View source for ὑποτέμνω

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑποτέμνω
|Medium diacritics=ὑποτέμνω
|Low diacritics=υποτέμνω
|Capitals=ΥΠΟΤΕΜΝΩ
|Transliteration A=hypotémnō
|Transliteration B=hypotemnō
|Transliteration C=ypotemno
|Beta Code=u(pote/mnw
|Definition=Ion. ὑπο-τάμνω <span class="bibl">Aret. <span class="title">CA</span>1.8</span>: fut. <b class="b3">-τεμῶ</b> <span class="title">IG</span> (v. infr. b):—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[cut away under]] or [[underneath]], ὑπὸ γλῶσσαν τάμε χαλκός <span class="bibl">Il.5.74</span>; ταμὼν ὕπο πυθμέν' ἐλαίης <span class="bibl">Od.23.204</span>; ὑ. τὰς ἀγκύρας <span class="bibl">Plu.<span class="title">Ant.</span>32</span>:—Pass., <b class="b3">ὑποτέτμηται τὰ νεῦρα τῶν πραγμάτων</b> D.ap.Aeschin.<span class="bibl">3.166</span>; <b class="b3">τὰς ῥίζας ὑποτετμημένος</b> [[having]] them [[cut away below]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">Tim.</span>8</span>; <b class="b3">ὑποτμηθεὶς τὴν ἰγνύαν</b> hamstrung, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tox.</span>60</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> [[trim]] the surtaces of blocks of stone, <span class="title">IG</span>7.3073.110 (Lebad., ii B. C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[cut underhand]], i.e. [[in a cheating way]], of a roguish leather-seller, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>316</span> (troch.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> [[cut off]], [[intercept]], ὑ. πηγάς <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>844a</span>; ὑ. τὴν ἐλπίδα <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.3.34</span>; [τὰς ῥίζας] <span class="bibl">Diog.Oen.29</span>:—more freq. in Med., <b class="b3">ὑποταμέσθαι τὸ ἀπὸ τῶν νεῶν</b> (sc. [[αὐτοῖς]]) <span class="bibl">Hdt.5.86</span>; <b class="b3">ὑποτεμοῦμαι τὰς ὁδούς σου</b> [[I will cut off]] your way, [[stop]] you [[short]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>291</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>356a27</span>; ὑ. τὸν πλοῦν <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.6.15</span>; <b class="b3">ὑποτέμνεσθαί τινας</b> [[intercept]] them, <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>1.4.19</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">HG</span>7.1.29</span>; τοὺς χρόνους ὑμῶν ὑ. <span class="bibl">Aeschin.3.67</span>; <b class="b3">τὰς ὁρμάς, τὴν ἐπίνοιαν</b>, <span class="bibl">Plb.18.38.1</span>, <span class="bibl">36.3.1</span>, etc.; [[forestall]], τὴν ἀκόντισιν αὐτῶν . . δρόμῳ . . προσπεσόντες ὑπετέμοντο <span class="bibl">D.C.38.49</span>; [[prevent]], [[guard against]], <b class="b3">ὑποτέμνεσθαι τὸν φόβον</b> (the risk of gangrene, by excision) <span class="bibl">Paul.Aeg. 6.107</span>; ὑ. τὴν διάγνωσιν [[prevents]], <span class="bibl">Id.3.78</span>; in pf. Med., ὑποτετμημένος πάσας αὐτῶν τὰς ὠφελείας <span class="bibl">Plb.5.107.6</span>.</span>
