View source for ἐπιστατέω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐπιστᾰτέω
|Medium diacritics=ἐπιστατέω
|Low diacritics=επιστατέω
|Capitals=ΕΠΙΣΤΑΤΕΩ
|Transliteration A=epistatéō
|Transliteration B=epistateō
|Transliteration C=epistateo
|Beta Code=e)pistate/w
|Definition=pf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἐπεστάτηκα <span class="title">Michel</span>164.10 (Delos):—to [[be an]] <b class="b3">ἐπιστάτης</b>, [[to be set over]], ποιμνίοις <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1028</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>188.4</span>; <b class="b3">ἡ ψυχὴ ἐ. τῷ</b> σώματι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>465d</span>; ἐπιστήμη ἐ. τῇ πράξει <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>443e</span>; <b class="b3">τῷ τοῦ νομοθέτου</b> ἔργῳ <span class="bibl">Id.<span class="title">Cra.</span>390c</span>, cf. <span class="bibl">405d</span> (but <b class="b3">τέχνῃ</b> according to art, <span class="bibl">Id.<span class="title">Plt.</span> 293b</span>): abs., Durrbach <b class="b2">Choix d'inscrr. de Délos</b><span class="bibl">159</span>, <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>34.7</span>; εἰ μὴ ἐπιστατοῖ τὸ τάττον <span class="bibl">Plot.4.4.16</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span>. c. gen., [[to be in charge of]], [[have the care of]], τοῦ ἔργου <span class="bibl">Hdt.7.22</span>; ἔργων <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.8.3</span>; ζῴων <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>1.1.2</span>; <b class="b3">τοῦ εἶναι οἵους δεῖ</b> ib.<span class="bibl">8.1.16</span>; τῆς παιδείας <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>600d</span>; <b class="b3">οὐκ</b> ὀρθῶς ἂν ἔχοι τὸν χείρω τῶν βελτιόνων ἐπιστατεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span>338b</span>; <b class="b3">ὅλων</b> τῶν πραγμάτων <span class="bibl">Isoc.4.104</span>; <b class="b3">τῶν λαῶν σκληρῶς ἐ</b>. <span class="bibl">Mnaseas 32</span>; <b class="b3">ἐ</b>. νοσεόντων <span class="bibl">Hp.<span class="title">Praec.</span>6</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span>. [[stand by]], [[aid]], <b class="b3">οὐ ψεῦδις μάρτυς ἕργμασιν</b> <b class="b3">ἐ</b>. <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.49</span>; Παιὼν τῷδ' ἐπεστάτει λόγῳ <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1248</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span>. rarely c. acc., [[attend]], [[follow]], <b class="b3">τίς γάρ με μόχθος οὐκ ἐπεστάτει</b>; <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>150</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span>. [[stand in the rear rank]], Ascl.<span class="title">Tact.</span>10.15. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span>. [[notice]], [[observe]], Sch.<span class="bibl">Pi. <span class="title">O.</span>3.81</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span>. at Athens and elsewhere, [[to be]] <b class="b3">ἐπιστάτης</b> or [[president]] (in the <b class="b3">βουλή</b> and <b class="b3">ἐκκλησία</b>), freq. at the head of decrees, <b class="b3">ἔδοξεν τῷ</b> δήμῳ· . . Νικιάδης ἐπεστάτει <span class="bibl">Th.4.118</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>374</span>, Lexap.