View source for ὀβολός

{{LSJ1
|Full diacritics=ὀβολός
|Medium diacritics=ὀβολός
|Low diacritics=οβολός
|Capitals=ΟΒΟΛΟΣ
|Transliteration A=obolós
|Transliteration B=obolos
|Transliteration C=ovolos
|Beta Code=o)bolo/s
|Definition=ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[obol]], used both as a weight and coin, at Athens, = ''1''/<span class="bibl">6</span> of a [[δραχμή]], rather more than three halfpence, <span class="title">IG</span>12.140.5, al., freq. in <span class="bibl">Ar., <span class="title">Nu.</span>118</span>, al. ; [[πολὺ]] or <b class="b3">μικρὸν τοῦ ὀ</b>. a thing of which you get much or little for an obol, i. e. [[worthless]] or [[valuable]], <span class="bibl">Antiph.135</span>, <span class="bibl">Eup.185</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>945</span> ; <b class="b3">ἐν τοῖν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν</b> 'to sit in the cheap seats', <span class="bibl">D.18.28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> as a weight, Gal.13.295, etc. (<b class="b3">ὀβολός, ὀβελός, ὀβελλός, ὀδελός</b> are different dialect forms of a word for 'spit' or 'nail', nails being used in early times as money, six of them making a handful (δραχμή), cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Lys.</span>17</span>.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0289.png Seite 289]] ὁ, der Obol, eine Münze, = 6 [[χαλκοῦς]], der sechste Theil einer [[δραχμή]], etwa 1 Silbergr.; Ar. Nubb. 119; [[ἡλιαστικός]], der Richtersold, 853; Thuc. 5, 47 u. Folgde überall. Uebh. kleine Münze, Scheidemünze, D. C. 59, 6. – Nach Arist. bei Poll. 9, 77 u. E. M. war anfangs [[ὀβολός]] = [[ὀβελός]], s. oben [[ὀβελίσκος]]; wahrscheinlich waren spitze Stückchen Eisen oder Kupfer die ursprüngliche Münze, deren 6 die Hand füllten, [[δραχμή]].
}}
{{ls
|lstext='''ὀβολός''': ὁ, ἐν χρήσει ἐν Ἀθήναις ὡς βάρος καὶ ὡς [[νόμισμα]] = 1/6 τῆς δραχμῆς, ὀλίγῳ πλέον τῶν 15 σημερινῶν λεπτῶν, συχνὸν παρ’ Ἀριστοφ., κτλ.· πολὺ ἢ μικρὸν τοῦ ὀβολοῦ, [[πρᾶγμα]] τοῦ ὁποίου λαμβάνει τις πολὺ ἢ ὀλίγον ἀντὶ ἑνὸς ὀβολοῦ, δηλ. ἀσήμαντον ἢ πολύτιμον, Meineke εἰς Κωμικ. Ἀποσπ. 3. 76· ἀλλ’ ἐν τοῖν δυοῖν ὀβολοῖν ἐθεώρουν ἄν, θὰ ἐθεώρουν ἐκ τοῦ μέρους δι’ ὃ πληρώνει τις δύο ὀβολούς, Δημ. 234. 23, πρβλ. Böckh P. E. 1. 240. - Ὁ ὀβολὸς ἐδηλοῦτο διὰ τοῦ Ο, Συλλ. Ἐπιγρ. 1569 τὸ ἥμισυ δὲ ὀβολοῦ διὰ τοῦ (ἢ τοῦ), ἢ διὰ τοῦ Η (δηλ. [[ἡμιωβόλιον]]), [[αὐτόθι]], ἴδε Böckh σ. 744. 2) [[ὡσαύτως]] Κερκυραϊκόν τι [[νόμισμα]], Böckh Συλλ. Ἐπιγρ. 2, σ. 15. - Ὁ Πλούτ., ἐν Λυσ. 17, λέγει ὅτι τὸ [[πάλαι]] μακροὶ ἧλοι (ὀβελοὶ) ἐχρησίμευον ὡς νομίσματα ὡν ἓξ ἀπετέλουν μίαν δράκα [[ἤτοι]] φοῦκταν (δραχμήν), καὶ ὅτι τὸ [[ὄνομα]] μετεβλήθη εἰς [[ὀβολός]]· ὁ ἰσχυρισμὸς [[οὗτος]] ἐπιβεβαιοῦται ἐκ τοῦ τύπου [[πεμπώβολον]] ([[ὅστις]] βεβαίως γίνεται ἐκ τοῦ [[ὀβελός]]). Ἀλλ’ ἴδε llussey Anc. W. καὶ Μ. σ. 182.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br />obole :<br /><b>1</b> monnaie athénienne valant ⅙ de la drachme attique et pesant 72 centigrammes;<br /><b>2</b> mesure athénienne équivalente à ⅙ d’un chénice.<br />'''Étymologie:''' [[ὀβελός]].
