View source for πρόσχημα

{{LSJ1
|Full diacritics=πρόσχημα
|Medium diacritics=πρόσχημα
|Low diacritics=πρόσχημα
|Capitals=ΠΡΟΣΧΗΜΑ
|Transliteration A=próschēma
|Transliteration B=proschēma
|Transliteration C=proschima
|Beta Code=pro/sxhma
|Definition=ατος, τό, (προέχω) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[that which is held before]]: hence, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> <b class="b2">that which is held before to cover, screen, cloak</b>, <b class="b3">τὸ σῶφρον τοῦ ἀνάνδρου π</b>. <span class="bibl">Th.3.82</span>; [[pretence]], [[pretext]], πατὴρ . . σοὶ π. ἀεί, ὡς ἐξ ἐμοῦ τέθνηκεν <span class="bibl">S. <span class="title">El.</span>525</span>; τοῦτο π. ποιούμενος <span class="bibl">Lys.6.37</span>; also <b class="b3">π. τοῦ λόγου</b> in the same sense, <span class="bibl">Hdt.4.167</span>, cf. <span class="bibl">6.133</span>: c. gen., <b class="b3">αὗται [αἱ πόλεις] π. ἦσαν τοῦ στόλου</b> ib.<span class="bibl">44</span>; Φίλιππος γίγνεται π. τοῦ πολέμου <span class="bibl">Plb.11.5.4</span>; <b class="b3">τῷ τῆς τέχνης π</b>. on [[the ground]] of... <span class="bibl">D.5.6</span>; <b class="b3">π. ποιεύμενος ὡς ἐπ' Ἀθήνας ἐλαύνει</b> making [[a pretence]] or [[show]] of marching against Athens, <span class="bibl">Hdt.7.157</span>: c. inf., <b class="b3">π. ποιούμενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης μὴ προδώσειν</b> [[pretend]] that they will not... <span class="bibl">Th.5.30</span>; π. ἦν ἀμύνεσθαι <span class="bibl">Id.1.96</span>; also <b class="b3">π. ποιεῖσθαι</b> or <b class="b3">ποιήσασθαί τι</b> to put forward [[as a screen]] or [[disguise]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>316d</span>, <span class="bibl">316e</span>, cf. <span class="bibl">317a</span>: <b class="b3">πρόσχημα</b>, as acc. abs., [[by way of pretext]], <span class="bibl">Hdt.9.87</span>; <b class="b3">καλῶν ὀνομάτων καὶ προσχημάτων μεστή</b> full of fair words and [[appearances]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>495d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[preface]], π. καὶ ἀρχὴ τοῦ λόγου <span class="bibl">Id.<span class="title">Hp.Ma.</span>286a</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> [[ornament]], <b class="b3">τῆς Ἰωνίης π</b>., of Miletus, <span class="bibl">Hdt.5.28</span>, cf. <span class="bibl">Plb.3.15.3</span>; τῆς Ἑλλάδος <span class="bibl">Str.10.2.3</span>, cf. <span class="bibl">11.11.1</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>17</span>; <b class="b3">τὸ κλεινὸν Ἑλλάδος π. ἀγῶνος</b>, of the Pythian games, <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>682</span>; <b class="b3">μετὰ προσχήματος ἀξίου τῆς πόλεως</b> with a [[dignity]], <span class="bibl">D.18.178</span>; <b class="b3">τὸ τοῦ γένους π</b>. the [[nobility]] of his birth, <span class="title">OGI</span>470.23 (i B.C./i A.D.); <b class="b3">Ἀχιλλέα τιν' ἢ Νιόβην... π. τῆς τραγῳδίας</b> [[the pomp]] or [[show]] of tragedy, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>913</span>; <b class="b3">Δαρείου τὸ π</b>. his [[pomp]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mu.