View source for ὑπέρ

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑπέρ
|Medium diacritics=ὑπέρ
|Low diacritics=υπέρ
|Capitals=ΥΠΕΡ
|Transliteration A=hypér
|Transliteration B=hyper
|Transliteration C=yper
|Beta Code=u(pe/r
|Definition=<b class="b3">[ῠ</b>], Ep. also ὑπείρ, used by Hom. (metri gr.) only in the phrase <b class="b3">ὑπεὶρ ἅλα</b> (v. <b class="b3">ὑπείρ</b>); Arc. ὁπέρ (q. v.): in Aeol. replaced by <b class="b3">περί</b> (v. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> περί A. V): Prep. governing gen. and acc., in Arc. also dat. (Cf. Skt. <b class="b2">upaári</b> 'above', Goth. <b class="b2">ufar</b>, OE. <b class="b2">ofer</b> 'over':—from it are formed the Comp.and Sup. <b class="b3">ὑπέρτερος, -τατος</b>, also Adv. <b class="b3">ὕπερθεν</b>, and Nouns <b class="b3">ὑπέρα, ὕπερος</b>.) </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> WITH GENIT., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> of Place, <b class="b2">over;</b> </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> in a state of rest, <b class="b2">over, above</b>, freq. in Hom., βάλε . . στέρνον ὑ. μαζοῖο <span class="bibl">Il.4.528</span>; <b class="b3">χιτωνίσκους ἐνεδεδύκεσαν ὑ. γονάτων</b> <b class="b2">not reaching to</b> the knees, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.4.13</span>; ἕστηκε . . ὅσον τ' ὄργυι' ὑ. αἴης <span class="bibl">Il.23.327</span>; εἴθ' ὑ. γῆς, εἴτ' ἐπὶ γῆς, εἴθ' ὑπὸ γῆς <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Ign.</span>1</span>; <b class="b3">στῆ δ' ἄρ' ὑ. κεφαλῆς</b> stood <b class="b2">over</b> his head as he lay asleep, <span class="bibl">Il.2.20</span>, <span class="bibl">Od.4.803</span>, al.; πασάων ὕ. ἥ γε κάρη ἔχει <span class="bibl">6.107</span>; ὑ. πόλιος, ὅθι Ἕρμαιος λόφος ἐστίν, ἦα <span class="bibl">16.471</span>; <b class="b3">ὑ. κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο διεξελαύνοντι</b> <b class="b2">over</b> head, i. e. over the gateway, <span class="bibl">Hdt.1.187</span>; ὑ. τῆς ὀροφῆς <span class="title">IG</span>12.373.246; <b class="b3">ὑ. τοῦ ἀγάλματος</b> ib.264; ὄρος τὸ ὑ. Τεγέης <span class="bibl">Hdt.6.105</span>; <b class="b3">τὰ ὑ. κεφαλῆς</b> the higher ground, <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>2.20</span>; <b class="b3">Ἰονίας ὑ. ἁλὸς οἰκέων</b> <b class="b2">on</b> the Ionian sea, i.e. on its shores, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.65</span>; λιμὴν καὶ πόλις ὑ. αὐτοῦ κεῖται <span class="bibl">Th.1.46</span>, cf. <span class="bibl">6.4</span>, <span class="bibl">D.C.40.14</span>: of relative geographical position, <b class="b2">above, farther inland</b>, οἰκέοντες ὑ. Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν <span class="bibl">Hdt.1.175</span>; ἐξ Αἰθιοπίας τῆς ὑ. Αἰγύπτου <span class="bibl">Th.2.48</span>; τοῖς ὑ. Χερρονήσου Θρᾳξίν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.6.2</span>; ὑ. Μασσαλίας <span class="bibl">Plb.2.14.8</span>, cf. <span class="bibl">5.73.3</span>, al.: in Hellenistic Gr. the acc. is commoner in this sense, v. infr. B. I. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> of ships at sea, <b class="b2">off</b> a place, <span class="bibl">Th.1.112</span>, <span class="bibl">8.95</span>; ναυμαχίην τὴν ὑ. Μιλήτου γενομένην <span class="bibl">Hdt.6.25</span>; <b class="b3">ὑ. τούτου</b> (sc. <b class="b3">Φαλήρου</b>) <b class="b3"> ἀνακωχεύσαντες τὰς νέας</b> ib.<span class="bibl">116</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> in a state of motion, <b class="b2">over, across</b>, κῦμα νηὸς ὑ. τοίχων καταβήσεται <span class="bibl">Il.15.382</span>; τὸν δ' ὑ. οὐδοῦ βάντα προσηύδα <span class="bibl">Od.17.575</span>; πηδῶντος . . τάφρων ὕ. <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1279</span>; ὑ. θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>576</span>; <b class="b3">ἐκκυβιστᾶν ὑ. [τῶν ξιφῶν</b>] <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>2.11</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">over, beyond</b>, ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῦ ὑ. πόντου <span class="bibl">Od.13.257</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> metaph., <b class="b2">in defence of, on behalf of</b>, τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕ. <span class="bibl">Il.7.449</span>; ἑκατόμβην ῥέξαι ὑ. Δαναῶν <span class="bibl">1.444</span>: generally, <b class="b2">for the prosperity</b> or <b class="b2">safety of</b>, τὰ ἱερὰ ὑ. τῆς Εὐβοίας θῦσαι <span class="title">IG</span>12.39.65, cf. 45.5; ἱερὰ θυόμενα ὑ. τῆς πόλεως <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.2.13</span>; ἐπιτελεῖν τὰς θυσίας ὑ. τε ὑμῶν καὶ τῶν τέκνων <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>14.27</span> (ii B.C.); in dedications (always with reference to living persons), Σμικύθη μ' ἀνέθηκεν . . εὐξαμένη . . ὑ. παίδων καὶ ἑαυτῆς <span class="title">IG</span>12.524, cf. 22.4403, 42(1).569 (Epid.); Ἀρτέμιδι Σωτείρᾳ ὑ. βασιλέως Πτολεμαίου Ἐπικράτης Ἀθηναῖος <span class="title">OGI</span>18 (Egypt, iii B. C.), cf. 365 (Amasia, ii B. C.), al.; <b class="b3">ὑ. τῆς εἰς αἰῶνα διαμονῆς Ἀντωνείνου Καίσαρος</b> ib.702.3 (Egypt, ii A.D.); <b class="b3">ὑ. τῆς τύχης . . Ἀντωνείνου Σεβαστοῦ Εὐσεβοῦς</b> ib.703.2 (Ptolemais, ii A.D.); <b class="b3">ὑ. σωτηρίας τοῦ κυρίου ἡμῶν . . Ἀντωνείνου</b> ib.706 (Egypt, ii/iii A. D.); εὑδόντων ὕ. φρούρημα <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>705</span>; <b class="b3">ὑ. τινὸς κινδυνεύειν, μάχεσθαι, βοηθεῖν</b>, <span class="bibl">Th.2.20</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>642c</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.5.6</span>; ἧς ἔθνῃσχ' ὕ. <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>708</span>; ὑ. γῆς τῆς Ἀθηναίων ναυμαχέειν <span class="bibl">Hdt.8.70</span>; ὑ. τῆς Ἑλλάδος ἀμῦναι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>692d</span>; <b class="b3">ἀμυνῶ ὑ. ἱερῶν καὶ ὁσίων</b> Jusj. ap. <span class="bibl">Poll.8.105</span>; νῦν ὑ. πάντων ἀγών <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span> 405</span>; ὑ. δόξης τελευτήσαντες <span class="bibl">D.23.210</span>, cf. <span class="bibl">Isoc.6.93</span>; <b class="b3">πάνθ' ὑ. ὑμῶν φανήσεται πράξας Χαβρίας, καὶ τὴν τελευτὴν αὐτὴν τοῦ βίου πεποιημένος οὐχ ὑ. ἄλλου τινός</b> <b class="b2">in</b> your <b class="b2">interests</b>, <span class="bibl">D.20.80</span>, cf. 83; ὑ. τῆς Ἀσίας στρατηγήσας <span class="bibl">Isoc.4.154</span>; of things sought, ὑ. τοῦ νεκροῦ ὠθισμὸς ἐγένετο πολύς <span class="bibl">Hdt.7.225</span>; <b class="b3">ἀφίκετο ὑ. γενεᾶς, ὑ. φωνᾶς, ὑ. τοῦ θησαυροῦ</b>, <span class="title">IG</span>42 (1).121.10,42, 123.11 (Epid., iv B.C.); γίνωσκέ με πεπορεῦσθαι εἰς Ἡρακλέους πόλιν ὑ. τῆς οἰκίας <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>68.3</span> (ii B. C.); sts. even of the thing to be averted, <b class="b3">ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕ</b>. <b class="b2">about</b> slavery, <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>111</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">Aeschin.3.10</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">for, instead of, in the name of</b>, <b class="b3">ὑ. ἑαυτοῦ τι προϊδεῖν</b> <b class="b2">on</b> his own <b class="b2">behalf</b>, <span class="bibl">Th.1.141</span>; ὑ. τινὸς ἀποκρίνεσθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>590a</span>; προλέγειν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.7.3</span>; ἐπεὶ οὖν σὺ σιωπᾷς, ἐγὼ λέξω καὶ ὑ. σοῦ καὶ ὑ. ἡμῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>3.3.14</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>554</span>; <b class="b3">ὑ. Ζήνωνος πράσσων</b> <b class="b2">as</b> Zeno's <b class="b2">representative</b>, <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>4.389.8</span> (iii B. C.); ἔγραψεν ὑ. αὐτῶν διὰ τὸ φάσκειν αὐτοὺς μὴ εἰδέναι γράμματα <span class="bibl"><span class="title">PGrenf.</span>2.17.9</span> (ii B. C.); <b class="b3">θεάσασθε ὃν τρόπον ὑμεῖς ἐστρατηγηκότες πάντ' ἔσεσθ' ὑ. Φιλίππου</b> as though <b class="b2">by commission from</b> P., <span class="bibl">D.3.6</span>; so in other dialects c. acc., v. infr. B. v. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> in adjurations, with verbs of entreaty, entreat one <b class="b2">as representative of</b> another, <b class="b3">τῶν ὕ. ἐνθάδ' ἐγὼ γουνάζομαι οὐ παρεόντων</b>, i. e. I entreat you as they would if they were here, <span class="bibl">Il.15.665</span>, cf. <span class="bibl">660</span>; then more metaph., <b class="b2">by</b>, <b class="b3">λίσσομ' ὑ. ψυχῆς</b> (<b class="b2">as you value</b> your life) καὶ γούνων σῶν τε τοκήων <span class="bibl">22.338</span>, cf. <span class="bibl">24.466</span>; λίσσομ' ὑ. θυέων καὶ δαίμονος . . σῆς τ' αὐτοῦ κεφαλῆς καὶ ἑταίρων <span class="bibl">Od.15.261</span>; λίσσου' ὑ. μακάρων σέο τ' αὐτῆς ἠδὲ τοκήων <span class="bibl">A.R.3.701</span>; <b class="b3">ὑ. ξενίου λίσσεται ὔμμε Διός</b> <b class="b2">in the name of</b> Zeus, <span class="title">AP</span>7.499.2 (Theaet.); so Aeol. περ (v. περί A. V). