View source for ἐκρήγνυμι

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐκρήγνῡμι
|Medium diacritics=ἐκρήγνυμι
|Low diacritics=εκρήγνυμι
|Capitals=ΕΚΡΗΓΝΥΜΙ
|Transliteration A=ekrḗgnymi
|Transliteration B=ekrēgnymi
|Transliteration C=ekrignymi
|Beta Code=e)krh/gnumi
|Definition=fut. -<span class="sense"><span class="bld">A</span> ρήξω <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>775</span>:—[[break off]], [[snap asunder]], νευρὴν δ' ἐξέρρηξε νεόστροφον <span class="bibl">Il.15.469</span>: c. gen., <b class="b3">ὕδωρ ἐξέρρηξεν ὁδοῖο</b> the water [[broke off]] a piece of the road, <span class="bibl">23.421</span>:—Pass., [[break]], [[snap asunder]], of bows, εἰ τὸν πάντα χρόνον ἐντεταμένα εἴη, ἐκραγείη ἂν [τὰ τόξα] <span class="bibl">Hdt.2.173</span>; of clothes, to [[be rent asunder]], cj. in <span class="bibl">Chaerem.14.9</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> c. acc. cogn., [[let break forth]], [[break out with]], νεφέλη ὄμβρον ἐκρήξει <span class="bibl">Plu.<span class="title">Fab.</span>12</span>; ἐ. ὀργήν <span class="bibl">Luc.<span class="title">Cal.</span>23</span>:—Pass., [[break out]], of an ulcer, <span class="bibl">Hdt.3.133</span>; [[burst]], of an abscess, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Aph.</span>4.82</span>; ἔνθεν ἐκραγήσονται.. ποταμοὶ πυρός <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>369</span>; of a quarrel, <b class="b3">ἐξερράγη ἐς τὸ μέσον</b> [[broke out]] in public, <span class="bibl">Hdt.8.74</span>; of persons, [[break out into passionate words]], ἐκραγῆναι ἔς τινα <span class="bibl">Id.6.129</span>, cf. <span class="bibl">Th.8.84</span>: pf.ἐξερρωγέναι [[throw aside restraint]], [[become dissolute]], <span class="bibl">Procop.<span class="title">Arc.</span>1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> sometimes intr. in Act., <b class="b3">οὔ ποτ' ἐκρήξει μάχη</b> S.l.c.; ἐκρήξας ἄνεμος <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>366b32</span>: pf. part. [[ἐξερρωγώς]] [[precipitous]], ὄρη <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>14.15.5</span>.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=(ἐκρήγνῠμι)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [fut. ind. -ρήξω S.<i>Ai</i>.775, part. perf. fem. ἐχσερρογῦα <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.422.7 (V a.C.)]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[romper]], [[destrozar]] νευρὴν δ' ἐξέρρηξε νεόστροφον <i>Il</i>.15.469, c. gen. partit. ὕδωρ ἐξέρρηξεν ὁδοῖο el agua destrozó una parte del camino</i>, <i>Il</i>.23.421<br /><b class="num">•</b>[[desgarrar]] Ἴνω δ' ἐξέρρηξε σὺν ὠμοπλάτᾳ μέγαν ὦμον Theoc.26.22.<br /><b class="num">2</b> c. ac. int. [[romper]], [[estallar en]] (νεφέλη) ὄμβρον ἐκρήξει (la nube) romperá en lluvia</i> Plu.<i>Fab</i>.12, ἐξέρρηξε τὴν ὀργήν estalló en cólera</i> Luc.<i>Cal</i>.23, θρῆνον τὸ πλῆθος ἐξέρρηξεν la multitud estalló en lamentos</i> Charito 3.3.7.<br /><b class="num">II</b> intr., en perf. act., aor. en -η y v. med.<br /><b class="num">1</b> [[romperse]], [[quebrarse]], [[desgarrarse]] εἰ τὸν πάντα χρόνον ἐντεταμένα εἴη (τὰ τόξα), ἐκραγείη ἄν Hdt.2.173, σφόνδυλον ἐξεράγη <i>ISmyrna</i> 522(b).8 (II/I a.C.), ἐν ὄρεσι ἐξερρωγόσι en montañas abruptas</i> I.<i>AI</i> 14.422, fig. ἐκρήξειν μάχην romperse la línea de batalla</i> S.<i>Ai</i>.775, τὸν κατὰ Στήλας ἐκραγῆναι πόρον que se abrió el paso de las Columnas de Hércules</i> Str.1.3.4, cf. 13.<br /><b class="num">2</b> [[lanzarse impetuosamente]], [[salir en estampida]], [[estallar]] [[ἔνθεν]] ἐκραγήσονται ... ποταμοὶ πυρός A.<i>Pr</i>.367, [[ἄνεμος]] Arist.<i>Mete</i>.366<sup>b</sup>32, de una pers., Gr.Nyss.M.46.425A<br /><b class="num">•</b>medic., de abscesos [[reventarse]] Hdt.3.133, Hp.