View source for πέτρος

{{LSJ1
|Full diacritics=πέτρος
|Medium diacritics=πέτρος
|Low diacritics=πέτρος
|Capitals=ΠΕΤΡΟΣ
|Transliteration A=pétros
|Transliteration B=petros
|Transliteration C=petros
|Beta Code=pe/tros
|Definition=ὁ (in later Poets ἡ, <span class="title">AP</span>7.274 (Honest.), <span class="bibl">479</span> (Theodorid.), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[stone]] (distinguished from [[πέτρα]], [[quod vide|q.v.]]); in Hom., used by warriors, λάζετο πέτρον μάρμαρον ὀκριόεντα <span class="bibl">Il.16.734</span>; βαλὼν μυλοειδέϊ πέτρῳ <span class="bibl">7.270</span>, cf. <span class="bibl">20.288</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1128</span> (never in Od.); ἔδικε πέτρῳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).72</span>; ἄγαλμ' Ἀΐδα ξεστὸν π. ἔμβαλον στέρνῳ <span class="bibl">Id.<span class="title">N.</span>10.67</span>; νιφάδι γογγύλων πέτρων <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>199.7</span>; ἐκ χερῶν πέτροισιν ἠράσσοντο <span class="bibl">Id.<span class="title">Pers.</span>460</span>; λευσθῆναι πέτροις <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>435</span>; πέτρους ἐπεκυλίνδουν <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>3.5.20</span>, etc.; [[ἐν πέτροισι πέτρον ἐκτρίβων]], by grinding stone against stones (to [[produce]] [[fire]]), <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>296</span>; of a [[boulder]] forming a landmark, <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>1595</span>; τόνδ' ἀνέθηκα π. ἀειράμενος <span class="title">IG</span>42(1).125 (Epid., iii B. C.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[proverb|prov.]], [[πάντα κινῆσαι πέτρον]] = '[[leave no stone unturned]]', <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>1002</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>843a</span>; of [[imperturbability]], καὶ γὰρ ἂν πέτρου φύσιν σύ γ' ὀργάνειας <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>334</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> a kind of [[reed]], <span class="bibl">Peripl.M.Rubr.65</span>.—The usual prose word is [[λίθος]].</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0606.png Seite 606]] ὁ (vgl. [[πέτρα]]), bei Hom. nur in der Il. u. stets in der Bdtg [[Stein]]; öfter von [[πέτρα]] unterschieden, vgl. Buttm. Lexil. II p. 179; βαλὼν μυλοειδέϊ πέτρῳ, Il. 7, 270; λάζετο πέτρον [[μάρμαρον]] ὀκριόεντα, 16, 734, öfter; u. so Pind. ἔδικε πέτρῳ, Ol. 11, 75; N. 4, 28; ξεστὸν πέτρον, von einer Säule, 10, 67; Tragg. oft in der Bdtg Stein, z. B. zum Schleudern im Kampfe, Aesch. Spt. 658 Pers. 452; ἐν πέτροισιν πέτρον ἐκτρίβων, um Feuer zu machen, Soph. Phil. 296; λευσθῆναι πέτροις, O. C. 436, vgl. Ai. 715; aber auch = [[πέτρα]], Fels, Phil. 272 O. C. 1591; πάντα κινῆσαι πέτρον, Eur. Heracl. 1002; u. in Prosa: πέτρον κινεῖν τὸν μέγιστον, Plat. Legg. VIII, 843 a; Xen. An. 7, 7, 54; Sp. Bei sp. D. auch fem. (wie ἡ [[λίθος]]), Theodorid. VII, 479 Onest. (VII, 274).
}}
{{ls
|lstext='''πέτρος''': ὁ, [[λίθος]], καὶ οὕτω διακρινόμενος ἀπὸ τῆς πέτρας (ἴδε τὴν λέξιν)· παρ’ Ὁμ. ἐν χρήσει παρὰ τοῖς μαχηταῖς, λάζετο πέτρον [[μάρμαρον]] ὀκριόεντα Ἰλ. Π. 734· βαλὼν μυλοειδέϊ πέτρῳ Ἰλ. Η. 270, πρβλ. Υ. 288, Εὐρ. Ἀνδρ. 1128· [[οὐδέποτε]] ἐν Ὀδ.)· [[οὕτως]], ἔδικε πέτρῳ Πινδ. Ο. 10 (11). 86· ἄγαλμ’ Ἀΐδα, ξεστὸν π., ἔμβαλον στέρνῳ ὁ αὐτ. ἐν Ν 10. 126· νιφάδι γογγύλων πέτρων Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 196· ἐκ χερῶν πέτροισιν ἠράσσοντο ὁ αὐτ. ἐν Πέρσ. 460· πέτροισι λευσθῆναι Σοφ. Ο. Κ. 436· πέτρους ἐπεκυλίνδουν Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 20, κτλ.· ἐν πέτροισι πέτρον ἐντρίβων, πρὸς παραγωγὴν [[πυρός]], Σοφ. Φιλ. 296. 2) παροιμ., πάντα κινῆσαι πέτρον Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 1002, πρβλ, Πλάτ. Νόμ. 843Α· ἐπὶ σκληρότητος καρδίας, καὶ γὰρ ἂν πέτρου φύσιν σὺ γ’ ὀργάνειας Σοφ. Ο. Τ. 334, πρβλ. Εὐρ. Μήδ. 28. ΙΙ. λέγεται ὅτι κεῖται ἀντὶ τοῦ [[πέτρα]], [[ἔνθα]] γίνεται [[λόγος]] περὶ σπηλαίων, [[οἷον]] ἐν Σοφ. Ο. Κ. 1595· ἀλλὰ δὲν [[εἶναι]] ἀποδεδειγμένον ὅτι ὁ Θορίκιος [[πέτρος]] ἦτο [[σπήλαιον]] [[μᾶλλον]] ἢ [[ὀγκώδης]] τις [[λίθος]]· ― ἐν Φιλοκτ. τὸ ἐπίθετ. κατηρεφὴς παρέχει εἰς τὴν λέξιν [[πέτρος]] τὴν σημασίαν σπηλαίου (ὁ Blaydes καὶ Jebb ἐξέδωκαν κατηρεφεῖ ἐτρᾳ). ― Παρὰ μεταγεν. ποιηταῖς [[ὡσαύτως]] θηλ., ὡς τὸ [[λίθος]], Ἀνθ. Π. 7. 274, 479, πρβλ. Ἰακώψιον σ. 327. ― Ἡ [[συνήθης]] παρὰ πεζογράφοις [[λέξις]] [[εἶναι]] [[λίθος]].