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> of the cause or motive, <b class="b2">for, because of, by reason of</b>, ἀλγέων ὕ. <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>1125</span> (lyr.); ὑ. παθέων <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span>159</span> (lyr.); ἔριδος ὕ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Andr.</span>490</span> (lyr.); of punishment or reward, <b class="b2">for, on account of</b>, τοῖσιν ἄγουσιν κλαύμαθ' ὑπάρξει βραδυτῆτος ὕ. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>932</span> (anap.), cf. <span class="bibl">Isoc.11.39</span>, <span class="bibl">Lys.3.43</span>, <span class="bibl">4.20</span>, <span class="bibl">13.41</span>,42, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.3.4</span>; <b class="b3">ἀτῆθθαι ὑ</b>. <b class="b3">τῶ πατρὸς τὰ πατρώϊα</b> the father's property shall pay the fine <b class="b2">for</b> the father, <span class="title">Leg.Gort.</span>11.42; ἀποτεισάτω ὁ δεσπότης ὑ. τοῦ δούλου <span class="bibl"><span class="title">PHal.</span> 1.198</span> (iii B. C.); <b class="b3">τοῦτον</b> (viz. a runaway slave) ὃς ἂν ἀναγάγῃ, λήψεται ὅσα καὶ ὑ. τοῦ προγεγραμμένου <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>121.24</span> (ii B. C.); τὸ κατεσκευασμένον ὑ. τῆς ἡμετέρας σωτηρίας Ἰσιδεῖον <b class="b2">as a thank-offering for . .</b>, Sammelb.3926.12 (i B. C.); ὑ. ὧν ἐτιμήσαμεν αὐτοὺς ταῖς μεγίσταις τιμαῖς <span class="bibl">Isoc.9.57</span>; ἀποδοῦναι χάριν ὑ. ὧν . . ἅπαντας ἀνθρώπους εὐεργέτησεν <span class="bibl">Id.4.56</span>; of payment, ἡμιωβέλιον ὑ. ἑκάστου <span class="title">IG</span>12.140.2; <b class="b3">μέτρησον Ποσειδωνίῳ ὑ. Ἡρακλείδου</b> <b class="b2">on account of</b> H., i.e. debiting H.'s account, <span class="bibl"><span class="title">PFay.</span>16</span> (i B. C.); <b class="b3">μετρήσω ὑ. σοῦ εἰς τὸ δημόσιον</b> <b class="b2">for the credit of</b> your <b class="b2">account</b>, PAmh.2.88.22 (ii A. D.); ὑ. λαογραφίας <span class="bibl"><span class="title">Ostr.Bodl.</span> iii 80</span> (i A. D.); ὑ. λόγου ἀννώνης <span class="bibl"><span class="title">Ostr.</span>1479</span> (iii A. D.); ὑ. ὧν ἔμαθεν καταβαλεῖν μισθόν <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>3.126a</span>, cf. <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>3.39</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> <b class="b3">ὑ. τοῦ μή</b> c. inf., <b class="b2">for the purpose of preventing</b> or <b class="b2">avoiding</b>, ὑ. τοῦ μηδένα . . βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνῄσκειν <span class="bibl">X.<span class="title">Hier.</span>4.3</span>; ὑ. τοῦ μὴ ποιεῖν τὸ προσταττόμενον <span class="bibl">Isoc.7.64</span>, cf. <span class="bibl">12.80</span>; τὴν πόλιν ἐκλιπεῖν ὑπέμειναν . . ὑ. τοῦ μὴ τὸ κελευόμενον ποιῆσαι <span class="bibl">D.18.204</span>: also without <b class="b3">μή</b>, <b class="b2">for the sake of</b>, <b class="b3">ὑ. τοῦτοῖς ἄλλοις ἐπιτάττειν ἐθέλειν ἀποθνῄσκειν</b> to be ready to die <b class="b2">for the sake of</b>... <span class="bibl">Isoc.6.94</span>; μὴ τοσαύτην ποιεῖσθαι σπουδὴν ὑ. τοῦ βλάψαι τοὺς πολεμίους ἡλίκην ὑ. τοῦ μηδὲν αὐτοὺς παθεῖν δεινόν <span class="bibl">Plb.3.94.9</span>, cf. <span class="bibl">5.32.1</span>, <span class="bibl">5.86.8</span>: this constr. is found also in signf. A. 111. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">concerning</b>, ὑ. σέθεν αῐσχε' ἀκούω <span class="bibl">Il.6.524</span>; κᾶρυξ ἀνέειπέ νιν ἀγγέλλων Ἱέρωνος ὑ. καλλινίκου ἅρμασι <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.32</span>; Σκύθαι μὲν ὧδε ὑ. σφέων τε αὐτῶν καὶ τῆς χώρης τῆς κατύπερθε λέγουσι <span class="bibl">Hdt.4.8</span>; <b class="b3">τὰ λεγόμενα ὑ. ἑκάστων</b> v.l. in <span class="bibl">Id.2.123</span>; τοὺς ὑ. τοῦ αἰῶνος φόβους <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Sent.</span>20</span>; <b class="b3">διαλεχθῆναι, ἀγορεύειν ὑ. τινός</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>39e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>776e</span>; <b class="b3">περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι εἰρήσθω, ὑ. ὧν δέ μοι προσήκει λέγειν</b> . . <span class="bibl">Lys.24.4</span>, cf. 21, <span class="bibl">16.20</span>; ὑ. οὗ . . ὁμολογῶ . . διαφέρεσθαι τούτοις <span class="bibl">D.18.31</span>; <b class="b3">βουλευομένων ὑ. τοῦ ποίαν τινὰ [εἰρήνην ποιητέον</b>] <span class="bibl">Id.19.94</span>; ἔγραψάς μοι ὑ. τῶν καμίνων <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span> 273.2</span> (iii B. C.); ἐνεκάλουν ὑ. σύκων <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>6.554.24</span> (iii B. C.); ἐπεδώκαμέν σοι ὑπόμνημα ὑ. τοῦ μὴ εἰληφέναι τὴν . . ὄλυραν <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>46.4</span> (ii B. C.); συλλαλήσαντες ὑ. τοῦ τὴν πόλιν ἐνδοῦναι τοῖς Ῥωμαίοις <span class="bibl">Plb.1.43.1</span>; <b class="b3">θροῦς ὑ. τοῦ τὸν Λυκοῦργον ἐκπέμπειν</b> talk <b class="b2">of</b> sending L., <span class="bibl">Id.5.18.5</span>, cf. <span class="bibl">6</span>; <b class="b3">γνώμην ὑ. τῆς κοινῆς [δόξης</b>] <span class="bibl">Isoc.6.93</span>; ὑ. τῶν τούτου λῃτουργιῶν . . ὡδὶ γιγνώσκω <span class="bibl">D.21.152</span>; ἐκ τῶν ἐμφανῶν ὑ. τῶν ἀφανῶν πιστεύειν <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span> 4.138b</span>; with vbs. expressing emotion, ποίας . . γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ' ὕ.; <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>989</span>; εἰ τὰ παρὰ σοὶ καλῶς ἔχει, θάρρει ὑ. ἐκείνων <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.1.17</span>; οὐδεὶς ὑ. μου δαιμόνων μηνίεται κατασφαγείσης <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>101</span> (approaching sense <span class="bibl">11.1</span>). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">B</span> WITH ACCUS., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> of Place in reference to motion, <b class="b2">over, beyond</b>, freq. in Hom., e.g. ὑ. ὦμον ἤλυθ' ἀκωκή <span class="bibl">Il.5.16</span>, cf. <span class="bibl">851</span>; ἀλάλησθε . . ὑπεἰρ ἅλα <span class="bibl">Od.3.73</span>, cf. <span class="bibl">7.135</span>, al., <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>250</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1145</span> (lyr.); ὑ. τὸν δρύφακτον ὑπερτιθέμενοι <span class="bibl">Plb.1.22.10</span>: without such reference, ὑ. Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῦσι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>108e</span>, cf. <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>1.6d</span>; τὰς κεφαλὰς ὑ. τὸ ὑγρὸν ὑπερίσχον <span class="bibl">Plb.3.84.9</span>; τῶν ὑ. τὸ Σαρδῷον πέλαγος τόπων <span class="bibl">Id.2.14.6</span>; ὑ. Μασσαλίαν <span class="bibl">Id.2.16.1</span>; λόφον κείμενον ὑ. τὴν ὁδόν <span class="bibl">Id.2.27.5</span>, cf. <span class="bibl">3.47.2</span>, al.; τῶν συριῶν ὑ. τὴν σκηνὴν οὐσῶν <span class="bibl"><span class="title">PHib.</span> 1.38.7</span> (iii B. C.); οὐλὴ . . ὑ. ὀφρὺν δεξιάν <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>76.13</span> (iii B. C.); τὸ ὑ. τὸν ἔσχατον . . σπόνδυλον <span class="bibl">Sor.1.102</span>; ὑ. τὸν οὐρανόν <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span> 4.135a</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> of Measure, <b class="b2">above, exceeding, beyond</b>, ὑ. τὸν ἀλαθῆ λόγον <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>1.28</span>; ὑ. τὸ βέλτιστον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>378</span> (lyr.); ὑ. ἐλπίδα <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>366</span> (lyr.); ὑ. δύναμιν <span class="bibl">Th.6.16</span>; μεγέθει ὑ. τοὺς ἐν τῇ νηΐ <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 488b</span>; ὑ. ἄνθρωπον εἶναι <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>839d</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Vit.Auct.</span>2</span>; <b class="b3">ὑ. ἡμᾶς</b> <b class="b2">beyond</b> our powers, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prm.</span>128b</span>; ὑ. τὴν ἀξίαν <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>146</span>; ὑ. τὴν οὐσίαν <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>372b</span>; <b class="b3">ὑ. τὸ ὕδωρ</b> (cf. ὕδωρ <span class="bibl">1.4</span>) <span class="bibl">Luc.<span class="title">Pr.Im.</span>29</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> after Comp., <b class="b2">than</b>, <b class="b3">δυνατώτεροι ὑ</b>. . . <span class="bibl">LXX <span class="title">Jd.</span>18.26</span>: so after Posit., <b class="b3">τοῖς ἀγαθοῖς ὑ. αὐτόν</b> <b class="b2">better than</b> he, ib.<span class="bibl"><span class="title">3 Ki.