</span>398a12</span>; of a person, <b class="b3">π. ἑαυτῆς</b> (sc. <b class="b3">τῆς πόλεως</b>) <span class="title">IG</span> 12(7).395.17 (Amorgos). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[outward appearance]] of a wound, f.l. in <span class="bibl">Hp. <span class="title">Ulc.</span>24</span>; [[aspect]], <b class="b3">τῆς ὅλης θεουργίας διττόν ἐστι π., τὸ ἱερατικὸν τῶν θεῶν π</b>., <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Myst.</span>4.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[costume]], [[uniform]], PMasp.334.12, <span class="bibl"><span class="title">PFlor.</span>288.9</span> (both vi A.D.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0789.png Seite 789]] τό, das, was man vorhält, das Vorgehaltene; – a) das zum Schmuck Dienende, Zierde, Pracht, wie Soph. die pythischen Kampfspiele [[πρόσχημα]] Ἑκλάδος nennt, El. 672, u. Her. 5, 28 [[πρόσχημα]] Ἰωνίης von Milet sagt; καλῶν ὀνομάτων καὶ προσχημάτων μεστήν, Plat. Rep. VI, 495 c; ὡς ἐπὶ προσχήματός τινος οὖσα, Dem. 59, 41; öfter bei Pol., τῆς οἰκίας, ἀρχῆς, 5, 10, 1. 6, 33, 12; εἰς βασιλικὸν ἦλθε [[πρόσχημα]], D. Sic. 2, 6. – b) [[Vorwand]], Beschönigung, Deckmantel; οὐδὲν ἄλλο σοι πρόσχημ' ἀεί, Soph. El. 515; [[πρόσχημα]] ποιεῖσθαι, Her. öfter; αὗταί σφι [[πρόσχημα]] ἔσαν τοῦ στόλου, 6, 44; λόγου, 6, 133; auch [[πρόσχημα]] ποιεύμενος ὡς ἐπ' Ἀθήνας ἐλαύνει, 7, 157, indem er sich stellte, als wollte er gegen Athen ziehen (auch als absol. accus.), zum Vorwand, um einen Vorwand zu haben, 9, 871; Thuc. 5, 30; Lys. 6, 37; Plat. Prot. 316 d vrbdt [[πρόσχημα]] ποιεῖσθαι καὶ προκαλύπτεσθαι ποίησιν; vgl. 317 a; auch Einleitung, [[πρόσχημα]] δέ μοί ἐστι καὶ ἀρχὴ τοιάδε τις τοῦ λόγου, Hipp. mai. 286 a; ποιεῖσθαι, Lys. 6, 37; Φίλιππος [[ὄνομα]] καὶ [[πρόσχημα]] ἦν τοῦ πολέμου, Pol. 11, 6, 4; u. a. Sp. τό, das, was man vorhält, das Vorgehaltene; – a) das zum Schmuck Dienende, [[Zierde]], Pracht, wie Soph. die pythischen Kampfspiele [[πρόσχημα]] Ἑλλάδος nennt, El. 672, u. Her. 5, 28 [[πρόσχημα]] Ἰωνίης von Milet sagt; καλῶν ὀνομάτων καὶ προσχημάτων μεστήν, Plat. Rep. VI, 495 c; ὡς ἐπὶ προσχήματός τινος οὖσα, Dem. 59, 41; öfter bei Pol., τῆς οἰκίας, ἀρχῆς, 5, 10, 1. 6, 33, 12; εἰς βασιλικὸν ἦλθε [[πρόσχημα]], D. Sic. 2, 6. – b) [[Vorwand]], Beschönigung, Deckmantel; οὐδὲν ἄλλο σοι πρόσχημ' ἀεί, Soph. El. 515; [[πρόσχημα]] ποιεῖσθαι, Her. öfter; αὗταί σφι [[πρόσχημα]] ἔσαν τοῦ στόλου, 6, 44; λόγου, 6, 133; auch [[πρόσχημα]] ποιεύμενος ὡς ἐπ' Ἀθήνας ἐλαύνει, 7, 157, indem er sich stellte, als wollte er gegen Athen ziehen (auch als absol. accus.), zum Vorwand, um einen Vorwand zu haben, 9, 871; Thuc. 5, 30; Lys. 6, 37; Plat. Prot. 316 d vrbdt [[πρόσχημα]] ποιεῖσθαι καὶ προκαλύπ τεσθαι ποίησιν; vgl. 317 a; auch Einleitung, [[πρόσχημα]] δέ μοί ἐστι καὶ ἀρχὴ τοιάδε τις τοῦ λόγου, Hipp. mai. 286 a; ποιεῖσθαι, Lys. 6, 37; Φίλιππος [[ὄνομα]] καὶ [[πρόσχημα]] ἦν τοῦ πολέμου, Pol. 11, 6, 4; u. a. Sp.