}}
{{grml
|mltxt=ο (Α [[ὀβολός]] και ὀβελ[λ]ός και [[ὀδελός]])<br />προδρομική [[μορφή]] του νομίσματος που χρησιμοποιήθηκε [[κατά]] τους αρχαϊκούς χρόνους, που διατήρησε όμως την [[ονομασία]] και τη [[σχέση]] του με τη [[δραχμή]] [[κατά]] τους κλασικούς χρόνους και [[μέχρι]] το [[τέλος]] της αρχαιότητας και ισοδυναμούσε με το 1/6 της αττικής δραχμής<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> χάλκινο [[κέρμα]] που είχε [[αξία]] [[πέντε]] λεπτών, πεντάλεπτο, [[πεντάρα]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> ελάχιστο χρηματικό [[ποσό]], ασήμαντη [[συνεισφορά]] («δεν αξίζει [[ούτε]] οβολό»)<br /><b>3.</b> <b>(παλαιοντ.)</b> απολιθωμένο [[γένος]] βραχιονοπόδων που έζησαν [[κατά]] το κάμβριο σε αβαθή θαλάσσια νερά<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «προσφέρετε τον οβολό σας» — δώστε ό,τι έχετε [[ευχαρίστηση]]<br />β) «[[οβολός]] της χήρας» — [[συνδρομή]] ελάχιστη μεν, που προσφέρεται όμως με όλη την [[καρδιά]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> κερκυραϊκό [[νόμισμα]]<br /><b>2.</b> [[μονάδα]] βάρους της αρχαίας Αθήνας<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «πολὺ τοῦ ὀβολοῡ» ή «μικρὸν τοῦ ὀβολοῡ» — ασήμαντο ή πολύτιμο [[πράγμα]]<br />β) «ἐν τοῑν δυοῑν ὀβολοῑν θεωρεῑν» — το να παρακολουθεί [[κανείς]] [[παράσταση]] έργου από [[θέση]] για την οποία καταβάλλονται δύο οβολοί.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[οβελός]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὀβολός:''' ὁ, [[ένας]] [[οβολός]], ως [[μονάδα]] μέτρησης βάρους· ως νομισματική [[μονάδα]], το 1/6 <i>της δραχμῆς</i>, σε Αριστοφ.· <i>ἐν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν</i>, σε [[θέση]] θεάτρου πληρωμένη με [[δύο]] οβολούς, σε Δημ.
}}
{{elru
|elrutext='''ὀβολός:''' ὁ обол<br /><b class="num">1)</b> мера веса = 1/6 драхмы = 0.728 г Arst.;<br /><b class="num">2)</b> мелкая монета = 1/16 драхмы Thuc., Arph. etc.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ὀβολός]], οῦ, ὁ,<br />an obol, as a [[weight]], = 1/6th [[part]] of a [[δραχμή]], [[worth]] [[rather]] [[more]] [[than]] [[three]] halfpence, Ar.; ἐν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν, as we [[might]] say "to sit in the [[shilling]] [[gallery]], " Dem.
}}