View source for δαΐς

{{LSJ1
|Full diacritics=δαΐς
|Medium diacritics=δαΐς
|Low diacritics=δαΐς
|Capitals=ΔΑΪΣ
|Transliteration A=daḯs
|Transliteration B=dais
|Transliteration C=dais
|Beta Code=dai/+s
|Definition=[[δαΐδος]], Att. contr. [[δᾴς]], [[δᾳδός]], [[ἡ]]: ([[δαίω]] Α):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[fire-brand]], [[firebrand]], [[pine]] [[torch]], δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων <span class="bibl">Il.18.492</span>; δαΐδας μετὰ χερσὶν ἔχοντες <span class="bibl">Od.7.101</span>; [[δᾷδες]], = [[λαμπάδες]], <span class="bibl">Philyll.29</span>; ἀραμένη δαΐδας <span class="title">IG</span>12(5).229.8; <b class="b3">ἔλαχεν μυστιπόλους δ.</b> of a [[δᾳδοῦχος]], ib.3.172: in sg., <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span> 1494</span>, <span class="bibl">Antiph.199</span>,<span class="bibl">272</span>: collective in sg., metaph., <b class="b3">ἐπὶ τὴν δᾷδα προελθεῖν</b> to come to the [[funeral]]-[[torch]]. i.e. [[end of life]], Plu.2.789a. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> as collective noun, [[pine-wood]], such as torches were made of, <span class="title">SIG</span> 57.32 (Milet., V B.C.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>612</span>, <span class="bibl">Th.7.53</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.5.23</span>, <span class="bibl">Arist. <span class="title">Col.</span> 791b24</span>, <span class="title">Supp.Epigr.</span>1.329.24. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> a [[disease]] in [[pine]]s, [[resin]]-[[glut]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>3.9.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> = [[δαδίον]] <span class="bibl">2</span>, Hp <span class="title">Mul.</span>2.133.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0515.png Seite 515]] ίδος, ἡ ([[δαίω]]), zsgz. δᾴς, w. m. s., 1) Feuerbrand, Kienfackel, Homer δαίδων Iliad. 18, 492 Odyss. 18, 354. 19, 48. 23, 290, δαΐδας Odyss. 1, 428. 434. 2, 105. 7, 101. 18, 310. 19, 150. 24, 140. – Hes. Sc. 275. – 2) δαΐ, dativ., = Schlacht, Kampf: Homer ἐν δαῒ λυγρῇ Versende Iliad. 13, 286. 24, 739, ἐν δαῒλευγαλέῃ Iliad. 14, 387, δαῒκταμένων αἰζηῶν Versende (var. lect. δαϊκταμένων) Iliad. 21, 146. 301, vgl. Scholl. Herodian. Iliad. 21, 301. – Hes. Th. 650; Aesch. Spt. 926 u. Sp. D., wie Theocr. 22, 79; den acc. δαΐν hat Callim. frg. 243, Theaet. 3 (Plan. 233). – Über den Accent vgl. Scholl. Herodian. Iliad. 11, 677. 14, 387. – Für [[δαΐς]] »Fackel« steht die Ableitung von [[δαίω]] »brennen« fest; δαΐ »Schlacht« kann einen andern Ursprung haben, obschon Homer allerdings [[μάχη]] πόλεμός τε δέδηεν u. Aehnliches sagt.
}}
{{ls
|lstext='''δαΐς''': δαΐδος, Ἀττ. συνῃρ. δᾷς, δᾳδός, ἡ· ([[δαίω]] Α, [[ἀνάπτω]], [[καίω]])· -δαυλός, πυρσὸς ἐκ δᾳδίου, Λατ. taeda· δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων Ἰλ. Σ. 492· δαΐδας μετὰ χερσὶν ἔχοντας Ὀδ. Η. 101· δᾷδες =λαμπάδες Φιλύλλ. ἐν Ἀδήλ. 7· ἀραμένη δαΐδας Συλλ. Ἐπιγρ. 2388. 8· ἔλαχον μυστιπόλους δ., περὶ δᾳδούχου, Ἐπιγράμμ. Ἑλλην. 822. 8· καθ’ ἑνικ., Ἀριστοφ. Νεφ. 1494, Ἀντιφ. Σκυθ. 1, Ἀδήλ. 29. –μεταφ., ἐπὶ τὴν δᾷδα προελθεῖν, [[ἔρχομαι]] εἰς τὸν ἐπικήδειον πυρσόν, δηλ. εἰς τὸ [[τέλος]] τῆς ζωῆς, Πλούτ. 2. 789A (ὡς ὁ Propert. 4. 12, 46, viximus insignes inter utramque facem). 2) περιληπτικὸν [[ὄνομα]], [[δᾳδίον]], [[ξύλον]] ἐκ πεύκης, ἐξ οὗ ἐγίνοντο οἱ πυρσοί, Θουκ. 7. 53, Ξεν. Κύρ. 7. 5, 23, Ἀριστ. π. Χρωμ 1, 11. 3) [[νόσος]] τις τῶν δένδρων, ὡς τὸ Λάτ. taeda, Θεόφρ. Ι. Φ. 3. 9, 5· πρβλ. [[ἐνδᾳδόομαι]].
