View source for αἴξ

{{LSJ1
|Full diacritics=αἴξ
|Medium diacritics=αἴξ
|Low diacritics=αιξ
|Capitals=ΑΙΞ
|Transliteration A=aíx
|Transliteration B=aix
|Transliteration C=aiks
|Beta Code=ai)/c
|Definition=[[αἰγός]], ὁ, ἡ</b>: dat. pl. <span class="sense"><span class="bld">A</span> αἴγεσιν <span class="bibl">Il.10.486</span>, αἴγεσσιν <span class="bibl">Choerob. <span class="title">in Theod.</span>323</span>; also Boeot. [[ἤγυς]], = [[αἴγοις]], <span class="title">IG</span>7.3171:—[[goat]], mostly fem., μηκάδας αἶγας <span class="bibl">Od.9.124</span>; λεύκας αἶγος Sapph.7([[si vera lectio|s.v.l.]]), cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>71</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>639a</span>, etc., but masc. in <span class="bibl">Od.14.106</span>,<span class="bibl">530</span>; also τῶν αἰγῶν τῶν τραγῶν <span class="bibl">Hdt.3.112</span>:—once in Trag., <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>793</span> (anap.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[αἲξ ἄγριος]] = [[wild]] [[goat]], prob. [[ibex]] (cf. [[αἴγαγρος]]), [[ἰονθάς]] <span class="bibl">Od.14.50</span>; ἴξαλος <span class="bibl">Il.4.105</span>; αἶγες ὀρεσκῷοι <span class="bibl">Od.9.155</span>; ἀγρότεραι <span class="bibl">17.295</span>:—proverbs, [[αἲξ οὐρανία]] in Com. as a [[source]] of [[mysterious]] and suspected [[wealth]], in [[allusion]] to the [[horn]] of [[Amalthea]], <span class="bibl">Cratin.244</span>; οὐράνιον αἶγα πλουτοφόρον <span class="title">Com.Adesp.</span>8; [[αἲξ τὴν μάχαιραν]] (sc. [[ηὗρε]]), of those who '[[ask for trouble]]', <span class="bibl">Zen.1.27</span>; [[αἲξ οὔπω τέτοκεν]] = [[don't count your chickens before they are hatched]], [[don't count your chickens before they hatch]], [[first catch your hare]], [[first catch your rabbit]], [[first catch your rabbit and then make your stew]], [[first catch your hare, then cook it]], [[first catch your hare, then cook him]], <span class="bibl">1.42</span>; αἲξ Σκυρία· ἐπὶ τῶν τὰς εὐεργεσίας ἀνατρεπόντων· ἀνατρέπει γὰρ τὸ ἀγγεῖον ἀμελχθεῖσα <span class="bibl">Diogenian.2.33</span>; αἲξ ἐς θάλασσαν· ἀτενὲς ὁρᾷς, ἐπὶ τῶν φιληδούντων <span class="bibl">3.8</span>; κἂν αἲξ δάκἡ ἄνδρα πονηρόν <span class="bibl">5.87</span>; οὐ δύναμαι τὴν αἶγα φέρειν, ἐπί μοι θέτε τὸν βοῦν Plu.2.830a; ἐλεύθεραι αἶγες ἀρότρων· ἐπὶ τῶν βάρους τινὸς ἀπηλλαγμένων <span class="bibl">Zen.3.69</span>; [[κατ' αἶγας ἀγρίας]] = [[ἐς κόρακας]], Hsch., <span class="bibl">Diogenian.5.49</span>; νοῦσος, αἶγας ἐς ἀγριάδας τὴν ἀποπεμπόμεθα <span class="bibl">Call.<span class="title">Aet.</span>3.1.13</span>; [[αἰγῶν ὀνόματα]], of [[worthless]] [[object]]s, Suid. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> the [[star]] [[Capella]], <span class="bibl">Arat. 157</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> a water-bird, apparently of the [[goose]] kind, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 593b23</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[fiery]] [[meteor]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>341b3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> in plural, [[wave]]s, <span class="bibl">Artem.2.12</span>. (Att. [[αἶξ]], acc. to Hdn.Gr.<span class="bibl">1.937</span>.)