View source for λίγδην

{{LSJ1
|Full diacritics=λίγδην
|Medium diacritics=λίγδην
|Low diacritics=λίγδην
|Capitals=ΛΙΓΔΗΝ
|Transliteration A=lígdēn
|Transliteration B=ligdēn
|Transliteration C=ligdin
|Beta Code=li/gdhn
|Definition=Adv., (v. [[λίζω]]) [[grazing]], βάλε χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ λίγδην <span class="bibl">Od.22.278</span>; v. [[ἐπιλίγδην]].
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0043.png Seite 43]] die Oberfläche streifend, ritzend, [[βάλε]] χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ [[λίγδην]], ἄκρην δὲ ῥινὸν δηλήσατο [[χαλκός]] Od. 22, 278, Schol. ἀκροθιγῶς.
}}
{{bailly
|btext=<i>adv.</i><br />en effleurant.<br />'''Étymologie:''' [[λίζω]].
}}
{{elru
|elrutext='''λίγδην:''' adv. слегка задев, оцарапав Hom.
}}
{{ls
|lstext='''λίγδην''': ἐπίρρ. (ἴδε [[λίζω]]) ἀκροθιγῶς, ὅσον ἐπιψαῦσαι τῆς ἐπιφανείας, Λατ. strictim, [[βάλε]] χεῖρ’ ἐπὶ καρπῷ [[λίγδην]] Ὀδ. Χ. 278· ἴδε [[ἐπιλίγδην]].
}}
{{Autenrieth
|auten=adv., [[grazing]]; βάλλειν χεῖρα, Od. 22.278†.
}}
{{grml
|mltxt=[[λίγδην]] (Α)<br /><b>επίρρ.</b> με απλή [[επαφή]], ακροθιγώς («[[βάλε]] χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ [[λίγδην]]», <b>Ομ. Οδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[λίγδην]] και οι τ. [[λίγδα]], [[λίγδος]] συνδέονται μορφολογικά, [[μολονότι]] δεν έχουν άμεση σημασιολογική [[συνάφεια]]. Οι τ. εμφανίζουν τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] (<i>s</i>)<i>lig</i>- της ΙΕ ρίζας (<i>s</i>)<i>leig</i>- «[[σιχαμένος]], [[γλιστρώ]]» και συνδέονται με κελτ. και γερμ. λέξεις τών οποίων η αρχική σημ. [[πρέπει]] να ήταν «[[τρίβω]], [[γλιστρώ]]» ([[πρβλ]]. αρχ. ιρλδ. [[fo]]<i>sligim</i> «[[επαλείφω]]», αρχ. άνω γερμ. <i>sl</i><i>ī</i><i>hhan</i> «[[γλιστρώ]]», αρχ. ιρλδ. <i>slige</i> «[[χτένι]]», ρωσ. <i>slizkij</i> «[[ολισθηρός]]», λατ. <i>lima</i> «[[λίμα]]»). Κατά τον Ευστάθιο, οι τ. ανάγονται σε ένα ρ. [[λίγω]], το οποίο μαρτυρείται μόνο από αυτόν και πλάστηκε πιθ. από τον ίδιο για να ερμηνεύσει τον σχηματισμό τους].