</span>2.32</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of transgression, <b class="b2">in violation of</b>, <b class="b3">ὑ. αἶσαν</b>, opp. <b class="b3">κατ' αἶσαν</b>, <span class="bibl">Il.3.59</span>, al.; ὑ. Διὸς αἶσαν <span class="bibl">17.321</span>; ὑ. μοῖραν <span class="bibl">20.336</span>; <b class="b3">ὑ. μόρον</b> (or <b class="b3">ὑπέρμορον</b>) ib.<span class="bibl">30</span>; ὑ. θεόν <span class="bibl">17.327</span>; ὑ. ὅρκια <span class="bibl">3.299</span>, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> of Number, <b class="b2">above, upwards of</b>, <b class="b3">τὰ ὑ. δέκα μνᾶς [ξυμβόλαια</b>] <span class="title">IG</span>12.41.23, cf. 22.48, al.; ὑ. τεσσεράκοντα ἄνδρας <span class="bibl">Hdt.5.64</span>; <b class="b3">ὑ. τετταράκοντα</b> (sc. <b class="b3">ἔτη</b>) <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.4.13</span>; ὑ. τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονόσι <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>1.2.4</span>; <b class="b3">ὑ. ἥμισυ</b> <b class="b2">more than</b> half, ib.<span class="bibl">3.3.47</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> of Time, <b class="b2">beyond</b>, i.e. <b class="b2">before, earlier than</b>, ὁ ὑ. τὰ Μηδικὰ πόλεμος <span class="bibl">Th.1.41</span>; ὑ. τὴν φθοράν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>23c</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> in some dialects, in sense A. 11.1,2, <b class="b2">on behalf of</b>, ὑ. τὰν πόλιν <span class="title">SIG</span>437 (Delph., iii B. C.), al., cf. <span class="title">IG</span>42(1).109iv113 (Epid., iii B. C.), 5(2).438-40,442 (Megalop., ii B. C.), 42(1).380,665 (Epid., i A. D.), <span class="title">IPE</span>4.71.10 (Cherson., ii A. D.); in sense A. 111, <b class="b2">concerning</b>, ἐπικράνθη μοι ὑ. ὑμᾶς <span class="bibl">LXX <span class="title">Ru.</span>1.13</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">C</span> WITH DAT., only Arc., <b class="b3">μαχόμενοι ὑ. τᾷ τᾶς πόλιος ἐλευθερίᾳ</b> fighting <b class="b2">for . .</b>, IG5(2).16 (Tegea, iii B. C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">D</span> POSITION: <b class="b3">ὑπέρ</b> may follow its Subst., but then by anastrophe becomes <b class="b3">ὕπερ</b>, <span class="bibl">Il.5.339</span>, <span class="bibl">Od.19.450</span>, al., <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1444</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">E</span> AS ADV., <b class="b2">over-much, above measure</b>, ὑπὲρ μὲν ἄγαν <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span> 627</span> (lyr.); also written <b class="b3">ὑπεράγαν</b>, <span class="bibl">Str.3.2.9</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>3.38</span>, etc.; cf. [[ὑπέρφευ]]: as a predicate, <b class="b3">διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; ὑπὲρ ἐγώ</b> I am <b class="b2">more</b> [than they], <span class="bibl"><span class="title">2 Ep.Cor.</span>11.23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">F</span> IN COMPOS. <b class="b3">ὑπέρ</b> signifies <b class="b2">over, above</b>, in all relations, e. g., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> of Place, <b class="b2">over, beyond</b>, as in <b class="b3">ὑπεράνω, ὑπέργειος, ὑπερβαίνω, ὑπερπόντιος</b>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of doing a thing <b class="b2">for</b> or <b class="b2">in defence of</b>, as in <b class="b3">ὑπερμαχέω, ὑπερασπίζω, ὑπεραλγέω</b>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">above measure</b>, as in <b class="b3">ὑπερήφανος, ὑπερφίαλος</b>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1188.png Seite 1188]] ep. auch [[ὑπείρ]], wenn die letzte Sylbe vor einem Vocal lang sein soll, bei Hom. nur in der <b class="b2">einen</b> Vrbdg ὑπεὶρ ἁλός; – <b class="b2">über</b>.
}}
{{bailly
|btext=<i>adv. et prép.</i><br /><b>A.</b> <i>adv.</i> au-dessus : ὑπὲρ μὲν [[ἄγαν]] EUR beaucoup trop;<br /><b>B.</b> <i>prép. avec le gén. et l’acc.</i> au-dessus de, sur;<br />• GÉN. : <b>I.</b> au-dessus de :<br /><b>1</b> sur <i>sans mouv.</i> : ἕστηκε [[ξύλον]] [[αὖον]] ὑπὲρ αἴης au-dessus du sol, <i>càd</i> émergeant du sol se dresse une tige sèche ; ὑπὲρ γῆς <i>c.</i> ἐπὶ γῆς sur la terre ; Σικελοὶ [[οἱ]] ὑπὲρ [[τῶν]] ἄκρων THC ceux des Sicules qui occupaient les hauteurs ; [[πασάων]] δ’ [[ὕπερ]] [[ἥγε]] [[κάρη]] [[ἔχει]] OD elle dépasse toutes les autres de la tête ; ὑπὲρ πόλιος [[ἦα]] [[κιών]] OD j’étais dans ma marche sur les hauteurs qui dominent la ville ; <i>avec mouv.</i> au-dessus de, par-dessus : [[κῦμα]] νηὸς ὑπὲρ τοιχῶν καταβήσεται IL le flot se précipite par-dessus les parois du vaisseau ; τοξεύειν ὑπὲρ [[τῶν]] [[πρόσθεν]] XÉN lancer des flèches par-dessus les rangs de devant;<br /><b>2</b> par-dessus, de l’autre côté, du delà de : [[τηλοῦ]] ὑπὲρ πόντου OD loin au delà de la mer (<i>cf. infra [[ὑπέρ]] avec l’acc.</i>);<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> au delà, plus loin (dans l’intérieur d’un pays) : [[Αἰθιοπία]] ἡ ὑπὲρ Αἱγύπτου THC l’Éthiopie au-dessus (ou au delà) de l’Égypte;<br /><b>II.</b> pour :<br /><b>1</b> pour la défense de (<i>sens qui se rattache au préc., l’idée de défense impliquant celle de combattants qui couvrent de leurs bras ou de leur armure un compagnon d’armes, ou de retranchements une ville assiégée ; cf. une relation d’idées semblable pour</i> [[ἀμφί]], [[περί]], [[πρό]]) : [[τεῖχος]] τειχίσασθαι [[νεῶν]] [[ὕπερ]] IL <i>ou</i> ποιήσασθαι IL établir un retranchement pour protéger le camp, pour le camp ; ἀντιστῆναι ὑπὲρ γῆς SOPH défendre le pays ; μάχεσθαι [[ὑπέρ]] τινος PLAT combattre pour qqn <i>ou</i> qch ; <i>p. anal.</i> λέγειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN parler en faveur de qqn, pour qqn (<i>v. ci-dessous II.2 un autre sens</i>) ; θύειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN offrir un sacrifice en faveur de qqn;<br /><b>2</b> à la place de, au nom de : λέγειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN parler pour qqn, au nom de qqn ; προλέγειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN annoncer au nom de qqn ; <i>chez les écriv. réc. c.</i> [[ἀντί]];<br /><b>3</b> à cause de : εὐδαιμονίζειν τινὰ [[ὑπέρ]] [[τι]] XÉN estimer qqn heureux à cause de qch ; φοβεῖσθαι <i>ou</i> δεδιέναι [[ὑπέρ]] τινος SOPH être inquiet, soucieux pour qqn <i>ou</i> qch ; θαρρεῖν [[ὑπέρ]] τινος XÉN être sans inquiétude pour qqn ; ἀγανακτεῖν [[ὑπέρ]] τινος PLAT être hors de soi à cause de qqn ; στένειν [[ὑπέρ]] τινος ESCHL gémir de qch ; [[δίκην]] [[δοῦναι]] [[ὑπέρ]] τινος ATT être puni pour qch ; [[δίκην]] [[λαβεῖν]] [[ὑπέρ]] τινος ATT punir pour qch ; [[νῦν]] ὑπὲρ πάντων [[ἀγών]] ESCHL maintenant il s’agit d’un combat pour le tout ; φιλονεικεῖν [[ὑπέρ]] τινος ISOCR aimer à se quereller pour qch ; ἀμφισβητεῖν [[ὑπέρ]] τινος ISOCR être en dissentiment pour qch;<br /><b>4</b> au sujet de : ὅθ’ ὑπὲρ [[σέθεν]] αἴσχε’ [[ἀκούω]] IL lorsque j’entends des diffamations sur ton compte ; διαλέγεσθαι [[ὑπέρ]] τινος PLAT discourir de qch ; βουλεύεσθαι [[ὑπέρ]] τινος ATT délibérer sur qch;<br /><b>III.</b> au delà de, par-dessus, plus loin que, plus que, mieux que;<br />• ACC. : <b>I.</b> au delà de <i>avec mouv.</i> : ὑπὲρ ὦμον ἤλυθ’ ἀκωκὴ ἔγχεος IL la pointe de la javeline arriva au-dessus de l’épaule (sans l’atteindre) ; ὑπὲρ οὐδὸν [[ἐβήσετο]] δώματος [[εἴσω]] OD il franchit le seuil et entra dans la maison ; ἀποπλαγχθέντες ὑπὲρ [[μέγα]] [[λαῖτμα]] θαλάσσης OD ballottés au delà du grand gouffre de la mer ; ὑπὲρ πόντον [[ἐλθεῖν]] ESCHL aller au delà de la mer, traverser la mer ; <i>avec idée de temps</i> ὑπὲρ τὸν Τιθωνὸν [[ζῆν]] LUC vivre plus longtemps que Tithônos ; ὁ ὑπὲρ τὰ Μηδικὰ [[πόλεμος]] THC la guerre d’avant les guerres Médiques ; ὑπὲρ τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονώς XÉN au delà de l’âge où l’on est soumis au service militaire;<br /><b>II.</b> au-dessus de : πρυμνὸν [[ὕπερ]] θέναρος IL au-dessus du poignet ; οὔθ’ ὕπὲρ γῆν οὔθ’ ὑπὸ γῆν PLUT ni sur terre, ni sous terre ; εἴ [[τι]] ὑπὲρ τὴν [[ἑαυτοῦ]] φύσιν ἀκούει THC s’il entend dire qch qui dépasse sa portée, ce qu’il est capable de faire lui-même ; ὑπὲρ δύναμιν THC au-dessus des forces ; ὑπὲρ ἐλπίδα SOPH au delà de l’attente ; ὑπὲρ ἄνθρωπον φρονεῖν XÉN avoir des sentiments qui dépassent la nature humaine, <i>càd</i> trop ambitieux ; ὑπὲρ αἶσαν IL au-dessus <i>ou</i> au delà de ce qui convient ; ὑπὲρ μοῖραν IL au-dessus du sort, <i>càd</i> contre la décision du sort ; ὑπὲρ ὅρκια IL contre le serment ; ὑπὲρ θεόν contre la volonté de la divinité;<br />REM. <b>I.</b> ὑπὲρ <i>se place qqf en poésie après son rég. ; il s’accentue alors</i> [[ὕπερ]];<br /><b>II.</b> <i>En composition</i>, [[ὑπέρ]] <i>marque</i> :<br /><b>1</b> l’idée de « au-dessus », v. [[ὑπεραίρω]], [[ὑπεράνω]];<br /><b>2</b> l’idée de « au delà », v. [[ὑπερβαίνω]], [[ὑπερβάλλω]];<br /><b>3</b> l’idée de « protection » ; v. [[ὑπερμαχέω]], [[ὑπεραπολογέομαι]];<br /><b>4</b> l’idée de « au delà de la mesure », v. [[ὑπεράγαν]], [[ὑπέραισχρος]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> super.
