View source for ποικίλλω

{{LSJ1
|Full diacritics=ποικίλλω
|Medium diacritics=ποικίλλω
|Low diacritics=ποικίλλω
|Capitals=ΠΟΙΚΙΛΛΩ
|Transliteration A=poikíllō
|Transliteration B=poikillō
|Transliteration C=poikillo
|Beta Code=poiki/llw
|Definition=fut. [[ποικῐλῶ]] Choerob.in <span class="title">An.Ox.</span>2.250: aor. 1 inf. [[ποικῖλαι]] (δια-) <span class="bibl">Isoc.9.9</span>; part. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ποικίλας <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>412</span>, <span class="title">Inscr.Délos</span>442<span class="title">A</span> 206 (ii B.C.): pf. πεποίκιλκα <span class="bibl">D.H.<span class="title">Pomp.</span>4</span>:—Pass., pf. [[πεποίκιλμαι]], v. infr.: (ποικίλος):—[[work in various colours]], [[work in embroidery]], πώλους ἐν ἀνθοκρόκοισι πήναις <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>470</span>(lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">IT</span>224</span>(lyr.); ἐν αὐτῷ [τῷ φάρει] π. γῆν <span class="bibl">Pherecyd.Syr.2</span>; of any elaborate work, <b class="b3">ἐν δὲ χορὸν ποίκιλλε</b> [[with cunning workmanship he wrought]] a [[χορός]], <span class="bibl">Il.18.590</span>; ἀναθήματα π. <span class="bibl">Emp.23.1</span>; ἐν πετάλοις στεφανώματα π. <span class="bibl">Man.2.325</span>: metaph., ποικίλλεται γαῖα πολυστέφανος <span class="title">Lyr.Adesp.</span>104A. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[embroider]] garments, etc., <span class="title">Inscr.Délos</span> [[l.c.]]; μίτρα καναχηδὰ πεποικιλμένα <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>8.15</span>: metaph., [[diversify]], [[vary]], ἀνθρώπων βίον <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>339</span>, cf. <span class="bibl">Pl. <span class="title">Lg.</span>927e</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Mar.</span>23</span>; <b class="b3">π. ἱππικαῖς τάξεσι τὰς πορείας</b> [[vary]] the order of march with troops of horse, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.Mag.</span>4.3</span>; π. ταῖς συλλαβαῖς <span class="bibl">Pl. <span class="title">Cra.</span>394a</span>; τρόπους <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>12</span>, al.; σχημάτων μεταβολαῖς π. τοὺς λόγους <span class="bibl">Id.<span class="title">Is.</span>3</span>; ἁρμονίαν <span class="bibl">Nicom.<span class="title">Harm.</span>11</span>; <b class="b3">π. εἴδη δυσκολίας… παντοδαπά</b> [[produces various]] kinds, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>87a</span>:—Pass., [πολιτεία] ὥσπερ ἱμάτιον ποικίλον πᾶσιν ἄνθεσι πεποικιλμένον, οὕτω… πᾶσιν ἤθεσιν πεποικιλμένη <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>557c</span>; οὐκ ἐπαύξεται ἡ ἡδονή, ἀλλὰ μόνον ποικίλλεται <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Sent.</span>18</span>; τὸ φῶς τὸ ἐκεῖ τὸ ποικιλθὲν ἐν λόγοις τοῖς ἄστροις <span class="bibl">Plot. 2.1.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of style, [[embellish]], [[adorn]], βαιὰ π. [[tell with art and elegance]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.77</span>; of imaginative constructions, πολλά <span class="bibl">Hp.