}}
{{bailly
|btext=δαΐδος ; <i>par contr. att.</i> [[δᾴς]], [[δᾳδός]] (ἡ) :<br /><b>1</b> torche en bois résineux : ἐπὶ τὴν δᾷδα προελθεῖν PLUT en être arrivé à la torche (funéraire), <i>càd</i> au terme de la vie;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> bois résineux, bois de pin.<br />'''Étymologie:''' [[δαίω]]².
}}
{{Autenrieth
|auten=(1), ίδος ([[δαί]] Od. 24.1): [[torch]], only pl. (The [[torch]] consisted of a [[number]] of [[pine]] splinters [[bound]] [[together]]. See [[cut]].)<br />(2): [[combat]], only dat., ἐν δαῒ λυγρῇ, λευγαλέῃ, Ν 2, Il. 14.387.
}}
{{Slater
|sltr=<b>δᾰς</b> (ἡ) <br /><b>1</b> [[torch]] ἐν δὲ κέχλαδ[εν] κρόταλαἰθομένα τε [[δαὶς]] ὑπὸ ξανθαῖσι πεύκαις (δαῖς Π.; corr. Snell, cll. Wackernagel, Kl. Schr. 588: i. e. in the Dionysaic rites) Δ. 2. 11.
}}
{{DGE
|dgtxt=-ΐδος, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> contr. [[δᾴς]], δᾳδός Ar.<i>Nu</i>.1494, Th.7.53, Hp.<i>Mul</i>.1.78, <i>Steril</i>.224<br /><b class="num">• Grafía:</b> graf. δᾶες <i>ID</i> 1442B.23 (II a.C.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[antorcha]], [[astilla resinosa]], [[tea]] ξανθοτέρα<ι>ς ... τα<ὶ>ς κόμα<ι>ς δάϊδος más rubios los cabellos que una antorcha</i> Sapph.98a.7, gener. plu., cont. ritual y de fiesta νύμφας δ' ἐκ θαλάμων δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων ἠγίνεον <i>Il</i>.18.492, cf. <i>Od</i>.19.48, 23.290, κοῦροι ... ἐπὶ βωμῶν αἰθομένας δαΐδας ... ἔχοντες <i>Od</i>.7.101, cf. 1.428, 434, δαΐδων σέλας <i>Od</i>.18.354, Hes.<i>Sc</i>.275, ἐν παλάμαις ἀραμένη δαΐδας <i>IG</i> 12(5).229.8 (Paros, imper.), ἐν Λέρνῃ δ' ἔλαχεν μυστιπόλους δαΐδας <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.4841.8 (IV d.C.), δᾷδας ... καὶ δαλοὺς [[ἀράμενοι]] D.Chr.80.5, δᾷδας ἑκατόνταρχοι ... λαβόντες ὑφῆψαν αὐτήν (πυράν) D.C.56.42.3, βοῦς ἀθροίσας δᾷδας τοῖς αὐτῶν προσέδησε κέρασι D.C.<i>Epit</i>.8.26.1, cf. 2, tb. en sg. δᾷδα καὶ στεφάνους λαβόντες Antiph.197, cf. Men.<i>Sam</i>.731, Plu.<i>Mar</i>.22, Luc.<i>Nec</i>.7, <i>IEphesos</i> 2101A.2<br /><b class="num">•</b>en cont. utilitario ξύλα κάγκανα θῆκαν ... καὶ δαΐδας μετέμισγον <i>Od</i>.18.310, más frec. sg. σὸν ἔργον, ὦ [[δᾴς]], ἱέναι πολλὴν φλόγα Ar.<i>Nu</i>.1494, cf. 1490, Plu.<i>Dio</i> 44<br /><b class="num">•</b>colect. [[pira funeraria]] ἐπὶ τὴν δᾷδα καὶ τὴν κορωνίδα τοῦ βίου προελθεῖν Plu.2.789a<br /><b class="num">•</b>[[leña o madera de pino]] δαίδος ῥίπες <i>SIG</i> 57.32 (Mileto V a.C.), ὁλκάδα ... κληματίδων καὶ δᾳδὸς γεμίσαντες Th.7.53, πολλὴν μὲν δᾷδα ἔχομεν, ἣ ταχὺ πολὺ πῦρ τέξεται X.<i>Cyr</i>.7.5.23, διὸ καὶ τοῦ καπνοῦ γίνεται μελάντατος ... οἷον ἐλαίου καὶ πίττης καὶ δᾳδός Arist.<i>Col</i>.791<sup>b</sup>24, cf. <i>IHistriae</i> 68.24 (I d.C.)<br /><b class="num">•</b>plu. [[leña]] ἁμάξας δᾴδων καὶ πίσσης μεστὰς πρὸ τοῦ στρατοῦ ... προήγαγον D.C.