}}
{{ls
|lstext='''πρόσχημα''': τό, ([[προέχω]]) τὸ κρατούμενον ἐμπρός τινος· [[ὅθεν]]: Ι. τὸ προβαλλόμενον ὡς [[κάλυμμα]], [[προκάλυμμα]], τὸ σῶφρον τοῦ ἀνάνδρου πρ. Θουκ. 8. 82· ὡς καὶ νῦν, [[πρόφασις]], [[ψευδὴς]] [[αἰτία]], πατὴρ... σοὶ πρ. ἀεί, ὡς ἐξ ἐμοῦ τέθνηκεν Σοφ. Ἠλ. 525· τοῦτο πρ. ποιεῖσθαι Λυσί. 106. 25· [[ὡσαύτως]], πρ. τοῦ λόγου, ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἐννοίας, Ἡρόδ. 4. 167, πρβλ. 6. 133· [[μετὰ]] γεν., αὗται [αἱ πόλεις] πρ. ἦσαν τοῦ στόλου [[αὐτόθι]] 44· Φίλιππος ἦν πρ. τοῦ πολέμου Πολύβ. 11. 6, 4· τῷ τῆς τέχνης πρ., ἐπὶ τῷ λόγῳ ἢ τῇ προφάσει τῆς..., Δημ. 58, 16· πρ. ποιεῖσθαι ὡς ἐπ’ Ἀθήνας ἐλαύνει Ἡρόδ. 7. 157· οὕτω μετ’ ἀπαρ., πρ. ποιούμενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης μὴ προδώσειν, προφασιζόμενοι ὅτι δέν..., Θουκ. 5. 30· πρ. ἦν ἀμύνασθαι ὁ αὐτ. 1. 96· [[ὡσαύτως]], πρ. ποιεῖσθαί τι Πλάτ. Πρωτ. 316D, E, πρβλ. 317Α· ― [[πρόσχημα]], ὡς αἰτ. ἀπόλ., κατὰ πρόφασιν, ψευδῶς, Ἡρόδ. 9. 87· καλῶν ὀνομάτων καὶ προσχημάτων μεστὴ Πλάτ. Πολ. 495C. 2) [[προοίμιον]], [[πρόλογος]], πρ. καὶ ἀρχὴ τοῦ λόγου ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. Μείζονι 286Α. ― Καθ’ Ἡσύχ.: «[[πρόσχημα]]· [[πρόφασις]], [[ὑπόκρισις]]. [[προκάλυμμα]]». ― [[Κατὰ]] Σουΐδ.: «[[πρόσχημα]], [[παρακάλυμμα]] τοῦ ἤθους, [[πρόφασις]]». ΙΙ. τὸ προβαλλόμενον ὡς [[κόσμημα]], [[κόσμημα]], «στολίδι», ὡς ἡ [[Μίλητος]] καλεῖται πρ. τῆς Ἰωνίης, τὸ κύριον [[κόσμημα]] αὐτῆς, Ἡρόδ. 5. 28, πρβλ. Πολύβ. 3. 15, 3, Στράβ. 450, 516, Πλουτ. Ἀλέξ. 17· οἱ δὲ Πυθικοὶ ἀγῶνες, τὸ κλεινὸν Ἑλλάδος πρ. ἀγῶνος Σοφ. Ἠλ. 682· [[μετὰ]] προσχήματος ἀξίου τῆς πόλεως, [[μετὰ]] ἀξιώματος, Δημ. 288. 2· Ἀχιλλέα τιν’ ἢ Νιόβην..., πρ. τῆς τραγῳδίας, ἡ πομπὴ ἢ [[ἐπίδειξις]] τῆς τραγῳδίας, Ἀριστοφ. Βάτρ. 913· Δαρείου πρ., ἡ πομπὴ [[αὐτοῦ]], Ἀριστ. π. Κόσμ. 6, 8. 2) ἡ ἐξωτερικὴ [[ὄψις]] ἢ [[κατάστασις]] πληγῆς, Ἱππ. 881, ἐν τέλει. ΙΙΙ. [[ἔνδυμα]], Καν. τῆς ἐν Χαλκ. Συνόδου 4· τὸ μοναχικὸν [[ἔνδυμα]], Θεοδώρητ. IV, 1261A.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>1</b> ce qu’on porte étalé sur soi, appareil extérieur, pompe, magnificence ; <i>fig.</i> [[πρόσχημα]] Ἑλλάδος SOPH l’ornement des jeux publics de la Grèce ; Ἰωνίης HDT (la ville de Milet) ornement de l’Ionie;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> prétexte, raison spécieuse ; [[πρόσχημα]] ποιεῖσθαι [[ὡς]] avec l’ind. HDT <i>ou</i> ποιεῖσθαι avec l’inf. THC prendre <i>ou</i> donner pour prétexte que ; <i>abs.</i> [[πρόσχημα]] HDT en apparence.<br />'''Étymologie:''' [[προέχω]].