<span class="title">Morb.Sacr.</span>1</span>; κάλλιστα τοῖς ὀνόμασι π. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Mx.</span>235a</span>; οὐδὲν ξυνίημ' ὧν σὺ π. <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>1121</span>, cf. <span class="bibl">412</span>:—Pass., Σπάρτη πεποίκιλται τρόπους <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>187</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> intr., [[vary]], [[change]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prorrh.</span>1.92</span>, <span class="bibl"><span class="title">Coac.</span>182</span>; <b class="b3">πολλὰ ποικίλλει χρόνος</b> [[makes]] many [[changes]], <span class="bibl">Men.593.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., [[speak equivocally]], [[mince matters]], μηδὲν π. πρός τινα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>218c</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>863e</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0649.png Seite 649]] bunt machen, färben, malen, sticken oder weben, Eur. Hec. 470, vgl. I. T. 224, [[Λυδία]] [[μίτρα]] πεποικιλμέν.α. Pind. N. 8, 14; überh. von aller künstlichen Arbeit, bunt, mannichfaltig verzieren, künstlich darstellen, χορόν, einen Reigen künstlich in Erz abbilden, Il. 18, 590; ἀναθήματα ποικίλλουσι γραφέες, Empedocl. 82; πᾶσιν ἤθεσι πεποικιλμένη [[πολιτεία]], ὥςπερ [[ἱμάτιον]] ποικίλον πᾶσιν ἄνθεσι πεποικιλμένον. Plat. Rep. VIII, 557 c, u. öfter; malen, II, 378 c Crat. 394 a; übh. mannichfach machen, verschiedene Arten unterscheiden, π οικίλλει εἴδη δυσκολίας καὶ δυσθυμίας παντοδαπά, Plat. Tim. 87 a, u. öfter; – bes. auch von der Rede, sie durch Abwechselung schmücken, Schaef. zu D. Hal. C. V. p. 258, Pind. P. 9, 77; μίξει ἀγαθῶν καὶ κακῶν βίον, Plut. Mai. 23. – Aber auch bes. im Sprechen gewissermaßen die Farbe wechseln, listig sprechen, künstliche Winkelzüge machen, im Ggstz von ἐλευθέρως εἰπεῖν, Plat. Conv. 218 c, vgl. Legg. IX, 863 c; u. so Soph. Trach. 1111, οὐδὲν ξυνίημ' ὧν σὺ ποικίλλεις [[πάλαι]]; vgl. [[Σπάρτη]] πεποίκιλται τρόπους, Eur. Suppl. 199; und von listigem, heimtückischem Handeln, ἄγρια βουλεύματα, Maneth. 2, 325.
}}
{{ls
|lstext='''ποικίλλω''': ἀόρ. α΄ ἀπαρ. ποικῖλαι (δια-) Ἰσοκρ. 190Ε, μετοχ. ποικίλας Σοφ. Ἀποσπ. 412˙ πρκμ. πεποίκιλκα Διον. Ἁλ. πρὸς Πομπ. 4. ― Παθ. πρκμ. πεποίκιλμαι, ἴδε κατωτ. ([[ποικίλος]]). Ἐργάζομαί τι μὲ διάφορα χρώματα, ποιῶ τι ποικίλον, κεντῶ διὰ ποικίλων χρωμάτων, πώλους… ποικίλλουσ’ ἐν άνθοκρόκοισι πήναις Εὐρ. Ἑκάβ. 470, πρβλ. Ι. Τ. 224˙ ἐν αὐτῷ [τῷ φάρει] π. γῆν Φερεκύδ. παρὰ Κλήμ. Ἀλ. 741˙ ἀκολούθως ἐπὶ παντὸς κατακόσμου ἔργου τέχνης, ἐν δὲ χορὸν ποίκιλλε, παρέστησε χορὸν μετὰ ποικίλης τεχνικῆς ἐργασίας, ἐγκατεσκεύασε δὲ ἐπιμελῶς… καὶ χορὸν (δηλ. ὁ [[Ἥφαιστος]]), Ἰλ. 18. 590 (ἴδε ἐν λ. [[χορός]])˙ [[οὕτως]], ἀναθήματα π. Ἐμπεδ. 134˙ πρβλ. [[ποικιλτέον]]. 2) κεντῶ [[ὕφασμα]], Πίνδ. (ἴδε [[μίτρα]] ΙΙ. 2, καὶ πρβλ. [[ἱμάτιον]] ποικίλον Πλάτ. Κρατ. 394Α), ἴδε κατωτ.˙ ― [[καθόλου]], [[διαποικίλλω]], ποιῶ ποικίλον καὶ οὐχὶ μονότονον, ἀνθρώπων βίον Εὐρ. Κύκλ. 339, πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 927Ε˙ π. τὰς πορείας ἱππικαῖς τάξεσι Ξεν. Ἱππαρχ. 