View source for προσηνής

{{LSJ1
|Full diacritics=προσηνής
|Medium diacritics=προσηνής
|Low diacritics=προσηνής
|Capitals=ΠΡΟΣΗΝΗΣ
|Transliteration A=prosēnḗs
|Transliteration B=prosēnēs
|Transliteration C=prosinis
|Beta Code=proshnh/s
|Definition=Dor. προσᾱνής ές, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[soft]], [[gentle]], <span class="bibl">Emp.130</span>, etc.; ξενία <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>10.64</span>; γλίσχρασμα λεῖον . . καὶ π. <span class="bibl">Hp.<span class="title">Acut.</span>10</span>; <b class="b3">προσανέα πίνειν</b> drink [[soothing]] draughts, <span class="bibl">Pi. <span class="title">P.</span>3.52</span>, cf. <span class="bibl">Hp.<span class="title">Acut.</span>21</span>; αἱ κατὰ σάρκα . . -εῖς κινήσεις <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Fr.</span> 411</span>; τὰ -έστατα βρωτὰ καὶ ποτά <span class="bibl">D.S.17.28</span>; <b class="b3">τόπος ἐνδιατρῖψαι . . -έστατος</b> [[most pleasant]], <span class="bibl">Id.3.69</span>; τὰ ἀπήνεμα καὶ π. <span class="bibl">D.Chr.6.33</span>; π. ὁμιλίαι Plu.2.46e; λεία καὶ π. κίνησις <span class="bibl">Ph.1.322</span>; <b class="b3">π. τι λέγειν</b> speak [[smooth things]], <span class="bibl">Th.6.77</span>; φίλα καὶ π. Plu.2.466d; τὸ μειλιχῶδες καὶ π. <span class="bibl">Cerc. 18 ii 10</span>; τὸ π. τοῦ φθέγματος <span class="bibl">Luc.<span class="title">Rh.Pr.</span>12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. dat., <b class="b3">λύχνῳ π</b>., i.e. [[suitable]], [[fit]] for burning, <span class="bibl">Hdt.2.94</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of persons, [[gentle]], [[kind]], οὐδ' ἀστοῖσι π. <span class="bibl">Anacr.15</span>; π. ἐγένετο τῇ συγκλήτῳ <span class="title">IG</span>5(2).268.29 (Mantinea, i B.C.); τοῖς φίλοις οὐ π. οὐδὲ ἡδύς <span class="bibl">Plu. <span class="title">Nic.</span>5</span>; εὔνους καὶ π. Id.2.708c; -έστερα . . τὰς ψυχὰς τὰ θήλεα τῶν ἀρρένων <span class="bibl">Arist.<span class="title">Phgn.</span>809a31</span>; τῷ ἤθει -έστατος <span class="bibl">Plu.<span class="title">Phoc.</span>5</span>; π. τὸ βλέμμα <span class="bibl">Luc.<span class="title">Pisc.</span>13</span>; also π. ὄψις <span class="bibl">Men.584</span>; <b class="b3">τὸ π. αὐτοῦ</b> [[the enticement]] of it, <span class="bibl">Epict.<span class="title">Ench.</span>34</span>: irreg. Sup. προσηνότατος <span class="title">IPE</span>2.197.8 (ii A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Adv. <b class="b3">-νῶς</b> [[gently]], εἰς ὕπνον κατενεχθείς <span class="bibl">D.S.2.57</span>; <b class="b3">π. λοῦσαι, ἐμβρέξαι</b>, Plu.2.55a,74d; <b class="b3">γῆρας π. φέρειν</b> ib.100d; διάγειν <span class="bibl">D.Chr.32.53</span>, cf. <span class="bibl">Plot.2.1.7</span>: Comp. -εστέρως, ἡ γεῦσις π. ἀποδέχεται τὰ λιτὰ τῶν ἐδεσμάτων <span class="bibl">Plb.38.5.7</span>. (Cf. [[ἀπηνής]].)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0765.png Seite 765]] ές, dor. [[προσανής]], wie [[ἐνηής]], mild, freundlich, wohlwollend, Pind. P. 10, 64; φάρμακα, erquickend, P. 3, 52; von Sachen, brauchbar, tauglich wozu, λύχνῳ προσηνές, gut für die Lampe, d. i. tauglich zum Brennen, Her. 2, 94; προσηνές τι λέγειν, Thuc. 6, 77; Sp., wie Plut. oft; τῷ προσηνεῖ τοῦ φθέγματος, Luc. rhet. praec. 12. – Adv., καὶ λείως, Luc. V. H. 2, 2.