</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=-γός, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> át. [[αἶξ]] según Hdn.Gr.1.397<br /><b class="num">• Morfología:</b> ἡ [[αἴξ]] <i>Od</i>.14.106, 530, A.R.2.279; ac. sg. αἶγον <i>SEG</i> 6.784.9 (Cilicia III d.C.), gen. plu. beoc. [[ἠγῶν]] <i>IG</i> 7.3171.45 (Orcómeno II a.C.); dat. plu. αἴγεσιν <i>Il</i>.10.486, αἴγεσσι Choerob.<i>in Theod</i>.1.323.1., beoc. ἤγυς <i>IG</i> 7.3171.39 (Orcómeno II a.C.)]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b> [[cabra]], [[Capra hircus]], <i>Il</i>.11.679, <i>Od</i>.9.167, Hes.<i>Th</i>.445, Thgn.55, Theoc.5.27, A.R.2.691, <i>PSarap</i>.1.18 (II d.C.), <i>Stud.Pal</i>.20.37.6 (III d.C.), <i>PCair.Isidor</i>.72.27 (IV d.C.), Nonn.<i>D</i>.48.671, en exvotos y ofrendas <i>ID</i> 442B.46, 49 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b> de la cabra Amaltea, Nonn.<i>D</i>.46.17<br /><b class="num">•</b> consagrada a Ártemis αἰγῶν ἔμβρυα καλλιθύτων <i>SEG</i> 39.855.5 (Patmos II/III d.C.), ἱερὰν αἶ. Sch.Er.<i>Il</i>.1.108-9b<br /><b class="num">•</b> [[proverb|prov.]] αἲξ [[οὐρανία]] en los cóm. aludiendo al cuerno de Amaltea para señalar una fortuna de origen oscuro, Cratin.261<br /><b class="num">•</b> οὐράνιον αἶγα πλουτοφόρον <i>Com.Adesp</i>.708<br /><b class="num">•</b> αἲξ τὴν μάχαιραν <i>[[sc.]]</i> ηὗρε referido a los que se perjudican a sí mismos, Zen.1.27<br /><b class="num">•</b> αἲξ [[οὔπω]] τέτοκεν referido a los que se creen favorecidos sin existir causa real de ello, Zen.1.42<br /><b class="num">•</b> αἲξ Σκυρία· ἐπὶ τῶν [[τὰς]] εὐεργεσίας ἀνατρεπόντων. Ἀνατρέπει γὰρ τὸ [[ἀγγεῖον]] ἀμελχθεῖσα Diogenian.1.2.33<br /><b class="num">•</b> αἲξ εἰς θάλασσαν· ἀτενὲς ὁρᾷς, ἐπὶ τῶν φιληδούντων Diogenian.1.3.8, κἂν αἲξ δάκῃ ἄνδρα πονηρόν Diogenian.1.5.87<br /><b class="num">•</b> οὐ [[δύναμαι]] τὴν αἶγα φέρειν, [[ἐπί]] μοι θέτε τὸν βοῦν [[proverb|prov.]] en Plu.2.830a<br /><b class="num">•</b> ἐλεύθεραι αἶγες ἀρότρων· ἐπὶ τῶν βάρους τινὸς ἢ κακῶν ἀπηλλαγμένων Zen.3.69<br /><b class="num">•</b> fig. αἶγας ἐς ἀγριάδας = <i>a paseo</i> Call.75.13, cf. κατ' αἶγας ἀγρίας Diogenian.1.5.49.<br /><b class="num">2</b> en plu. como género epiceno τῶν αἰγῶν τῶν τράγων = <i>los machos cabríos</i> Hdt.3.112, ἀπολωλεκέναι ... αἶγας δασεῖς [[δύο]] ἔρσενα καὶ θέλεαν <i>PHib</i>.37.6 (III a.C.).<br /><b class="num">3</b> c. esp. determ. [[cabra salvaje]], [[Capra ibex]] o [[Capra aegagrus]] [[ἄγριος]] [[αἴξ]] <i>Il</i>.3.24, Plb.12.4.3, [[ἀγροτέρα]] <i>Od</i>.17.295, αἶγες ὀρεσκῷοι <i>Od</i>.9.155.<br /><b class="num">4</b> ἡ Αἴξ [[la estrella Capella]] Arat.157.<br /><b class="num">5</b> especie de [[ganso]] Arist.<i>HA</i> 593<sup>b</sup>23.<br /><b class="num">II</b> [[meteoro luminoso]] Arist.<i>Mete</i>.341<sup>b</sup>3.<br /><b class="num">III</b> en plu. [[olas]] Artem.2.12, αἴγες· τὰ κύματα. Δωριεῖς Hsch.<br /><b class="num">• DMic.:</b> <i>a3-ki-a2-ri-jo, a3-ki-de-j̣ạ, a3-ñki-no-o, a3-ki-pa-ta, de-we-ro-a3-ko-ra-i-ja</i>.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>H°H<sup>i̯</sup>°g</i>-, cf. arm. <i>aic</i> ‘[[cabra]]’; las formas sin diptongo como ai. <i>ajá</i>- ‘[[macho cabrío]]’ proceden de una silabación *°<i>HH<sup>i̯</sup>g</i>-; del grado pleno *<i>HeH<sup>i̯</sup>g</i>- (dudoso si <i>H<sup>i̯</sup>2</i> o si <i>H<sup>i̯</sup>3</i> lituan. <i>ôzỹs</i> ‘[[macho cabrío]]’.
