View source for οἶτος

{{LSJ1
|Full diacritics=οἶτος
|Medium diacritics=οἶτος
|Low diacritics=οίτος
|Capitals=ΟΙΤΟΣ
|Transliteration A=oîtos
|Transliteration B=oitos
|Transliteration C=oitos
|Beta Code=oi)=tos
|Definition=ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[fate]], [[doom]], usu. in a bad sense, κακὸς οἶ. <span class="bibl">Il.8.34</span>, <span class="bibl">Od.1.350</span>, al.; σὺ δέ κεν κακὸν οἶ. ὄληαι <span class="bibl">Il.3.417</span>; ἀλκυόνος πολυπενθέος οἶ. ἔχουσα <span class="bibl">9.563</span>; καλὰ τὸν οἶ. ἀπότμου παιδὸς ἔνισπες <span class="bibl">24.388</span>; κατὰ κόσμον Ἀχαιῶν οἶ. ἀείδεις <span class="bibl">Od.8.489</span>; <b class="b3">Δαναῶν ἰδὲ Ἰλίου οἶ. ἀκούων</b> ib.<span class="bibl">578</span>; but simply, [[lot]], τὸν τῆς μελίσσης οἶ. ἔχειν <span class="bibl">Democr.227</span>.—Ep. word, used in lyr. by <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>167</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1091</span> (dub. l.). (Prob. from [[εἶμι]] [[ibo]].) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0313.png Seite 313]] ὁ (entweder von οἴ; verwandt mit [[οἶκτος]], od. von οιω, [[οἴσω]], das Gebrachte, wie fors von fero), Loos, G efchi ck; bei Hom. stets unglückliches G., [[Unglück]]; Ἀλκυόνος πολυπενθέος οἶτον ἔχουσα, Il. 9, 563; τὸν οἶτον ἀπότμου παιδὸς ἔνισπες, 24, 388; Od. 1, 350; oft mit [[κακός]] verbunden, οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται Il. 8, 34, σὺ δέ κεν κακὸν οἶτον [[ὄληαι]] 3, 417, einen schlimmen Tod sterben, [[πολέες]] κακὸν οἶτον ἐπέσπον Od. 3, 134; τὸν ἀνήνυτον οἶτον ἔχουσα κακῶν Soph. El. 163; ἔλεγον οἶτον ἀείδεις, Eur. I. T. 1091; einzeln bei sp. D., wie Callim. Lav. Pall. 94.
}}
{{ls
|lstext='''οἶτος''': ὁ, [[μοῖρα]], [[μόρος]], [[θάνατος]], [[συμφορά]], ἀείποτε ἐπὶ κακῆς σημασίας, κακὸς [[οἶτος]], Ἰλ. Θ. 34, Ὀδ. Α. 350, κ. ἀλλ.· κακὸν οἶτον ἀπόλλυσθαι, ἀποθνήσκειν κακόν, θλιβερὸν θάνατον, Ἰλ. Γ. 417 καὶ [[ἄνευ]] ἐπιθέτου, ἀλκυόνος πολυπενθέος οἶτον ἔχουσα, τὴν συμφοράν, Ι. 563 (559)· καλὰ τὸν οἶτον ἀπότμου παιδὸς ἔνισπες Ω. 388· κατὰ κόσμον Ἀχαιῶν οἶτον ἀείδεις Ὀδ. Θ. 489· Δαναοῦ ἤδ’ Ἰλίου οἶτον ἀκούων [[αὐτόθι]] 578. - Ἀρχαία Ἐπικ. λέξ. ἐν χρήσει παρὰ Σοφ. ἐν Ἀντ. 858, Ἠλ. 167, Εὐρ. Ι. Τ. 1091 (ἐν λυρικοῖς χωρίοις), Συλλ. Ἐπιγρ. 4708. (Πιθανῶς ἐκ τοῦ [[εἶμι]], ἴδε ἐν λέξ. [[εἶμι]]).
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />sort, destin ; <i>particul.</i> sort funeste, malheur, infortune.<br />'''Étymologie:''' [[οἴσω]], fut. de [[φέρω]] ; cf. <i>lat.</i> fors de fero.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[fate]], [[mostly]] in [[bad]] [[sense]], and [[usually]] [[with]] [[κακός]]. Without [[κακός]], Il. 9.563, Ω 3, Od. 8.489, 578.
