View source for ἐφέστιος

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐφέστιος
|Medium diacritics=ἐφέστιος
|Low diacritics=εφέστιος
|Capitals=ΕΦΕΣΤΙΟΣ
|Transliteration A=ephéstios
|Transliteration B=ephestios
|Transliteration C=efestios
|Beta Code=e)fe/stios
|Definition=Ion. [[ἐπίστιος]], ον, Hdt. (v. infr.), ἐφ[ίστιος] prob. in <span class="title">SIG</span>1218.17 (lulis, v B.C.): (ἑστία):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[at one's own fireside]], [[at home]], [[ἀπολέσθαι ἐ]]. <span class="bibl">Od.3.234</span>; [[Τρῶες]], [[ἐ. ὅσσοι ἔασιν]] as many as are in [[their own homes]], opp. [[ἐπίκουροι]], <span class="bibl">Il.2.125</span>: with Verbs of motion, [[ὰλλ' ἐμὲ . . ἐφέστιον ἤγαγε δαίμων]] (i.e. [[ἐπὶ τὴν ἑστίαν]]) <span class="bibl">Od.7.248</span>; ἠλθε . . ἐ. <span class="bibl">23.55</span>. cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>201</span>; [[ἐφέπτιον πῆξαι . . σκῆπτρον]] (i.e. [[ἐπὶ τῇ ἑστίᾳ]]) <span class="bibl">S. <span class="title">El.</span>419</span>; of suppliants who claim protection by [[sitting by the fireside]], ἐπίστιος ἐμοὶ ἐγένεο <span class="bibl">Hdt.1.35</span>: [[ἱκέτης καὶ δόμων ἐφέστιος]] = [[inmate of the temple]], <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>577</span>, cf. <span class="bibl">669</span>; [[κάθησθε δωμάτων ἐφέστιος]] <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>365</span>; [[τόνδ' ἐ. θεῶν]] ib.<span class="bibl">503</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>32</span>; [[guest]], ἐλθόντ' ἐς δόμους ἐφέστιον <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>262</span>; freq. in A.R., ἐ. ἐν μεγάροισιν <span class="bibl">1.909</span>, <span class="bibl">3.1117</span>, etc.: c. dat. pers., [[ἐ. ἀθανάτοισιν]] [[dwelling with]] them, <span class="bibl">3.116</span>, cf. <span class="bibl">4.518</span>: c. dat. loci, πηγῇσιν ἐ. Ἀσωποῖο <span class="bibl">1.117</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> generally, [[of the house]] or [[in the house]] or [[in the family]], πόνοι . . δόμων ἐφέστιοι <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>853</span> (lyr.); θύματα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>1310</span>; μίασμα <span class="bibl">Id.<span class="title">Eu.</span>169</span> (lyr.); ἀλαλαγαί <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>206</span> (lyr.); περιστερὰ οἰκέτις ἐ. τε <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>866</span>; εὐναί <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>216</span>; [[ἐφέστιοι δόμοι]] = the [[chambers of the house]], <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>73</span>: Ion. [[ἐπίστιον]], [[τό]], [[household]], [[family]], <span class="bibl">Hdt.5.72</span>,<span class="bibl">73</span>; later [[ἐφέστιον]], [[τό]], <span class="bibl">D.H.1.24</span>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>2106.18</span> (iv A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[θεοὶ ἐφέστιοι]] = the [[household gods]], to whom the [[hearth]] was dedicated, Hierocl.<span class="bibl">p.54</span> A.; [[Ζεὺς ἐπίστιος]] or [[Ζεὺς ἐφέστιος]] as [[Zeus presiding over hospitality]], <span class="bibl">Hdt.1.44</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span> 492</span>; [[ἐφέστιον ἵδρυμα ἐν οἰκίᾳ ἔχων]] = [[a living image by the hearth]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 931a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[ἐπίστιος]], ἡ</b>, v. [[ἐπίστιος]] ''ΙΙ''.