<i>Aph</i>.4.82, Hp.<i>Epid</i>.1.5, Arist.<i>HA</i> 604<sup>b</sup>21, Luc.<i>Cont</i>.19<br /><b class="num">•</b>fig., c. suj. abstr. [[estallar]], [[explotar]] ἐξερράγη ἐς τὸ μέσον estalló en público</i> una discusión, Hdt.8.74, ὀργὴ ἐκρηγνυμένη Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.96.18, φωνῆς τινος ... ἐκραγείσης Gr.Nyss.<i>V.Macr</i>.400.5<br /><b class="num">•</b>fig., c. suj. de pers. [[estallar]], [[dar rienda suelta]] a una pasión ἐκραγῆναι ἐς αὐτόν Hdt.6.129, cf. Th.8.84, κεκρυμμένως ἐξερρωγέναι Procop.<i>Arc</i>.1.36.<br /><b class="num">3</b> [[deshacerse completamente]], [[acabarse]], [[desaparecer]] ἐκραγείη δὲ ἐκ διαίτης [[αὐτοῦ]] ἴασις que desparezca totalmente de su morada la salud</i> [[LXX]] <i>Ib</i>.18.14.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0778.png Seite 778]] (s. [[ῥήγνυμι]]), 1) herausbrechen, -reißen; νευρὴν δ' ἐξέῤῥηξε (eigtl. aus dem Bogen), Il. 15, 469; [[ὕδωρ]] – ὁδοῖο, hatte aus dem Wege Etwas ausgerissen, ῥωχμὸς ἔην γαίης, 23, 421; [[νεφέλη]] ὄμβρον ἐκρήξει, Regen losbrechen lassen, Plut. Fab. Max. 12; übertr., ὀργήν, Zorn ausbrechen lassen, Luc. Calumn. 23. – 21 intr., hervor-, losbrechen; οὔποτ' ἐκρήξει [[μάχη]] καθ' ἡμᾶς Soph. Ai. 762, die Kämpfer uns gegenüber werden nicht durchbrechen; ἐκρήξας εἰς τὸν ὑπὲρ γῆς τόπον [[ἄνεμος]] Arist. Meteorl. 2, 8. Häufiger so im pass., [[ἔνθεν]] ἐκραγήσονται ποταμοί Aesch. Prom. 367; ἐκραγῆναι εἴς τινα, gegen Einen losfahren, Her. 6, 129; [[τέλος]] δὲ ἐξεῤῥάγη εἰς τὸ [[μέσον]], endlich wurde es bekannt, 8, 74; vgl. D. Sic. 18, 67; von den Wunden, aufbrechen, Nic. Al. 211; ἐξεῤῥάγη [[ὄμβρος]], [[ἀστραπή]], Poll. 1, 116.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐκρήξω, <i>ao.</i> ἐξέρρηξα;<br /><i>Pass. f.</i> [[ἐκραγήσομαι]], <i>ao.2</i> ἐξερράγην;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> faire éclater, rompre : νευρήν IL la corde (d'un arc) ; [[ὕδωρ]] ἐξέρρηξεν ὁδοῖο IL l'eau creva une partie de la route ; <i>Pass.</i> se rompre, éclater, s'élancer avec impétuosité ; <i>fig.</i> ἐξερράγη [[εἰς]] τὸ μέσον HDT (la querelle) éclata en public ; ἐκραγῆναι ἔς τινα HDT éclater, s'emporter avec violence contre qqn;<br /><b>2</b> [[projeter en se rompant]], [[projeter avec force]] : ὄμβρον PLUT la pluie ; <i>fig.</i> ὀργήν LUC faire éclater sa colère;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> éclater, se rompre, se changer en déroute <i>en parl. d'un combat</i>.<br />'''Étymologie:''' ἐκ, [[ῥήγνυμι]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐκρήγνῡμι:''' (fut. ἐκρήξω, aor. ἐξέρρηξα; pass.: fut. [[ἐκραγήσομαι]], aor. 2 ἐξερράγην)<br /><b class="num">1</b> [[разрывать]] (νευρήν Hom.); pass. разрываться, лопаться (ἐκρήγνυνται αἱ φλύκταιναι Arst.): τὰ τόξα τὸν πάντα χρόνον ἐντεταμένα ἐκραγείη ἄν Her. лук, все время натягиваемый, может сломаться;<br /><b class="num">2</b> [[прорывать]], [[размывать]] ([[ὕδωρ]] ἐξέρρηξεν ὁδοῖο Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[внезапно или с шумом разражаться]] (ὁ [[ἄνεμος]] ἐκρήξας Arst.): [[νεφέλη]] ὄμβρον ἐξέρρηξε Plut. туча разразилась ливнем; ἐξέρρηξε τὴν ὀργήν Luc. он вспыхнул от гнева;<br /><b class="num">4</b> [[прорываться]], [[проникать]]: καθ᾽ [[ἡμᾶς]] οὔποτ᾽ ἐκρήξει [[μάχη]] Soph. бой (т. е. противник) никогда не прорвется через нас;<br /><b class="num">5</b> pass. [[разражаться]], [[начинать бушевать]]: [[ἔνθεν]] ἐκραγήσονται ποταμοὶ [[πυρός]] Aesch. отсюда хлынут огненные реки; [[νότος]] ἐκραγεὶς [[ἄπιστος]] τὸ [[μέγεθος]] Plut. забушевавший с невероятной силой южный ветер; ἐκαγῆναι εἴς τινα Her. обрушиться на кого-л. с негодованием;<br /><b class="num">6</b> pass. [[внезапно появляться]] (φροντὶς ἐκραγεῖσα Plut.): [[τέλος]] δὲ ἐξερράγη ἐς τὸ [[μέσον]] Her. в конце концов (недовольство) прорвалось наружу.