}}
{{grml
|mltxt=[[οἶτος]], ὁ (Α)<br />(<b>επικ. τ.</b>)<br /><b>1.</b> πεπρωμένο, [[συμφορά]], [[θάνατος]] («οἵ κεν δὴ κακὸν οἶτον ἀναπλήσαντες ὄλωνται», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[τύχη]], [[μοίρα]]..<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Δύο απόψεις έχουν διατυπωθεί για την ετυμολ. της λ. [[οἶτος]]. Κατά μία [[άποψη]], η λ. θεωρείται παράγωγο του [[εἶμι]] «[[έρχομαι]]» με [[επίθημα]] -<i>το</i>- αναγόμενο στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>ei</i>- (<b>βλ.</b> [[είμι]]), <b>πρβλ.</b> [[φόρτος]], [[χόρτος]]. Η λ. [[οἶτος]] αντιστοιχεί ακριβώς με τα ονόματα της Κελτικής και Γερμανικής με σημ. «όρκος» (<b>πρβλ.</b> αρχ. ιρλδ. <i>oeth</i>, γοτθ. <i>aips</i>, γερμ. <i>Eid</i>, αγγλοσαξ. <i>oath</i>) με τη σημ. της πορείας [[προς]] τον [[τόπο]] της ορκωμοσίας. Η ελλ. λ. [[οἶτος]] πιθανόν να σήμαινε αρχικά «[[πορεία]] του ανθρώπου στον δρόμο που χαράζει το πεπρωμένο του», απ' όπου και προήλθε η σημ. «[[μοίρα]], πεπρωμένο». Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], η λ. [[οἶτος]] συνδέεται με τη λ. <i>αἶσα</i> «[[μοίρα]]» (<b>πρβλ.</b> αβεστ. <i>a</i><i>ē</i><i>ta</i>-), [[άποψη]] που προσκρούει σε αξεπέραστες μορφολογικές δυσχέρειες, όπως [[είναι]] η [[εναλλαγή]] τών θ. <i>οι</i>- και <i>αι</i>- στους δύο τύπους. Η λ. [[οἶτος]], [[πάντως]], [[προς]] [[δήλωση]] του πεπρωμένου δεν [[είναι]] τόσο εύχρηστη όσο οι άλλες δύο συνώνυμες λ. [[μοῖρα]] και <i>αἶσα</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''οἶτος:''' ὁ, [[μοίρα]], πεπρωμένο, [[θάνατος]], [[συμφορά]], σε Όμηρ., Σοφ., Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''οἶτος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> удел, участь, судьба (οἶ. [[κακός]] Soph.);<br /><b class="num">2)</b> несчастная судьба, печальный жребий (Δανάου ἤδ᾽ Ἰλίου Hom.);<br /><b class="num">3)</b> гибель, смерть (κακὸν οἶτον ἀπόλλυσθαι Hom.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">fate of men, (unfortunate) destiny</b> (Il., trag. in lyr.).<br />Compounds: As 2. member in <b class="b3">μεγάλ-οιτος</b> [[burdened with a heavy fate]], [[unhappy]] (Theoc.) and in PN, e.g. <b class="b3">Ἐχ-οίτης</b> (Athens; Bechtel Namenst. 25, cf. also Hist. PN 345); as 1. member in <b class="b3">Οἰτό-λινος</b> m. "Fate-linos" (Sapph. 140b, from Pamphos).<br />Origin: IE [Indo-European] [295] <b class="b2">*h₁oi-to-</b> [[course]]<br />Etymology: Not certainly explained. Formally very close and semantically possible, but of course uncertain is connection of <b class="b3">οἶ-τος</b> (on the formation Schwyzer 501) with <b class="b3">ἰ-έναι</b> [[go]] (Brugmann IF 37, 241 a.o.); then prop. <b class="b2">course (of the world)</b>. An identical formation is supposed in he Celtogerm. word for [[oath]], OIr <b class="b2">óeth</b>, Germ., e.g. Goth. [[aiÞs]], OHG [[eid]] (e.g. Meringer IF 18, 295), if orig. <b class="b2">(Eid)gang</b> (walk to confirm an oath); cf. Swed. <b class="b2">ed-gång</b>. Av. <b class="b2">aēta-</b> m. [[punishment]], [[guilt]], by Bartholomae IF 12, 139 identified with [[οἶτος]] (prop. [[part]], [[share]]), can, as not to be separated from [[αἰσα]], [[αἰτία]] etc. (s. vv. a. [[αἴνυμαι]]), because of the deviating vowel hardly at the same time belong to it (ablaut [[ai]] : [[oi]] < [[h₂ei]]\/[[h₂oi]] is possible). -- Details w. rich lit. in WP. 1, 102f. (Pok. 295), W.-Hofmann s. 1 [[eō]] (1, 408) and [[ūtor]] (2, 848); also still Krause Glotta 25, 143f., also w. lit.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[οἶτος]], ὁ,<br />[[fate]], [[doom]], Hom., Soph., Eur.
}}
{{FriskDe
|ftr='''οἶτος''': {oĩtos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': ‘Menschengeschick, (unglückliches) Schicksal’ (ep. seit Il., auch Trag. in lyr.).<br />'''Composita''' : Als Hinterglied in [[μεγάλοιτος]] [[mit schwerem Schicksal beladen]], [[unglücklich]] (Theok.) und in PN, z.B. Ἐχοίτης (Athen; Bechtel Namenst. 25, vgl. auch Hist. PN 345); als Vorderglied in [[Οἰτόλινος]] m. "Schicksalslinos" (Sapph. 140b, aus Pamphos).<br />'''Etymology''' : Nicht sicher erklärt. Formel sehr naheliegend und begrifflich möglich, aber natürlich unsicher ist Anknüpfung von [[οἶτος]] (zur Bildung Schwyzer 501) an [[ἰέναι]] [[gehen]] (Brugmann IF 37, 241 u.a.); dann eig. "Gang (der Welt)". Eine identische Bildung ist in dem keltogerm. Wort für [[Eid]], air ''óeth'', germ., z.B. got. ''aiþs'', ahd. ''eid'' vermutet worden (z.B. Meringer IF 18, 295), wenn urspr. ‘(Eid)gang’; vgl. schwed. ''ed''-''gång''. Aw. ''aēta''- m. [[Strafe]], [[Schuld]], von Bar- tholomae IF 12, 139 mit [[οἶτος]] identifiziert (eig. [[Teil]], [[Anteil]]), kann, weil von αἰσα, [[αἰτία]] usw. nicht zu trennen (s. dd. u. [[αἴνυμαι]] wegen des abweichenden Vokals schwerlich gleichzeitig dazu gehören (oder Ablaut ''ai'' : ''oi''?). — Einzelheiten m. reicher Lit. bei WP. 1, 102f. (Pok. 295), W.-Hofmann s. 1 ''eō'' (1, 408) und ''ūtor'' (2, 848); dazu noch Krause Glotta 25, 143f., ebenfalls m. Lit.<br />'''Page''' 2,370-371
}}