}}
{{lsm
|lsmtext='''λίγδην:''' επίρρ., ακροθιγώς, ίσα που έξυσε την [[επιφάνεια]], Λατ. [[strictim]], σε Ομήρ. Οδ. (αμφίβ. προέλ.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[superficially touching]], [[grazing]] (χ 278), [[ἐπιλίγδην]] <b class="b2">id.</b> (P 599), cf. Haas <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 1, 141.<br />Derivatives: [[λίγδος]] m. [[mortar]] (Nic., also S. Fr. 35?), [[earthenware form]], [[funnel]], [[clay mould v. t.]] (Poll., Ael. Dion., H.), [[lye]] (Eust.), <b class="b3">λίγδα ἡ ἀκόνη</b>, <b class="b3">καὶ ἡ κονία</b> H. - Denomin. verb <b class="b3">λιγδεύει ἀπηθεῖ</b> [[H]].<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably]<br />Etymology: With [[λίγδα]] cf. [[ἄρδα]], [[ἔπιβδα]] and Solmsen Wortforsch. 269. The suffixal agreement between the adv. <b class="b3">λίγ-δην</b> and the subst. <b class="b3">λίγ-δος</b>, <b class="b3">-δα</b> is not accidental (cf. Chantraine Form. 360); priority is of the adverb. Note further the phonetic similarity between [[λίγδος]], of which the semantic connection with [[λίγδην]] is not immediately clear ("Reibstein [rubbing stone]" Prellwitz), and the synonymous [[ἴγδις]], s. v. - As basis Eust. 1926, 37 assumes a further unattested verb [[λίζω]] (formed ad hoc? ("<b class="b3">ὡς ἀπὸ τοῦ λίζειν</b>, <b class="b3">λέξεως ὠνοματοπεποιημένης</b>"); from Celtic and Germanic a verb is adduced with the original meaning <b class="b2">smear, glide etc.</b>: OIr. (<b class="b2">fo)sligim</b> [[smear]], also [[beat]] (from *'brush'), OHG [[slīhhan]] [[schlei-chen]]' (= [[go gliding]]); further several nouns, e.g. OIr. [[slige]] [[comb]], OWNo. [[slīkr]] [[smooth]], [[slīkisteinn]] [[rubbing stone]]; also from Slavic, e.g. Russ. <b class="b2">slízkij</b> [[slippery]], [[slimy]]. - More forms in WP. 2, 390f., Pok. 663f., W.-Hofmann s. [[līma]], Vasmer Wb. 2, 661. Cf. [[λισσός]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />[[just]] scraping, [[grazing]], Lat. [[strictim]], Od. [deriv. uncertain]
}}
{{FriskDe
|ftr='''λίγδην''': {lígdēn}<br />'''Meaning''': [[oberflächlich berührend]], [[streifend]] (χ 278), [[ἐπιλίγδην]] ib. (''P'' 599), vgl. Haas Μνήμης [[χάριν]] 1, 141.<br />'''Derivative''': Daneben [[λίγδος]] m. [[Mörser]] (Nik., auch S. ''Fr''. 35?), ‘tönerne Form, Trichter, Schmelztiegel o. ä.’ (Poll., Ael. Dion., H.), [[Lauge]] (Eust.), [[λίγδα]]· ἡ [[ἀκόνη]], καὶ ἡ [[κονία]] H. — Denominatives Verb [[λιγδεύει]]· ἀπηθεῖ H.<br />'''Etymology''': Zu [[λίγδα]] vgl. [[ἄρδα]], ἔπιβδα und Solmsen Wortforsch. 269. Die suffixale Übereinstimmung zwischen dem Adv. [[λίγδην]] und den Subst. [[λίγδος]], -δα ist nicht zufällig (vgl. Chantraine Form. 360); dabei kommt die Priorität dem Adverb zu. Zu beachten noch die lautliche Ähnlichkeit zwischen [[λίγδος]], dessen semantische Verbindung mit [[λίγδην]] nicht unmittelbar verständlich ist ("Reibstein" Prellwitz), und dem synonymen [[ἴγδις]], s. d. — Als Grundwort wird von Eust. 1926, 37 ein sonst unbelegtes Verb [[λίζω]] (ad hoc gebildet? ("ὡς ἀπὸ [[τοῦ]] λίζειν, λέξεως ὠνοματοπεποιημένης") angesetzt; aus dem Keltischen und Germanischen wird ein Verb der urspr. Bed. [[bestreichen]], [[gleiten]] angeführt: air. (''fo''-)''sligim'' [[beschmieren]], auch [[schlagen]] (aus *’streichen’), ahd. ''slīhhan'' ’''schleichen''’ (= [[gleitend gehen]]); dazu mehrere Nomina, z.B. air. ''slige'' [[Kamm]], awno. ''slīkr'' [[glatt]], ''slīkisteinn'' [[Schleifstein]]; auch aus dem Slavischen, z.B. russ. ''slízkij'' [[schlüpfrig]], [[schleimig]]. — Weitere Formen mit Wurzelanalyse und reicher Lit. bei WP. 2, 390f., Pok. 663f., W.-Hofmann s. ''līma'', Vasmer Wb. 2, 661. Vgl. [[λισσός]].<br />'''Page''' 2,121
}}