}}
{{Autenrieth
|auten=(cf. super): [[over]], prep. w. gen. and acc., accented [[ὕπερ]] [[when]] it follows its [[case]].—(1) w. gen., [[local]], [[over]], [[above]], [[beyond]], [[across]]; [[ὑπὲρ]] οὐδοῦ [[βῆναι]], Od. 17.575; [[ὑπὲρ]] κεφαλῆς στῆναί τινι, Il. 2.20; [[τηλοῦ]] [[ὑπὲρ]] πόντου, Od. 13.257. Metaph., [[for]], in [[defence]] of, Il. 1.444, Il. 7.449; w. verbs of [[entreaty]], by, [[for]] the [[sake]] of (per), γουνάζεσθαι [[ὑπὲρ]] τοκέων, [[ὑπὲρ]] ψῦχῆς καὶ [[γούνων]], Ο , Od. 15.261; [[then]] [[like]] [[περί]], [[concerning]] (de), Il. 6.524.—(2) w. acc., [[local]], [[over]], [[beyond]], ἀλαλῆσθαι ὑπεὶρ ἅλα, Od. 3.74; ‘[[along]] the [[surface]]’ of the [[hand]], Il. 5.339. Metaph., [[beyond]], [[transcending]], [[against]], [[ὑπὲρ]] αἶσαν, μοῖραν, θεόν, Ρ 32, Od. 1.34.
}}
{{Slater
|sltr=<b>ῠπέρ</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> prep., (anastrophe (P. 4.26), (N. 3.21), (N. 7.42), (I. 6.3), fr. 292, Δ. 4. a. 4.)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> c. acc.,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> [[above]], [[over]], [[across]] [[ἀβάπτιστος]] [[εἶμι]] φελλὸς ὣς [[ὑπὲρ]] [[ἕρκος]] ἅλμας (P. 2.80) πανδείματοι μὲν [[ὑπὲρ]] πόντιον Ἕλλας πόρον [[ἱερόν]] (sc. [[ἔφυγον]] simm.) fr. 189.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[beyond]], [[exceeding]] βροτῶν [[φάτις]] [[ὑπὲρ]] τὸν ἀλαθῆ λόγον δεδαιδαλμένοι ψεύδεσι ποικίλοις ἐξαπατῶντι μῦθοι (O. 1.28) <br />&nbsp;&nbsp;&nnbsp;<b>b</b> c. gen.,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> [[over]], [[across]] [[ὑπὲρ]] πολιᾶς ἁλὸς πέμπεται (P. 2.68) “φέρομεν νώτων [[ὕπερ]] γαίας ἐρήμων ἐννάλιον [[δόρυ]]” (P. 4.26) “καὶ μέλλεις [[ὑπὲρ]] πόντου Διὸς ἔξοχον [[ποτὶ]] κᾶπον [[ἐνεῖκαι]]” (P. 9.52) ἐγὼ μὲν [[ὑπὲρ]] χθονὸς [[ὑπέρ]] τ' ὠκεανοῦ (Pae. 8.14) (ἡ δὲ [[διάνοια]] πέτεται) [[τᾶς]] τε γᾶς [[ὑπένερθε]] οὐρανοῦ θ' [[ὕπερ]] fr. 292.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[above]] [[ἐπειδὴ]] τὸν [[ὑπὲρ]] [[κεφαλᾶς]] γε Ταντάλου λίθον [[παρά]] [[τις]] ἔτρεψεν [[ἄμμι]] [[θεός]] (I. 8.9) χρύσεαι δ ἓξ [[ὑπὲρ]] αἰετοῦ [[ἄειδον]] [[Κηληδόνες]] (Pae. 8.70)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>g</b> [[beyond]] of [[distance]] [[ταί]] θ' [[ὑπὲρ]] Κύμας ἁλιερκέες ὄχθαι (i. e. Klippen vor Kyme, Fränkel: Pithecusae) (P. 1.18) ἀβάταν ἅλα κιόνων [[ὕπερ]] Ἡρακλέος [[περᾶν]] εὐμαρές (N. 3.21) ἐὼν δ' [[ἐγγὺς]] Ἀχαιὸς οὐ μέμψεταί μ ἀνὴρ Ἰονίας [[ὑπὲρ]] ἁλὸς οἰκέων (Alii cum sch. Epirotas significari credunt, opinantes [[mare]] Adriaticum dici superius, Ionium inferius, Epirum autem adiacere Adriatico mari, h. e. supra Ionium esse, Dissen) (N. 7.65) ὑπὲ]ρ [[Αὐσονία]][ς ἁλὸς (of the Epizephyrian Locrians) fr. 140b. 6.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>IV</b> of [[superiority]], [[beyond]] [[μᾶκος]] δὲ Νικεὺς ἔδικε πέτρῳ χέρα κυκλώσαις [[ὑπὲρ]] ἁπάντων (O. 10.72) [[ὑπὲρ]] πολλῶν τε τιμαλφεῖν λόγοις νίκαν (N. 9.54) μακρὰ δισκήσαις ἀκοντίσσαιμι τοσοῦθ, [[ὅσον]] ὀργὰν λτ;γτ;εινοκράτης [[ὑπὲρ]] ἀνθρώπων γλυκεῖαν ἔσχεν (I. 2.36) τί [[ἔλπεαι]] σοφίαν [[ἔμμεν]], ἃν [[ὀλίγον]] [[τοι]] ἀνὴρ [[ὑπὲρ]] ἀνδρὸς ἴσχει fr. 61. 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>V</b> on [[behalf]] of [[κάρυξ]] ἀνέειπέ νιν ἀγγέλλων Ἱέρωνος [[ὑπὲρ]] καλλινίκου ἅρμασι (P. 1.32) ἱκέτας Αἰακοῦ σεμνῶν γονάτων πόλιός θ' [[ὑπὲρ]] φίλας ἀστῶν θ [[ὑπὲρ]] τῶνδ ἅπτομαι (N. 8.13) —4. κρατῆρα Μοισαίων μελέων κίρναμεν Λάμπωνος εὐαέθλου γενεᾶς [[ὕπερ]] (I. 6.3) θύεται γὰρ ἀγλαᾶς [[ὑπὲρ]] Πανελλάδος (Pae. 6.62) Ἀλαλά ᾇ θύεται [[ἄνδρες]] [[ὑπὲρ]] πόλιος fr. 78. 3.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>VI</b> on [[account]] of [[ἵνα]] [[κρεῶν]] νιν [[ὕπερ]] μάχας ἔλασεν ἀντιτυχόντ' ἀνὴρ μαχαίρᾳ (N. 7.42) [[ἆγε]] σὺν Τιρυνθίοισιν πρόφρονα σύμμαχον ἐς Τροίαν Λαομεδοντιᾶν [[ὑπὲρ]] ἀμπλακιᾶν (I. 6.29) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> adv., [[above]] πατὴρ [[ὕπερ]] / κρέμασε καρτερὸν [[αὐτῷ]] λίθον (O. 1.57) καὶ σκοπιαῖσιν [ἄκρ]αις ὀρέων [[ὕπερ]] ἔστα (sc. [[Ἀπόλλων]]: cf. (Pae. 12.11) ) fr. 51a. 3.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> frag. ]ων [[ὕπερ]] Δ. 4. a. 4.