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1115.png Seite 1115]] ion. [[ἐπίστιος]] ([[ἑστία]]), am Heerde, auf dem Heerde, ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν, so viele an den Heerden, um die Feuerstätten versammelt sind, Il. 2, 125; [[εἶτα]] τόνδ' ἐφέστιον πῆξαι – [[σκῆπτρον]] Soph. El. 411; ἑζόμεσθ' ἐφέστιοι, auf den Stufen des Altars, O. C. 32; θύματα ἐφ. Aesch. Ag. 1283; [[μίασμα]] Eum. 162; ἐφέστιον [[σέλας]] Soph. Tr. 604 erkl. der Schol. τὸ κατ' οἶκον πῦρ, im <span class="ggns">Gegensatz</span> des [[φέγγος]] ἡλίου u. des [[ἕρκος]] [[ἱερόν]], wobei also nicht mit Herm. an das durch das Fenster eindringende Licht zu denken ist; ἀνολολύξατε δόμοι ἐφεστίοις ἀλαλαῖς Tr. 205 ch., im Jubelruf um den Heerd oder die Altäre. – Bes. von dem Schutzflehenden, der an oder auf dem Heerde sitzt, ἀλλ' ἐμὲ τὸν δύστηνον ἐφέστιον ἤγαγε [[δαίμων]] Od. 7, 248; δόμων ἐφ. ἐμῶν, Schutzflehender in meinem Hause, Tempel, Aesch. Eum. 547. 639; [[οὔτοι]] καθῆσθε δωμάτων ἐφέστιοι ἐμῶν Suppl. 360, u. sonst bei Tragg.; als Gastfreund einkehrend, Soph. Tr. 261; Plut. Arat. 49; – Ζεὺς [[ἐφέστιος]], der Schützer des Hauses, Soph. Ai. 487; auch sonst von den Schutzgöttern des Hauses, die auf dem Heerde standen, Her. 1, 44; [[ἵδρυμα]] Plat. Legg. XI, 931 a. – An dem eigenen Heerde, heimisch, ἀπολέσθαι ἐφ. Od. 3, 234; ἦλθε μὲν αὐτὸς ζωὸς ἐφ., er kam lebend heim, 23, 55; vgl. Eur. Rhes. 201; dah. πόνοι δόμων ἐφέστιοι Aesch. Spt. 835 u. δόμοι ἐφ., das heimathliche Haus, 73 Ag. 825; ἔναιε πηγῇσιν [[ἐφέστιος]] Ἀσωποῖο, an den Quellen des Asopus, Ap. Rh. 1, 117; σοῖσιν [[ἐφέστιος]] ἐν μεγάροισιν 3, 1117, oft; – τὸ ἐφ. u. τὰ ἐφέστια, die Heimath, D. Hal. 1, 24 u. oft.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br /><b>I.</b> [[du foyer]] :<br /><b>1</b> qui concerne le foyer domestique : ἐφέστιον [[σέλας]] SOPH la flamme du foyer ; ἐφέστιον πῆξαι [[σκῆπτρον]] SOPH enfoncer son bâton dans le foyer;<br /><b>2</b> [[qui vient s'asseoir au foyer comme suppliant]] ; suppliant;<br /><b>3</b> [[protecteur du foyer]] <i>en parl. des dieux</i>;<br /><b>4</b> [[qui renferme des foyers consacrés]] ; qui concerne l'autel : θύματα ἐφέστια ESCHL sacrifices qu'on fait au foyer ; ἐφέστιον [[μίασμα]] ESCHL souillure de l'autel;<br /><b>II.</b> <i>p. ext.</i> ;<br /><b>1</b> [[de la maison]] : [[Τρῶες]] ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν IL tous ceux des Troyens qui ont un foyer, <i>càd</i> une maison à eux ; ἀπολέσθαι [[ἐφέστιος]] OD mourir dans sa maison ; πόνοι δόμων ἐφέστιοι ESCHL les travaux domestiques ; τὸ [[ἐπίστιον]] <i>(ion.)</i> HDT foyer de la famille;<br /><b>2</b> [[qui vient en hôte dans une maison]].<br />'''Étymologie:''' [[ἐπί]], [[ἑστία]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐφέστιος:''' ион. [[ἐπίστιος]] 2<br /><b class="num">1</b> [[находящийся или горящий на очаге]] ([[φλόξ]] Eur.; [[σέλας]] Soph.): ἐφέστιον [[πῆξαι]] [[σκῆπτρον]] Soph. воткнуть посох в очаг;<br /><b class="num">2</b> приходящий к очагу, т. е. в дом ([[ἱκέτης]] Aesch.): ἐμὲ ἐφέστιον ἤγαγε [[δαίμων]] Hom. божество привело меня в жилище (Калипсо); ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν Hom. (троянцы), сколько их здесь живет, т. е. все троянцы; ἑζόμεσθα ἐφέστιοι Soph. мы сидим у очагов, т. е. пришли с мольбой; ἥκων ἐ. [[ἐμοί]] Her. пришедший ко мне; [[ἀπολέσθαι]] ἐ. Hom. умереть в своем доме;<br /><b class="num">3</b> [[связанный с домашним очагом]], [[касающийся дома]], [[домашний]], [[семейный]] (θύματα, [[μίασμα]] Aesch.; εὐναί Eur.; [[ἵδρυμα]] Plat.): πόνοι δόμων ἐφέστιοι Aesch. домашние труды;<br /><b class="num">4</b> [[покровительствующий домашнему очагу]] ([[Ζεύς]] Her., Soph.).
