View source for ἰότης

{{LSJ1
|Full diacritics=ἰότης
|Medium diacritics=ἰότης
|Low diacritics=ιότης
|Capitals=ΙΟΤΗΣ
|Transliteration A=iótēs
|Transliteration B=iotēs
|Transliteration C=iotis
|Beta Code=i)o/ths
|Definition=[<b class="b3">ῐ], ητος, ἡ</b>, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[will]], [[desire]], Ep.and Lyr. almost always in dat., <b class="b3">θεῶν ἰότητι</b> [[by the will]] of the gods, <span class="bibl">Il.19.9</span>, <span class="bibl">Od.7.214</span>,al., cf.<span class="bibl">Alc.13</span>A; <b class="b3">μητρὸς ἐμῆς ἰότητι</b> [[at]] her [[will]], <span class="bibl">Il.18.396</span>; κακῆς ἰ. γυναικός <span class="bibl">Od.11.384</span>; <b class="b3">μνηστήρων ἰ</b>. <span class="bibl">18.234</span>; <b class="b3">ἀλλήλων ἰ</b>. <span class="bibl">Il.5.874</span>; <b class="b3">ἀναιδήτῳ ἰ</b>. with shameless [[will]], <span class="bibl">A.R.4.360</span>: acc. only in <span class="bibl">Il.15.41</span> <b class="b3">δι' ἐμὴν ἰ</b>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> once in Trag., [[for the sake of]], ἰότατι γάμων <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>558</span> (lyr.).—Hsch. explains it by <b class="b3">βουλήσει, αἰτία, ὀργῇ, χάριτι</b>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1256.png Seite 1256]] ητος, ἡ (von ἴς od. [[ἴεμαι]]), [[Wille]], Beschluß; θεῶν ἰότητι, nach dem Rathschlusse der Götter, kraft göttliches Willens, δαμάσθη Il. 19, 9, μόγησα Od. 14, 198, ἐν [[σπήεσσι]] κέονται 16, 232; μητρὸς ἐμῆς ἰότητι κυνώπιδος Il. 18, 396; ἐν νόστῳ ἀπόλοντο κακῆς ἰότητι γυναικός, auf des bösen Weibes Anstiften, Od. 11, 384; μνηστήρων ἰότητι 18, 234; [[ἀλλήλων]], Einer auf des Andern Anstiften, Il. 5, 874; sp. D., wie Ap. Rh. 4, 360; bei Aesch. Prom. 557 ἰότητι γάμων = wegen der Hochzeit. – Sonst findet sich nur einmal der acc., δι' ἐμὴν ἰότητα, Il. 15, 41. – Bei Hesych. wird es βουλήσει, αἰτίᾳ, ὀργῇ, χάριτι erkl.
}}
{{ls
|lstext='''ἰότης''': -ητος, ἡ, (ἴδε [[ἵμερος]] ἐν τέλει) [[θέλησις]], [[βούλησις]], παρ’ Ὁμ. σχεδὸν ἀείποτε κατὰ δοτ., ὡς, θεῶν ἰότητι, τῇ βουλήσει τῶν θεῶν, (ἴδε ἐν λ. [[ἕκητι]]), Ἰλ. Τ. 9, Ὀδ. Η. 214, κτλ.˙ σπανιώτερον ἐπὶ ἀνθρώπων, μητρὸς ἐμῆς ἰότητι Ἰλ. Σ. 396˙ κακῆς.. ἱ. γυναικὸς Ὀδ. Λ. 384˙ μνηστήρων ἰ. Σ. 234˙ [[ἀλλήλων]] ἰ. Ἰλ. Ε. 874˙ ἀναιδήτῳ ἰ., ἀναισχύντῳ βουλήσει, Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 360˙ ἡ αἰτ. μόνον ἐν Ἰλ. Ο. 41, δι’ ἐμὴν ἰότητα, ἀντὶ ἐμῇ ἰότητι. ΙΙ. ὁ Αἰσχύλ. ἔχει αὐτὸ [[ἅπαξ]] ἐν χωρικῷ ὡ. τὸ [[ἕκατι]] ΙΙ, [[χάριν]] τινός, ἰότατι γάμων Πρ. 559. ― Καθ’ Ἡσύχ.: «ἰότητι˙ βουλήσει, θελήσει, αἰτίᾳ, ὀργῇ, χάριτι».