}}
{{Abbott
|astxt=[[ὑπέρ]] ([[when]] [[following]] subst.—poët.—[[ὕπερ]]; so as adv., II Co 11:23), prep. c. gen., acc. <br /><b class="num">I.</b>C. gen., [[primarily]] of [[place]] ([[rest]] or [[motion]]), [[over]], [[above]], [[across]], [[beyond]], [[hence]], metaph.,<br /><b class="num">1.</b>for, on [[behalf]] of: of [[prayer]], Mt 5:44, Ac 8:24, Ro 10:1, Ja 5:16, al.; of laying [[down]] [[life]], Jo 10:11, Ro 9:3, al.; esp. of Christ giving his [[life]] for [[man]]'s [[redemption]], Mk 14:24, Jo 10:15, Ac 21:13, Ro 5:6-8, al.; opp. to [[κατά]], Mk 9:40, Lk 9:50, Ro 8:31. <br /><b class="num">2.</b>Causal, for, [[because]] of, for the [[sake]] of: c. gen. pers., Ac 5:41, Ro 1:5, Phl 1:29, II Co 12:10, al.; c. gen. rei, Jo 11:4, Ro 15:8, II Co 1:6, al. <br /><b class="num">3.</b> = [[ἀντί]] (v. M, Pr., 105), for, [[instead]] of, in the [[name]] of: I Co 15:29, II Co 5:15, 21 Ga 3:13, Col 1:7, Phm 13 (cf. Field, Notes, 225). <br /><b class="num">4.</b>In [[more]] [[colourless]] [[sense]], = [[περί]] (M, Pr., l.c.), for, [[concerning]], [[with]] [[regard]] to: Ro 9:27, II Co 1:6 8:23 12:8, Phl 1:7, II Th 2:1, al. <br /><b class="num">II.</b>C. acc., [[primarily]] of [[place]], [[over]], [[beyond]], [[across]], [[hence]], metaph., of [[measure]] or [[degree]] in [[excess]], [[above]], [[beyond]], [[over]], [[more]] [[than]]: Mt 10:24, 37 Lk 6:40, Ac 26:13, I Co 10:13, II Co 1:8, Eph 1:22 3:20, Phm 16, al.; [[after]] comparatives = [[than]] (Jg 11:25, al.), Lk 16:8, He 4:12. <br /><b class="num">III.</b>As adv. (v. supr. ad init.), [[more]]: [[ὕπερ]] [[ἐγώ]], I [[more]], II Co 11:23; in compounds, v.s. [[ὑπεράνω]], [[ὑπερλίαν]], [[ὑπερπερισσῶς]]. <br /><b class="num">IV.</b>In [[composition]]: [[over]] ([[ὑπεραίρω]]), [[beyond]] ([[ὑπερβάλλω]]), [[more]] (ὐπερνικάω), on [[behalf]] of (ὐπερεντυγχάνω).
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[primary]] preposition; "[[over]]", i.e. ([[with]] the genitive [[case]]) of [[place]], [[above]], [[beyond]], [[across]], or causal, for the [[sake]] of, [[instead]], [[regarding]]; [[with]] the accusative [[case]] [[superior]] to, [[more]] [[than]]: (+ [[exceeding]], [[abundantly]]) [[above]], in (on) [[behalf]] of, [[beyond]], by, + [[very]] chiefest, [[concerning]], [[exceeding]] ([[above]], -ly), for, + [[very]] [[highly]], [[more]] ([[than]]), of, [[over]], on the [[part]] of, for [[sake]] of, in [[stead]], [[than]], to(-[[ward]]), [[very]]. In the [[comparative]], it retains [[many]] of the [[above]] applications.
}}
{{Thayer
|txtha=(cf. English up, [[over]], etc.), Latin super, [[over]], a preposition, [[which]] stands [[before]] [[either]] the genitive or the accusative according as it is used to [[express]] the [[idea]] of [[state]] and [[rest]] or of [[motion]] [[over]] and [[beyond]] a [[place]]. I. [[with]] the genitive; cf. Winer's Grammar, 382 f (358f).<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], of [[place]], i. e. of [[position]], [[situation]], [[extension]]: [[over]], [[above]], [[beyond]], [[across]]. In [[this]] [[sense]] it does [[not]] [[occur]] in the N. T.; [[but]] [[there]] it [[always]], [[though]] joined to [[other]] classes of words, has a tropical [[signification]] [[derived]] from its [[original]] [[meaning]].<br /><b class="num">2.</b> equivalent to Latin pro, for, i. e. for [[one]]'s [[safety]], for [[one]]'s [[advantage]] or [[benefit]] ([[one]] [[who]] does a [[thing]] for [[another]], is conceived of as [[standing]] or bending '[[over]]' the [[one]] whom he would [[shield]] or [[defend]] (cf. Winer's Grammar, as [[above]])): προσεύχεσθε [[ὑπέρ]] [[τῶν]] ..., T Tr marginal [[reading]] WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); L Tr WH marginal [[reading]] ([[see]] 6 [[below]]); (L Tr marginal [[reading]] WH [[text]]), 9; [[εὔχομαι]], R G T Tr [[text]] WH marginal [[reading]]); [[after]] [[δέομαι]], [[δέησις]], [[προσευχή]], L T Tr WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); [[εἶναι]] [[ὑπέρ]] τίνος (opposed to [[κατά]] τίνος), to be for [[one]] i. e. to be on [[one]]'s [[side]], to favor and [[further]] [[one]]'s [[cause]], τό [[ὑπέρ]] τίνος [[that]] [[which]] is for [[one]]'s [[advantage]], [[ἀναθάλλω]] and [[φρονέω]], at the [[end]]); [[ἐντυγχάνω]] and [[ὑπερεντυγχάνω]], R G, 27,34; [[λέγω]], R WH [[text]] ([[see]] 6 [[below]]); μερίμνω, ἀγρύπνω, [[ἀγωνίζομαι]] ἐν ταῖς προσευχαῖς, [[πρεσβεύω]], [[ζῆλος]], ); [[πόνος]], G L T Tr WH); [[σπουδή]], [[διάκονος]], ἀρχειρεα καθίστασθαι, [[τήν]] ψυχήν τιθέναι ([[ὑπέρ]] τίνος), in [[order]] to [[avert]] [[ruin]], [[death]], etc., from [[one]], τό [[αἷμα]] [[αὐτοῦ]] ἐκχύνειν, [[passive]], L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]]); WH [[reject]] the [[passage]]); ἀπολέσθαι, ἀποθνῄσκειν, L T Tr WH); T Tr WH [[text]] [[περί]] ([[see]] 6 [[below]]); L T Tr WH [[text]]); γεύεσθαι θανάτου, σταυρωθῆναι, L [[text]] Tr marginal [[reading]] WH marginal [[reading]] [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); (of God giving up his Song of Solomon , παραδιδόναι τινα ἑαυτόν, διδόναι ἑαυτόν, [[ἀντίλυτρον]], τό [[σῶμα]] [[αὐτοῦ]] διδόναι, [[passive]], WH [[reject]] the [[passage]]), cf. τυθῆναι (θυθῆναι, [[see]] [[θύω]], at the [[beginning]]), [[παθεῖν]], R G WH marginal [[reading]]; 4:1 R G); ἁγιάζειν ἑαυτόν, [[ὑπέρ]], [[like]] the Latin pro and [[our]] for, comes to [[signify]]<br /><b class="num">3.</b> in the [[place]] of, [[instead]] of ([[which]] is [[more]] [[precisely]] expressed by [[ἀντί]]; [[hence]], the [[two]] prepositions are interchanged by Irenaeus, adv. haer. 5,1, τῷ ἰδίῳ αἵματι λυτρωσαμένου [[ἡμᾶς]] [[τοῦ]] κυρίου [[καί]] δόντος [[τήν]] ψυχήν [[ὑπέρ]] [[τῶν]] ἡμετέρων ψυχῶν [[καί]] [[τήν]] σάρκα [[τήν]] [[ἑαυτοῦ]] [[ἀντί]] [[τῶν]] ἡμετέρων σαρκῶν): [[ἵνα]] [[ὑπέρ]] [[σου]] μοι διακονῇ, [[ὑπέρ]] [[τῶν]] νεκρῶν βαπτίζεσθαι ([[see]] [[βαπτίζω]], at the [[end]]), L [[text]] Tr [[text]] WH [[text]]); in expressions [[concerning]] the [[death]] of Christ: [[εἷς]] [[ὑπέρ]] πάντων ἀπέθανεν (for the [[inference]] is [[drawn]] [[ἄρα]] οἱ πάντες [[ἀπέθανον]], i. e. [[all]] are reckoned as [[dead]]), [[ὑπέρ]], [[see]] Meyer and Van Hengel on Philemon , the passages cited; Wieseler on Trench, Synonyms, § lxxxii.; Winer's Grammar, 383 (358) [[note]].) Since [[anything]], [[whether]] of an [[active]] or [[passive]] [[character]] [[which]] is undertaken on [[behalf]] of a [[person]] or [[thing]], is undertaken 'on [[account]] of' [[that]] [[person]] or [[thing]], [[ὑπέρ]] is used<br /><b class="num">4.