View source for Δήλιος

{{LSJ1
|Full diacritics=Δήλιος
|Medium diacritics=Δήλιος
|Low diacritics=Δήλιος
|Capitals=ΔΗΛΙΟΣ
|Transliteration A=Dḗlios
|Transliteration B=Dēlios
|Transliteration C=Dilios
|Beta Code=&#42;dh/lios
|Definition=Dor. [[Δάλιος]], α, ον, also ος, ον E.Tr.89:—<br><span class="bld">A</span> [[Delian]], A.Eu. 9, etc.: ὁ [[Δήλιος]], name of [[Apollo]], S.Aj.704, Th.1.13; τοῖς Δηλίοις καὶ ταῖσι Δηλίαισι, the gods and goddesses [[worshipped at Delos]], Ar.Th. 334:—[[Δήλιος]], ὁ, a [[Delian]], Hdt.4.33, etc.:—also [[Δηλιεύς]], IG12(7).50 (Amorgos):—fem. [[Δηλιάς]], άδος, ἡ, [[Delian woman]], κοῦραι Δ. h.Ap.157, cf. E.HF687: with neut. Subst., Δηλιάσιν γυάλοις cj. in Id.IT1235:—Adj. [[Δηλιακός]], ή, όν, [[χορός]] Th.3.104; πλοῖον Plu.2.786f.<br><span class="bld">II</span> [[Δηλιὰς θεωρία]] = [[mission]] sent to [[Delos]] every fourth year, Philoch.158:—hence [[Δηλιασταί]], οἱ, [[member]]s of this [[θεωρία]], Lycurg. Fr.80, Herodicusap.Ath.6.234e, Harp., Hsch.<br><span class="bld">III</span> [[Δήλιον]], τό, [[precinct of Apollo]] [[Δήλιον]], Herodicus [[l.c.]], Schwyzer688 A7 (Chios, v B. C.), etc.<br><span class="bld">IV</span> [[Δήλια]] (sc. [[ἱερά]]), τά, [[festival of Apollo at Delos]], Th.3.104, X.Mem.4.8.2; also at Tanagra, etc., SIG319.16, etc.
}}
{{DGE
|dgtxt=-α, -ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. [[Δάλιος]] Pi.<i>P</i>.9.10, Simon.14.55.3, S.<i>Ai</i>.704, <i>OT</i> 154, E.<i>Rh</i>.224, <i>AP</i> 7.664 (Leon.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ος, -ον E.<i>Tr</i>.89]<br /><b class="num">I</b> adj. y subst. [[delio]], [[de Delos]] χοιράς A.<i>Eu</i>.9, cf. E.<i>Tr</i>.l.c., ξεῖνος Pi.l.c., [[ἀνήρ]] Isoc.17.42, [[φοῖνιξ]] Call.<i>Ap</i>.4, λόγος Ael.<i>VH</i> 5.4, [[ἁλιεύς]] D.L.8.5, [[proverb|prov.]] Δήλιος [[κολυμβητής]] ref. a buenos nadadores y buceadores, D.L.2.22<br /><b class="num">•</b>ét. οἱ Δήλιοι = [[los Delios]], [[los habitantes de Delos]] Hdt.4.33, 6.97, Simon.l.c., Scymn.827, Str.14.1.6, Dicaearch.Phil.85<br /><b class="num">•</b>esp. como epít. de [[Apolo]], S.ll.cc., E.<i>Rh</i>.224, Ar.<i>Nu</i>.596, Th.3.104, Call.<i>Del</i>.269, <i>Fr</i>.114.4, Paus.9.40.4, <i>AP</i> [[l.c.]]<br /><b class="num">•</b>fem. [[Δηλίη]] epít. de [[Ártemis]] <i>IG</i> 12(5).211 (Paros IV a.C.)<br /><b class="num">•</b>subst. ὁ [[Δήλιος]] = [[el dios de Delos]] e.e. Apolo, B.17.130, Th.1.13, Plu.2.1130a, οἱ Δ. καὶ αἱ Δ. los dioses y diosas que se adoran en Delos</i> e.e. [[Apolo]] y [[Ártemis]], Ar.