}}
{{grml
|mltxt=το, ΝΜΑ [[προέχω]]<br />[[πρόφαση]], [[δικαιολογία]] (α. «με [[πρόσχημα]] την [[ανεργία]] κλέβει [[συνεχώς]]» β. «[[πατήρ]]... σοὶ πρόσχημ' ἀεὶ ὡς ἐξ ἐμοῡ τέθνηκεν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «[[τηρώ]] τα προσχήματα» ή «[[κρατώ]] τα προσχήματα» — [[υποκρίνομαι]] με πειστικό τρόπο, [[φροντίζω]] να μην αποκαλύπτονται οι σκοποί μου<br />β) «[[αφήνω]] τα προσχήματα» — [[μιλώ]] και [[ενεργώ]] απροκάλυπτα<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καθετί]] που κρατείται [[μπροστά]] από κάποιον ή από [[κάτι]], [[προκάλυμμα]] («τὸ δὲ σῶφρον τοῦ ἀνάνδρου [[πρόσχημα]]», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ένδυμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πρόλογος]] («[[πρόσχημα]] δὲ μοι καὶ ἀρχὴ τοιάδε τις τοῦ λόγου», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κόσμημα]], [[στολίδι]] («[[Μίλητος]]... τῆς Ἰωνίης ἦν [[πρόσχημα]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> (εσφ. ανάγν. στον Ιπποκρ.) εξωτερική όψη ή [[κατάσταση]]<br /><b>4.</b> μοναχικό [[ένδυμα]]<br /><b>5.</b> (η αιτ. απολ.) με [[πρόφαση]], ψεύτικα («εἰ μὲν χρημάτων χρηίζοντες [[πρόσχημα]] ἡμέας ἐξαιτέονται», <b>Ηρόδ.</b>).
}}
{{lsm
|lsmtext='''πρόσχημα:''' -ατος, τό (προ-έχω), αυτό που κρατιέται [[μπροστά]] για [[προφύλαξη]], απ' όπου:<br /><b class="num">I.</b> [[παραπέτασμα]], [[προκάλυμμα]], σε Θουκ.· [[πρόφαση]], [[προσποίηση]], [[πρόσχημα]], φαινομενική [[αιτία]], σε Σοφ.· ομοίως, [[πρόσχημα]] τοῦ λόγου, σε Ηρόδ.· [[πρόσχημα]] ποιεῖσθαι ὡς ἐπ' Ἀθήνας ἐλαύνει, [[χρησιμοποιώ]] [[πρόσχημα]] ή [[τέχνασμα]] για να προχωρήσω [[εναντίον]] της Αθήνας, στον ίδ.· με απαρ., [[πρόσχημα]] ποιούμενοι μὴ προδώσειν, προφασιζόμενοι ότι δεν θα προδώσουν, σε Θουκ.· επίσης, [[πρόσχημα]] ποιεῖσθαί τι, [[τοποθετώ]] [[μπροστά]] [[παραπέτασμα]] ή [[προσωπείο]], σε Πλάτ.· [[πρόσχημα]], ως αιτ. απόλ., κατά [[πρόφαση]], [[ψευδώς]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[κόσμημα]], [[στολίδι]], όπως η [[Μίλητος]] ονομάζεται [[πρόσχημα]] τῆς Ἰωνίης, το κύριο [[στολίδι]] της Ιωνίας, στον ίδ.· και οι Πυθικοί αγώνες, τὸκλεινὸν Ἑλλάδος [[πρόσχημα]] ἀγῶνος, σε Σοφ.· [[πρόσχημα]] τῆς τραγῳδίας, [[επίδειξη]] της τραγωδίας, σε Αριστοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''πρόσχημα:''' ατος τό<br /><b class="num">1)</b> прикрытие, предлог: [[τοῦτο]] μὲν δὴ π. λόγου ἦν Her. это была лишь отговорка; [[τοῦτο]] π. ποιούμενος Lys. прикрываясь этим предлогом; π. ἦν ἀμύνασθαι Thuc. предлогом было возмездие; π. τι ἐξαιτεῖσθαι Her. требовать чего-л. (только) для виду;<br /><b class="num">2)</b> введение, вступление (π. καὶ ἀρχὴ τοῦ λόγου Plat.);<br /><b class="num">3)</b> украшение, краса (Ἰωνίης Her.; τῆς πόλεως Dem.).