}}
{{bailly
|btext=αἰγός (ἡ) :<br /><b>1</b> chèvre, <i>animal</i>;<br /><b>2</b> [[αἱ]] αἶγες grosses vagues.<br />'''Étymologie:''' R. Ἀγ, mener, pousser.
}}
{{elnl
|elnltext=[[αἴξ]] αἰγός, ὁ, ἡ, ep. dat. plur. αἴγεσιν, geit.
}}
{{Autenrieth
|auten=αἰγός, dat. pl. αἴγεσιν: [[goat]].
}}
{{Slater
|sltr=[[αἴξ]] <br /><b>1</b> she-[[goat]] Σκύριαι δ' ἐς ἄμελξιν γλάγεος αἶγες ἐξοχώταται fr. 106. 4.
}}
{{lsm
|lsmtext='''αἴξ:''' αἰγός, ὁ, ἡ, δοτ. πληθ. <i>αἴγεσιν</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[γίδα]], [[κατσίκα]], Λατ. [[caper]], [[capra]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> αἲξ [[ἄγριος]], [[αγριοκάτσικο]], [[αίγαγρος]], ο Λατ. [[ibex]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> <i>αἶγες</i>, [[παλαιός]] [[τύπος]] που σημαίνει τα [[μεγάλα]], [[υψηλά]] κύματα (πιθ. όχι από το <i>ἀΐσσω</i>, [[γιατί]] <i>√ΑΙΚ</i> [[αυτού]] του ρήματος).
}}
{{etym
|etymtx=αἰγός<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[goat]] rarely m. [[he-goat]] (Il.). Also a waterbird (Janzén [s. below] 17), a meteor (Arist.) and a star (Aratos).<br />Dialectal forms: Myc. [[aikipta]] /<b class="b2">aigi-pa(s)tas</b>/ ? [[goatherd]]; [[aikipode]], interpr. uncertain<br />Compounds: [[αἰπόλος]] [[goatherd]] < <b class="b3">*αἰγ-πολος</b> s. [[sub verbo|s.v.]] [[πέλω]] (cf. Meier-Brügger Gr. Sprachw. 1, 92). <b class="b3">αἰγί-βοτος</b> [[browsed by goats]] (Od.) Unclear <b class="b3">αἰπόλος κάπηλος παρὰ Κυπρίοις</b> H (see Leumann Hom. W. 271ff; to be rejected Latte's corr. <b class="b3">ἀί-</b> = [[ἀεί]]).<br />Derivatives: [[αἰγίς]] [[goatskin]], [[quod vide|q.v.]];<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [13] <b class="b2">*h₂eiǵ-</b><br />Etymology: The compounds in <b class="b3">-ι-</b> are unexplained (unclear Heubeck IF 69 (1963) 13-21); old is in any case the type [[αἰπόλος]]. [[αἴξ]] is cognate with Arm. [[ayc]] [[goat]] ([[i-]]stem); see Clackson 88-90, who reconstructs, with Meillet, <b class="b2">*h₂eiǵ-ih₂</b>. Zero grade is mostly supposed in Av. [[īzaēna-]] [[of leather]], but it is not certain that it refers to the skin of a goat. If the connection is correct, the word would be IE; the word is often considered as an Anatolian loanword in both Greek and Armenian. - See A. Janzén Bock und Ziege (GHÅ 43 [1937: 5]) 9ff.and EIEC [[sub verbo|s.v.]] - The gloss <b class="b3">αἶγες τὰ κύματα</b>, [[Δωριεῖς]] H. may be a metaphor, s. [[αἰγιαλός]]. In Greek geogr. names ([[Αἰγαί]], [[Αἰγαῖος]], [[Αἴγινα]] etc.) we may have not the word for [[goat]], Sommer IF 55, 259f. (Pre-Greek), V. Burr Nostrum mare (Würzb. Stud. zur Altertumswiss.) Stuttgart 1932. Connection with <b class="b2">*h₂eig-</b> as [[to jump]] is rejected by Mayrhofer EWAia 1, 264 as [[éjati]] had a labio-velar (also it does not mean [[jump]]). Not to Skt. [[ajá-]] [[goat]].<br />See also: Cf. [[αἴγιλος]], [[αἰγίλωψ]], [[δίζα]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> a [[goat]], Lat. [[caper]], [[capra]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> αἲξ [[ἄγριος]] the [[wild]] [[goat]], the [[ibex]], Hom.<br /><b class="num">II.</b> αἶγες, old [[name]] for waves. [Prob. not from [[ἀΐσσω]], of [[which]] the [[root]] is αικ.]
