View source for ὑποδέω

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑποδέω
|Medium diacritics=ὑποδέω
|Low diacritics=υποδέω
|Capitals=ΥΠΟΔΕΩ
|Transliteration A=hypodéō
|Transliteration B=hypodeō
|Transliteration C=ypodeo
|Beta Code=u(pode/w
|Definition=late Gr. [[ὑποδέννω]] <span class="title">Gloss.</span>, Dosith.<span class="bibl">p.435</span> K.:—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[bind]] [[under]] or [[fasten]] [[under]], <b class="b3">ἁμαξίδας ὑ. τῇσι οὐρῇσι</b>, of long-tailed sheep, <span class="bibl">Hdt.3.113</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> esp. [[underbind]] the feet, i. e. [[shoe]], because the ancient sandals or shoes were bound on with straps, [καμήλους] ὑ. καρβατίναις <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>499a29</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pomp.</span>24</span>, <span class="bibl">Paus.10.25.4</span>; so Cobet restores <b class="b3">ὑποδῶν τὰ μὲν ὁπλαῖς</b>, for <b class="b3">ὑπὸ ποδῶν</b>, in <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>321b</span>:—mostly in Med., [[bind under one's feet]], [[put on shoes]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>492</span> (anap.), <span class="bibl">Pl. <span class="title">Smp.</span>220b</span>; [[ὑποδουμένη]] = [[as I was putting on my shoes]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>36</span>, cf. <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Char.</span>10.14</span>; [[ὑποδεῖται]], for the purpose of going away, <span class="bibl">Pherecr.153.4</span> (hex.); <b class="b3">οἱ ἔμπαλιν ὑποδούμενοι</b> (v. [[ἔμπαλιν]] <span class="bibl">11.1</span>) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span> 193c</span>; ὑποδούμενος τὸν ἱμάντα . . τῆς ἐμβάδος ἀπέρρηξα <span class="bibl">Men.109</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> in Med. and Pass., also, c. acc., </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of that which one puts on, κοθόρνους ὑποδέεσθαι <span class="bibl">Hdt.1.155</span>, cf. <span class="bibl">6.125</span>; [[ὑπόδημα]] ib.''1''; τὰς Λακωνικάς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>269</span>; [[Σκυθίκαις]] (Aeol. accus.) <span class="bibl">Alc.103</span>; τὰς ἐμβάδας <span class="bibl">Eub. 30</span>, cf. <span class="bibl">Theopomp.Com.52</span>; τὰ σανδάλια <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>12.8</span>; cf. [[ὑποδύω]] <span class="bibl">11.1</span> b:—so in pf. Pass., ὑποδήματα [[ὑποδεδεμένος]], βλαύτας [[ὑποδεδεμένος]], [[with]] [[shoe]]s, [[slipper]]s on one's [[feet]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>490e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Smp.</span>174a</span>; ἁπλᾶς ὑποδέδενται <span class="bibl">D. 54.34</span>: abs., ὑποδεδεμένοι ἐκοιμῶντο = [[they were sleeping with their shoes on]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.5.14</span>; ὥσπερ ὑποδεδ. <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>687a28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of the foot, <b class="b3">ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν πόδα</b> = [[with]] the [[left]] [[foot]] [[shod]], <span class="bibl">Th.3.22</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Fr.</span>74</span>; θάτερον [πόδα] σανδάλῳ ὑποδεδ. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Hist.Conscr.</span>22</span>, cf. <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>1.18</span>; ὑποδησάμενοι τοὺς πόδας ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου <span class="bibl"><span class="title">Ep.Eph.</span>6.15</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> <b class="b3">ὑποδῆσαι· ἐνεχυρασθῆναι, Ἰταλιῶται</b>, Hsch.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1215.png Seite 1215]] (s. δέω), unterbinden, bes. im med. sich die Sohlen, Sandalen unter die Füße binden, κοθόρνους ὑποδέεσθαι Her. 1, 155. 6, 1. Bei Hom. immer nur ποσσὶ δ' ὑπὸ λιπαροῖσιν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα u. ä., was Einige als Tmesis hierherziehen wollen; ὑποδεῖσθαι τὰς Λακωνικάς Ar. Eccl. 269, vgl. 36; u. ὑποδεδέσθαι, Plat. Charm. 174 c; μέγιστα ὑποδήματα καὶ πλεῖστα ὑποδεδεμένον περιπατεῖν Gorg. 490 e; ἁπλαῖς ὑποδέδενται Dem. 54, 34; ὑποδεδεμένοι Xen. An. 4, 5, 14; Thuc. 3, 22; Sp., wie Luc. Gymnas. 32.
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br />attacher sous : ἁμαξίδας ὑπ. [[τῇσι]] οὐρῇσι HDT attacher des chariots sous la queue (de petits moutons à longue queue);<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ὑποδέομαι]], [[ὑποδοῦμαι]] attacher sous soi : ὑπ. κοθόρνους HDT ses cothurnes ; se chausser : ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν πόδα THC ayant le pied gauche chaussé ; <i>abs.</i> ὑποδεδεμένοι XÉN étant chaussés.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[δέω]]¹.