}}
{{elnl
|elnltext=πρό-σχημα -ατος, τό [προέχω] wat je voor je uit houdt praal, sieraad; overdr..; τῆς Ἰωνῖης ἦν πρόσχημα (Milete) was het sieraad van Ionië Hdt. 5.28; τὸ κλεινὸν Ἑλλάδος πρόσχημ ’ ἀγῶνος het beroemde pronkstuk van Griekenland, de (Pythische) spelen Soph. El. 682; ongunstig. πρόσχημα τῆς τραγῳδίας een show-tragedie Aristoph. Ran. 913. motief:; ἵνα... μετὰ προσχήματος ἀξίου τῆς πόλεως ταῦτα πράξωμεν opdat we dat doen met een motief dat de stad waardig is Dem. 18.178; met inf.. πρόσχημα ποιούμενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾷκης μὴ προδώσειν met als motivering dat zij hun mensen in Thracië niet in de steek konden laten Thuc. 5.30.2. voorwendsel, dekmantel:; πατήρ... σοὶ πρόσχημ ’ ἀεί jouw vader is voor jou altijd je excuus Soph. El. 525; τοῦτο πρόσχημα ποιούμενος dit als voorwendsel gebruikend Lys. 6.37; τῷ τῆς τέχνης προσχήματι τυγχάνοντ ’ ἀδείας die onder de dekmantel van zijn beroep straffeloosheid kreeg Dem. 5.6; adv. acc.. χρημάτων χρηίζοντες πρόσχημα ἡμέας ἐξαιτέονται terwijl ze (in werkelijkheid) geld nodig hebben, vragen ze als voorwendsel om onze uitlevering Hdt. 9.87.2. voorwoord:. πρόσχημα... τοῦ λόγου voorwoord van de redevoering Plat. HpMa 286a.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[πρόσχημα]], ατος, τό, [[προέχω]]<br />that [[which]] is held [[before]]: [[hence]],<br /><b class="num">I.</b> a [[screen]], [[cloak]], Thuc.: a [[plea]], [[pretence]], [[pretext]], [[ostensible]] [[cause]], Soph.; so, πρ. τοῦ λόγου Hdt.; πρ. ποιεῖσθαι ὡς ἐπ' Ἀθήνας ἐλαύνει to make a [[pretence]] or [[show]] of marching [[against]] [[Athens]], Hdt.; c. inf., πρ. ποιούμενοι μὴ προδώσειν to [[pretend]] that they [[will]] not [[betray]], Thuc.; also, πρ. ποιεῖσθαί τι to put [[forward]] as a [[screen]] or [[disguise]], Plat.:— [[πρόσχημα]], acc. absol., by way of [[pretext]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> [[outward]] [[show]], [[ornament]], as [[Miletus]] is called πρ. τῆς Ἰωνίης, [[Ionia]]'s [[chief]] [[ornament]], Hdt.; and the Pythian games τὸ κλεινὸν Ἑλλάδος πρ. ἀγῶνος, Soph.; πρ. τῆς τραγῳδίας the [[outward]] [[show]] of [[tragedy]], Ar.
}}