}}
{{ls
|lstext='''προσηνής''': Δωρ. προσᾱνής, καὶ ποτᾱνής, ές, εὔνους, [[πρᾶος]], ὡς τὸ [[ἐνηής]], ἀντίθετον τῷ [[ἀπηνής]], Ἐμπεδ. 433, κτλ.· [[ξενία]] Πινδ. Π. 10. 99· γλίσχραμα λεῖον... καὶ πρ. Ἱππ. 385. 4· προσανέα πίνειν, πίνειν πραϋντικὰ ποτά, Πινδ. Π. 3. 93, πρβλ. Ἱππ. περὶ Διαίτ. Ὀξ. 387· τὰ προσηνέστατα βρωτὰ καὶ ποτὰ Διόδ. 17. 28· [[τόπος]] ἐνδιατρῖψαι... προσηνέστατος, [[σφόδρα]] [[εὐάρεστος]], ὁ αὐτ. 3. 69· πρ. ὁμιλίαι Πλούτ. 3. 46Ε· [[λεία]] καὶ πρ. [[κίνησις]] [[αὐτόθι]] 673Β, πρβλ. 1122· πρ. τι λέγειν, [[μετὰ]] προσηνείας, πραότητος, Θουκ. 6. 77· φίλα καὶ πρ. Πλούτ. 2. 466D· τὸ πρ. τοῦ φθέγματος Λουκ. Ρητόρ. Διδάσκ. 12. 2) [[μετὰ]] δοτ., λύχνῳ προσηνές, δηλ. προσῆκον, κατάλληλον πρὸς καῦσιν, Ἡρόδ. 2. 94. 3) ἐπὶ προσώπων, [[πρᾶος]], [[ἤπιος]], [[ἀγαθόφρων]], οὐδ’ ἀστοῖσι πρ. Ἀνακρ. 14· τοῖς φίλοις οὐ πρ. οὐδὲ ἡδὺς Πλουτ. Νικ. 5· εὔνους καὶ πρ. ὁ αὐτ. 2. 708C· προσηνέστερα... τὰς ψυχὰς τὰ [[θήλεα]] τῶν ἀρρένων Ἀριστ. Φυσιογν. 5. 2· τῷ ἤθει προσηνέστατος Πλουτ. Φωκ. 5· πρ. τὸ [[βλέμμα]] Λουκ. Ἁλ. 13· οὕτω καί, προσηνὴς [[ὄψις]] Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 58· τὸ προσηνὲς αὑτοῦ, τὸ ἑλκυστικόν, Ἐπικτ. Ἐγχειρ. 34. ΙΙ. Ἐπίρρ. -νῶς, Θεοφρ. Χαρ. 17, Διοδ. 2. 57, Πλούτ.· συγκρ. -εστέρως, Πολυβ. Ἐκλογ. Βατ. σ. 456. ― Ἀνώμαλόν τι ὑπερθ. προσηνότατος ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. (Προσθῆκ.) 2113c. ― (Περὶ τῆς ἐτυμολογίας ἴδε ἐν λ. [[ἀπηνής]]).
}}
{{bailly
|btext=ής, ές :<br />qui incline vers ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> doux, favorable <i>en parl. de choses</i>;<br /><b>2</b> propre à, qui convient à, τινι;<br /><i>Cp.</i> προσηνέστερος, <i>Sp.</i> προσηνέστατος.<br />'''Étymologie:''' cf. [[ἀπηνής]].
