View source for μάθημα

{{LSJ1
|Full diacritics=μάθημα
|Medium diacritics=μάθημα
|Low diacritics=μάθημα
|Capitals=ΜΑΘΗΜΑ
|Transliteration A=máthēma
|Transliteration B=mathēma
|Transliteration C=mathima
|Beta Code=ma/qhma
|Definition=ατος, τό, (μαθεῖν) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[that which is learnt]], [[lesson]], τὰ παθήματα μαθήματα <span class="bibl">Hdt.1.207</span>; μ. μαθεῖν <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>918</span>; <b class="b3">μ. τινός</b> or <b class="b3">περί τι</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>211</span> c, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>525d</span>; προσπορεύεται πρὸς τὰ λοιπὰ μ. <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>60.7</span> (iii B. C.); ἀφεῖσθαι τοὺς παῖδας ἀπὸ τῶν μ. <span class="title">SIG</span>577.77 (Milet., iii/ii B. C.), cf. 578.28 (Teos, ii B. C.), al. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[learning]], [[knowledge]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1231</span>, <span class="bibl"><span class="title">Av.</span>380</span>, <span class="bibl">Th.2.39</span>, <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>1.94.9</span> (ii A. D.), etc.; <b class="b3">οἱ καθιστάμενοι ἐπὶ τῶν μ</b>. [[educational]] authorities, <span class="title">SIG</span>578.66 (Teos, ii B. C.); <b class="b3">τὸ μ. τὸ περὶ τὰς τάξεις</b> the [[science]] of tactics, <span class="bibl">Pl.<span class="title">La.</span>182b</span>: freq. in pl., <span class="bibl">Isoc.12.27</span>, etc.; μαθημάτων φρόντιζε μᾶλλον χρημάτων· τὰ γὰρ μαθήματ' εὐπορεῖ τὰ χρήματα <span class="bibl">Philem. 232</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> esp. [[the mathematical sciences]], <span class="bibl">Archyt.1</span>,<span class="bibl">3</span> tit.; <b class="b3">τρία μ</b>., i. e. arithmetic, geometry, and astronomy, acc. to <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>817e</span>, cf. Phld. <span class="title">Ind.Sto.</span>66; later <b class="b3">τὰ τέσσαρα μ.</b> ([[ἁρμονική]] being added) <span class="title">Theol.Ar.</span>17; Arist. distd. pure from mixed μ., τὰ φυσικώτερα τῶν μ., οἷον ὀπτικὴ καὶ ἁρμονικὴ καὶ ἀστρονομία <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span> 194a8</span>; ἡ ἐν τοῖς μ. ἁρμονική <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>997b21</span>; τὰ μ. περὶ τὰ εἴδη ἐστίν <span class="bibl"><span class="title">APo.</span>79a7</span>; <b class="b3">οἱ ἀπὸ τῶν μ</b>. [[mathematicians]], <span class="bibl">Cleom.1.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[astrology]], AP7.687 (Pall.). </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[creed]], Cod.Just.1.1.7.11, al.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0080.png Seite 80]] τό, das Gelernte, die Wissenschaft; Soph, Phil. 906; Eur. Hec. 814; οὐκ ἀπείργομέν τινα ἢ μαθήματος ἢ θεάματος, Thuc. 2, 39; τοῦ καλοῦ, Plat. Conv. 211 c; τοῦ περὶ τοὺς λογισμοὺς μαθήματος, Rep. VII, 525 d, wie Lach. 182 b; τὰ μαθήματα παίδων Tim. 26 b, öfter; Xen. Hem. 1, 1, 7. Bei Sp. bes. Arithmetik u. Geometrie, die mathematischen Wissenschaften; daher οἱ ἀπὸ τῶν μαθημάτων, die Mathematiker, S. Emp. oft; auch die Astrologie ist gemeint, Pallad. 66 (VII, 687).