}}
{{ls
|lstext='''αἴξ''': αἰγός, ὁ, ἡ, δοτ. πληθ αἴγεσιν, Ἰλ. Κ. 486. Αἴξ, γίδα, Λατ. caper, capra, παρ’ Ὁμήρ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον θηλ. ἀλλὰ ἀρσ. ἐν Ὀδ. Ξ. 106, 530· (πρβλ. [[τράγος]])· ὁ μηκασμὸς αὐτῆς παρίσταται διὰ τῶν λέξεων [[μηκάομαι]], [[μηκάς]]· τὸ μικρὸν λέγεται [[ἔριφος]]: ἀγέλαι αἰγῶν ἦσαν συνήθεις κατὰ τοὺς Ὁμηρ. χρόνους· πρβλ. [[αἰπόλιον]], [[αἰπόλος]]· - [[ἅπαξ]] παρὰ Τραγ. Σοφ. Ἀποσπ. 962 (λυρ.). 2) αἴξ [[ἄγριος]], ὁ [[αἴγαγρος]]· [[ἰονθάς]] (φέρων πώγωνα), Ὀδ. Ξ. 50 [[ἴξαλος]] (ἁλλόμενος, πηδῶν), Ἰλ. Δ. 105· φέρων κέρατα ἓξ σπιθαμῶν τὸ [[μῆκος]], [[αὐτόθι]] 109· [[εἶναι]] ἀναμφιβόλως ὁ Λατ. καλούμενος ibex· τά: αἶγες ὀρεσκῷοι ἐν Ὀδ. Ι. 155· ἀγροτέραι ἐν Ρ. 294, καὶ ὁ [[αἴγαγρος]], (ὃ ἴδε) δυνατὸν νὰ ἀνήκωσιν εἰς διάφορα εἴδη: παροιμ., αἴξ οὐρανία, παρὰ Κωμ. = πηγὴ μυστηριώδους καὶ ὑπόπτου πλούτου ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τὸ [[κέρας]] τῆς Ἀμαλθείας, Κρατῖν. (Χείρωνες 21)· παρὰ Ζηνοβ. 1.26· οὐράνιον αἶγα πλουτοφόρον, Κωμ. Ἀνων. 281. 3) ὁ [[ὁμώνυμος]] Ἀστερισμός, Ἄρατ. 157. ΙΙ. πτηνὸν ὑδρόβιον, πιθαν. ἐκ τοῦ γένους τῶν χηνῶν, Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 8. 3. 16. ΙΙΙ. λαμπρὸν πυρῶδες μετέωρον, Ἀριστ. Μετεωρ. 1. 4, 6. IV. αἶγες = ὑψηλὰ κύματα, Ἀρτεμιδ. 2. 12, πρβλ. [[αἰγιαλός]]. (Ἐκ √ΑΙΓ πιθ. = ἄγι, ὡς φαίνεται ἐκ τῶν Σανσκρ. aǵâ (ἀγγλ. goat, αἴξ) aǵas ([[ἔλαφος]]): ἡ ἐκ τοῦ [[ἀΐσσω]] παραγωγὴ πρέπει νὰ ἐγκαταλειφθῇ, [[ἐπειδὴ]] ἡ [[ῥίζα]] τοῦ ῥήματος τούτου εἶνε αἰκ: ἴδε Κούρτ. ἀρ. 120).
}}
{{FriskDe
|ftr='''αἴξ''': αἰγός<br />{aíks}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Ziege]] selten m. [[Ziegenbock]] (seit Hom.). Auch übertragen als Name eines Wasservogels (dazu Janzén [s. u.] 17) und im Sinn von [[Meteor]] (Arist.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[αἴγειος]], [[αἴγεος]] ‘zur Ziege gehörig, Ziegen-’ (Hom. usw., vgl. Chantraine Formation 50, Schwyzer 467f.), später auch αἴγινος und αἰγικός (Pap.).<br />'''Etymology''': Außerdem [[αἰγίς]] [[Ziegenfell]] s. d., [[αἰγίδιον]] Demin. von [[αἴξ]] (Pherekr., Antiph. usw.). Vgl. noch [[αἴγιλος]] s. [[αἰγίλωψ]]. Eine Metapher liegt wahrscheinlich vor in αἶγες· τὰ κύματα. Δωριεῖς H., s. [[αἰγιαλός]]. Inwieweit das Wort für Ziege in griechischen Ortsnamen enthalten ist ([[Αἰγαί]], [[Αἰγαῖος]], [[Αἴγινα]] usw.), ist strittig; vgl., außer der Literatur zu [[αἰγιαλός]], Sommer IF 55, 259f. (vorgriechisch), V. Burr Nostrum mare (Würzb. Stud. zur Altertumswiss.) Stuttgart 1932. [[αἴξ]] ist mit arm. ''ayc'' [[Ziege]] identisch. Es wird von Specht KZ 66, 13 (s. auch Die Ausbreitung der Indogermanen, 1944, 10f.) aus ungenügenden Gründen als gemeinsames Lehnwort der Indogermanen bei ihrem ersten Vorstoß auf die Balkanhalbinsel betrachtet. Als tiefstufige Form wird gewöhnlich aw. ''ī̆zaēna''- [[aus Leder]] beurteilt. — Höchst unsichere, z. T. entschieden verfehlte weitere Kombinationen bei A. Janzén Bock und Ziege (GHÅ 43 [1937: 5]) 9ff. Anfechtbar auch Meillet Rev. d. ét. slav. 5, 9. Zu den vielen Namen der Ziege im Idg. s. Lidén Armen. Studien 13f. Zum ''a''-haltigen Vokalismus Specht Ursprung 204 A. 1, Kuhn KZ 71, 145f.<br />'''Page''' 1,41-42