}}
{{grml
|mltxt=-ές, ΝΜΑ, και δωρ. τ. [[προσανής]] και [[ποτανής]] Α<br />(<b>για πρόσ.</b>) [[πράος]], [[ευγενικός]], [[καταδεκτικός]], με πολιτισμένη, ευγενική [[συμπεριφορά]] και φιλική [[διάθεση]] (α. «εὔνους καὶ [[προσηνής]]», <b>Πλούτ.</b><br />β. «τὴν προσηνῆ τὸ [[βλέμμα]]», Μέν.)<br /><b>μσν.</b><br />(για τα ευχαριστιακά δώρα) [[ευάρεστος]], [[ευπρόσδεκτος]] στον Θεό<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[γλυκός]], [[ευχάριστος]] (α. «ξενίᾳ προσανέϊ», <b>Πίνδ.</b><br />β «ἑκάστοις τι προσηνὲς λέγοντες», <b>Θουκ.</b>) |[<b>αρχ.</b> [[χρήσιμος]], [[κατάλληλος]] για [[κάτι]] («λύχνῳ προσηνές», <b>Ηρόδ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>προσηνῶς</i> ΜΑ<br />με [[προσήνεια]], με [[ευγένεια]] και [[φιλοφροσύνη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>προσ</i>- / <i>ποτ</i>- (<b>βλ. λ.</b> [[ποτί]]) <span style="color: red;">+</span> -<i>ηνής</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>ἆνος</i> «όψη, [[πρόσωπο]]»), <b>πρβλ.</b> <i>απ</i>-<i>ηνής</i> με [[έκταση]] λόγω συνθέσεως (<b>βλ.</b> και [[πρηνής]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''προσηνής:''' Δωρ. προσ-ᾱνής και ποτ-ᾱνής, <i>-ές</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[μαλακός]], [[πράος]], [[ήρεμος]], σε Πίνδ.· <i>προσηνές τι λέγειν</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., <i>λύχνῳ προσηνές</i>, δηλ. [[κατάλληλος]] για [[καύση]], σε Ηρόδ. (σχετικά με [[προέλευση]] βλ. [[ἀπηνής]]).<br /><b class="num">II.</b> επίρρ. <i>-νῶς</i>, σε Θεόφρ.
}}
{{elru
|elrutext='''προσηνής:''' дор. [[προσανής|προσᾱνής]] и [[ποτανής|ποτᾱνής]]<br /><b class="num">1)</b> приветливый, радушный ([[ξενία]] Pind.; [[εὔνους]] καὶ π. Plut.);<br /><b class="num">2)</b> приятный, нежный, милый (βρωτὰ καὶ [[ποτά]] Diod.);<br /><b class="num">3)</b> освежающий, благотворный ([[φάρμακον]] Pind.);<br /><b class="num">4)</b> удобный, пригодный: λύχνῳ π. Her. пригодный для освещения.
}}
{{elnl
|elnltext=προσηνής -ές, Dor. προσᾱνής [~ πρηνής] van zaken zacht, aangenaam:; τι προσηνὲς λέγοντες naar de mond pratend Thuc. 6.77.2; πέλαγος προσηνές een kalme zee Luc. 14.44; subst..; τῷ προσηνεῖ τοῦ φθέγματος met de verleidelijkheid van zijn stem Luc. 41.12; geschikt (voor), met dat.: τῷ λύχνῳ προσηνές geschikt als lampenolie Hdt. 2.94.2. van pers. zachtaardig:; τῷ δ ’ ἤθει προσηνέστατος zeer zachtaardig van karakter Plut. Phoc. 5.1; subst..; τὴν προσηνῆ τὸ βλέμμα de vrouw met de vriendelijke blik Luc. 28.13; adv. προσηνῶς op aangename wijze. Luc. 14.2.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[favorable]], [[gentile]], [[sweet]] (Emp., Anacr.)<br />Dialectal forms: Dor. [[προσανής]]<br />Derivatives: [[προσήνεια]] (Hp.), [[προσηνεύομαι]] = [[σαίνω]] ([[Η]].)<br />Origin: IE [Indo-European] [47] <b class="b2">*h₂enos</b> [[face]]<br />Etymology: As [[ἀπηνής]] and [[πρηνής]] from a word for [[face]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=προσ-ηνής, δοριξ προσ-ᾱνής, and ποτ-ᾱνής, ές<br /><b class="num">I.</b> [[soft]], [[gentle]], [[kindly]], Pind.; προσηνές τι λέγειν Thuc.<br /><b class="num">2.</b> c. dat., λύχνῳ προσηνές, i. e. [[suitable]] for [[burning]], Hdt. (For deriv., v. ἀπηνήσ).<br /><b class="num">II.</b> adv. -νῶς, Theophr.
}}