View source for κηλίς

{{LSJ1
|Full diacritics=κηλῑ́ς
|Medium diacritics=κηλίς
|Low diacritics=κηλίς
|Capitals=ΚΗΛΙΣ
|Transliteration A=kēlís
|Transliteration B=kēlis
|Transliteration C=kilis
|Beta Code=khli/s
|Definition=[ῑ], ῖδος, ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[stain]], [[spot]], [[defilement]], especially of blood, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>787</span> (lyr.), <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>446</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1200</span>, etc.: generally, <b class="b3">οὐ ῥᾴδιον ἐκμάξαι τὴν… κηλῖδα [ἐκ τοῦ κατόπτρου</b>] <span class="bibl">Arist.<span class="title">Insomn.</span>459b32</span>; ἐν ἱματίῳ καθαρῷ καὶ αἱ μικραὶ κ. ἔνδηλοι <span class="bibl">Id.<span class="title">GA</span>780b32</span>; [[ἱμάτιον]] κηλίδων μεστόν <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Char.</span> 19.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., [[stain]], [[blemish]], <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1384</span>; <b class="b3">κ. συμφορᾶς</b> ib.<span class="bibl">833</span>; κακῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>1134</span>; ἐστάθη τὴν ἀσπίδα ἔχων, ὃ δοκεῖ κ. εἶναι τοῖς Λακεδαιμονίοις <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>3.1.9</span>; [[ignominious punishment]], θεία κ. προσπίπτει τῷ δράσαντι <span class="bibl">Antipho 3.3.8</span>; <b class="b3">τῆς κ. εἰς ὑμᾶς ἀναφερομένης</b> ib.11; τιμωρίας καὶ κηλῖδας πάσας αὐτοῖς ἀνῆκεν <span class="bibl">Hdn.6.8.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> Medic., [[naevus]], Lycusap.<span class="bibl">Orib.9.44.3</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1431.png Seite 1431]] ῖδος, ἡ, [[Fleck]], Schmutz; λιχὴν βροτοφθόρους κηλῖδας ἐν χώρᾳ βαλεῖ Aesch. Eum. 756, vgl. 783; Blutfleck, Soph. El. 438; übertr., [[Schmach]], τοιάνδε κηλῖδα συμφορᾶς O. R. 833, vgl. 1384 O. C. 1136; κηλὶς [[μητροκτόνος]] Eur. I. T. 1200; ἐστάθη τὴν ἀσπίδα ἔχων, ὃ δοκεῖ κ. εἶναι τοῖς σπουδαίοις Λακεδαιμονίων Xen. Hell. 3, 1, 9, Brandmal; [[θεία]] κηλὶς προσπίπτει τινί Antiph. 3 γ 8; εἰς ὑμᾶς ἀναφέρεται ib. 11, eben so wie in der Stelle des Soph., = [[μίασμα]]; vgl. Antiphan. 7 (IX, 258); Sp., wie Hdn. 6, 8, 16 vrbdt τιμωρίας καὶ κηλῖδας πάσας αὐτοῖς ἀνῆκεν.
}}
{{bailly
|btext=ῖδος (ἡ) :<br /><b>I.</b> [[tache]], [[souillure]];<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> [[peste]], [[fléau]];<br /><b>2</b> honte, déshonneur, <i>particul.</i> peine infamante.<br />'''Étymologie:''' [[κήλη]].
}}
{{grml
|mltxt=[[κηλίς]], -ῑδος, ἡ (Α)<br /><b>βλ.</b> [[κηλίδα]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κηλίς:''' [ῑ], -ῖδος, ἡ,<br /><b class="num">1.</b> [[κηλίδα]], [[λεκές]], [[βεβήλωση]], [[κηλίδωση]], ατίμαση, [[ιδίως]], λέγεται για το [[αίμα]], σε Τραγ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[ψεγάδι]], [[ατέλεια]], [[ελάττωμα]], [[ατίμωση]], σε Σοφ., Ξεν.
}}
{{elnl
|elnltext=κηλίς -ῖδος, ἡ vlek, vaak bloedvlek; overdr. schandvlek:. τοιάνδ’ ἐγὼ κηλῖδα μηνύσας ἐμήν toen ik bekend had gemaakt dat zo’n grote schandvlek op mij rustte Soph. OT 1384.