4. 3˙ π. ταῖς συλλαβαῖς Πλάτ. Κρατ. 394Α. ― Παθ., πᾶσιν ἤθεσι πεποικιλμένη [[πολιτεία]], [[ὥσπερ]] [[ἱμάτιον]] ποικίλον πᾶσιν ἄνθεσι πεποικιλμένον ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 557C. 3) [[διακρίνω]], π. εἴδη δυσκολίας… παντοδαπὰ ὁ αὐτ. ἐν Τιμ. 87Α˙ μίξει κακῶν καὶ ἀγαθῶν π. τὸν βίον Πλουτ. Μάρ. 23. ΙΙ. ἐπὶ ὕφους, [[λέγω]] μετὰ τέχνης καὶ κομψότητος, βαιὰ δ’ ἐν μακροῖσι ποικίλλειν, ἀκοὰ σοφοῖς, τὸ κοσμεῖν δι’ ὀλίγων ἐπαίνων μεγάλας ἀρετάς, τοῦτο ἔχει χρείαν σοφοῦ ἀκροατοῦ, ἵνα κατανοήσῃ τὰ πολλὰ ἐπιτετμημένα, Πινδ. Π. 9. 134 (ἴδε ἐν λ. [[μίτρα]] ΙΙ. 2)˙ πολλὰ Ἱππ. 303. 4 οὐδὲν ξυνίημ’ ὧν σὺ π. Σοφ. Τρ. 1121, πρβλ. 412˙ οὕτω, Σπάρτη πεποίκιλται τρόπους Εὐρ. Ἱκέτ. 187 ― [[λέξις]] ἀγαπητὴ τοῖς ῥητόρσι, ἴδε Πλάτ. Μενέξ. 235Α, Διον. Ἁλ. περὶ Ἰσαίου 3, περὶ Συνθ. Ὀνομ. 19. ΙΙΙ. ἀμεταβ., ποικίλλομαι, μεταβάλλομαι ποικίλως, Ἱππ. Προρρ. 74, πρβλ. 147Η˙ πολλὰ ποικίλλει [[χρόνος]], ἐπιφέρει πολλὰς μεταβολάς, Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 42. 2) μεταφ., [[λέγω]] τι διὰ ποικίλλων καὶ πλαγίων φράσεων, ἔδοξέ μοι χρῆναι μηδὲν ποκίλλειν πρὸς αὐτόν, ἀλλ’ ἐλευθέρως εἰπεῖν ἅ μοι ἐδόκει Πλάτ. Συμπ. 218C, πρβλ. Νόμ. 863Ε.
}}
{{bailly
|btext=<i>f. inus., ao.</i> ἐποίκιλα, <i>pf.</i> πεποίκιλκα;<br /><i>Pass. pf.</i> πεποίκιλμαι;<br /><i>propr.</i> rendre divers <i>ou</i> varié par le tissage, la peinture, la broderie, <i>etc. ; d’où</i><br /><b>1</b> broder;<br /><b>2</b> représenter dans un tissu de couleurs variées;<br /><b>3</b> ciseler avec art;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> varier, diversifier <i>en gén.</i><br /><b>5</b> parler <i>ou</i> agir avec art, avec habileté, avec ruse.<br />'''Étymologie:''' [[ποικίλος]].
}}
{{Autenrieth
|auten=([[ποικίλος]]): only ipf., ποίκιλλε, [[wrought]] [[with]] [[skill]], Il. 18.590†.
}}
{{Slater
|sltr=[[ποικίλλω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[embroider]] met. ἱκέτας Αἰακοῦ σεμνῶν γονάτων ἅπτομαι φέρων Λυδίαν μίτραν καναχηδὰ πεποικιλμέναν (v. [[μίτρα]]) (N. 8.15) ἀρεταὶ δ' αἰεὶ μεγάλαι πολύμυθοι· βαιὰ δ ἐν μακροῖσι ποικίλλειν ἀκοὰ σοφοῖς [[deftly]] to [[bring]] [[out]] (P. 9.77)
}}
{{grml
|mltxt=ΝΜΑ [[ποικίλος]]<br /><b>1.</b> [[καθιστώ]] [[κάτι]] ποικίλο, το [[διακοσμώ]] με διάφορα κεντητά, υφασμένα ή ζωγραφισμένα χρώματα («πώλους ἐν δαιδαλέαισι ποικίλλουσ' ἀνθαιρόκοισι πήναις», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δίνω]] διαφορετική [[μορφή]] σε [[κάτι]], το [[αλλάζω]] και, [[κυρίως]], το [[απαλλάσσω]] από τη [[μονοτονία]] («μίξει κακῶν καὶ ἀγαθῶν ποικίλλουσα τὸν ἀνθρώπινον βίον», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>3.</b> (σχετικά με ύφος λόγου) [[διανθίζω]]<br /><b>4.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[διαφέρω]], διαφοροποιούμαι, έχω ή [[παίρνω]] διάφορες μορφές («τα ήθη και τα έθιμα ποικίλλουν από [[τόπο]] σε [[τόπο]]»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>μτφ.