View source for χρονίζω

{{LSJ1
|Full diacritics=χρονίζω
|Medium diacritics=χρονίζω
|Low diacritics=χρονίζω
|Capitals=ΧΡΟΝΙΖΩ
|Transliteration A=chronízō
|Transliteration B=chronizō
|Transliteration C=chronizo
|Beta Code=xroni/zw
|Definition=(χρόνος): <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> intr., <b class="b2">spend time</b>, περὶ Αἴγυπτον <span class="bibl">Hdt.3.61</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">last, continue</b>, τὸ μὲν καλῶς ἔχον ὅπως χρονίζον εὖ μενεῖ βουλευτέον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>847</span>; ἐν τῇ ὑστέρᾳ <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>523a23</span>; <b class="b3">χρονίζωσι</b> ib. <span class="bibl">537a7</span>; οὐ χ. τὸ ἀλγοῦν συνεχῶς ἐν τῇ σαρκί <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Sent.</span>4</span>, cf. Diog. Oen.58. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">χ. δρῶν</b> [[persevere]] in doing, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>255b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">take time, tarry, linger</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1356</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span>64</span> (lyr.), <span class="bibl">Th.6.49</span>, <span class="bibl">8.16</span>; <b class="b3">κεχρονικότες</b>, opp. <b class="b3">ὑπόγυιοι τῇ ὀργῇ ὄντες</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1380b5</span>; κεχρονικὼς ἐν Ῥώμῃ <span class="bibl">Plb.33.16.6</span>; χρονίσαι κατὰ τὸ βαλανεῖον Gal.6.417; ἡ ναῦς καὶ τὸν χρόνον τοῦτον ὃν ἐπιστέλλω σοι χρονίζει <span class="bibl">Hp.<span class="title">Ep.</span>14</span>: c. inf., [[delay]] to do, χ. καταβῆναι <span class="bibl">LXX<span class="title">Ex.</span>32.1</span> (also <b class="b3">χ. τοῦ ποιῆσαί τι</b> ib. <span class="bibl"><span class="title">Ge.</span>34.19</span>), <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>12.45</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> of ailments, <b class="b2">to be</b> or <b class="b2">become chronic</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Aph.</span>3.28</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span> of wine, <b class="b2">to be</b> or <b class="b2">become old, to have age</b>, <span class="bibl">Ath. 1.33a</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Pass., <b class="b2">to be prolonged</b> or [[delayed]], τῶνδε πίστις οὐκ ὄκνῳ χρονίζεται <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>54</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span>957</span>(lyr.); πολέμου χρονισθέντος <span class="bibl">And.3.27</span>; [τὴν εὔνοιαν] χρονιζομένην . . φιλίαν γενέσθαι <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span> 1167a11</span>; χ. ἐν τῷ σώματι [[continue]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Pr.</span>907b22</span>; τὰ κεχρονισμένα νοσήματα Gal.18(2).31. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">grow up</b>, χρονισθεὶς δ' ἀπέδειξεν ἔθος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>727</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">to be located in time, made temporal</b>, <span class="bibl">Simp. <span class="title">in Ph.</span>716.11</span>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>405</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1377.png Seite 1377]] 1) intrans., die Zeit zubringen, lange bleiben od. dauern, verweilen, zögern; Aesch. Ag. 821. 1329; περὶ Αἴγυπτον Her. 3, 61; χρονίζει τοῦτο δρῶν, er hält dabei aus, Plat. Phaedr. 255 b; Thuc. 8, 16 u. öfter; κεχρονικὼς ἐν Ῥώμῃ Pol. 33, 16, 6; insbes. altern, alt werden, auch pass., χρονισθεὶς δ' ἀπέδειξεν [[ἔθος]] τὸ [[πρόσθε]] τοκήων Aesch. Ag. 709. – 2) trans., in die Länge ziehen, verzögern, hinhalten; dah. pass., Aesch. Spt. 54 τῶνδε [[πύστις]] οὐκ ὄκνῳ χρονίζεται, vgl. Ch. 951; χρονίζεται ὁ [[πόλεμος]], der Krieg wird in die Länge gezogen od. zieht sich in die Länge, Andoc. 3, 27; Sp.