}}
{{elru
|elrutext='''ὑποδέω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[подвязывать]] (τί τινι Her.);<br /><b class="num">2)</b> med. [[подвязывать себе]], [[надевать на ноги]] (κοθόρνους Her.; σανδάλια NT): ὑποδήματα ὑποδεδεμένος Plat. надев обувь, обувшись;<br /><b class="num">3)</b> обувать(ся): ὑποδεδεμένος τὸν ἀριστερὸν [[πόδα]] Thuc. с обутой левой ногой.
}}
{{ls
|lstext='''ὑποδέω''': μέλλ. -δήσω, δένω [[ὑποκάτω]], τὰς ἁμαξίδας ὑπ. τῇσι οὐρῇσι, ἐπί τινων προβάτων ἐχόντων μακρὰν οὐράν, Ἡρόδ. 3. 113. ΙΙ. ὑποδένω τοὺς πόδας, προσδένω ὑπ’ αὐτοὺς σανδάλια ἢ ὑποδήματα, [[διότι]] τῶν ἀρχαίων τὰ πέδιλα ἢ σανδάλια ἐδένοντο ἐπὶ τοῦ ποδὸς διὰ λωρίων, «δι’ ὃ τὰς εἰς πόλεμον ἰούσας (δηλ. καμήλους) ὑποδοῦσι καρβατίναις, [[ὅταν]] ἀλγήσωσιν» Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 1, 27, πρβλ. Πλουτ. Πομπ. 24, Παυσ. 10. 25, 2· [[οὕτως]] ὁ Badham ἀποκαθιστᾷ: ὑποδῶν τὰ μὲν ὁπλαῖς, ἀντὶ ὑπὸ ποδῶν, Πλάτ. Πρωτ. 321Α· ― κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ μέσ., δένω ὑπὸ τοὺς πόδας μου, βάλλω τὰ ὑποδήματά μου, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπολύομαι ([[ἐκβάλλω]] αὐτά), οἱ δὲ βαδίζουσ’ ὑποδησάμενοι [[νύκτωρ]] Ἀριστοφ. Ὄρν. 492· ὑποδεδεμένων καὶ ἐνειλιγμένων τοὺς πόδας εἰς πίλους καὶ ἀρνακίδας Πλάτ. Συμπ. 220Β, Ξεν., κλπ.: ὑποδουμένη, ἐν ᾧ ἐφόρουν τὰ ὑποδήματά μου, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 36 ὑποδεῖται, ἵνα ἐξέλθῃ ἢ φύγῃ, Φερεκράτης ἐν «Χείρωνι» 3· οἱ [[ἔμπαλιν]] ὑποδούμενοι (ἴδε [[ἔμπαλιν]] ΙΙ) Πλάτ. Θεαίτ. 193C· ὑποδούμενος τὸν ἱμάντα... τῆς ἐμβάδος ἀπέρρηξα Μένανδρ. ἐν «Δεισιδαίμονι» 2. ΙΙΙ. ἐν τῷ μέσ. καὶ παθ. μετ’ αἰτ., 1) ἐπὶ τοῦ πράγματος τὸ ὁποῖον τις φορεῖ εἰς τοὺς πόδας, ὑποδησάμενος καθόρνους Ἡρόδ. 1. 155., 6. 125· [[ὑπόδημα]] 6. 1· τὰς Λακωνικὰς Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 269· Σκυθικὰς Ἀλκαῖος 101 ὑπεδησάμην... τὰς [[ἐμβάδας]] Εὔβουλος ἐν «Δόλωνι» 1· πρβλ. [[ὑποδύω]] ΙΙ. 1. β· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ παθ. πρκμ., ὑποδήματα, βλαύτας ὑποδεδεμένος, φορῶν βλαύτας, «παντούφλας», Πλάτ. Γοργ. 490Ε, Συμπ. 174Α· ἁπλᾶς ὑποδεδέσθαι Δημ. 1267. 22· καὶ ἀπολ., ὑποδεδεμένοι, ἔχοντες τὰ ὑποδήματά των, φοροῦντες αὐτά, Ξεν. Ἀν. 4. 5, 14· [[ὥσπερ]] ὑποδεδ. Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 4. 10, 23· ἤ, 2) ἐπὶ τοῦ ποδός, ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν [[πόδα]], ἔχοντες [[ὑπόδημα]] εἰς τὸν ἀριστερὸν [[πόδα]], Θουκ. 3. 22, πρβλ. Ἀριστ. Ἀποσπ. 64· [[θάτερον]] δὲ ([[πόδα]]) σανδάλῳ ὑποδεδ. Λουκ. Πῶς δεῖ Ἱστ. Συγγρ. 22. ― Πρβλ. [[ὑπόδημα]].
}}
{{eles
|esgtx=[[ir calzado]]
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ὑπό]] and [[δέω]]; to [[bind]] [[under]] [[one]]'s feet, i.e. [[put]] on shoes or sandals: [[bind]] on, (be) [[shod]].
