View source for ὀρείχαλκος

{{LSJ1
|Full diacritics=ὀρείχαλκος
|Medium diacritics=ὀρείχαλκος
|Low diacritics=ορείχαλκος
|Capitals=ΟΡΕΙΧΑΛΚΟΣ
|Transliteration A=oreíchalkos
|Transliteration B=oreichalkos
|Transliteration C=oreichalkos
|Beta Code=o)rei/xalkos
|Definition=ὁ, Lat. <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[orichalcum]] (which by a false etym. was freq. written [[aurichalcum]]), [[mountain]]-[[copper]], i.e. [[yellow copper ore]], [[copper]] or [[brass made from yellow copper ore]], h.Hom.6.9, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>122</span>, <span class="bibl">Stesich.88</span>, <span class="bibl">Ibyc. <span class="title">Oxy.</span>1790.42</span>, B.<span class="title">Fr.</span>68 Bgk., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>114e</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">APo.</span>92b22</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mir.</span>834b25</span>, <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>2.7</span>,<span class="bibl">20</span>; a mirror of it, <span class="bibl">Call.<span class="title">Lav.Pall.</span>19</span>; described by Theopomp. Hist.<span class="bibl">109</span> as a mixture of [[ψευδάργυρος]] and [[χαλκός]]. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> as adjective, = [[ὀρειχάλκινος]] ([[of orichalc]], [[of orichalcum]], [[of yellow copper ore]]), Suid.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0372.png Seite 372]] ὁ, das lat. orichalcum oder aurichalcum, ein natürliches Erz u. daraus bereiteter Messing; H. h. 5, 9; Beinschienen sind daraus gemacht Hes. Sc. 122; τὸ [[γένος]] ἐκ τῆς γῆς ὀρυττόμενον ὀρειχάλκου, Plat. Critia. 114 e, vulg. ὀρείχαλκον; auch das künstlich gefertigte Messing, Sp. – Adjectivisch, von Messing, Suid.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />orichalque <i>ou</i> laiton.<br />'''Étymologie:''' [[ὄρος]], [[χαλκός]].
}}
{{elru
|elrutext='''ὀρείχαλκος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[желтая медная руда]] Plat.;<br /><b class="num">2</b> [[желтая медь]]: ἄνθεμ᾽ ὀρειχάλκου HH украшение из желтой меди;<br /><b class="num">3</b> pl. [[статуи из желтой меди]] Arst.
}}
{{ls
|lstext='''ὀρείχαλκος''': (φέρεται ὀρίχαλκος ἐν παλαιᾷ τινι Ἀττικῇ ἐπιγραφῇ, Συλλ. Ἐπιγρ. 161), ὁ Λατιν. orichalcum, ([[ὅπερ]] κατ’ ἐσφαλμένην ἐτυμολογίαν [[συχνάκις]] ἐφέρετο aurichalcum), χαλκὸς τοῦ ὄρους, δηλ. [[μέταλλον]] κιτρίνου χαλκοῦ, χαλκὸς ἢ «μπροῦντζος» ὁ ἐξ [[αὐτοῦ]] (πρβλ. τὸ Γαλλ. archall = [[σύρμα]] ὀρειχάλκου), Ὁμ. Ὕμν. 5. 9, Ἡσ. Ἀσπίς Ἡρ. 122· - «Ἀριστοτέλης δὲ ἐν Τελεταῖς φηςὶ [[μηδὲ]] ὑπάρχειν τὸ [[ὄνομα]], [[μηδὲ]] τὸ τούτου [[εἶδος]]· τὸν γὰρ ὀρείχαλκον, [φησὶ], [[ἔνιοι]] ὑπολαμβάνουσι λέγεσθαι μὲν μὴ [[εἶναι]] δέ. Τῶν δὲ εἰκῇ διαδεδομένων καὶ τοῦτο. (οἱ γὰρ πολυπραγμονέστεροί φασιν αὐτὸν ὑπάρχειν.) Μνημονεύει δὲ καὶ Στησίχορος καὶ Βακχυλίδης» κτλ. Σχόλ. εἰς Ἀπολλ. Ἀργον. Δ. 973, Πλάτ. Κριτί. 114Ε· [[κάτοπτρον]] ἐξ [[αὐτοῦ]], Καλλ. Λουτρ. Παλλ. 19· ὁ Στράβων καλεῖ αὐτὸν ψευδάργυρον, δηλ. [[μῖγμα]] ἀργύρου καὶ χαλκοῦ, σ. 610, πρβλ. Στέφ. Βυζ. ἐν λέξ. Ἄνδειρα. ΙΙ. ὡς ἐπίθ., = [[ὀρειχάλκινος]], Σουΐδ.
}}
{{grml
|mltxt=ο (Α [[ὀρείχαλκος]])<br />μεταλλικό [[κράμα]] χαλκού και ψευδαργύρου το οποίο έχει [[χρώμα]] κίτρινο, λευκοκίτρινο ή υπέρυθρο, επιδέχεται [[στίλβωση]] και χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για την [[κατασκευή]] διαφόρων σκευών, τεμαχίων μηχανών, όπλων και στη [[διακοσμητική]], αλλ. μπρούντζος ψευδαργύρου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>ως επίθ.</b> [[ορειχάλκινος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>ὀρει</i>- (<b>βλ. λ.</b> <i>όρος</i> [II]) <span style="color: red;">+</span> [[χαλκός]]. Πρόκειται για προσδιοριστικό σύνθ., που έχει σχηματιστεί [[κατά]] το [[πρότυπο]] τών σύνθ. με β' συνθετικό έναν ρηματ. τ. (<b>πρβλ.</b> <i>ορει</i>-[[βάτης]] <b>κ.λπ.</b>). Τη λ. δανείστηκε η Λατινική (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>orichalcum</i> / <i>aurichalcum</i>) και στη [[συνέχεια]] οι ξένες γλώσσες. Η γρφ. της λ. και τών παραγώγων της (<b>πρβλ.</b> [[ορειχαλκίτης]]: <i>aurichalcite</i>) με -<i>au</i>- [[αντί]] -<i>ο</i>- οφείλεται στην παρετυμολ. [[σύνδεση]] με το λατ. <i>aurum</i> «[[χρυσός]]»].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὀρείχαλκος:''' ὁ, Λατ. [[orichalcum]], [[χαλκός]] που ανιχνεύεται στα βουνά, [[μετάλλευμα]] χαλκού ή το [[μέταλλο]] του χαλκού, μπρούντζος, που προκύπτει από την [[επεξεργασία]] του μεταλλεύματος, σε Ησίοδ., Πλάτ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ὀρεί-χαλκος, ὁ,<br />Lat. [[orichalcum]], [[mountain]]-[[copper]], i. e. [[copper]] ore, or [[copper]] made from it, Hes., Plat.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=μπροῦντζος). Ἀπό τό [[ὄρος]] + [[χαλκός]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα, [[καθώς]] καί στή λέξη [[ὄρος]].
}}