}}
{{ls
|lstext='''χρονίζω''': μελλ. -ίσω, ἀττ, -ιῶ· ([[χρόνος]])· Ι. ἀμετάβ., δαπανῶ χρόνον, [[διατρίβω]], περὶ Αἴγυπτον Ἡρόδ. 3. 61. 2) διαρκῶ ἐπὶ μακρὸν χρόνον, χρονίζον μένειν, διαμένει ἐπὶ μακρὸν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 847· ἐν τῇ ὑστέρᾳ Ἀριστ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 3. 22, 3· ἄν χρονίζωσι [[αὐτόθι]] 4. 10, 4. 3) [[χρονίζω]] δρῶν, ἐξακολουθῶ ἐπὶ πολὺ νὰ [[πράττω]] τι, Πλάτ. ἐν Φαίδρῳ 255Β. 4) χρονοτριβῶ, [[βραδύνω]], ἀργοπορῶ, κοινῶς «χρονιάζω», Αἰσχύλ. Ἀγ. 1356, Χο. 64, Θουκ. 9. 49,. 8. 16· κεχρονικότες, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπόγυιοι ἐν τῇ ὀργῇ ὄντες, Ἀριστ. Ρητ. 2. 3, 12· κεχρονικὼς ἐν Ρώμῃ Πολύβ. 33. 16, 6 μετ’ ἀπαρ., [[βραδύνω]] νὰ πράξω τι, Εὐαγγ. κατὰ Ματθ. κδ΄ 48. 5) ἐπὶ νοσημάτων, [[γίνομαι]] [[χρόνιος]], Ἱππ. Ἀφορ. 1248. 6) ἐπὶ οἴνου, παλαιοῦμαι, [[γίνομαι]] παλαιὸς, Ἀθήν. 33Α. ΙΙ. Παθ. , ἐπιμηκύνομαι, παρατείνομαι, τῶνδε [[πύστις]] οὐκ ὄκνω χρονίζεται, Αἰσχύλ. Θήβ. 54, πρβλ. Χο. 957· χρονισθέντος πολέμου Ἀνδοκ. 27. 1· [τὴν εὔνοιαν] χρονιζομένην .. φιλίαν γενέσθαι Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 9. 5, 3· χρ. ἐν τῷ σώματι, [[διαμένω]], ἐξακολουθῶ, ὁ αὐτ. ἐν Προβλ. 13. 1, κλπ. 2) αὐξάνομαι, «μεγαλώνω», ἡλικιοῦμαι, χρονισθεὶς δ’ ἀπέδειξεν [[ἔθος]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 727.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> χρονίσω, <i>att.</i> χρονιῶ, <i>ao.</i> ἐχρόνισα, <i>pf.</i> κεχρόνικα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐχρονίσθην;<br /><b>I.</b> <i>intr.</i><br /><b>1</b> passer le temps;<br /><b>2</b> durer longtemps, rester longtemps;<br /><b>3</b> tarder, être lent, temporiser, remettre, différer;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> prolonger longtemps, <i>d’où</i><br /><b>1</b> tirer en longueur ; <i>Pass.</i> être traîné en longueur;<br /><b>2</b> <i>Pass.</i> prendre de l’âge, vieillir.<br />'''Étymologie:''' [[χρόνιος]].
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[χρόνος]]; to [[take]] [[time]], i.e. [[linger]]: [[delay]], [[tarry]].
}}
{{Thayer
|txtha=[[future]] χρονίσω (T Tr [[text]] WH), Attic χρονιω (ibid. R G L Tr marginal [[reading]]); ([[χρόνος]]); from [[Aeschylus]] and [[Herodotus]] [[down]]; the Sept. for אֵחַר; to [[linger]], [[delay]], [[tarry]]: ἐν [[with]] a dative of the [[place]], L T Tr WH [[omit]] the infinitive); Luke 12:45.
