View source for διαψεύδω

{{LSJ1
|Full diacritics=διαψεύδω
|Medium diacritics=διαψεύδω
|Low diacritics=διαψεύδω
|Capitals=ΔΙΑΨΕΥΔΩ
|Transliteration A=diapseúdō
|Transliteration B=diapseudō
|Transliteration C=diapseydo
|Beta Code=diayeu/dw
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[deceive]], <span class="bibl">D.<span class="title">Ep.</span>3.34</span>:—Med., abs., <span class="bibl">And.1.42</span>: c. acc., <span class="bibl">Plu.<span class="title">Fab.</span>7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> Med., [[deny]], [[disclaim]], <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>115.24</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pron.</span>81.17</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[cheat]], [<b class="b3">πατρίδα ἐλπίδων</b>] <span class="bibl">Plb.3.109.12</span>:—usu. Pass.: pf. [[διέψευσμαι]]: aor. [[διεψεύσθην]]:—to [[be deceived]], [[mistaken]], <span class="bibl">Isoc.5.1</span>, <span class="bibl">D.1.22</span>; [[τινός]] [[to be cheated of]], [[deceived in]] a person or thing, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.2.27</span>, <span class="bibl">D.23.19</span>; τῆς ψυχῆς τινῶν πέρι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>351d</span>; περί τι <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span> 1144a35</span>; τι [[in]] a thing, <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1323a33</span>; ὑπολήψει καὶ δόξῃ <span class="bibl">Id.<span class="title">EN</span> 1139b17</span>; λογισμοῖς <span class="bibl">Plb.3.16.5</span>: abs., μηδὲν διεψεῦσθαι <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>21i13</span> (iv A. D.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0614.png Seite 614]] verstärktes simpl.; Dem. ep. 3; gew. pass., getäuscht werden, sich irren; Plat. Ep. VII, 351 d; Dem. 1, 21; Arist. Eth. 6, 6 u. sonst; λογισμοῖς Pol. 3, 16, 5; τινός, z. B. τῆς τῶν λόγων δυνάμεως, in Ansehung der Wirkung der Rede, Isocr. 5, 21. 1; vgl. Xen. Mem. 4, 2, 27; Dem. 23, 19; τῆς ἀληθείας Pol. 3, 21, 5; τῶν ἐλπίδων 20, 12, u. öfter; τῶν λογισμῶν, in seiner Berechnung, Plut. Lyc. 29. – Bei Pol. 3, 109, 12 ὧν (ἐλπίδων) τὴν πατρίδα μὴ διαψευσθῆτε, mit akt. Bdtg; das pr. med. = lügen, Andoc. 1, 42.
}}
{{ls
|lstext='''διαψεύδω''': ὁλοσχερῶς ἀπατῶ, Δημ. 1482. 26· [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, Ἀνδοκ. 6. 38· καὶ ἐν τῷ παθ. ἀορ., Πολύβ. 3. 109, 12· [[ἀλλά]], ΙΙ. συχνότερον διαψεύδομαι, παθ.· πρκμ. διέψευσμαι· ἀόρ. διεψεύσθην· -εἶμαι ἠπατημένος, Ἰσοκρ. 82A, Δημ. 15. 13· τινος, ἀπατῶμαι ὡς [[πρός]] τι [[πρόσωπον]] ἢ [[πρᾶγμα]], Ξεν. Ἀπομν. 4. 2, 27, Δημ. 626. 24· [[περί]] τινος Ἐπ. Πλάτ. 351D· [[περί]] τι Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 6. 12, 10· τι, εἴς τι, ἔν τινι, ὁ αὐτ. Πολ. 7. 1, 4· τινι ὁ αὐτ. Ἠθ. Ν. 6. 3, 1.
}}
{{bailly
|btext=tromper ; <i>Pass.</i> se tromper : τινος s’abuser sur qch ; δ. [[περί]] τινος se tromper en qch ; [[τῶν]] λογισμῶν PLUT se tromper dans ses calculs;<br /><i><b>Moy.</b> (ao. Pass.</i> διεψεύσθην, <i>au sens Moy.</i>) tromper par un mensonge : τινα qqn ; <i>abs.</i> mentir.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[ψεύδω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[engañar]] c. ac. de pers. αὐτοὺς ὁ λογισμός D.<i>Ep</i>.3.34<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. διαψεύσασθαι δὲ τὸν Ἀννίβαν ... οὐχ ὑπομένων Plu.<i>Fab</i>.7<br /><b class="num">•</b>de abstr. [[falsificar]], [[falsear]] en v. pas. ἵνα διαψευσθῇ ἡ ἀκριβὴς [[αἴσθησις]] τῆς γεύσεως para que la verdadera sensación del sabor sea falseada</i> ref. un vino malo cuyo sabor se disimula echándole queso <i>Gp</i>.7.7.6.<br /><b class="num">2</b> [[defraudar]], [[decepcionar]] μὴ διαψεύσῃ τὴν δούλην σου LXX 4<i>Re</i>.4.16, en v. pas. οἱ διαψευσθέντες ἐφ' οἷς ἤλπισαν <i>Prou.Bodl</i>.129, παρ' αὐτῶν διαψευσαμένου Hippol.