</b> of the impelling or [[moving]] [[cause]]; on [[account]] of, for the [[sake]] of, [[any]] [[person]] or [[thing]]: [[ὑπέρ]] τῆς [[τοῦ]] κόσμου ζοης, to [[procure]] (true) [[life]] for [[mankind]], to do or [[suffer]] [[anything]] [[ὑπέρ]] [[τοῦ]] ὀνόματος Θεοῦ, Ἰησοῦ, [[τοῦ]] κυρίου: πάσχειν [[ὑπέρ]] [[τοῦ]] Χριστοῦ, [[ὑπέρ]] τῆς βασιλείας [[τοῦ]] Θεοῦ, στενοχωριαι [[ὑπέρ]] [[τοῦ]] Χριστοῦ, [[ὑπέρ]] etc. [[here]] [[with]] εὐδοκῶ); ἀποθνῄσκειν [[ὑπέρ]] Θεοῦ, Ignatius ad Romans 4 [ET]. examples [[with]] a genitive of the [[thing]] are, [[ὑπέρ]] τῆς εὐδοκίας, to [[satisfy]] (his) [[good]]-[[pleasure]], δοξάζειν, εὐχαριστεῖν [[ὑπέρ]] τίνος (genitive of the [[thing]]), [[ὑπέρ]] πάντων, for [[all]] favors, ἐυηξαρίστειν [[ὑπέρ]] [[with]] a genitive of the [[person]], L T Tr WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); ἀγῶνα ἔχειν [[ὑπέρ]] [[with]] a genitive of the [[person]] L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]]); [[ὑπέρ]] ([[τῶν]]) ἁμαρτιῶν (or ἀγνοημάτων), to [[offer]] sacrifices, L T Tr WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); ἀποθανεῖν, of Christ, ἑαυτόν [[δοῦναι]], R WH [[text]] ([[see]] 6 [[below]]).<br /><b class="num">5.</b> Like the Latin super (cf. Klotz, HWB, d. Latin Spr. ii, p. 1497b; (Harpers' Latin Dict. [[under]] the [[word]], II. B. 2b.)), it [[frequently]] refers to the [[object]] [[under]] [[consideration]], [[concerning]], of, as respects, [[with]] [[regard]] to (cf. Buttmann, § 147,21); examples from [[secular]] authors are given in Winer's Grammar, 383 (358f)); so [[after]] καυχᾶσθαι, [[καύχημα]], [[καύχησις]] (R. V. on [[behalf]] of): L T Tr WH εγ((or εν() καυχᾶσθαι); φυσιουσθαι, [[φυσιόω]], 2at the [[end]])); [[ἐλπίς]], ἀγνοεῖν, 8 ([[here]] L T Tr WH marginal [[reading]] [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); φρονεῖν, ἐρωτᾶν, κράζειν, to [[proclaim]] [[concerning]], παρακαλεῖν, G L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]])); [[after]] [[εἰπεῖν]], L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]]); (so [[after]] verbs of [[saying]], [[writing]], etc., [[εἴτε]] [[ὑπέρ]] Τίτου, [[whether]] [[inquiry]] be made [[about]] [[Titus]] , [[ὑπέρ]] [[τούτου]], [[concerning]] [[this]], [[ὑπέρ]] and [[περί]] are [[confounded]] (cf. Winer s Grammar, 383 (358) [[note]]; § 50,3; Buttmann, § 147,21; Kühner, § 435, I:2e.; Meisterhans, § 49,12; [[also]] Wieseler or Ellicott on Galatians , as [[below]]; Meyer on [[περί]], the [[passage]] cited δ.)); [[this]] occurs in the [[following]] passages: [[ὑπέρ]] ἐκ περισσοῦ or [[ὑπέρ]] ἐκπερισσοῦ, [[see]] [[ὑπερεκπερισσοῦ]].) II. [[with]] the accusative (cf. Winer s Grammar, § 49, e.); [[over]], [[beyond]], [[away]] [[over]]; [[more]] [[than]];<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], of the [[place]] '[[over]]' or '[[beyond]]' [[which]], as in the Greek writings from [[Homer]] [[down]]; [[not]] [[thus]] used in the N. T., [[where]] it is [[always]]<br /><b class="num">2.</b> [[metaphorically]], of the [[measure]] or [[degree]] exceeded (cf. Buttmann, § 147,21);<br /><b class="num">a.</b> [[universally]]: [[εἶναι]] [[ὑπέρ]] τινα, to be [[above]] i. e. [[superior]] to [[one]], τό [[ὄνομα]] τό [[ὑπέρ]] [[πᾶν]] [[ὄνομα]] [[namely]], ὄν, the [[name]] [[superior]] to [[every]] ([[other]]) [[name]], κεφαλήν [[ὑπέρ]] πάντα [[namely]], οὖσαν, the [[supreme]] [[head]] or [[lord]] (A. V. [[head]] [[over]] [[all]] things), [[ὑπέρ]] [[δοῦλον]] [[ὄντα]], [[more]] [[than]] a [[servant]], [[more]] [[than]] (R. V. [[beyond]]), [[ὑπέρ]] πάντα, [[above]] (i. e. [[more]] and greater [[than]]) [[all]], [[ὑπέρ]] [[τήν]] λαμπρότητα [[τοῦ]] ἡλίου, [[above]] (i. e. [[surpassing]]) the [[brightness]] of the [[sun]], [[more]] (to a greater [[degree]]) [[than]], φιλεῖν τινα [[ὑπέρ]] τινα, [[beyond]], [[ὑπέρ]] ὁ δύνασθε, [[beyond]] [[what]] ye are [[able]], [[beyond]] [[your]] [[strength]], Winer's Grammar, 590 (549)); [[also]] [[ὑπέρ]] δύναμιν, [[κατά]] δύναμιν (as in [[Homer]], Iliad 3,59 κατ' Αισαν, ὀυδ' [[ὑπέρ]] Αισαν, cf. 6,487; 17,321. 327), L T Tr WH [[παρά]] δύναμιν).<br /><b class="num">b.</b> [[with]] words implying [[comparison]]: προκόπτειν, ή῾ττασθαι, Winer's Grammar, § 49e.), ([[πλεονάζω]], 1Esdr. 8:72; [[περισσεύω]], ὑπερβάλω, [[than]], Winer s Grammar, § 35,2; (Buttmann, § 147,21).<br /><b class="num">c.</b> [[ὑπέρ]] is used adverbially; as, [[ὑπέρ]] [[ἐγώ]] (L ὑπερεγώ (cf. Winer s Grammar, 46 (45)), WH [[ὑπέρ]] [[ἐγώ]] (cf. Winer's Grammar, § 14,2Note)), [[much]] [[more]] (or in a [[much]] greater [[degree]]) I, Kypke at the [[passage]]; Winer's Grammar, 423 (394). (For [[ὑπέρ]] [[λίαν]] [[see]] [[ὑπερλίαν]].) III. In Composition [[ὑπέρ]] denotes<br /><b class="num">1.</b> [[over]], [[above]], [[beyond]]: [[ὑπεράνω]], [[ὑπερέκεινα]], [[ὑπερεκτείνω]].<br /><b class="num">2.</b> [[excess]] of [[measure]], [[more]] [[than]]: [[ὑπερεκπερισσοῦ]], [[ὑπερνικάω]].<br /><b class="num">3.</b> [[aid]], for; in defense of: [[ὑπερεντυγχάνω]]. Cf. Viger. edition Hermann, p. 668; Fritzsche on Romans , vol. i., p. 351; (Ellicott on Ephesians 3:20).
}}
{{grml
|mltxt=[[ὑπέρ]], ΝΜΑ, και επικ. τ. [[ὑπείρ]] και [[λεσβιακός]] τ. ἴπερ και [[παμφυλιακός]] τ. ὐπάρ και αρκαδ. τ. [[ὁπέρ]] και βοιωτ. τ. [[οὗπερ]], Α<br />(δισύλλαβη [[πρόθεση]] που συντάσσεται με γεν., αιτ. και δοτ.) ΣΥΝΤΑΞΗ-ΣΗΜΑΣΙΑ: Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. (σχετικά με πρόσ. και πράγμ.) [[υπεράσπιση]], [[βοήθεια]] ή [[ωφέλεια]] (α. «[[αγώνας]] [[υπέρ]] βωμών και εστιών» β. «τελικά παραιτήθηκε [[υπέρ]] του γιου του» γ. «ἑκατόμβην ῥέξαι [[ὑπὲρ]] Δαναῶν», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />δ. «νῡν [[ὑπὲρ]] πάντων [[ἀγών]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br />II. (με αιτ., [[οπότε]] και δηλώνεται, [[είτε]] κυριολ. [[είτε]] μτφ., [[κυρίως]] το [[πράγμα]] [[πάνω]] και [[πέρα]] από το οποίο εκτείνεται [[κάτι]]) (με τοπ. σημ.) α) (στη νεοελλ. ως [[λόγιος]] τ.) [[πάνω]] από, [[υπεράνω]] (α. «οι ρωγμές εντοπίστηκαν [[υπέρ]] την θύραν» β. «[[ὑπὲρ]] Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῡσι», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) <b>μτφ.</b> [[παραπάνω]] από περισσότερο (α. «[[υπέρ]] το [[δέον]]» β. «ὐπὲρ τὸ βέλτιστον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «τα [[υπέρ]] και τα [[κατά]]» — τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, οι ευμενείς και οι δυσμενείς συνθήκες<br /><b>αρχ.</b><br />ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΗΜΑΣΙΑ: Ι. (με γεν.) Α. (με τοπ. σημ.)<br /><b>1.</b> (σχετικά με [[στάση]] και με [[κίνηση]]) [[πάνω]] από, [[υπεράνω]] (α. «[[ὑπὲρ]] κεφαλῆς στῆναί τινι», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «ὅτι [[ὑπὲρ]] κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο ὁ νεκρὸς διεξελαύνοντι», <b>Ηρόδ.</b><br />γ. «κῡμα νηὸς [[ὑπὲρ]] τοίχων καταβήσεται», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (αναφορικά με τη σχετική [[θέση]] χωρών ή τόπων) πιο [[πέρα]] από το εσωτερικό μιας χώρας, πιο [[μακριά]] από την [[ενδοχώρα]] («οἰκέοντες [[ὑπὲρ]] Ἁλικαρνησσοῡ μεσόγαιαν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πέρα]], [[μακριά]] («ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῡ [[ὑπὲρ]] πόντου», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> έξω, στ' ανοιχτά από κάποιο [[σημείο]] της ακτής («ναυμαχίην τὴν [[ὑπὲρ]] Μιλήτου γενομένην», <b>Ηρόδ.