalpresents <b class="b2">skįlù</b> (<b class="b2">skylù</b>) <b class="b2">split off, get a tear</b> and the full grade <b class="b2">skeliù</b>, <b class="b2">skélti</b> [[split]], also <b class="b2">strike fire (ùgnį) (from a stone)</b>, the last of which is also found in Germ., e.g. ONord. [[skilja]] [[separate]], [[distinguish]]. Diff. again MLG [[schelen]] <b class="b2">id.</b> (PGm. <b class="b2">*skelōn</b>; type Lat. [[secāre]]), Arm. <b class="b2">c'elum</b> [[split]] (<b class="b2">u-</b>pesent; anlaut unclear), Hitt. <b class="b2">iškallāi-</b> <b class="b2">split, tear apart</b> (formation uncertain; s. Kronasser Etymologie $ 200 f., 214). -- The Greek derivv. go all back on ungeminated <b class="b3">σκαλ-</b>, which must not be old, but may have originated after <b class="b3">σφαλ-</b> (: <b class="b3">σφάλλω</b>), <b class="b3">θαλ-</b> (:<b class="b3">θ άλλω</b>) etc. Sophie Minon (RPh. LXXIV 282) reconstructs <b class="b2">*skl̥h₁-ye\/o-</b>, assuming that the laryngeal disappeared in this position, after Pinault 1982, 265-272; cf. LIV 500. On [[σκαλαθύρω]] s.v. -- To the same formal system, but independent of <b class="b3">σκάλλω</b>, belong also [[σκαλμός]] [[thole]], [[σκῶλος]], [[σκόλοψ]] etc.; s. vv. A clear separation from the semant. cognate <b class="b3">κολάπτω</b>, <b class="b3">κόλος</b>, <b class="b3">κλάω</b>, <b class="b3">κελεός</b> etc. cannot be achieved; [not here [[σκύλλω]]]. -- The non-Greek formations are innumerable; on this WP. 2, 590ff., Pok. 923ff. w. rich lit.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[σκάλλω]], only in pres. and imperf.]<br />to [[stir]] up, hoe, Hdt.
}}
{{FriskDe
|ftr='''σκάλλω''': {skállō}<br />'''Forms''': nur Präs. u. Ipf. (Aor. Ipv. περίσκαλον Gp.; richtig?)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[hacken]], [[scharren]] (Hdt., Arist., Thphr., LXX u. a.).<br />'''Composita''' : ganz vereinzelt m. δια- u. a. (z. T. strittig),<br />'''Derivative''': Davon 1. [[σκαλίς]], -ίδος f. [[Hacke]] (att. Inschr. IV<sup>a</sup>, Str., J.) mit -ιδεύω [[hacken]] (Gloss.); 2. -σις f. [[das Hacken]] (Thphr.); 3. -μός m. ib. (Pap. III<sup>p</sup>; zu [[σκαλμός]] [[Ruderpflock]] s. bes.); 4. -ηνός (-ηνής) [[schroff]], [[rauh]], [[uneben]]; von Zahlen [[ungerade]], von Dreiecken [[ungleichschenklig]], von Kegeln [[schief]] (s. Mugler Dict. géom. 377; Demokr. ap. Thphr., Hp., Pl., Arist. usw.; zur Bildung vgl. [[γαληνός]]; s. auch [[σκολιός]]) mit -ηνία, -ηνόομαι (Plu.); 5. [[ἄσκαλος]] [[ungehackt]] (Theok.; wohl metri c. für [[ἀσκάλευτος]]). Sekundäre Verba: 1. [[σκαλεύω]], Aor. σκαλεῦσαι, auch m. ἀνα-, ἐκ-, ὑπο- u. a. [[hacken]], [[scharren]], [[aufrühren]] (Hp., Ar., Arist. usw.) mit mehreren Ablegern: [[σκαλεύς]] m. [[Hacken]] (X., Poll.; nicht mit Bosshardt 54 von *σκαλή), -ευσις f. [[das Scharren]] (Aq.), -ευμα n. [[das Aufgescharrte]] (Sch., H.), -ευθρον n. [[Schüreisen]] (Poll.; vgl. Bechtel Dial. 1, 210), -εία f. [[das Hacken]] (Gp. tit.). 2. [[σκαλίζω]] (ἀ- ~) ib. (Phryn.) mit -ισμός m. [[das Hacken]] (Pap., Eun.), -ιστήριον n. [[Hacke]] (Sch.). — Hierher auch [[σκαλίας]] m. [[Fruchthülle der [[κάκτος]] (Thphr.); vgl. z.B. ahd. ''scala'' [[Schale]], [[Schote]] und Strömberg Theophrastea 166.<br />'''Etymology''' : Als schwundstufiges Jotpräsens läßt sich [[σκάλλω]] mit lit. ''skiliù'', Inf. ''skìlti'' [[Feuer schlagen]] formal identifizieren: idg. *''sql̥''-''i̯ō''. Begrifflich näher kommen das neugebildete Nasalpräsens ''skįlù'' (''skylù'') ‘sich (ab)spalten, einen Riß bekommen’ und das hochstufige ''skeliù'', ''skélti'' [[spalten]], auch ‘(aus einem Stein) Feuer (''ùgnį'') schlagen’, welch letzteres sich auch im Germ. findet, z.B. anord. ''skilja'' ‘trennen, (unter)scheiden’. Wieder anders mnd. ''schelen'' ib. (urg. *''skelōn''; Typ lat. ''secāre''), arm. ''c̣elum'' [[spalten]] (''u''-Präsens; Anlaut unklar), heth. ''iškallāi''- [[schlitzen]], [[zerreißen]] (Bildung mehrdeutig; s. Kronasser Etymologie ̨ 200 f., 214). — Die griech. Ableitungen gehen alle auf ungeminiertes σκαλ- zurück, das nicht alt zu sein braucht, sondern nach σφαλ- (: [[σφάλλω]]), θαλ- (:θ άλλω) usw. eingetreten sein kann. Durch Kombination mit [[ἀθύρω]] entstand [[σκαλαθύρω]] Euphemismus für [[futuo]] (Ar. ''Ek''. 611) mit σκαλαθυρμάτια n. pl. [[Lappalien]] (Ar. ''Nu''. 630); zum Komp.typus Schwyzer 645 m. A. 1. — Zum selben Formsystem, aber von [[σκάλλω]] unabhängig, gehören noch [[σκαλμός]] [[Ruderpflock]], [[σκῶλος]], [[σκόλοψ]] u.a.m.; s. bes. Eine reine Scheidung von den sinnverwandten [[κολάπτω]], [[κόλος]], [[κλάω]], [[κελεός]] usw. läßt sich nicht durchführen; vgl. auch [[σκύλλω]]. —Die außergriech. Bildungen sind zahllos; darüber WP. 2, 590ff., Pok. 923ff. m. reicher Lit.<br />'''Page''' 2,715-716
}}