}}
{{Thayer
|txtha=1st aorist ὑπέδησά; 1st aorist [[middle]] ὑπεδησαμην; [[perfect]] [[passive]] or [[middle]] participle ὑποδεδημενος; from [[Herodotus]] [[down]] (in [[Homer]] [[with]] tmesis); to [[trader]]-[[bind]]; [[mostly]] in the [[middle]] to [[bind]] [[under]] [[oneself]], [[bind]] on; (participle [[shod]]); [[with]] an accusative of the [[thing]]: σανδάλια, ὑποδήματα, [[Xenophon]], mem. 1,6, 6; [[Plato]], [[Gorgias]], p. 490e.); [[with]] an accusative of the [[member]] of the [[body]]: [[τούς]] πόδας [[with]] ἐν [[ἑτοιμασία]] added, [[with]] [[readiness]] ([[see]] [[ἑτοιμασία]], 2), [[πόδα]] σανδάλω, σανδαλιοις, Lucian, quom. hist. [[sit]] conscrib. 22; Aelian v. h. 1,18). (Cf. Buttmann, § 135,2.)
}}
{{grml
|mltxt=ΜΑ, και ὑποδέννυμι και [[ὑποδέννω]] και ὑποδένω Μ<br />[[δένω]] τα σανδάλια [[κάτω]] από τα πόδια μου, [[φοράω]] τα παπούτσια μου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[τυλίγω]] τα πόδια με [[κάτι]] («τὰς καμήλους... ὑποδοῦσι καρβατίναις [[ὅταν]] ἀλγήσωσιν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δένω]] [[κάτι]] από [[κάτω]] («ἁμαξίδας γὰρ ποιεῡντες ὑποδέουσι αὐτὰς τῇσι οὐρῇσι», <b>Ηρόδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> <i>δέω</i> / <i>δέννυμι</i> / [[δένω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑποδέω:''' μέλ. -[[δήσω]],<br /><b class="num">I.</b> [[δένω]] ή [[προσδένω]] από [[κάτω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[ιδίως]] [[υποδένω]] τα πόδια, δηλ. ποδαίνω, [[διότι]] τα σανδάλια ή τα πέδιλα προσδένονταν με λουριά στα πόδια, σε Πλάτ. — Μέσ., [[δένω]] στα πόδια μου, [[βάζω]], φορώ τα παπούτσια μου, υποδήματά μου, σε Αριστοφ., Ξεν. κ.λπ.· επίσης με αιτ., <i>ὑποδησάμενος κοθόρνους</i>, σε Ηρόδ.· ομοίως σε Παθ. παρακ., <i>ὑποδήματα ὑποδεδεμένος</i>, με παντόφλες στα πόδια του, σε Πλάτ.· και απόλ., <i>ὑποδεδεμένοι</i>, φορώντας τα παπούτσια τους, σε Ξεν.· ομοίως, ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν [[πόδα]], με [[παπούτσι]] στο αριστερό [[πόδι]], σε Θουκ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -[[δήσω]]<br /><b class="num">I.</b> to [[bind]] or [[fasten]] under, Hdt.<br /><b class="num">II.</b> esp. to underbind, i. e. to [[shoe]], [[because]] the sandals or shoes were [[bound]] on with straps, Plat.:—Mid. to [[bind]] under one's feet, put on shoes, Ar., Xen., etc.; also c. acc., ὑποδησάμενος κοθόρνους Hdt.:—so in perf. [[pass]]., ὑποδήματα ὑποδεδεμένος with shoes on one's feet, Plat.; and absol., ὑποδεδεμένοι with [[their]] shoes on, Xen.; so, ὑποδεδεμένοι τὸν ἀριστερὸν [[πόδα]] with shoes on the [[left]] [[foot]], Thuc.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：Øpodšw 虛坡-得哦<br />'''詞類次數'''：動詞（3）<br />'''原文字根'''：在下-捆綁 相當於： （[[לָבַשׁ]]&#x200E;）  （[[נָעַל]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：綁在腳底下，穿鞋，綁上，穿，穿在⋯上，穿上；由（[[ὑπό]]）*=被）與（[[δέω]]）*=捆綁）組成<br />'''出現次數'''：總共（3）；可（1）；徒（1）；弗（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 穿在⋯上（1） 弗6:15；<br />2） 穿上（1） 徒12:8；<br />3） 穿（1） 可6:9
}}
{{elmes
|esmgtx=en v. med. [[ir calzado]] κούκινα ὑποδεδεμένος καὶ ἐστεμμένος τὴν κεφαλήν σου κλωνὶ ἐλαίας <b class="b3">calzado con palma egipcia y coronada tu cabeza con una rama de olivo</b> P IV 934 ὑποδησάμενος λύκεια ὑποδήματα δίωκε τὸν λόγον τοῦτον <b class="b3">calzado con sandalias de piel de lobo recita esta fórmula</b> P VII 728 
}}