}}
{{ls
|lstext='''ὑποτέμνω''': Ἰων. -[[τάμνω]] Ἡρόδ.· μέλλ. -τεμῶ καὶ -τεμοῦμαι. Τέμνω [[κάτωθεν]], ὑπὸ γλῶσσαν [[τάμε]] χαλκὸς Ἰλ. Ε. 74· ταμὼν ὕπο πυθμέν’ ἐλαίης Ὀδ. Ψ. 204· ὑπ. τὰς ἀγκύρας Πλουτ. Ἀντών. 32. - Παθ., ὑποτέτμηται τὰ [[νεῦρα]] τῶν πραγμάτων Αἰσχίν. 77. 26· τὰς ῥίζας ὑποτετμημένος, ἔχων τὰς ῥίζας τετμημένας [[κάτωθεν]], Λουκ. Τίμ. 8· ὑποτμηθεὶς τὴν ἰγνύην ὁ αὐτ. ἐν Τοξάρ. 60. 2) [[τέμνω]] κρυφίως δηλ. ἀπατηλῶς, ἐπὶ ἀπατεῶνος πωλητοῦ δερμάτων, Ἀριστοφ. Ἱππ. 316. ΙΙ. [[ἀποκόπτω]], [[διακόπτω]], διαφρασάω, [[διακωλύω]], Λατιν. intercipere, intercludere, ὁ βουληθεὶς ἐπὶ τὸν αὑτοῦ τόπον ἄγειν [[ὕδωρ]] ἀγέτω μὲν ἀρχόμενος ἐκ τῶν κοινῶν ναμάτων, μὴ ὑποτέμνων πηγὰς φανερὰς ἰδιώτου μηδενὸς Πλάτ. Νομ. 844Α· ὑπ. τὴν ἐλπίδα Ξεν. Ἑλλ. 2. 3, 34., 7. 1, 29· - ἀλλὰ συνηθέστερον ἐν τῷ μέσ., ὑποταμνομένους τὰ ἀπὸ τῶν νεῶν (ἐξυπακ. αὐτοῖς) Ἡρόδ. 5. 86· ὑποτεμοῦμαι τὰς ὁδούς σου, θὰ σὲ [[ἐμποδίζω]] εἰς τὸν δρόμον, θά σοι [[παρέχω]] κωλύματα, Ἀριστοφ. Ἱππ. 291, πρβλ. Ἀριστ. Μετεωρολ. 2. 2, 25· ὑπ. τὸν πλοῦν Ξεν. Ἑλλ. 1. 6, 15· [[ὡσαύτως]], ὑποτεμοῦνται ἡμᾶς, θὰ μᾶς ἐμποδίσωσι κόπτοντες τὸν δρόμον μας, ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. Παιδ. 1. 4, 19· ὑπ. τοὺς χρόνους τινὸς Αἰσχίν. 63. 17· τὰς ὁρμάς, τὴν ἐπίνοιαν Πολύβ. 18. 21, 1., 36. 1, 1, κλπ.· [[οὕτως]] ἐν τῷ παθ. πρκμ., ὑποτετμημένος πάσας αὐτῶν τὰς ὠφελείας ὁ αὐτ. 5. 107, 6.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ὑποτεμῶ, <i>ao.2</i> ὑπέτεμον, <i>etc.</i><br />couper en dessous, à la base, à la racine ; <i>p. ext.</i> intercepter : ὑποτάμνεσθαι <i>(ion.)</i> τὸ ἀπὸ [[τῶν]] [[νεῶν]] HDT avoir la retraite coupée du côté de la flotte;<br /><i><b>Moy.</b></i> ὑποτέμνομαι intercepter : ταῖς ὁδοῖς τινα ÉL, <i>ou simpl.</i> τινα XÉN couper les routes, les passages devant qqn ; τὸν [[ἐς]] Σάμον πλοῦν XÉN intercepter la navigation vers Samos ; <i>fig.</i> τοὺς χρόνους τινός ESCHN enlever à qqn les occasions d’agir ; devancer vivement, prévenir soudainement, acc..<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[τέμνω]].
}}
{{grml
|mltxt=και ιων. τ. [[ὑποτάμνω]] Α [[τέμνω]]<br /><b>1.</b> [[κόβω]] [[αποκάτω]] («ὑπὸ γλῶσσαν [[τάμε]] [[χαλκός]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κόβω]] [[κρυφά]], δόλια («ὑποτέμνων ἐπώλεις [[δέρμα]] μοχθηροῡ βοός», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αποκόπτω]], [[παρεμποδίζω]] με [[δολιότητα]] (α. «ὑποτεμόμενοι τὰς εἰς τὴν πόλιν φερούσας ὁδούς», Διον. Αλ.<br />β. «μὴ ὑποτέμνων πηγὰς φανερὰς ἰδιώτου μηδενός», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> [[κόβω]], [[ματαιώνω]], [[καταστέλλω]] (α. «ὑποτέμοι ἂν τὰς ἐλπίδας», <b>Ξεν.</b><br />β. «ὑπετέμετο τὰς πάντων ὁρμάς», <b>Πολ.</b>).