<i>Th</i>.333<br /><b class="num">•</b>ἡ Δ. [[la de Delos]] tít. de una comedia atribuida a [[Aristófanes]] y tb. a [[Antífanes]] y a [[Sófilo]], Ath.373a, cf. Ar.<i>Fr</i>.938, ὁ Δ. el Delio</i> tít. de una comedia de [[Filostéfano]], Ath.292f.<br /><b class="num">II</b> sólo subst.<br /><b class="num">1</b> τὸ Δήλιον = [[Delion como lugar de culto apolíneo]]: en [[Beocia]], en el territorio de [[Tanagra]], actual Delessi, Hdt.6.118, Th.4.76, Pl.<i>Ap</i>.28e, And.4.13, X.<i>Mem</i>.3.5.4, Str.9.2.7, Plu.<i>Nic</i>.6, <i>Lys</i>.29, 2.581d, Paus.9.6.3, 10.28.6, St.Byz.<br /><b class="num">•</b>en Quíos <i>Schwyzer</i> 688A.6 (V a.C.)<br /><b class="num">•</b>en Naxos, Arist.<i>Fr</i>.559, Parth.9.1<br /><b class="num">•</b>en Laconia, localizado en el cabo Kamili, Str.8.6.1, v. [[Ἐπιδήλιον]]<br /><b class="num">2</b> τὰ [[Δήλια]] = [[las fiestas Delias]] celebradas en Delos cada cinco años en honor de Apolo, Th.3.104, X.<i>Mem</i>.4.8.2, Men.<i>Fr</i>.134, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.2971.13 (Eleusis IV a.C.), <i>ID</i> 1957b (II a.C.), <i>SEG</i> 12.465 (Caunos II a.C.), <i>SEG</i> 32.218.186, 213 (Atenas II/I a.C.), exportada a Egipto <i>PRoss.Georg</i>.2.41.18 (II d.C.).<br /><b class="num">3</b> ὁ [[Δάλιος]] [[Dalio]] n. de mes en Cos <i>ICos</i> ED 2A.1 (III a.C.), <i>SIG</i> 1023.55 (III/II a.C.), en Rodas <i>SIG</i> 644.13 (Seleucia de Cilicia II a.C.), <i>Lindos</i> 465i (II d.C.), en Calimna <i>TC</i> 88.46 (II a.C.), 197.1 (I d.C.), en Tasos <i>Thasos</i> 172.24 (I a.C.), en Pérgamo <i>IP</i> 668 (III a.C.), en [[Nisiro]] <i>IG</i> 12(3).89.3 (III a.C.), en Chipre <i>SEG</i> 25.1110 (heleníst.). • DMic.: <i>da-wi-jo</i> (?). < [[Δήλιος]] [[Δηλίτης]] > [[Δήλιος]], -ου, ὁ<br />[[Delio]] efesio amigo de Platón, Plu.2.1126d.
}}
{{bailly
|btext=α <i>ou</i> ος, ον :<br />de Délos ; [[οἱ]] Δήλιοι les habitants de Délos ; ὁ [[Δήλιος]] le dieu de Délos (Apollon).<br />'''Étymologie:''' [[Δῆλος]].
}}
{{elru
|elrutext='''Δήλιος:'''<br /><b class="num">I</b> дор. [[Δάλιος]] 3 и 2 (ᾱ) делосский ([[λίμνη]] Aesch.).<br /><b class="num">II</b> дор. [[Δάλιος]] (ᾱ) ὁ<br /><b class="num">1)</b> делосец, уроженец или житель Делоса Her., Thuc.;<br /><b class="num">2)</b> делосский бог, т. е. Аполлон Soph., Thuc.: οἱ Δήλιοι καὶ αἱ Δήλιαι Arph. делосские боги и богини.