}}
{{grml
|mltxt=η (Α [[αἴξ]]-αἰγός, ο, η)<br />[[γίδα]], [[κατσίκα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> υδρόβιο [[πτηνό]], πιθ. της οικογένειας τών χηνών<br /><b>2.</b> [[διάπυρος]] αερόλιθος, [[μετέωρο]]<br /><b>3.</b> «αἴξ [[ἄγριος]]», ο [[αίγαγρος]]<br /><b>4.</b> στη Μυκηναϊκή η λ. δεν απαντά σε [[κείμενα]], [[παρά]] μόνο ως [[ιδεόγραμμα]] για να συμβολίσει το [[κατσίκι]]. Μόνο σε μια [[πινακίδα]] της Κνωσού υπάρχει το [[συλλαβόγραμμα]] ΑΙ, [[συντομογραφία]] ίσως της λ. <i>αἴξ</i>. Η [[χρήση]] όμως της λ. με αυτή τη [[σημασία]] επιβεβαιώνεται από τα παράγωγα επίθ. <i>αἶζος</i> και το συνθ. <i>αἰγιπάστας</i>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> Η λ. <i>αἴξ</i>(<i>αἰγ</i>-<i>ὸς</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>aiĝ</i>- που σήμαινε την «[[αίγα]], [[κατσίκα]]». Από την [[ίδια]] [[ρίζα]] παράγονται το αρμενικό <i>ayc</i> και το αβεστικό <i>iza</i><i>ē</i><i>na</i> (αρχικά «το [[πόδι]] της κατσίκας»). Ακόμη οι λ. αυτές [[πρέπει]] να συνδέονται με τους ορούς <i>aja</i>- «[[τράγος]]» και <i>aj</i><i>ā</i>, «[[αίγα]]» της αρχαίας ινδικής, που με τη [[σειρά]] τους σχετίζονται μ' ένα χαρακτηριστικό [[γνώρισμα]] του ζώου. το πηδηχτό [[βήμα]] του. Αναπόδεικτη παραμένει η [[υπόθεση]] του <i>Specht</i> πως ο όρος αποτελεί [[δάνειο]] τών Ινδοευρωπαίων από τον χώρο της Βαλκανικής χερσονήσου. Η λ. στην Ελληνική χρησιμοποιήθηκε πολύ [[νωρίς]] και σε [[μεγάλη]] [[έκταση]]. Ήδη στα Μυκηναϊκά [[πρέπει]] να ήταν γνωστή η λ., που σώζεται στο σύνθετο <i>αἰγιπάστας</i> (ai-ki-pa-ta). «ο [[γιδοβοσκός]]». Ως α' συνθετικό η λ. εμφανίζεται με δύο τύπους, <i>αἰγ</i>(<i>ι</i>)- και, σε νεώτερους χρόνους, <i>αἰγο</i>-: [[αἰπόλος]] (<span style="color: red;"><</span> <i>αιγπόλος</i>) «[[γιδοβοσκός]]», <i>αἰγί</i>-<i>βοτος</i>, <i>αἰγί</i>-[[βάτης]], <i>αἰγι</i>-<i>πόδης</i>, <i>αἰγί</i>-<i>πλαγκτος</i>, <i>αἰγί</i>-<i>λιψ</i> κ.λπ. <i>αἰγο</i>-[[βοσκός]], <i>αἰγο</i>-[[βάτης]], <i>αἰγό</i>-<i>κερως</i>, <i>αἰγο</i>-[[πρόσωπος]] κ.ά. Ως [[προς]] το «<i>αἶγες</i><br /><i>κύματα</i>», του Ησυχίου (πρβλ. και Αρτεμίδωρος 2, 12: «<i>καὶ γὰρ τὰ μεγάλα κύματα αἶγας ἐν τῇ συνηθείᾳ λέγομεν</i>») [[είτε]] αποτελεί τολμηρή [[παρομοίωση]] τών θαλασσίων κυμάτων [[προς]] το χαρακτηριστικό [[πήδημα]] τών [[αιγών]] [[είτε]], πιθανότερα, έχει διαφορετική ετυμολ. [[προέλευση]], αναγόμενο στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>aiĝ</i>-(ομόηχη [[προς]] τη [[ρίζα]] απ' όπου παράγεται η <i>αἴγα</i>) που σήμαινε «κινούμαι ορμητικά» (πρβλ. [[αἰγανέη]], [[Αἰγαῖος]], [[αἰγιαλός]], αρχαίο [[ινδικό]] <i>ejati</i> «κινούμαι» <b>κ.ά.