}}
{{bailly
|btext=ητος (ἡ) :<br /><b>1</b> volonté;<br /><b>2</b> <i>postér.</i> disposition pour, dessein : γάμων ἰότατι <i>dor.</i> ESCHL à l’intention de (ton) hymen.<br />'''Étymologie:''' p. *[[ἰσότης]], de la R. Ἰσ, désirer.
}}
{{Autenrieth
|auten=ητος: [[will]], [[mostly]] [[θεῶν]] ἰότητι, Od. 7.214, etc.; μνηστήρων ἰότητι, ‘according to [[their]] [[wish]],’ Od. 18.234.
}}
{{grml
|mltxt=[[ἰότης]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> [[θέληση]], [[επιθυμία]] («θεῶν ἰότητι» — με τη [[θέληση]] τών θεών, <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> για [[χάρη]] κάποιου, [[ένεκα]] («ἰότητι γάμων», <b>Αισχύλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>isto</i>- ([[μετοχικός]] τ., <b>[[πρβλ]].</b> αρχ. ινδ. <i>ista</i>- «[[ποθητός]]»), [[οπότε]] η λ. συνδέεται με το αρχ. ινδ. ρ. <i>is</i> «[[επιθυμώ]]». Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], η λ. συνδέεται με το <i>ἵεμαι</i> «[[επιθυμώ]], [[λαχταρώ]]», [[οπότε]] [[πρέπει]] να αναχθεί σε αρχικό τ. ρηματικού επιθ. <i>Fίοτος</i>, απ' όπου <i>Fιοτ</i>-<i>ότης</i> και, με [[απλολογία]], <i>Fıoτης</i> (απαντά και στο σύνθ. βοιωτ. ανθρωπωνύμιο <i>ΘειοFίοτος</i> (<span style="color: red;"><</span> φρ. <i>θεῶν ἰότητι</i>). Πιθ., [[τέλος]], ο τ. [[ἰότης]] να προέκυψε με λανθασμένο χωρισμό της λ. <i>δηιότητι</i> σε <i>δή ἰότητι</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἰότης:''' -ητος, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> [[θέληση]], [[επιθυμία]]· [[θεῶν]] ἰότητι, με τη [[θέληση]] ή [[εντολή]] των θεών, σε Όμηρ.<br /><b class="num">II.</b> όπως το [[ἕκατι]] II, [[άπαξ]] σε χορικό του Αισχύλ., για [[χάρη]], <i>ἰότατι γάμων</i>, σε Αισχύλ. (αμφίβ. προέλ.).