</b>)<br />Β. <b>μτφ.</b><br /><b>1.</b> χρησιμοποιείται προκειμένου να δηλωθεί αυτό που προσπαθεί να αποφύγει ή να αποκρούσει [[κανείς]] («ἱκέσιον λόγον δουλοσύνας ὕπερ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> εξαιτίας, [[ένεκα]] ενός πράγματος, μιας κατάστασης («[[ὑπὲρ]] τοῡ μηδένα... βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνήσκειν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>3.</b> α) εν [[ονόματι]] κάποιου («[[ὑπέρ]] τινος ἀποκρίνεσθαι», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) [[κατόπιν]] εντολής κάποιου («στρατηγῶν [[ὑπὲρ]] ἡμῶν», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>4.</b> (σε όρκους και ικεσίες) δηλώνει τον αντιπρόσωπο ενός προσώπου («τῶν ὕπερ ἐνθάδ' ἐγὼ [[γουνάζομαι]] οὐ παρεόντων», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> δηλώνει [[επίσης]] την [[εξουσία]], την [[αρχή]] που ασκεί [[κάποιος]] [[πάνω]] σε [[κάτι]] («[[ὑπὲρ]] τῆς Ἀσίας στρατηγήσας», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>6.</b> σχετικά με κάποιον ή και [[εναντίον]] κάποιου («[[ὑπὲρ]] [[σέθεν]] αἴσχε' [[ἀκούω]]». <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>7.</b> στο όνομα ενός θεού («[[ὑπὲρ]] ξενίου λίσσεται [[ὔμμε]]», <b>Ανθ. Παλ.</b>)<br />II. (με αιτ.) Α. 1. (με τοπ. σημ.) (με ρ. κινήσεως) [[πάνω]] από [[κάτι]] («[[ὑπὲρ]] ὦμον ἤλυθ' [[ἀκωκή]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (με χρον. σημ.) [[πριν]] («ὁ [[ὑπὲρ]] τὰ Μηδικὰ [[πόλεμος]]», <b>Θουκ.</b>)<br />Β. <b>μτφ.</b><br /><b>1.</b> (για [[παράβαση]]) [[εναντίον]], [[κατά]] («[[ὑπέρ]] μοῑραν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (για αριθμούς ή για ποσά) περισσότερο από («[[ὑπὲρ]] [[τεσσεράκοντα]] ἄνδρας», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> εκ μέρους κάποιου («[[ὑπὲρ]] τὰν πόλιν», <b>επιγρ.</b>)<br />III. (με δοτ.) προστατεύοντας, υπερασπίζοντας κάποιον ή [[κάτι]] («μαχόμενοι [[ὑπὲρ]] τᾷ πόλιος ἐλευθερίᾳ», <b>επιγρ.</b>)<br />IV. διάφορες άλλες χρήσεις: 1. (<b>ως επίρρ.</b>) [[πάρα]] πολύ, υπέρμετρα, υπερβολικά («[[ὑπὲρ]] μὲν [[ἄγαν]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> ως [[κατηγορούμενο]] («διάκονοι Χριστοῡ εἰσι; [[ὑπὲρ]] ἐγώ», ΚΔ)<br /><b>3.</b> (σε φρ.) α) «[[ὑπὲρ]] ἡμᾱς» — [[πέρα]] από τις δυνατοτότητές μας (<b>Πλάτ.</b>)<br />β) «τα ὐπὲρ κεφαλῆς» — τόποι που βρίσκονται σε μεγάλο ύψος (<b>Ξεν.</b>)<br />ΘΕΣΗ: συν. προτάσσεται, [[αλλά]] μπορεί και να επιτάσσεται, να υπάρχει [[δηλαδή]] [[αναστροφή]], [[οπότε]] όμως επέρχεται [[αναβιβασμός]] του τόνου («πρυμνὸν ὕπερ θέναρος», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[πρόθεση]] [[ὑπέρ]] ανάγεται στον ΙΕ τ. <i>uper</i>(<i>i</i>) «[[πάνω]], [[προς]] τα [[πάνω]]» και συνδέεται με: αρχ. ινδ. <i>upari</i>, λατ. <i>super</i> (<b>πρβλ.</b> γαλλ. <i>sur</i>, αγγλ. <i>super</i>-), αβεστ. <i>upairi</i>, αρμ. <i>ver</i>-, αρχ. άνω γερμ. <i>ubir</i> (<b>πρβλ.</b> γερμ. <i>uber</i>). Η [[οικογένεια]] αυτή έχει προέλθει από την [[πρόθεση]] <i>ὑπό</i> «[[κάτω]] από» μέσω μιας σημ. «από [[κάτω]] [[προς]] τα [[πάνω]]» (<b>βλ.</b> και λ. <i>υπό</i>). Η [[πρόθεση]] [[ὑπέρ]], [[τέλος]], απαντά ως πρώτο συνθετικό σε μεγάλο αριθμό λ. (<b>βλ. λ.</b> <i>υπερ</i>-)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑπέρ:''' [ῠ], Επικ. επίσης [[ὑπείρ]], Λατ. [[super]]· απ' όπου σχηματίστηκαν συγκρ. και υπερθ. [[ὑπέρτερος]], <i>-τατος</i>.<br /><b class="num">Α.</b> ΜΕ ΓΕΝ.,<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για [[τόπο]], [[επάνω]], πάνω από·<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για [[στάση]], [[στέρνον]] [[ὑπὲρ]] μαζοῖο, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ὑπὲρ]] κεφαλῆς στῆναί τινι, στέκεται πάνω από το [[κεφάλι]] του, σε Όμηρ.· λέγεται για χώρες, [[υπεράνω]], μεσογειότερα, πιο μέσα στο εσωτερικό ή στην [[ενδοχώρα]], <i>οἰκέοντες ὑπὲρἉλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[κίνηση]], [[επάνω]], κατά [[πλάτος]], από πάνω από, [[ὑπὲρ]] θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> πέρα, [[πλέον]], πιο πέρα, [[ὑπὲρ]] πόντου, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> μεταφ., από την [[έννοια]] του [[κάθομαι]] από πάνω για [[προστασία]], για [[χάρη]] κάποιου, προς υπεράσπισή του, για την ασφάλειά του, ἑκατόμβην [[ῥέξαι]] [[ὑπὲρ]] Δαναῶν, σε Ομήρ. Ιλ.· θύειν [[ὑπὲρ]] τῆς πόλεως, σε Ξεν.· [[ὑπὲρ]] τῆς πατρίδος ἀμύνειν, [[αγώνας]] για την [[υπεράσπιση]] της πατρίδας κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[χάριν]] ενός προσώπου ή πράγματος, <i>λίσσεσθαι ὑπὲρτοκέων</i>, [[ὑπὲρ]] πατρὸς καὶ μητρός, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> με απαρ., με σκοπό να, [[ὑπὲρ]] τοῦ μηδένα ἀποθνῄσκειν, [[εμποδίζω]], [[προστατεύω]] κάποιον από θάνατο, σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> για [[χάρη]], προς [[χάριν]], [[έναντι]], στη [[θέση]], αντί κάποιου άλλου, στο όνομα κάποιου άλλου, [[ὑπὲρ]] [[ἑαυτοῦ]], σε Θουκ.· στρατηγῶν [[ὑπὲρ]] [[ὑμῶν]], ενεργώντας ως [[στρατηγός]] κατ' εντολήν σας, σε Δημ.<br /><b class="num">III.</b> όπως το [[περί]], επί, ως προς, σχετικά με, όσον αφορά, Λατ. de, [[ὑπὲρ]] [[σέθεν]] αἴσχεα [[ἀκούω]], σε Ομήρ. Ιλ.· τὰ λεγόμενα [[ὑπέρ]] τινος, σε Ηρόδ. <b>Β.</b> ΜΕ ΑΙΤ., όταν δηλώνεται το [[υπεράνω]], ανώτερο και πέρα από το οποίο πηγαίνει [[κάτι]],<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για [[τόπο]], [[υπεράνω]], [[πέραν]], σε Όμηρ., Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για μέτρο, περισσότερο, [[παραπάνω]], υπερβολικά, [[επιπλέον]], [[ὑπὲρ]] τὸ βέλτιστον, σε Αισχύλ.· [[ὑπὲρ]] ἐλπίδα, σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[παράβαση]], πέρα από, καθ' [[ὑπερβολή]], [[εναντίον]], [[παρά]], εν αντιθέσει προς, [[ὑπὲρ]] αἶσαν, [[ὑπὲρ]] μοῖραν, [[ὑπὲρ]] ὅρκια, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για αριθμό, περισσότερο από, [[επιπλέον]] του, [[ὑπὲρ]] [[τεσσεράκοντα]], σε Ηρόδ., Ξεν.· [[ὑπὲρ]] τὸ ἥμισυ, περισσότερο από το μισό, σε Ξεν.<br /><b class="num">IV.</b>χρησιμ. για χρόνο, πέρα, δηλ. [[πριν]], προγενέστερα, προ, [[προτού]], πρωτύτερα, [[νωρίτερα]] από, ὁ [[ὑπὲρ]] τὰ Μηδικὰ [[πόλεμος]], σε Θουκ. <b>Γ.</b> ΘΕΣΗ· η [[ὑπὲρ]] μπορεί να έπεται του ουσ., [[αλλά]] [[τότε]] με [[αναστροφή]] γίνεται [[ὕπερ]], σε Όμηρ., Τραγ. <b>Δ.</b> ΩΣ ΕΠΙΡΡ., [[πάρα]] [[πολύ]], υπέρμετρα, υπερβολικά, [[ὑπὲρ]] μὲν [[ἄγαν]], σε Ευρ.· γράφεται [[ὑπεράγαν]], σε Στράβ. κ.λπ. <b>Ε.</b> ΣΤΑ ΣΥΝΘ.,<br /><b class="num">1.</b> λέγεται για [[τόπο]], [[υπεράνω]], πέρα από, πιο πέρα, όπως στα ὑπερ-[[βαίνω]], ὑπερ-[[πόντιος]],<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[χάρη]], προς [[υπεράσπιση]] κάποιου, όπως στα <i>ὑπερ-[[ασπίζω]]</i>, <i>ὑπερ-αλγέω</i>,<br /><b class="num">3.</b> πάνω από το μέτρο, υπερβολικά, υπέρμετρα, όπως στα <i>ὑπερ-ήφανος</i>, <i>ὑπερ-φίαλος</i>.