</b>). Στη Ν. Ελληνική η λ. διατηρήθηκε αυτούσια με τον ήδη μεσαιωνικό τύπο [[αίγα]], που χρησιμοποιείται ευρύτερα στα νεοελλ. ιδιώματα (αία, αίγια, αιγιά, γαίγα). Στην Κοινή Νεοελληνική η λ. υποκαταστάθηκε στη [[χρήση]] από την ξενικής προελεύσεως λ. [[κατσίκα]] (από αλβαν. kats ή τουρκ. keҫi).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[αἴγεος]], [[αἰγίδιον]], [[αἴγιλος]], [[αἰπόλος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αιγοειδής]], [[αιγήσιος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[αιγοβοσκός]], [[αιγόκερας]], [[αιγόκερως]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αἰγελάτης]], [[αἰγιβάτης]], [[αἰγοπόδης]], <i>αἰγόπυρος</i>, [[αἰγοκέφαλος]], [[αἰγόλεθρος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[αἰγίβοσκος]], [[αἰγίκνημος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αιγόδερμα</i>, [[αιγόδερμος]], [[αιγόθριξ]], [[αιγόμαλλο]], <i>αιγόμανδρα</i>.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：œrifoj 誒里賀士<br />'''詞類次數'''：名詞（2）<br />'''原文字根'''：小山羊<br />'''字義溯源'''：小山羊*，山羊，山羊羔；可能出自（[[ἔριον]]）=羊毛*）<br />'''同源字'''：1） （[[ἐρίφιον]]）山羊羔 2） （[[αἴξ]] / [[ἔριφος]]）小山羊<br />'''出現次數'''：總共（2）；太（1）；路（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 一隻山羊羔（1） 路15:29；<br />2） 山羊（1） 太25:32
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[κατσίκα]]). Ἀπό τό [[ἀΐσσω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{elmes
|esmgtx=ὁ ἡ 1 [[cabra]] gener. de piel moteada, usada en prácticas mágicas esp. partes de ella, como la sangre εἰς δὲ τὴν ὑποκάτω τὸν κάνθαρον ... χρίσας αἷμα αἰγός <b class="b3">en la parte inferior el escarabajo, untando sangre de cabra</b> P II 160 <λαβὼν> αἷμα μελάνης βοὸς ἢ αἰγὸς ἢ Τυφωνίου, ἐξαιρέτως δὲ αἰγός <b class="b3">toma sangre de una vaca negra o de una cabra o de un asno, pero especialmente de cabra</b> P VII 653 πρόσβαλε αἰγὸς ποικίλης αἷμα <b class="b3">añádele sangre de una cabra moteada</b> P VII 868 la grasa λαβὼν ὄνου μέλανος στέαρ καὶ αἰγὸς ποικίλης στέαρ <b class="b3">toma grasa de un asno negro y grasa de una cabra moteada</b> P IV 1332 también ambos junto con suciedad αἰγός τε ποικίλης στέαρ καὶ αἷμα καὶ μύσαγμα <b class="b3">grasa, sangre y suciedad de una cabra moteada (en una calumnia de magia maléfica) </b> P IV 2575 P IV 2644 P IV 2685 P IV 2709 las uñas τῇ δευτέρᾳ (ἡμέρᾳ) αἰγὸς ὄνυχας <b class="b3">en el segundo día uñas de cabra (como ofrenda para una súplica) </b> P II 142 utilizada como entidad mágica ἐπὶ δὲ τῶν κακοποιῶν (ἐπίθυε) οὐσίαν κυνὸς καὶ αἰγὸς ποικίλης <b class="b3">para los ritos maléficos quema entidad mágica de un perro y de una cabra moteada</b> P IV 2875 2 [[imagen de cabra]] grabada en una piedra τὸ δὲ (πρόσωπον) ἀπὸ δεξιῶν αἰγός <b class="b3">que el rostro de la derecha sea de una cabra (uno de los tres rostros de Hécate) </b> P IV 2884 símbolo de Selene P VII 782 
}}
{{pape