}}
{{elru
|elrutext='''ἰότης:''' ητος, дор. ἰότᾱς, ᾱτος (ῐ) ἡ (преимущ. dat., редко acc.)<br /><b class="num">1)</b> воля, желание: [[θεῶν]] ἰότητι Hom. по воле богов; κακῆς ἰότητι γυναικός Hom. по прихоти злой женщины; μὴ δι᾽ ἐμὴν ἰότητα Hom. не по моему желанию;<br /><b class="num">2)</b> основание, причина: ἰότᾱτι (дор. = ἰότητι) γάμων Aesch. вследствие брака.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: only dat. [[ἰότητι]] (Hom., A. R.; [[ἰότατι]] Alc. [[α]] 309 L.P., A. Pr. 558 [lyr.]) except <b class="b3">ἰότητα Ο</b> 41, about [[will]], [[decision]] (<b class="b3">θεῶν ἰότητι</b> etc.). On the use in Homer Krarup Class. et. Med. 10, 13).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [16] <b class="b2">*h₂eis-</b> [[wish]]<br />Etymology: Uncertain. Two hypotheses: 1. to Skt. <b class="b2">iṣ-</b> [[wish]] (pres. <b class="b2">iccháti</b>), either from <b class="b2">*iso-tāt-</b> (Curtius 402; thus Schwyzer 528 n. 8) or <b class="b2">*isto-tāt-</b> from the ptc. <b class="b2">*istós</b> = Skt. <b class="b2">iṣṭá-</b> [[wished]] (Chantr. Form. 294); 2. to [[ἵεμαι]] [[hasten]], [[desire]] from <b class="b3">*Ϝιό-της</b> or, with haplological hortening, <b class="b3">*Ϝιοτό-της</b>, from <b class="b3">*Ϝίοτος</b> [[wishing]] = Lat. (<b class="b2">in-)vītus</b> (s. on [[ἵεμαι]]; Sommer Lautstud. 12f.); however, [[ἵεμαι]] has a long [[i]]. - Improbable Leumann Hom. Wörter 127ff. (with criticism on the preceding), who explains [[ἰότητι]] from a false division of [[δηιοτῆτι]] (<b class="b3">-τος</b>) [[enmity]] in <b class="b3">δη ἰότητι</b> (<b class="b3">-τος</b>); the Boeot. PN <b class="b3">Θειο-Ϝίοτος</b>, which speaks strongly for an original [[Ϝιότητι]], would have been built on ep. <b class="b3">θεῶν ἰότητι</b>; against Leumann Fraenkel Gnomon 23, 373.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἰότης]], ητος,<br /><b class="num">I.</b> [[will]], [[desire]], [[θεῶν]] ἰότητι by the [[will]] or hest of the gods, Hom.<br /><b class="num">II.</b> = [[ἕκατι]] II, for the [[sake]] of, ἰότᾱτι γάμων Aesch. [deriv. uncertain]
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἰότης''': {iótēs}<br />'''Grammar''': nur Dat. ἰότητι (Hom. elfmal, A. R.; ἰότατι Alk. α 3, A. ''Pr''. 558 [lyr.]) außer ἰότητα Ο 41<br />'''Meaning''': etwa [[Wille]], [[Entschluß]], [[Anlaß]] ([[θεῶν]] ἰότητι usw.; zum Gebrauch bei Homer [nur in der Rede] Krarup Class. et. Med. 10, 13).<br />'''Etymology''' : Nicht sicher erklärt. Zwei Hypothesen: 1. zu aind. ''iṣ''- [[wünschen]] (Präs. ''iccháti''), u. zw. entweder aus *''iso''-''tāt''- (Curtius 402 nach Pott u. A.; auch Schwyzer 528 A. 8 mit einer zweifelhaften Alternative) oder auch *''isto''-''tāt''- vom Ptz. *''istós'' = aind. ''iṣṭá''- [[erwünscht]] (Chantraine Formation 294); 2. zu [[ἵεμαι]] [[sich beeilen]], [[begehren]] aus *ϝιότης oder, mit haplologischer Kürzung, *ϝιοτότης, von *ϝίοτος [[wollend]] = lat. (''in''-)''vītus'' (s. zu [[ἵεμαι]]; Fick 1, 124 und 543, Sommer Lautstud. 12f.). — An beiden diesen Erklärungsversuchen eine wohlbegründete Kritik übend will Leumann Hom. Wörter 127ff. nicht weniger kühn ἰότητι aus einer falschen Zerlegung von δηιοτῆτι (-τος) [[Feindseligkeit]] in δὴ ἰότητι (-τος) herleiten; der böot. EN Θειοϝίοτος, der zweifellos stark zugunsten eines urspr. ϝιότητι spricht, wäre aus dem ep. [[θεῶν]] ἰότητι gebildet. Gegen Leumann u. a. Fraenkel Gnomon 23, 373.<br />'''Page''' 1,731
}}