<i>Epit</i>.8.19.1, (κρύσταλλον) μιν ὑπὲρ δαΐδων καταθεῖναι Orph.<i>L</i>.179, cf. 181.<br /><b class="num">2</b> [[astilla de pino]] cuya infusión se utiliza como bebida o emplasto πινέτω δὲ τὸ σὺν τῇ δαιδί Hp.<i>Nat.Mul</i>.9, cf. <i>Mul</i>.1.78, <i>Steril</i>.224, ἐν οἴνῳ τῷ ἀπὸ δαιδός Hp.<i>Mul</i>.1.3<br /><b class="num">•</b>[[trozo de madera de pino]] de aplicación ginecológica τὴν δὲ δαῖδα ὀπίσω προστιθέναι Hp.<i>Mul</i>.2.133.<br /><b class="num">3</b> bot. [[resina]] rel. una enfermedad de los pinos, exceso de producción de resina ὅλον γὰρ γίνεται [[δᾴς]] Thphr.<i>HP</i> 3.9.5.<br /><b class="num">II</b> [[meteoro luminoso]] αἱ δᾷδες αἱ πρὸς τὰς δυσμὰς ἐκ τῶν ἀνατολῶν ᾄττουσαι como señal de mal augurio, D.C.43.35.3.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *δαϝίς < *<i>d°H<sup>u̯</sup>2</i>-, cf. δα(Ϝ)ίω (s.u. 1 [[δαίω]]) y en grado pleno ai. <i>doman</i>- ‘incendio’.
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />[[δαΐς]], η (Α)<br />[[πόλεμος]], [[μάχη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για αρχαϊκή λ., για τον σχηματισμό και τον τονισμό της οποίας δεν συμφωνούν οι μελετητές. Η λ. απαντά στην επική [[δοτική]] <i>δαΐ</i> <span style="color: red;"><</span> <i>δαϊ</i>-<i>ι</i> ([[πρβλ]]. [[δαϊκτάμενος]]), ενώ [[πρόβλημα]] παρουσιάζει η ονομαστική, η οποία κατ' άλλους τονίζεται στη [[λήγουσα]] [[δαΐς]] και κατ' άλλους στην παραλήγουσα <i>δάις</i> (λόγω της υπάρχουσας αιτιατικής <i>δάιν</i> στον Καλλίμαχο). Έχει [[επίσης]] υποτεθεί ότι η δοτ. δαΐ«στη [[μάχη]]» προέρχεται από ονομαστική <i>δαυς</i>, η δε αιτ. <i>δάιν</i> αποτελεί νεώτερο σχηματισμό. Ετυμολογικά η λ. [[πρέπει]] να συνδέεται με το [[δάϊος]] (Ι) , ενώ νεώτερες υποθέσεις συνδέουν τη δοτ. <i>δαι</i> με χεττ. δοτ. <i>lahhi</i> «[[εκστρατεία]]» ή με αρχ. ινδ. <i>d</i><i>ā</i><i>sa</i> «[[εχθρός]]»].<br /><b>(II)</b><br />[[δαΐς]], η (Α)<br /><b>βλ.</b> [[δάδα]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δαΐς:''' δαΐδος, Αττ. συνηρ. δᾷς, [[δᾳδός]], <i>ἡ</i>, ([[δαίω]] Α, [[ανάβω]], [[πυρπολώ]]),·<br /><b class="num">1.</b> [[δαυλός]], [[φλόγα]], [[δάδα]], [[πυρσός]], [[δαδί]], [[λαμπάδα]], [[πυρσός]] από [[πεύκο]], Λατ. [[taeda]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> ως περιληπτικό ουσ., [[ξύλο]] πεύκου, από το οποίο φτιάχνονταν οι πυρσοί, σε Θουκ., Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''δᾰΐς:''' ΐδος, стяж. [[δᾴς]], [[δᾳδός]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> факел Hom., Hes., Arph., Arst.: ἡ δᾲς καὶ ἡ κορωνὶς τοῦ βίου Plut. (погребальный) факел и завершение жизни, т. е. кончина: ἐπὶ τὴν δᾷδα Plut. до смерти;<br /><b class="num">2)</b> тж. pl. смолистая лучина Thuc., Xen., Arst.<br />'''δᾰΐς:''' <b class="num">II</b> ἡ (только dat. δᾰΐ) бой, схватка Hom., Hes., Aesch.
}}