}}
{{elru
|elrutext='''ὑπέρ:'''<br /><b class="num">I</b> (ῠ) adv.<br /><b class="num">1)</b> сильно, крайне: ὑ. [[ἄγαν]] Eur. с чрезмерной силой;<br /><b class="num">2)</b> в еще большей степени (διάκονοί εἰσιν; ὑ. [[ἐγώ]] NT).<br /><b class="num">II</b> эп.-ион. тж. [[ὑπείρ]] (при постановке после существ. подвергается анастрофе: γουνὸς [[ὕπερ]])<br /><b class="num">1)</b> praep. [[cum]] gen.; 1.1) сверху, над: ὑ. αἴης Hom. над уровнем земли; οἱ ὑ. τῶν [[ἄκρων]] Thuc. жители гор; 1.2) поверх, через: νηὸς ὑ. τοίχων Hom. через борты корабля; ὑ. τῶν [[πρόσθεν]] Xen. через головы впереди стоящих; 1.3) с другой стороны, за ([[τηλοῦ]] ὑ. πόντου Hom.; ὑ. Αἰγύπτου Thuc.); 1.4) для, ради, из-за, за (μάχεσθαι ὑ. τινος Plat.): λέγειν ὑ. τινος Soph., Xen. говорить в пользу или в защиту кого(чего)-л. (ср. 5); ὑ. τοῦ μὴ ποιεῖν τι Isocr. чтобы не делать чего-л.; βοηθεῖν ὑ. τινος Xen. идти на помощь ради (во имя) чего-л.; φοβεῖσθαι ὑ. τινος Soph. бояться за кого-л.; εὐδαιμονίζειν τινὰ ὑ. τινος Xen. считать кого-л. счастливым вследствие чего-л.; εἷς ὑ. πάντων NT один за всех; 1.5) вместо, от имени: ὑ. τινος [[εἰπεῖν]] Xen. сказать от чьего-л. имени; 1.6) о, насчет: διαλέγεσθαι ὑ. τινος Plat. рассуждать о чем-л.; θαρρεῖν ὑ. τινος Xen. быть спокойным насчет чего-л.;<br /><b class="num">2)</b> praep. [[cum]] acc.; 2.1) повыше, поверх, над: ὑ. ὦμον Hom. поверх (мимо) плеча; ὑ. τὸ [[ὑγρόν]] Polyb. над поверхностью воды; 2.2) на (поверхности): ὑ. γῆν Plut. на земле; 2.3) через: ὑ. πόντον Aesch., через море, по морю; 2.4) по ту сторону, за пределами (ὑ. Ἡρακλείας στήλας Plat.); 2.5) до, перед: πρὸς τὸν ὑ. τὰ Μηδικὰ πόλεμον Thuc. во время войны, происходившей до Персидских войн; 2.6) свыше, сверх: ὑ. [[τριάκοντα]] ἔτη γεγονώς Plat. старше тридцати лет; ὑ. τὸν Τιθωνὸν [[ζῆν]] Luc. жить дольше Тифона; ὑ. τὸ [[ὕδωρ]] λέγειν Luc. говорить дольше положенного (по водяным часам) времени; ὑ. ἄνθρωπον Plat. превышать человеческие силы; ὑ. ἐλπίδα Soph. сверх ожидания, т. е. невероятно; τομώτερος ὑ. πᾶσαν μάχαιραν NT острее всякого меча; 2.7) вопреки, наперекор (ὑ. μοῖραν Hom.): ὑ. ὅρκια Hom. вопреки клятвенным обязательствам; κατ᾽ αἶσαν οὐδ᾽ ὑ. αἶσαν Hom. по праву, а не зря.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />[[Perseus]]. [[over]], [[above]], w. gen, [[over]], [[beyond]], w. acc.<br />Lat. [[super]]:—[[hence]] are formed comp. and Sup. [[ὑπέρτερος]], -τατος.<br />A. WITH GENIT.,<br /><b class="num">I.</b> of Place, [[over]], [[above]]:<br /><b class="num">1.</b> in a [[state]] of [[rest]], [[στέρνον]] [[ὑπὲρ]] μαζοῖο Il.; [[ὑπὲρ]] κεφαλῆς στῆναί τινι to [[stand]] [[over]] his [[head]], Hom.: of countries, [[above]], [[further]] [[inland]], οἰκέοντες [[ὑπὲρ]] Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν Hdt.<br /><b class="num">2.</b> in a [[state]] of [[motion]], [[over]], [[across]], [[ὑπὲρ]] θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις Aesch.<br /><b class="num">3.</b> [[over]], [[beyond]], [[ὑπὲρ]] πόντου Od.<br /><b class="num">II.</b> metaph., from the [[notion]] of [[standing]] [[over]] to [[protect]], for, for [[defence]] of, in [[behalf]] of, ἑκατόμβην [[ῥέξαι]] [[ὑπὲρ]] Δαναῶν Il.; θύειν [[ὑπὲρ]] τῆς πόλεως Xen.; [[ὑπὲρ]] τῆς πατρίδος ἀμύνειν to [[fight]] for one's [[country]], etc.<br /><b class="num">2.</b> for the [[sake]] of a [[person]] or [[thing]], λίσσεσθαι [[ὑπὲρ]] τοκέων, ὑ. πατρὸς καὶ μητρός Il.<br /><b class="num">3.</b> c. inf. for the [[purpose]] of, [[ὑπὲρ]] τοῦ μηδένα ἀποθνήσκειν to [[prevent]] any one from [[dying]], Xen.<br /><b class="num">4.</b> for, [[instead]] of, in the [[name]] of, [[ὑπὲρ]] [[ἑαυτοῦ]] Thuc.; στρατηγῶν [[ὑπὲρ]] [[ὑμῶν]] acting as [[general]] by [[commission]] from you, Dem.<br /><b class="num">III.</b> like [[περί]], on, of, [[concerning]], Lat. de, [[ὑπὲρ]] [[σέθεν]] αἴσχεα [[ἀκούω]] Il.; τὰ λεγόμενα [[ὑπέρ]] τινος Hdt.<br />B. WITH ACC., expressing that [[over]] and [[beyond]] [[which]] a [[thing]] goes,<br /><b class="num">I.</b> of Place, [[over]], [[beyond]], Hom., Plat.<br /><b class="num">II.</b> of Measure, [[over]], [[above]], [[exceeding]], [[beyond]], [[ὑπὲρ]] τὸ βέλτιστον Aesch.; [[ὑπὲρ]] ἐλπίδα Soph., etc.<br /><b class="num">2.</b> of [[transgression]], [[beyond]], [[contrary]] to, [[ὑπὲρ]] αἶσαν, [[ὑπὲρ]] μοῖραν, [[ὑπὲρ]] ὅρκια Il.<br /><b class="num">III.</b> of Number, [[above]], upwards of, [[ὑπὲρ]] [[τεσσεράκοντα]] Hdt., Xen.; [[ὑπὲρ]] τὸ ἥμισυ [[more]] [[than]] [[half]], Xen.<br /><b class="num">IV.</b> of [[Time]], [[beyond]], i. e. [[before]], earlier [[than]], ὁ [[ὑπὲρ]] τὰ Μηδικὰ [[πόλεμος]] Thuc.<br />C. POSITION: [[ὑπέρ]] may [[follow]] its Subst., but then by [[anastrophe]] becomes [[ὕπερ]], Hom., Trag.<br />D. AS ADV. [[over]] [[much]], [[above]] [[measure]], [[ὑπὲρ]] μὲν [[ἄγαν]] Eur.; written [[ὑπεράγαν]], Strab., etc.<br />E. IN COMPOS.,<br /><b class="num">1.</b> of Place, [[over]], [[beyond]], in ὑπερ-[[βαίνω]], ὑπερ-[[πόντιος]].<br /><b class="num">2.</b> for, in [[defence]] of, in ὑπερ-ασπίζω, ὑπερ-αλγέω.<br /><b class="num">3.</b> [[above]] [[measure]], in ὑπερ-ήφανος, ὑπερ-φίαλος.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：Øpšr 虛胚而<br />'''詞類次數'''：介詞（160）<br />'''原文字根'''：在上 相當於： （[[עַל]]&#x200E; / [[עַל־כֵּן]]&#x200E; / [[עַל־מוּת]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：在上*，超過，橫過，為，為了，是為，為著，指著，對，替，代替，因，幫助，因⋯緣故，到，高過，過於，較比。這編號的意義因格而異：所有格：在上，代替，為了，關於。直接受格：在上，在外，高於，過於<br />'''出現次數'''：總共（150）；太（5）；可（2）；路（5）；約（13）；徒（7）；羅（17）；林前（10）；林後（34）；加（4）；弗（10）；腓（7）；西（7）；帖前（1）；帖後（3）；提前（4）；多（1）；門（3）；來（11）；雅（1）；彼前（2）；約壹（2）；約叄（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 為（74） 太5:44； 可14:24； 路22:19； 約10:11； 約10:15； 約11:4； 約13:37； 約13:38； 約15:13； 徒5:41； 徒8:24； 徒15:26； 徒21:13； 徒21:26； 羅5:6； 羅5:7； 羅5:7； 羅5:8； 羅8:32； 羅9:3； 羅15:8； 羅15:30； 林前1:13； 林前15:3； 林前15:29； 林前15:29； 林後1:11； 林後5:14； 林後5:15； 林後5:20； 林後7:14； 林後8:16； 林後8:24； 林後9:14； 林後12:5； 林後12:5； 林後12:8； 林後12:15； 加1:4； 加2:20； 加3:13； 弗3:1； 弗3:13； 弗5:2； 弗5:25； 弗6:20； 腓1:4； 腓1:7； 腓1:29； 西1:7； 西1:9； 西1:24； 西2:1； 西4:12； 西4:13； 帖後1:5； 提前2:1； 提前2:2； 提前2:2； 提前2:6； 多2:14； 門1:13； 來2:9； 來5:1； 來6:20； 來7:27； 來9:7； 來9:24； 來10:12； 來13:17； 彼前2:21； 約壹3:16； 約壹3:16； 約叄1:7；<br />2） 替（11） 約11:50； 約11:51； 約11:52； 約18:14； 羅8:27； 羅8:34； 羅14:15； 林後5:20； 林後5:21； 來5:1； 來7:25；<br />3） 為著（8） 路22:20； 約6:51； 林前11:24； 林後13:8； 弗5:20； 弗6:19； 西1:24； 帖前3:2；<br />4） 過於（5） 太10:37； 太10:37； 林前4:6； 林前10:13； 門1:21；<br />5） 超過（4） 徒26:13； 林後12:6； 弗3:20； 來4:12；<br />6） 對（4） 林後1:7； 林後7:12； 林後9:3； 腓4:10；<br />7） 高過（3） 太10:24； 太10:24； 路6:40；<br />8） 幫助（3） 可9:40； 路9:50； 羅8:31；<br />9） 因（3） 林後5:12； 林後7:4； 帖後1:4；<br />10） 為了（2） 徒9:16； 羅16:4；<br />11） 到（2） 林後8:23； 林後9:2；<br />12） 為⋯的緣故（2） 約17:19； 林後12:10；<br />13） 是為（2） 林後1:6； 林後12:19；<br />14） 更有（1） 加1:14；<br />15） 就為（1） 弗1:16；<br />16） 於（1） 林後12:13；<br />17） 遠超⋯之外（1） 林後1:8；<br />18） 超乎⋯之上（1） 腓2:9；<br />19） 作（1） 弗1:22；<br />20） 既然（1） 腓1:29；<br />21） 高於（1） 門1:16；<br />22） 要（1） 雅5:16；<br />23） 論到（1） 帖後2:1；<br />24） 更是（1） 林後11:23；<br />25） 照著（1） 腓2:13；<br />26） 代替（1） 彼前3:18；<br />27） 向（1） 林後7:7；<br />28） 因著（1） 羅15:9；<br />29） 高抬（1） 林前4:6；<br />30） 是要（1） 羅10:1；<br />31） 指著（1） 羅9:27；<br />32） 叫人（1） 羅1:5；<br />33） 被人（1） 林前10:30；<br />34） 能（1） 林前12:25；<br />35） 用（1） 林後1:11；<br />36） 就（1） 約1:30；<br />37） 關於（1） 林後1:8；<br />38） 較比（1） 路16:8；<br />39） 也是為（1） 林後1:6；<br />40） 那為（1） 林後5:15
}}