}}
{{grml
|mltxt=ΝΜΑ [[χρόνος]]<br /><b>(αμτβ.)</b><br /><b>1.</b> [[αργοπορώ]] αδικαιολόγητα, [[χασομερώ]]<br /><b>2.</b> (για νόσο) [[γίνομαι]] [[χρόνιος]]<br /><b>3.</b> [[διαρκώ]] πολύ<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[σπαταλώ]] τον χρόνο μου, [[χάνω]] τον καιρό μου («Καμβύσῃ δὲ τῷ Κύρου χρονίζοντι περὶ Αἴγυπτον», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[διαρκώ]] πολύ χρόνο («χρονιζούσης τῆς πολιορκίας», <b>Διόδ.</b>)<br /><b>3.</b> (με κατηγ. μτχ.) [[εξακολουθώ]] να [[κάνω]] [[κάτι]] για μεγάλο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br /><b>4.</b> (για [[κρασί]]) [[είμαι]] ή [[γίνομαι]] [[παλαιός]]<br /><b>5.</b> <b>παθ.</b> <i>χρονίζομαι</i><br />α) επιμηκύνομαι, παρατείνομαι («χρονιζομένην δ' εὔνοιαν καὶ εἰς συνήθειαν ἀφικνουμένην γίνεσθαι φιλίαν», <b>Αριστοτ.</b>)<br />β) (<b>για πρόσ.</b>) [[γερνώ]]<br />γ) [[γίνομαι]] [[πρόσκαιρος]], [[προσωρινός]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''χρονίζω:''' μέλ. Αττ. <i>-ιῶ</i> ([[χρόνος]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> αμτβ., [[σπαταλώ]] χρόνο, σε Ηρόδ.· [[διαρκώ]] [[πολύ]], [[αργώ]], [[χρονοτριβώ]], [[καθυστερώ]], είμαι [[αργός]], σε Αισχύλ., Θουκ.· με απαρ., [[καθυστερώ]] να κάνω, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, <i>χρονίζον μένειν</i>, παραμενω [[μακρύς]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ., επί [[μακρόν]], παρατείνομαι ή επιμηκύνομαι, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> αυξάνομαι, <i>χρονισθείς</i>, [[μεγαλώνω]], στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''χρονίζω:'''<br /><b class="num">1)</b> задерживаться, пребывать (в течение долгого времени): χ. περὶ Αἴγυπτον Her. находиться в Египте; ἐν [[τούτῳ]] [[χρονιστέον]] Arst. на этом вопросе необходимо остановиться;<br /><b class="num">2)</b> задерживать, медлить, тянуть: ἢν χρονίσῃ πρὶν ἐς ὄψιν [[ἐλθεῖν]] Thuc. если он промедлит со своим появлением; χρονίζομεν γάρ Aesch. ведь мы теряем время; κεχρονικότες καὶ μὴ ὑπόγυιοι τῇ ὀργῇ ὄντες Arst. те, которые умеют подавлять вспышки гнева; χρονίζεσθαι ἔν τινι Arst. задерживаться в чем-л., застаиваться; ἥξει καὶ οὐ χρονιεῖ NT он не замедлит прийти;<br /><b class="num">3)</b> оставаться, сохраняться (χρονιζομένη [[φιλία]] Arst.): τὸ [[καλῶς]] ἔχον [[ὅπως]] χρονίζον εὖ μενεῖ [[βουλευτέον]] Aesch. нужно сделать так, чтобы хорошее сохранилось; ἐπὶ τῆς γῆς χ. Arst. оставаться в течение известного времени на земле;<br /><b class="num">4)</b> продолжать: χρονίζει [[τοῦτο]] δρῶν Plat. он продолжает делать то же;<br /><b class="num">5)</b> подрастать с течением времени: χρονισθεὶς ἀπέδειξεν [[ἦθος]] τὸ πρὸς τοκέων Aesch. подросши, (львенок) обнаруживает нрав (своих) родителей.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[χρονίζω]], [[χρόνος]]<br /><b class="num">I.</b> intr. to [[spend]] [[time]], Hdt.: to [[take]] [[time]], [[tarry]], [[linger]], [[delay]], be [[slow]], Aesch., Thuc.; c. inf. to [[delay]] to do, NTest.<br /><b class="num">2.</b> of things, χρονίζον μένειν to [[remain]] [[long]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> Pass. to be prolonged or protracted, Aesch.<br /><b class="num">2.</b> to [[grow]] up, χρονισθείς Aesch.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：cron⋯zw 赫羅你索<br />'''詞類次數'''：動詞（5）<br />'''原文字根'''：時間（化） 相當於： （[[אָחַר]]&#x200E;）  （[[בֹּושׁ]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：遲延，延，遲，延期，拖延，逗留，耗時，長時停留；源自（[[χρόνος]]）*=時期）<br />'''出現次數'''：總共（5）；太（2）；路（2）；來（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 遲延（2） 太25:5； 來10:37；<br />2） 遲（1） 路12:45；<br />3） 拖延（1） 路1:21；<br />4） 必遲延（1） 太24:48
}}