}}
{{ls
|lstext='''Δήλιος''': -α, -ον, [[ὡσαύτως]] ος, ον, ὁ ἐκ Δήλου, τραγ., κτλ.·―ὁ [[Δήλιος]], [[ὄνομα]] τοῦ Ἀπόλλωνος, Σοφ. Αἴ. 704, Θουκ. 1. 13· τοῖς Δηλίοις καὶ ταῖς Δηλίαις, εἰς τοὺς θεοὺς καὶ τὰς θεάς, ὅσοι ἐν Δήλῳ λατρεύονται, Ἀριστοφ. Θεσμ. 334·―[[Δήλιος]], ὁ, ὁ ἐκ Δήλου, Ἡρόδ., κτλ.· ἰδιότροπον θηλ. Δηλιάς, άδος, ἡ, γυνὴ ἐκ Δήλου, κοῦραι Δ. Ὕμν. Ὁμ εἰς Ἀπόλλ. 157, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 687· [[ὡσαύτως]] ὡς ἐπίθ. μετ᾽ οὐδετ. οὐσιαστ., Δηλιάσιν γυάλοις, κατὰ Seidl. ἐν Εὐρ. Ι. Τ. 1235. ΙΙ. ἡ Δηλιὰς (ἐνν. [[ναῦς]]), τὸ [[πλοῖον]], [[ὅπερ]] ἔφερε τὸν Θησέα εἰς Κρήτην, ὅτε καὶ ἐθανάτωσε τὸν Μινώταυρον. Εἰς ἀνάμνησιν τούτου [[πλοῖον]] ἐπέμπετο κατὰ πᾶν τέταρτον [[ἔτος]] μετὰ θεωρῶν εἰς τὸν Δήλιον Ἀπόλλωνα· ἴδε [[θεωρίς]], [[θεωρός]], πρβλ. Πλάτ. Φαίδ. 58, Βοίκχ. Ath. Staatsh. 1. 286 κἑξ. οἱ θεωροὶ οὗτοι ἐκαλοῦντο Δηλιασταί, Ἀθήν. 234Ε, Ἁρποκρ., Ἡσύχ. ΙΙΙ. τὰ Δήλια (ἐνν. [[ἱερά]]), ἡ κατὰ πᾶν τέταρτον [[ἔτος]] ἀγομένη ἑορτὴ τοῦ Ἀπόλλωνος ἐν Δήλῳ (ἴδε ἀνωτ. ΙΙ), Θουκ. 3. 104, Ξεν. Ἀπομν. 4. 8. 2.
}}
{{lsm
|lsmtext='''Δήλιος:''' -α, -ον και -ος, -ον ([[Δῆλος]]),·<br /><b class="num">I.</b> [[Δήλιος]], σε Τραγ. κ.λπ.· <i>ὁ Δ</i>., όνομα του Απόλλωνα, σε Σοφ. κ.λπ.· [[Δήλιος]], <i>ὁ</i>, [[Δήλιος]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· θηλ. [[Δηλιάς]], <i>-[[άδος]]</i>, <i>ἡ</i>, [[γυναίκα]] από τη Δήλο, σε Ομηρ. Ύμν., Ευρ. <b>II. [[Δηλιάς]]</b> (ενν. [[ναῦς]]), το [[καράβι]] από τη Δήλο, το οποίο έστελναν οι Αθηναίοι [[κάθε]] [[τέσσερα]] χρόνια σε [[ανάμνηση]] του Θησέα, σε Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> τὰ [[Δήλια]] (ενν. [[ἱερά]]), η ανά [[τέσσερα]] χρόνια τελούμενη [[γιορτή]] του Απόλλωνα στη Δήλο, σε Θουκ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[Δῆλος]]<br /><b class="num">1.</b> Delian, Trag., etc.:—ὁ Δ., [[name]] of [[Apollo]], Soph., etc.<br /><b class="num">2.</b> a Delian, Hdt., etc.<br /><b class="num">3.</b> τὰ [[Δήλια]] (sc. [[ἱερά]]) the [[quinquennial]] [[festival]] of [[Apollo]] at [[Delos]], Thuc.
}}