<span class="bibl">And.1.96</span>, <span class="title">IG</span>12.10, al., <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ath.</span>44.3</span>; in other cities, <span class="title">SIG</span>279.1 (Zelea, iv B.C.), <span class="title">OGI</span>219.1 (Ilium, iii B.C.), etc.; προέδρων <span class="title">Inscr.Magn.</span>2, al.: generally, [[preside over]], δικαστηρίων <span class="title">OGI</span>556.13 (Tlos). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span>. [[exercise]] [[the office of]] ἐπιστάτης 111.2, <b class="b3">τοῦ Καίσαρος ναοῦ</b> ib.555.2 (Oenoanda): abs., <span class="title">SIG</span>707.21 (Olbia, ii B.C.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0983.png Seite 983]] ein [[ἐπιστάτης]] sein, die Aufsicht worüber haben, vorstehen, besorgen, beaufsichtigen, οὐ [[ψεῦδις]] ὁ [[μάρτυς]] ἕργμασιν ἐπιστατεῖ Pind. N. 7, 49; Παιὼν τῷδ' ἐπιστατεῖ λόγῳ Aesch. Ag. 1221; ποιμνίοις ἐπεστάτουν Soph. O. R. 1028. τοῦ ἔργου Her. 7, 22, v. l. ἐπέστασαν, sonst nicht bei Her.; gew. in Prosa c. dat., ἐπιστατεῖ ὁ θεὸς τῇ ἁρμονίᾳ Plat. Crat. 405 d; ἡ ψυχὴ τῷ σώματι Gorg. 465 c; τὸν ταῖς ἀγέλαις ἐπιστατήσοντα Polit. 294 e; τὴν ἐπιστατοῦσαν [[ταύτῃ]] τῇ πράξει ἐπιστήμην Rep. IV, 443 e, τοῖς αὐτοῖς Isocr. 3, 18, πᾶσι τοῖς τεχνίταις Plut. Pericl. 13; – c. gen., ποιμνίων Eur. fr. 25, τὸν χείρω τῶν βελτιόνων ἐπιστατεῖν Plat. Prot. 338 b; Rep. VII, 521 e, τῶν πραγμάτων Isocr. 4, 105; τῶν λαῶν ἐπεστατηκέναι Ath. VIII, 346 d; νοσεόντων, Kranke besorgen, kuriren, Hippocr.; εἶναι, besorgen, daß Etwas geschehe, Xen. Cyr. 8, 1, 16. – Bes. in Athen. [[ἐπιστάτης]] sein, Th. 4, 118; vgl. Ar. Th. 373, ähnl. ἐπιστατοῦντος τοῦτο Περικλέους Plut. Pericl. 13; Inscr. – Herantreten, herannahen. [[τίς]] γάρ με μόγθος οὐκ ἐπεστάτει, traf mich nicht. Soph. frg. 163.
}}
{{ls
|lstext='''ἐπιστᾰτέω''': εἶμαι [[ἐπιστάτης]], [[ἐπόπτης]], ποιμνίοις Σοφ. Ο. Τ. 1028, πρβλ. Εὐρ. Ἀποσπ. 188· ἡ ψυχὴ ἐπ. τῷ σώματι Πλάτ. Γοργ. 465C, 465C, πρβλ. Πολ. 443Ε· τῷ τοῦ νομοθέτου ἔργῳ ὁ αὐτ. ἐν Κρατ. 390C, πρβλ. 405D. 2) [[μετὰ]] γεν., ἔχω τὴν ἐποπτείαν τινός, τὴν φροντίδα, τοῦ ἔργου Ἡρόδ. 7. 22· ἔργων Ξεν. Ἀπομν. 2. 8, 3· ζῴων ὁ αὐτ. Κύρ. 1. 1, 2· τοῦ οἵους δεῖ [[εἶναι]] [[αὐτόθι]] 8. 1, 16· τῆς παιδείας Πλάτ. Πολ. 600D· οὐκ ἂν ὀρθῶς ἔχοι τὸν χείρω τῶν βελτιόνων ἐπιστατεῖν ὁ αὐτ. ἐν Πρωτ. 338, πρβλ. Ἰσοκρ. 62C· ἐπ. τῶν νοσεόντων Ἱππ. 27. 7· καὶ ἀπολ., Πλάτ. Πολιτ. 293Β. 3) ἵσταμαι πλησίον, παρίσταμαι, [[ὑποστηρίζω]], βοηθῶ, οὐ [[ψευδὴς]] [[μάρτυς]] ἔργμασιν ἐπ. Πινδ. Ν. 7. 71· Παιὼν τῷδ’ ἐπεστάτει λόγῳ Αἰσχύλ. Ἀγ. 1248. 4) σπανίως μετ’ αἰτ., ἀκολουθῶ, τίς γάρ με [[μόχθος]] οὐκ ἐπεστάτει; Σοφ. Ἀποσπ. 163. ΙΙ. ἐν Ἀθήναις, εἶμαι Ἐπιστάτης, [[ἤτοι]] [[πρόεδρος]] (ἐν τῇ βουλῇ καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ), [[συχν]]. ἀπαντᾷ ἐπὶ κεφαλῆς ψηφισμάτων, ἔδοξε τῷ δήμῳ.. Νικιάδης ἐπεστάτει Θουκ. 4. 118, πρβλ. Ἀριστοφ. Θεσμ. 373, Ἀνδοκ. 13. 3, Συλλ. Ἐπιγρ. 73b. 1 (Προσθῆκ.), 74. 8., 76. 2, κτλ., καὶ ἴδε [[ἐπιστάτης]], [[πρύτανις]] ΙΙ. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 28, [[ἔνθα]] καὶ παθ. ἐπιστατοῦμαι ὑπό τινος· ἴδε καὶ Παρατηρ. τοῦ [[αὐτοῦ]] ἐν Ἀθηνᾶς τ. Γ΄, σ. 363 κἑξ.