}}
{{ls
|lstext='''ἐκρήγνυμι''': μέλλ. -ρήξω, διαρρηγνύω, [[διατέμνω]], [[κάμνω]] νὰ σπάσῃ, νευρὴν δ’ ἐξέρρηξε νεόστροφον Ἰλ. Ο. 469· μετὰ γεν., [[ὕδωρ]] ἐξέρρηξεν ὁδοῖο, τὸ [[ὕδωρ]] ἐξέκοψε [[μέρος]] τι ἐκ τῆς ὁδοῦ, Ἰλ. Ψ. 421. - Παθ., θραύομαι, διαρρήγνυμαι, ἐπὶ τόξων, εἰ τὸν πάντα χρόνον ἐντεταμένα εἴη, ἐκραγείη ἂν Ἡρόδ. 2. 173· ἐπὶ ἐνδυμάτων, σχίζομαι, ῥαγέντων χλανιδίων ὑπὸ πτύχας Χαιρήμων παρ’ Ἀθην. 608Β. ΙΙ. μετὰ συστοίχου αἰτιατ., «ξεσπάνω», [[κάμνω]] νὰ «ξεσπάσῃ», [[νεφέλη]] ὄμβρον ἐκρήξει Πλουτ. Φάβ. 12· εὐθὺς ἐξέρρηξε τὴν ὀργὴν Λουκ. περὶ Διαβολ. 23. - Παθ., ἐπὶ φύματος, σπῶ, ἀνοίγω, Ἡρόδ. 3. 133. πρβλ. Ἱππ. Ἀφ. 1252· ἐξορμῶ, [[ἔνθεν]] ἐκραγήσονται ποταμοὶ πυρὸς Αἰσχύλ. Πρ. 367· ἐπὶ ἔριδος, ἐς [[μέσον]] ἐξερράγη, ἐξερράγη ἐν τῷ φανερῷ, Ἡρόδ. 8. 74· ἐπὶ προσώπων, «ξεσπῶ» [[ἐναντίον]] τινός, οὐ βουλόμενος ἐκραγῆναι ἐς αὐτὸν ὁ αὐτ. 6. 129. ΙΙΙ. [[ἐνίοτε]] καὶ ἀμετάβ. ἐν τῷ ἐνεργ., οὔ ποτ’ ἐκρήξει [[μάχη]] Σοφ. Αἴ. 775· ἐκρήξας … [[ἄνεμος]] Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 8, 14.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐκρήγνῡμι:''' μέλ. <i>-ρήξω</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[σπάζω]], κόβομαι σε κομμάτια, σε Ομήρ. Ιλ.· με γεν., [[ὕδωρ]] ἐξέρρηξεν ὁδοῖο, το [[νερό]] διέβρωσε ένα [[τμήμα]] του δρόμου, στο ίδ. — Παθ., [[ραγίζω]], θρυμματίζομαι, τεμαχίζομαι, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> με σύστ. αιτ., [[αφήνω]] [[κάτι]] να σπάσει, [[ξεσπώ]], εκρήγνυμαι, [[διαφεύγω]], με, σε Πλούτ., Λουκ. — Παθ., [[σπάζω]], [[ανοίγω]], [[σκάω]], λέγεται για [[έλκος]], σε Ηρόδ., Αισχύλ.· λέγεται για [[φιλονικία]], ἐς [[μέσον]] ἐξερράγη, ξέσπασε σε [[δημόσιο]] χώρο, σε Ηρόδ.· λέγεται για πρόσωπα, [[ξεσπώ]] σε [[παράφορα]], βίαια, σφοδρά, απότομα [[λόγια]], στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> κάποιες φορές επίσης αμτβ. στην Ενεργ., οὔ ποτ' ἐκρήξει [[μάχη]], σε Σοφ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -ρήξω<br /><b class="num">I.</b> to [[break]] off, [[snap]] [[asunder]], Il.; c. gen., [[ὕδωρ]] ἐξέρρηξεν ὁδοῖο the [[water]] broke off a [[piece]] of the [[road]], Il.:—Pass. to [[break]] or [[snap]] [[asunder]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> c. acc. cogn. to let [[break]] [[forth]], [[break]] out with, Plut., Luc.:—Pass. to [[break]] out, of an [[ulcer]], Hdt., Aesch.; of a [[quarrel]], ἐς [[μέσον]] ἐξερράγη it broke out in [[public]], Hdt.; of persons, to [[break]] out [[into]] [[passionate]] words, Hdt.<br /><b class="num">III.</b> [[sometimes]] also intr. in Act., οὔ ποτ' ἐκρήξει [[μάχη]] Soph.
}}