}}
{{ls
|lstext='''μάθημα''': τό, (μᾰθεῖν) ὡς καὶ νῦν, ἐκεῖνο [[ὅπερ]] μανθάνει τις, τὰ παθήματα μαθήματα (ἴδε [[πάθημα]]) Ἡρόδ. 1. 207· μ. μαθεῖν Σοφ. Φ. 918· μ. τινος ἢ [[περί]] τι Πλάτ. Συμπ. 211C, Πολ. 525D. 2) [[παιδεία]], [[γνῶσις]], [[ἐπιστήμη]], Λατ. disciplina, [[συχν]]. ἐν τῷ πληθ., Ἀριστοφ. Νεφ. 1231, Ὄρν. 380, Θουκ. 2. 39, Ἰσοκρ. 238C, [[συχνάκις]] παρὰ Πλάτ.· τὸ μ. τὸ περὶ τὰς τάξεις, ἡ [[ἐπιστήμη]] τῆς «τακτικῆς», ὁ αὐτ. ἐν Λάχ. 182Β, κτλ.· μαθημάτων φρόντιζε [[μᾶλλον]] χρημάτων· τὰ γὰρ μαθήματ’ εὐπορεῖ τὰ χρήματα Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 52. 2) ἰδίως αἱ μαθηματικαὶ ἐπιστῆμαι, ἀριθμητική, [[γεωμετρία]] καὶ [[ἀστρονομία]] κατὰ τὸν Πλάτ. Νόμ. 817Ε· ἀλλ’ ὁ Ἀριστ. ἐθεώρει τὰ νῦν καλούμενα καθαρὰ μαθηματικά, [[οἷον]] ἀριθμητικὴν καὶ γεωμετρίαν, ὡς διάφορα τῶν μικτῶν: τὰ φυσικώτερα τῶν μαθ., [[οἷον]] ὀπτικὴ καὶ ἁρμονικὴ καὶ [[ἀστρονομία]] Ἀριστ. Φυσ. 2. 2, 4· ἡ ἐν τοῖς μαθήμασιν ἁρμονικὴ ὁ αὐτ. Μετὰ τὰ Φυσ. 2. 2, 24, πρβλ. Ἀναλυτ. Ὕστερ. 1. 13, 8, καὶ ἴδε μαθηματικὸς II.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br />étude, science, connaissance.<br />'''Étymologie:''' [[μανθάνω]].
}}
{{grml
|mltxt=το (AM [[μάθημα]], Μ και μάθημαν) [[μαθαίνω]]<br />[[καθετί]] που έμαθε ή μαθαίνει [[κάποιος]] («τὰ δέ μοι παθήματα ἐόντα ἀχάριτα μαθήματα ἐγεγόνεε», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> η ύλη που διδάσκεται από έναν ορισμένο [[κλάδο]] («το [[μάθημα]] της φυσικής»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[κάνω]] [[μάθημα]]» — [[διδάσκω]] ή διδάσκομαι<br />β) «[[παίρνω]] [[μάθημα]]» — διδάσκομαι<br />γ) «μού έγινε [[μάθημα]]» — απέκτησα [[εμπειρία]] από κάποιο [[σφάλμα]] που έκανα, συνετίστηκα<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «τα παθήματα μαθήματα» — οι ατυχίες σωφρονίζουν τον άνθρωπο<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[διδασκαλία]], [[παράδοση]] («δεν μού αρέσει το μάθημά του»)<br /><b>2.</b> [[συνήθεια]], [[ιδίως]] κακή («το πήρε [[μάθημα]] να ξενυχτάει»)<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τα μαθήματα</i><br />η σχολική [[εκπαίδευση]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[μουσική]] [[πείρα]]<br /><b>2.</b> [[μελέτη]], [[σπουδή]]<br /><b>3.</b> [[δόγμα]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[γνώση]], [[μόρφωση]], [[παιδεία]] («μαθημάτων φρόντιζε μᾶλλον χρημάτων<br />τὰ γὰρ μαθήματ' εὐπορεῑ τὰ χρήματα», Φιλήμ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[αστρολογία]]<br /><b>2.</b> μαγική [[τέχνη]], [[μαγγανεία]]<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τὰ μαθήματα</i><br />οι μαθηματικές επιστήμες.
}}
{{lsm
|lsmtext='''μάθημα:''' -ατος, τό ([[μανθάνω]]),·<br /><b class="num">I.</b>[[αντικείμενο]] μάθησης, [[μελέτη]] μαθήματος, σε Ηρόδ., Σοφ., κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> [[μάθηση]], [[γνώση]], [[επιστήμη]], [[συχνά]] σε πληθ., σε Αριστοφ., Θουκ., κ.λπ.· [[ιδίως]] λέγεται για τις μαθηματικές επιστήμες, σε Πλάτ., κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''μάθημα:''' ατος (ᾰθ) τό<br /><b class="num">1)</b> знание, тж. учение, наука: τὸ μ. τὸ περὶ τὰς τάξεις Plat. учение о боевых порядках, т. е. тактика; τὰ παίδων μαθήματα Plat. приобретенные в детстве знания;<br /><b class="num">2)</b> pl. наука о величинах, математические науки, математика Plat., Arst.: οἱ ἀπὸ τῶν μαθημάτων Sext. математики.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[μάθημα]], ατος, τό, [[μανθάνω]]<br /><b class="num">I.</b> that [[which]] is learnt, a [[lesson]], Hdt., Soph., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[learning]], [[knowledge]], [[science]], oft. in pl., Ar., Thuc., etc.: esp. the [[mathematical]] sciences, Plat., etc.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[a particular branch of knowledge]], [[branch of knowledge]]
}}