|ptext=αἰγός, ἡ,<br><b class="num">1</b> <i>die [[Ziege]]</i> ([[ἀΐσσω]], die [[Springerin]]), ὁ [[αἴξ]] <i>[[Ziegenbock]]</i>, Hom. oft, z.B. αἰγῶν τελείων <i>Il</i>. 1.66, πίονος αἰγός 9.207, αἰγὸς ἐϋτρεφέος μεγάλοιο <i>Od</i>. 14.530, ζατρεφέων αἰγῶν ὅς τις φαίνηται [[ἄριστος]] 106, μηκάδες αἶγες <i>Il</i>. 11.383, αἶγες ἄγριαι <i>Od</i>. 9.118, [[ἄγριον]] [[αἶγα]] <i>Il</i>. 3.24, αἶγας ἀγροτέρας <i>Od</i>. 17.295, ἰξάλου αἰγὸς ἀγρίου <i>Il</i>. 4.105, ἰονθάδος ἀγρίου αἰγός <i>Od</i>. 14.50, αἶγας ὀρεσκῴους <i>Od</i>. 8.155, dat. plur. αἴγεσιν <i>Il</i>. 10.486; dat. sing. αἰγί und nom. [[αἴξ]] bei Hom. nicht; – Arist. <i>H.A</i>. 8.28.<br><b class="num">2</b> <i>ein [[Wasservogel]]</i>, Arist. <i>H.A</i>. 8.3.<br><b class="num">3</b> <i>hohe Flut</i>, τὰ [[μεγάλα]] κύματα, nach Artemid. 2.12, auch Suid., ἐν τῇ συνηθείᾳ. Vgl. ἄϊκες ἀνέμων ([[ἀΐσσω]]). <i>[[Andrang]] der [[Stürme]]</i>, Ap.Rh. 4.820 [– – ◡].<br><b class="num">4</b> <i>eine feurige [[Lufterscheinung]]</i>, Arist. <i>[[Meteor]]</i>. 1.4; – [[οὐρανία]], Zenob. 1.26 aus Cratin.; vgl. Antiphan. Ath. IX.402e.
}}
{{trml
|trtx=Abkhaz: аџьма, аџьмаб; Acehnese: kamèng; Adyghe: пчэны; Afrikaans: bok; Akkadian: 𒍚; Albanian: dhi; Alviri-Vidari: بیز‎; Amharic: ፍየል; Arabic: مَاعِز‎, عَنْزَة‎; Egyptian Arabic: معز‎, معزة‎; Iraqi Arabic: سخل‎; Lebanese Arabic: عنزة‎; Moroccan Arabic: عتروس‎; Aragonese: craba, crapa; Armenian: այծ, նոխազ, քոշ, քաղ; Old Armenian: այծ, նոխազ, քօշ, քաղ; Aromanian: caprã; Assamese: ছাগলী, ছাগল; Asturian: cabra; Atayal: mit qnahi; Avar: цӏцӏе, дегӏен; Azerbaijani: keçi, təkə; Bakhtiari: بز‎; Bashkir: кәзә; Basque: ahuntz, aker; Bats: გაზაჼ; Belarusian: каза́, казёл; Beli: binya kpitɔ binya; Bengali: ছাগল, বকরা; Bikol Central: kanding; Breton: gavr; Buginese: bembe; Bulgarian: коза́, козе́л; Burmese: ဆိတ်; Buryat: ямаан; Catalan: cabra; Cebuano: kanding; Central Dusun: kambing; Central Melanau: kabieng; Chechen: газа, бож; Cherokee: ᎤᎦᏐᏣᏁᏛ; Cheyenne: mé'hahtsékósa; Chichewa: mbuzi; Chinese Cantonese: 山羊; Hakka: 山羊; Mandarin: 羊, 山羊; Min Nan: 山羊; Chuvash: качака; Cornish: gaver; Corsican: capra; Crimean Tatar: eçki; Czech: koza, kozel; Danish: ged; Dutch: geit, bok; Elfdalian: djiet; Emilian: chèvra; Erzya: сея; Esperanto: kapro; Estonian: kits; Ewe: gbɔ̃; Faroese: geit; Finnish: vuohi; Franco-Provençal: cabra, chèvra; French: chèvre, bouc, bique; Friulian: cjavre, čhavre; Galician: cabra, godalla, xena, cabuxa; Georgian: თხა, ქოშიკი; German: Ziege, Geiß, Bock; Alemannic German: Geiss; Bavarian: Goaß; Middle High German: geiz, zige; Old High German: geiz, ziga; Gothic: 𐌲𐌰𐌹𐍄𐍃; Greek: κατσίκα, γίδα, γίδι; Ancient Greek: τράγος, αἴξ; Greenlandic: savaasaq; Guaraní: kavara; Guerrero Amuzgo: kínch'ió; Gujarati: બકરી; Haitian Creole: kabrit; Hausa: bunsuru; Hebrew: עֵז‎; Hindi: बकरी; Hungarian: kecske; Icelandic: geit; Ido: kapro; Indonesian: kambing; Interlingua: capra; Irish: gabhar; Old Irish: gabor; Istriot: càvara; Italian: capra; Ivatan: kaddin; Japanese: ヤギ, 山羊; Javanese: wedus; Jingpho: bainam; Kabardian: бжэн; Kannada: ಮೇಕೆ; Kapampangan: kambing; Kashubian: kòza; Kazakh: ешкі, теке; Khmer: ពពែ, សត្វពពែ; Kikuyu: mbũri, harika; Komi-Permyak: кӧза; Kongo: nkombo; Korean: 염소, 산양; Kurdish Central Kurdish: بِزِن‎; Northern Kurdish: bizin; Kyrgyz: эчки; Ladin: cioura, cëura; Lak: цӏуку, кьяца; Lao: ແບ້; Latgalian: koza, uozs; Latin: caper, capra, hircus; Latvian: kaza, āzis; Laz: ქოშატი; Ledo Kaili: tovau; Limburgish: geit; Lingala: ntaba; Lithuanian: ožka, ožys; Low German: Zeeg, Zääg, Seeg, Sääg; Dutch Low Saxon: sik; Luganda: embuzi; Luxembourgish: Geess; Lü: ᦶᦢᧉ; Macedonian: коза, јарец; Malagasy: osy; Malay: kambing; Malayalam: ആട്; Maltese: mogħża; Manchu: ᠨᡳᠮᠠᠨ; Manx: goayr; Maori: nanenane, koati; Marathi: बकरी, शेळी; Mazanderani: بز‎; Mi'kmaq: te'plj anim, te'pulj anim; Middle English: goot; Moksha: сява; Mon: ဗၜေံ; Mongolian: ямаа; Mwani: mbuzi; Mòcheno: goas; Nauruan: ekaun; Navajo: tłʼízí; Neapolitan: crapa; Newar: दुगु; Norman: biche, bich; Northern Sami: gáica; Northern Sotho: pudi; Norwegian Bokmål: geit or; Nynorsk: geit; Occitan: cabra, chabra, craba; Ojibwe: maanadik; Okinawan: ひーじゃー; Old Church Slavonic Cyrillic: коза, козьлъ; Glagolitic: ⰽⱁⰸⰰ; Old English: gāt; Old Norse: geit; Oriya: ଛେଳି; Oromo: re'ee; Ossetian: цӕу, сӕгъ; Ottoman Turkish: كچی‎, بز‎; Pashto: وزه‎; Persian: بز‎; Piedmontese: crava; Plautdietsch: Bock; Polabian: ťözâ; Polish: koza, kozioł; Portuguese: bode, cabra; Punjabi: ਬੱਕਰੀ; Quechua: kawra; Romani: buzno, buzni; Romanian: capră, țap; Romansch: chaura, caura, tgora, chevra, chavra; Russian: коза́, козёл; Rwanda-Rundi: ihene, impene; Saanich: NÁNI; Samoan: o'ti; Samogitian: uožka; Sanskrit: अजा, अज, छाग; Santali: ᱢᱮᱨᱳᱢ; Sardinian: craba, becca; Saterland Frisian: Sääge; Scots: gait; Scottish Gaelic: gobhar; Serbo-Croatian Cyrillic: ко̀за, ја̏рац; Roman: kòza, jȁrac; Shan: ပႄႉ; Shona: mbudzi; Sicilian: beccu, crapa; Silesian: koza; Sinhalese: ළුළුවා; Slovak: koza, kozel, cap; Slovene: koza, kozel; Sorbian Lower Sorbian: kóza, kózoł; Upper Sorbian: koza, kоzоł; Sotho: podi; Southern Spanish: cabra, chivo; Sumerian: 𒍚; Sundanese: êmbé; Svan: დაჴჷლ; Swahili: mbuzi; Swedish: get; Sylheti: ꠍꠣꠉꠟ; Tagalog: kambing; Tajik: буз; Talysh: بز‎; Tamil: வெள்ளாடு, ஆடு; Tatar: кәҗә; Telugu: మేక; Thai: แพะ; Tibetan: ར; Tswana: podi; Tumbuka: mbuzi; Turkish: keçi; Turkmen: geçi; Tuvan: өшкү; Udmurt: кеч; Ukrainian: коза́, козе́л, цап; Urdu: بکری‎; Uyghur: ئۆچكە‎; Uzbek: echki; Venetian: cavra, càvara, càora; Vietnamese: dê, con dê; Vilamovian: cejg; Volapük: kapar; Walloon: gade, tchive; Waray-Waray: kanding; Welsh: gafr; West Frisian: geit; Western Cham: ڤبي‎; Wolof: bëy wi; Xhosa: ibhokhwe; Yakut: ньамаан; Yiddish: ציג‎, באָק‎, צאַפּ‎; Yoruba: ewúrẹ́; Zazaki: beze, bıze, bhıze, bizi; Zhuang: yiengz, mbej; Zulu: imbuzi; ǃXóõ: páli
}}