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>impf. ion.</i> ἐπεστάτεον;<br /><b>I.</b> se tenir au-dessus de, <i>d’où</i><br /><b>1</b> être épistate ([[ἐπιστάτης]]);<br /><b>2</b> être préposé à, présider à ; avoir la surveillance, la direction, le soin : τινι, τινος de qqn <i>ou</i> de qch;<br /><b>II.</b> se tenir auprès de ; assister, seconder, τινι.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπιστάτης]].
}}
{{Slater
|sltr=<b>ἐπιστᾰτέω</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[preside]] [[over]] c. dat. οὐ [[ψεῦδις]] ὁ [[μάρτυς]] ἔργμασιν ἐπιστατεῖ, [[Αἴγινα]], τεῶν [[Διός]] τ' ἐκγόνων ([[post]] ἐκγόνων distinxit Hermann: [[post]] ἐπιστατεῖ codd.) (N. 7.49)
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐπιστᾰτέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i> ([[ἐπιστάτης]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> είμαι [[επιστάτης]], [[επόπτης]], με δοτ., σε Σοφ., Πλάτ.· επίσης, [[παραμένω]] στο [[πλευρό]], [[παίρνω]] το [[μέρος]] κάποιου, [[συμπαραστέκομαι]], [[στηρίζω]], [[βοηθώ]], [[υποβοηθώ]], [[υποστηρίζω]], [[ενισχύω]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., έχω την [[εποπτεία]], έχω την [[φροντίδα]], σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> στην Αθήνα, είμαι <i>Ἐπιστάτης</i> ή [[πρόεδρος]] της [[βουλῆς]] και της <i>ἐκκλησίας</i>, σε Θουκ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐπιστᾰτέω:'''<br /><b class="num">1)</b> быть начальником, управлять, руководить, иметь попечение (τῷ σώματι Plat.; τῶν κοινῶν Arst.): οὐκ [[ὀρθῶς]] ἂν ἔχοι τὸν χείρω τῶν βελτιόνων ἐ. Plat. не годится, чтобы худший управлял лучшими;<br /><b class="num">2)</b> смотреть (за чем-л.), присматривать, охранять (ποιμνίοις Soph.): ἐ. τοῦ εἶναι οἵους [[δεῖ]] τοὺς κοινῶνας Xen. заботиться о том, чтобы сотоварищи были такими, какими должны быть;<br /><b class="num">3)</b> быть в помощь, помогать (ἕργμασιν Pind., λόγῳ Aesch.);<br /><b class="num">4)</b> преследовать: τίς γάρ με [[μόχθος]] οὐκ ἐπεστάτει! Soph. какое только горе не постигало меня!;<br /><b class="num">5)</b> быть эпистатом Thuc. (см. [[ἐπιστάτης]] 7).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. ήσω [[ἐπιστάτης]]<br /><b class="num">I.</b> to be set [[over]], c. dat., Soph., Plat.: also to [[stand]] by, to [[support]], [[second]], Aesch.<br /><b class="num">2.</b> c. gen. to be in [[charge]] of, [[have]] the [[care]] of, Hdt., Xen.<br /><b class="num">II.</b> at [[Athens]], to be Ἐπιστάτης or President of the [[βουλή]] and [[ἐκκλησία]], Thuc., etc.
}}