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑποτέμνω:''' Ιων. -[[τάμνω]], μέλ. <i>-τεμῶ</i> και <i>τεμοῦμαι</i>, αόρ. βʹ <i>ὑπ-έτᾰμον</i>, Επικ. απαρ. -[[ταμέειν]], παρακ. -[[τέτμηκα]] — Παθ., αόρ. αʹ <i>-ετμήθην</i>, παρακ. -[[τέτμημαι]]·<br /><b class="num">1.</b> [[αποκόπτω]], [[αφαιρώ]] από [[κάτω]], [[αφαιρώ]] κόβοντας, σε Όμηρ. — Παθ., σε Αισχίν.<br /><b class="num">2.</b> [[κόβω]] [[κρυφά]] ή [[παράνομα]], λέγεται για πωλητή δερμάτων, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[αποσπώ]], [[διακόπτω]], [[σταματώ]], σε Ξεν.· ομοίως σε Ηρόδ.· ὑποτέμνεσθαι [[τὰς]] ὁδούς, [[εμποδίζω]], [[φράζω]], [[κλείνω]], [[παρακωλύω]] τον δρόμο κάποιου, [[σταματώ]] κάποιον απότομα, σε Αριστοφ.· <i>ὑποτέμνεσθαί τινα</i>, τον [[εμποδίζω]], σε Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''ὑποτέμνω:''' ион. [[ὑποτάμνω]]<br /><b class="num">1)</b> тж. med. подрезывать, перерезывать, подрубать (γλῶσσαν, πυθμέν᾽ ἐλαίης Hom. - in tmesi; ὑ. τὰς ἀγκύρας τῆς [[νεώς]] Plut.): ὑποτεμεῖν τῶν πυλῶν τοὺς στρόφιγγας Plut. взломать крюки (городских) ворот; ὑποτμηθεὶς τὴν ἰγνύην Luc. с перерезанными поджилками; τὰς ῥίζας ὑποτετμημένος Luc. с подрубленными корнями; ὑποτέμνεσθαι τὸν εἰς Σάμον πλοῦν Xen. перерезать морской путь на Самос; ὑποταμέσθαι τινὶ τὸ ἀπὸ τῶν [[νεῶν]] Her. отрезать кому-л. путь к кораблям;<br /><b class="num">2)</b> перехватывать, отводить к себе ([[πηγάς]] τινος Plat.);<br /><b class="num">3)</b> преимущ. med. пресекать, прекращать, подавлять (τὰς πάντων ὁρμάς Polyb.; τὴν εὐφροσύνην Luc.; τὰς ἐλπίδας τινός Xen.): ὑποτέμνεσθαι τὰς ὁδούς τινος Arph. пресекать чьи-л. поползновения;<br /><b class="num">4)</b> (о кожевнике) мошеннически срезать ([[δέρμα]] [[βοός]] Arph.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ionic -[[τάμνω]] fut. -τεμῶ fut. -τεμοῦμαι aor2 ὑπ-έτᾰμον epic inf. -[[ταμέειν]] perf. -[[τέτμηκα]] Pass., aor1 -ετμήθην perf. -[[τέτμημαι]]<br /><b class="num">I.</b> to cut [[away]] under, cut [[away]], Hom.: Pass., Aeschin.<br /><b class="num">2.</b> to cut [[underhand]] or [[unfairly]], of a [[leather]]-[[seller]], Ar.<br /><b class="num">II.</b> to cut off, [[intercept]], Xen.: so in Hdt.; ὑποτέμνεσθαι τὰς ὁδούς to cut off one's way, [[stop]] one [[short]], Ar.; ὑποτέμνεσθαί τινα to [[intercept]] him, Xen.
}}