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> pierre ; <i>fig. comme synon.</i> de dureté, d’insensibilité;<br /><b>2</b> <i>rar. c.</i> [[πέτρα]], rocher.<br />'''Étymologie:''' [[πέτρα]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[piece]] of [[rock]], [[stone]]. (Il.)
}}
{{Slater
|sltr=[[πέτρος]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[rock]] [[μᾶκος]] δὲ Νικεὺς ἔδικε πέτρῳ χέρα κυκλώσαις [[ὑπὲρ]] ἁπάντων (O. 10.72) οὐ τετραορίας γε πρὶν [[δυώδεκα]] πέτρῳ ἥροάς τ' ἐπεμβεβαῶτας ἱπποδάμους ἕλεν δὶς τόσους sc. Alkyoneus (N. 4.29) ἄγαλμ' Ἀίδα, ξεστὸν πέτρον tombstone (N. 10.67)
}}
{{grml
|mltxt=ὁ, ἡ, Α<br /><b>1.</b> [[λίθος]], [[πέτρα]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[δείγμα]] συναισθηματικής σκληρότητας («ὡς δὲ [[πέτρος]] ἤ [[θαλάσσιος]] [[κλύδων]] ἀκούει νουθετουμένη [[φίλων]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> [[δείγμα]] αναισθησίας («νόῳ [[πέτρος]] ὁ τῆσδε [τῆς πηγῆς] πιών», Σωτ)<br /><b>4.</b> [[είδος]] καλαμιού<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[πάντα]] πέτρον κινῶ» [[χρησιμοποιώ]] [[κάθε]] [[μέσο]] («οὐκ ἐχρῆν με... [[πάντα]] κινῆσαι πέτρον, κτείνοντα κἀκβάλλοντα καὶ τεχνώμενον», <b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Παρλλ. τ. του [[πέτρα]] με [[αλλαγή]] γένους. Η λ απαντά και ως θηλ. αναλογικά [[προς]] τον τ. [[λίθος]] (<i>ο</i>, <i>η</i>), ο [[οποίος]] [[είναι]] και πιο [[συχνά]] χρησιμοποιούμενος].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πέτρος:''' ὁ, ο [[πέτρινος]] [[λίθος]] που διακρίνεται από την [[πέτρα]](βλ. αυτ.)· στον Όμηρ. χρησιμ. από πολεμιστές, [[λάζετο]] πέτρον [[μάρμαρον]] ὀκριόεντα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>βαλὼν μυλοειδέεϊ πέτρῳ</i>, στο ίδ.· επίρρ., <i>πάντα κινῆσαι πέτρον</i>, σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''πέτρος:''' ὁ, Anth. тж. ἡ<br /><b class="num">1)</b> камень ([[μάρμαρος]] Hom.): πέτροισι λευσθῆναι Soph. быть побитым камнями; πάντα κινῆσαι πέτρον погов. Eur. привести все камни в движение, т. е. употребить все средства; πέτρου [[φύσις]] Soph. каменная порода, т. е. камень;<br /><b class="num">2)</b> скала: ἐν κατηρεφει πέτρῳ Soph. в скалистой пещере.
}}
{{elnl
|elnltext=πέτρος -ου, ὁ [~ πέτρα] poët., steen, rots, rotsblok; overdr..; καὶ γὰρ ἂν πέτρου φύσιν σύ γ ’ ὀργάνειας want je zou zelfs een steen boos maken Soph. OT 334; uitdr..; πάντα κινῆσαι πέτρον elke steen omkeren Eur. Hcld. 1002; grafsteen. AP 7.465.3.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[πέτρος]], ὁ,<br />a [[stone]], [[distinguished]] from [[πέτρα]] (v. sub voce); in Hom., used by warriors, [[λάζετο]] πέτρον [[μάρμαρον]] ὀκριόεντα Il.; βαλὼν μυλοειδέϊ πέτρῳ Il.: —[[proverb]]., πάντα κινῆσαι πέτρον Eur.
}}