}}
{{elru
|elrutext='''κηλίς:''' ῖδος (ῑ) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[пятно]] (ἐν ἱματίῳ Arst.; τοῦ σώματος Plut.): κάρᾳ κηλῖδας [[ἐκμάξαι]] Soph. стереть с головы пятна (крови);<br /><b class="num">2</b> перен. [[пятно]], [[позор]], [[бесчестие]] (συμφορᾶς Soph.): κ. [[μητροκτόνος]] Eur. позор матереубийства;<br /><b class="num">3</b> [[мор]], [[погибель]] (κηλῖδες βροτοφθόροι Aesch.).
}}
{{ls
|lstext='''κηλὶς''': ῑ, ῖδος, ἡ, [[ῥύπος]], [[σπίλος]], [[μολυσμός]], Τουρκ. «λεκές», ἰδίως ἐπὶ αἵματος, Αἰσχύλ. Εὐμ. 787, Σοφ. Ἠλ. 446, Εὐρ. Ι. Τ. 1200, κτλ.· οὐ ῥᾴδιον ἐκμάξαι τὴν... κηλῑδα ἐκ τοῦ κατόπτρου Ἀριστ. π. Ἐνυπν. 2. 8· ἐν ἱματίῳ καθαρῷ καὶ αἱ μικραὶ κ. ἔνδηλοι ὁ αὐτ. π. Ζ. Γεν. 5. 1, 37· [[ἱμάτιον]] κηλίδων μεστὸν Θεοφρ. Χαρ. 19. 2) μεταφ., ἐπὶ ἀνάγνου ἀνθρώπου, τοιάνδ’ ἐγὼ κηλῑδα μηνύσας ἐμὴν Σοφ. Ο. Τ. 1384· ἐπὶ συμφορᾶς, [[αὐτόθι]] 833· κακῶν Ο. Κ. 1134· ἐπὶ ἀτιμίας, ἐστάθη τὴν ἀσπίδα ἔχων ὃ δοκεῖ [[κηλὶς]] [[εἶναι]] τοῑς Λακεδαιμονίοις Ξεν. Ἑλλ. 3. 1, 9· [[ἀτιμία]], αἰσχρὰ [[τιμωρία]], [[θεία]] [[κηλὶς]] προσπίπτει τῷ δράσαντι Ἀντιφῶν 123. 22· κ. εἰς ὑμᾱς ἀναφέρεται [[αὐτόθι]] 43, (ἴδε εν λέξ. [[κελαινός]]).
}}
{{etym
|etymtx=-ῖδος<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[stin (of blood)]], [[spot]], [[defilement]] (Trag., Antipho, X., Arist.).<br />Derivatives: [[κηλιδόω]] (<b class="b3">καλ-</b> Ekphant. ap. Stob. 4, 7, 64) [[stain]], [[soil]] (E., Arist., Ph.), [[κηλιδωτός]] (Suid., Gloss.). - Besides [[κηλάς]], <b class="b3">-άδος</b> f. adjunct of the stormclouds (Thphr.), after H. also = <b class="b3">χειμερινη ἡμέρα</b> and [[αἴξ]], <b class="b3">ἥτις κατὰ τὸ μέτωπον σημεῖον ἔχει τυλοειδές</b>, so prop. [[spotted]], [[sparkled]]; also <b class="b3">κηλήνη μέλαινα</b> [[H]].<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [547] <b class="b2">*keh₂l-</b> [[white spot]]?<br />Etymology: Formation as [[κληΐς]], [[κνημίς]] a. o. (Schwyzer 465, Chantraine Formation 346f.), like these from a noun. Whether [[κηλάς]], [[κηλήνη]] go back on this noun is uncertain, as we must reckom with suffix-change and backformation. - An unknown word is the basis of an Italic adjective with comparable meaning Lat. [[cālidus]] [[with a bless on the head]] = Umbr. ([[buf]]) <b class="b2">kaleřuf</b> [[boves calidos]] (like [[candidus]], [[nitidus]]). To the same semantic sphere also Lith. <b class="b2">kalýbas</b>, <b class="b2">-ývas</b> [[white-necked]], [[of dogs]] (with short vowel); further OIr. [[caile]] [[stain]] (IE. <b class="b2">*kali̯o-</b>). Semantically further off is Lat. [[cālīgō]] [[fog]], [[darkness]], which Ernout-Meillet keep away. (Away remain Skt. <b class="b2">kāla-</b> <b class="b2">(blue)black</b>, <b class="b2">kalmaṣa-</b> [[spot]], [[soil]] (prob. LW [loanword], s. Mayrhofer KEWA s. vv.). Not here [[κελαινός]] with deviating vowel and peculiar formation. - Details in Pok. 547f., W.-Hofmann s. (2.) [[callidus]] and [[cālīgō]], Fraenkel Lit. et. Wb. s. <b class="b2">kalýbas</b>, Vasmer Russ. et. Wb. s. [[kal]]. Note that the suffix <b class="b3">-ιδ-</b> is prob. Pre-Greek
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=κηλῑ́ς, ῖδος, ἡ,<br /><b class="num">1.</b> a [[stain]], [[spot]], [[defilement]], especially of [[blood]], Trag.<br /><b class="num">2.</b> metaph. a [[stain]], [[blemish]], [[dishonour]], Soph., Xen.