<i>Haer</i>.6.21.3.<br /><b class="num">3</b> [[frustrar]], [[truncar]] c. ac. y gen. (ἐλπίδας) ὧν ὑμεῖς αὐτὴν μὴ διαψεύσητε νῦν (esperanzas) que no le frustréis ahora</i> Plb.3.109.12, en v. pas. διαψεύδεται μὲν αὐτοῖς ἡ ἐλπὶς αὕτη la propia esperanza se les frustra</i> I.<i>AI</i> 9.40, διαψευσθῆναι δὲ τῶν ἐλπίδων Str.2.3.4, cf. Vett.Val.237.26<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. τὴν ἀκολουθίαν διαψεύδονται αἱ ἀντωνυμίαι A.D.<i>Pron</i>.81.17, cf. <i>Synt</i>.115.24.<br /><b class="num">II</b> intr. en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> [[faltar a la palabra]] διαψεύδεσθαι καὶ οὐ διδόναι (τὸ [[ἀργύριον]]) And.<i>Myst</i>.42, c. πρός y ac. συνεχῶς ... πρός με διαψεύδεσθαι Hld.8.7.5, c. ac. de rel., en juramentos μηδὲν διεψεῦσθαι <i>BGU</i> 21.1.13 (IV d.C.), cf. <i>PAmst</i>.28.5 (I a.C.), <i>PFlor</i>.308.11 (III d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[engañarse]], [[equivocarse respecto a]] c. gen. τῆς ἀρρωστίας Isoc.5.1, τοῦ Χαριδήμου D.23.19, τῆς ἑαυτῶν δυνάμεως X.<i>Mem</i>.4.2.27, τῆς συμμαχίας Plb.29.25.7, cf. 11.17.4, τῆς ἀληθείας D.S.12.36, τῶν λογισμῶν Plu.<i>Lyc</i>.29, c. περί y gen. o ac. τῆς ψυχῆς τῶν τοιούτων πέρι Pl.<i>Ep</i>.351d, περὶ τὰ πλησίον ὄντα διαψεύδεσθαι τὴν ὄψιν Arist.<i>Pr</i>.872<sup>a</sup>24, cf. <i>EN</i> 1144<sup>a</sup>35, Them.<i>Or</i>.21.257d, c. dat. ὑπολήψει γὰρ καὶ δόξῃ Arist.<i>EN</i> 1139<sup>b</sup>17, διεψεύσθησαν δὲ τοῖς λογισμοῖς se equivocaron en los cálculos</i> Plb.3.16.5, c. ἐν y dat. διεψεῦσθαι ἐν ἅπασιν οἷς θεωρεῖ Plot.5.5.1, c. part. pred. Ἡρόδοτος διέψευσται γράψας ... Heródoto se ha equivocado al escribir ...</i> Arist.<i>HA</i> 523<sup>a</sup>17, sin rég. οὐχ ... ὁ θεὸς διαψευσθῆναι δύναται Ph.2.125, cf. Phld.<i>Stoic.Hist</i>.38.6, [[ἄλλου]] [[ἄλλως]] διαψευσαμένου Hippol.<i>Haer</i>.4.7.4, cf. D.1.21, Arist.<i>Pol</i>.1323<sup>a</sup>33, Plb.16.20.8, Str.6.2.10, <i>AP</i> 7.114 (D.L.), Plu.2.1056f<br /><b class="num">•</b>[[falsear]] c. gen. τῶν τοῦ κυρίου φωνῶν Clem.Al.<i>Strom</i>.3.4.27<br /><b class="num">•</b>part. subst. τὸ διεψευσμένον la falsedad</i> Epicur.<i>Sent</i>.[5] 24, M.Ant.6.57.<br /><b class="num">3</b> [[frustrarse]], [[truncarse]] la maduración de frutos <i>Gp</i>.1.12.15.
}}
{{grml
|mltxt=(ΑΝ)<br />[[αποδεικνύω]] [[κάτι]] ως ψευδές ή κάποιον ως ψεύτη<br /><b>νεοελλ.</b><br />εκ τών πραγμάτων [[αποδεικνύω]] ως αστήρικτο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[απατώ]], [[γελώ]]<br /><b>2.</b> [[αρνούμαι]]<br /><b>3.</b> (με γεν.) (για πρόσ. και πράγματα) απατώμαι, [[πλανώμαι]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''διαψεύδω:''' μέλ. <i>-ψεύσομαι</i>, [[εξαπατώ]] [[ολότελα]], σε Δημ. — Παθ., <i>διαψεύδομαι</i>, παρακ. <i>-έψευσμαι</i>, αόρ. αʹ <i>-εψεύσθην</i>· είμαι εξαπατημένος, μπερδεμένος, παραπλανημένος, στον ίδ.· <i>δ. τινος</i>, απατώμαι από ένα [[πρόσωπο]] ή [[πράγμα]], σε Ξεν., Δημ.· [[περί]] τι ή <i>τινι</i>, σε Αριστ.
}}
{{elru
|elrutext='''διαψεύδω:''' преимущ. med. обманывать (τινα Dem., med. Arst., Plut.; med. τὴν πατρίδα τῶν ἐλπίδων Polyb.): [[Ἡρόδοτος]] διέψευοται γράψας τοὺς Αἰθίοπας … Arst. Геродот неправильно написал, будто эфиопы …; pass. быть обманываемым (τινος Polyb.), преимущ. обманываться, заблуждаться, ошибаться (τινος Xen., Dem., περί τινος Plat., τινι, τι и περί τι Arst.): διαψευσθῆναι τοῖς λογισμοῖς Polyb. или τῶν λογισμῶν Plut. ошибиться в расчетах.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -ψεύσομαι [[pass]] διαψεύδομαι perf. -έψευσμαι aor1 -εψεύσθην<br />to [[deceive]] [[utterly]], Dem.:— Pass. to be deceived, [[mistaken]], Dem.; δ. τινος to be cheated of, deceived in a [[person]] or [[thing]], Xen., Dem.; [[περί]] τι or τινι Arist.
}}