</b> [[μιλώ]] ασαφώς και αορίστως ή [[μεταβάλλω]] το [[νόημα]] τών λόγων μου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ([[ιδίως]] σχετικά με [[έργο]] τέχνης) [[στολίζω]] με [[πολλά]] χρώματα και με πολλή [[επιδεξιότητα]] ή με πολλή [[τεχνική]] [[εργασία]]<br /><b>2.</b> [[κεντώ]] ύφασμα<br /><b>3.</b> [[διακρίνω]], [[διαχωρίζω]] [[κάτι]] στα διάφορα είδη του<br /><b>4.</b> (μέσ. και παθ.) <i>ποικίλλομαι</i><br />[[εμφανίζω]] πολύχρωμη όψη.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ποικίλλω:''' απαρ. αορ. αʹ <i>ποικῖλαι</i>, παρακ. <i>πεποίκιλκα</i> — Παθ. <i>πεποίκιλμαι</i>· ([[ποικίλος]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> [[εργάζομαι]] με διάφορα χρώματα, κεντώ, [[εργάζομαι]] στην κεντητική [[τέχνη]], σε Ευρ.· <i>χορὸν ποίκιλλε</i>, παρέστησε <i>χορὸν</i> με ιδιαίτερη [[τεχνική]] [[επιδεξιότητα]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> κεντώ ύφασμα, σε Πίνδ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> γενικά, [[διαφοροποιώ]], [[ποικίλλω]], [[διαφέρω]], σε Ευρ., Πλάτ.· λέγεται για το ύφος, εξωραΐζω, [[καλλωπίζω]], σε Πίνδ.· μιλάω με γρίφους, σε Σοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''ποικίλλω:'''<br /><b class="num">1)</b> расшивать, вышивать, разукрашивать ([[μίτρα]] πεποικιλμένα Pind.): τοῖς ὀνόμασι π. Plat. разукрашивать словами, т. е. говорить изысканно;<br /><b class="num">2)</b> расписывать, искусно изображать (χορόν, sc. ἐν σάκει Hom.);<br /><b class="num">3)</b> разнообразить (τὸν βίον Eur., Plut.; εἴδη τινός Plat.);<br /><b class="num">4)</b> хитрить, лукавить, путать (πρός τινα Plat.): ἃ σὺ ποικίλλεις Soph. твои путаные речи; [[Σπάρτη]] πεποίκιλται τρόπους Eur. Спарта коварна в своих нравах.
}}
{{elnl
|elnltext=ποικίλλω [ποικίλος] kunstig vervaardigen; met acc..; ἐν δὲ χορὸν ποίκιλλε en daarop ciseleerde hij een dansplaats Il. 18.590; spec. borduren:. ἐν κροκέῳ πέπλῳ... πώλους... ποικίλλουσα in de safraankleurige mantel paarden bordurend Eur. Hec. 470; ἱμάτιον ποικίλον πᾶσιν ἄνθεσι πεποικιλμένον een bont kledingstuk geborduurd met alle mogelijke bloemen Plat. Resp. 557c. verfraaien, mooi voorstellen:; οὐδὲν ξυνίημ ’ ὧν σὺ ποικίλλεις ik begrijp niets van jouw mooie praatjes Soph. Tr. 1121; μηδὲν ποικίλλειν niets mooier voor te stellen dan het is Plat. Smp. 218c; uitbr.. Σπάρτη ὠμὴ καὶ πεποίκιλται τρόπους Sparta is wreed en onbetrouwbaar van aard Eur. Suppl. 187; κάλλιστά πως τοῖς ὀνόμασι ποικίλλοντες door de woordkeuze (de lofrede) heel fraai opsierend Plat. Menex. 235a. overdr. wisselvallig maken:. π. ἀνθρώπων βίον het leven van de mens zo wisselvallig maken Eur. Cycl. 339; ποικίλλοντας τὸν τῶν ὀρφανῶν βίον (wetten) die het leven van weeskinderen compliceren Plat. Lg. 927e. abs. variëren. Hp.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ποικίλλω]], [[ποικίλος]]<br /><b class="num">I.</b> to [[work]] in [[various]] colours, to [[broider]], [[work]] in [[embroidery]], Eur.; χορὸν ποίκιλλε he [[wrought]] a [[χορός]] of [[cunning]] [[workmanship]], Il.<br /><b class="num">2.</b> to [[embroider]] a [[robe]], Pind., Plat., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], to [[diversify]], [[vary]], Eur., Plat.:—of [[style]], to [[embellish]], Pind.:— to [[speak]] as in riddles, Soph.
}}