}}
{{FriskDe
|ftr='''κηλίς''': -ῖδος<br />{kēlís}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Fleck]], [[Blutfleck]], [[Schandfleck]] (Trag., Antipho, X., Arist. usw.)<br />'''Derivative''': mit [[κηλιδόω]] (καλ- Ekphant. ap. Stob. 4, 7, 64) [[beflecken]], [[schänden]] (E., Arist., Ph. u. a.), [[κηλιδωτός]] (Suid., Gloss.). — Daneben [[κηλάς]], -άδος f. Beiwort der Sturmwolke (Thphr.), nach H. auch = χειμερινὴ [[ἡμέρα]] und [[αἴξ]], [[ἥτις]] κατὰ τὸ [[μέτωπον]] [[σημεῖον]] [[ἔχει]] τυλοειδές, somit eig. [[gefleckt]], [[gesprenkelt]]; auch [[κηλήνη]]· [[μέλαινα]] H.<br />'''Etymology''': Bildung wie [[κληΐς]], [[κνημίς]] u. a. (Schwyzer 465, Chantraine Formation 346f.), wie diese von einem Nomen ausgehend. Ob [[κηλάς]], [[κηλήνη]] auf dies unbekannte Nomen zurückgehen, ist nicht ganz sicher, da auch mit Suffixtausch bzw. Rückbildung zu rechnen ist. — Ein unbekanntes Wort liegt auch dem sinnverwandten italischen Adjektiv lat. ''cālidus'' [[mit einer Blässe auf der Stirn versehen]] = umbr. (''buf'') ''kaleřuf'' [[boves calidos]] zugrunde (wie ''candidus'', ''nitidus'' u. a.). Zur selben Bedeutungssphäre gehört auch das kurzvokalische lit. ''kalýbas'', -''ývas'' [[weißhalsig]], [[von Hunden]]; hinzu kommt air. ''caile'' [[Fleck]] (idg. *''qali̯o''-). Semantisch etwas abseits steht lat. ''cālīgō'' [[Nebel]], [[Finsternis]], das von Ernout-Meillet ferngehalten wird. Fern bleiben jedenfalls aind. ''kāla''- ‘(blau)schwarz’, ''kalmaṣa''- [[Fleck]], [[Schmutz]] (wohl LW, s. Mayrhofer Wb. s. vv.). Vgl. noch [[κελαινός]] mit abweichendem Vokal und eigenartiger Bildung. — Einzelheiten mit reicher Lit. bei WP. 1, 440ff., Pok. 547f., W.-Hofmann s. (2.) ''callidus'' und ''cālīgō'', Fraenkel Lit. et. Wb. s. ''kalýbas'', Vasmer Russ. et. Wb. s. ''kal''.<br />'''Page''' 1,840-841
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[blemish]], [[defilement]], [[disgrace]], [[stain]], [[taint]], [[of guilt]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=ἡ (=[[μόλυσμα]], [[λεκές]]). Ἀπό τήν ἴδια ρίζα καλ-, ἀπό ὅπου καί το [[κελαινός]].<br><b>Παράγωγα:</b> κηλιδῶ (=[[λερώνω]]), [[κηλίδωμα]], [[κηλίδωσις]], [[κηλιδωτός]].
}}