}}
{{ls
|lstext='''ἐφέστιος''': Ἰων. [[ἐπίστιος]], ον, Ἡρόδ., Ἐπιγρ. Τηΐα ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 3128: ([[ἑστία]]). Ἐπὶ τῆς ἰδίας ἑστίας, ἐν τῇ [[ἰδίᾳ]] οἰκίᾳ, ἐλθὼν ἀπολέσθαι [[ἐφέστιος]], «ἐπὶ τῆς [[ἑαυτοῦ]] ἑστίας, εἰς τὴν ἰδίαν οἰκίαν» (Σχόλ.), Ὀδ. Γ. 234· Τρῶες, ἐφέστιοι, ὅσσοι ἔασιν, «αὐτόχθονες, πολῖται» ἀντίθετον τῷ ἐπίκουροι, Ἰλ. Β. 125, πρβλ. 130· μετὰ ῥημάτων κινήσεως, ἀλλ’ ἐμέ… ἐφέστιον ἤγαγε [[δαίμων]] (ὅ. ἐ. ἐπὶ τὴν ἑστίαν) Ὀδ. Η. 248· ἦλθεν ἐφ. Ψ. 55· ἐφέστιον πῆξαι… [[σκῆπτρον]] (δηλ. ἐπὶ τῇ ἑστίᾳ) Σοφ. Ἠλ. 419: - ἐπὶ τῶν ἱκετῶν καθεζομένων παρὰ τὴν ἑστίαν καὶ ἐπικαλουμένων προστασίαν, [[ἐπίστιος]] ἐμοὶ ἐγένετο Ἡρόδ. 1. 35· [[ἱκέτης]] καὶ δόμων ἐφ., ἐντὸς τοῦ ναοῦ οἰκῶν, Αἰσχύλ. Εὐμ. 577, πρβλ. 669· κάθησθε δωμάτων ἐφ. ὁ αὐτ. ἐν Ἱκ. 365· τὸν δ’ ἐφ. θεῶν [[αὐτόθι]] 503, πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 32· [[ὡσαύτως]], [[ἁπλῶς]] ἐπὶ ξένου, ἐλθόντ’ ἐς δόμους ἐφέστιον ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 262· συχνὸν ἐν Ἀπολλ. Ροδ., ἐφ. ἐν μεγάροισιν Α. 909., Γ. 1117, κτλ.· [[ὡσαύτως]] μετὰ δοτ. προσ., ἐφ. ἀθανάτοισιν, κατοικῶν μετὰ τῶν ἀθανάτων, ὁ αὐτ. Γ. 116: πρβλ. Δ. 518· μετὰ δοτ. τόπου, ὁ αὐτ. Α. 117. ΙΙ. [[καθόλου]], ὁ ἀνήκων εἰς τὴν οἰκίαν ἢ τὴν οἰκογένειαν ἢ ὑπάρχων [[ἐντός]], Λατ. domesticus, πόνων… δόμων ἐφέστιοι Αἰσχύλ. Θήβ. 853· θύματα ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 1310· [[μίασμα]] ὁ αὐτὸς ἐν Εὐμ. 169· ἀλαλαγαὶ Σοφ. Τρ. 206· [[οἰκέτις]] ὁ αὐτ. παρὰ Πλουτ. 2. 959F· εὐναὶ Εὐρ. Ἠλ. 216· ἐφ. δόμοι, οἱ θάλαμοι τῆς οἰκίας, Αἰσχύλ. Θήβ. 73: - Ἰων. [[ἐπίστιον]], τό, οἰκογένεια, οἰκογενειακὸς [[κύκλος]], Ἡρόδ. 5. 72, 73· πρβλ. [[ἐπίστιος]]. ΙΙΙ. θεοὶ ἐφέστιοι, οἱ οἰκογενειακοὶ θεοί, Λατ. Lares ἢ Penates, εἰς οὓς ἦν ἀφιερωμένη ἡ [[ἑστία]], Ἱεροκλ. παρὰ Στοβ. 416. 3· [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ἐπίστιος]] ἢ [[ἐφέστιος]], ὡς προστάτης τῆς ξενίας, Ἡρόδ. 1. 44, Σοφ. Αἴ. 492· ἐφέστιον [[ἵδρυμα]] ἐν οἰκίᾳ ἔχων, ἐπὶ οἰκογενειακῶν θεοτήτων, Πλάτ. Νόμ. 931Α· ἐπιστίη (δηλ. [[κύλιξ]]), [[ποτήριον]] πινόμενον εἰς τιμὴν τῶν οἰκογενειακῶν θεῶν, Bgk ἐν Ἀνακρ. 90. - Πρβλ. Ἡσύχ.
}}
{{Autenrieth
|auten=(ἑστίᾶ): at or to the [[hearth]], at [[one]]'s [[own]] [[hearth]] or [[home]], Od. 3.234, Od. 23.55; ἐφέστιοι ὅσσοι [[ἔᾶσιν]], i. e. [[all]] the [[native]] Trojans, Il. 2.125; ([[ἐμέ]]) ἐφέστιον ἤγαγε [[δαίμων]], ‘to her [[hearth]],’ Od. 7.248.
}}
{{grml
|mltxt=[[ἐφέστιος]], -ον, ιων. τ. [[ἐπίστιος]], -ον και [[ἐφίστιος]], -ον (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται στην [[εστία]], στο [[σπίτι]] του (α. «ἐλθὼν ἀπολέσθαι [[ἐφέστιος]]», <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «Τρῶες ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν» — όσοι [[Τρώες]] βρίσκονται στα σπίτια τους, <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> για ικέτες που κάθονται [[δίπλα]] στην [[εστία]] και ζητούν [[προστασία]] («[[ἱκέτης]] καὶ δόμων [[ἐφέστιος]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[ξένος]], φιλοξενούμενος («ἐλθόντ' ἐς δόμους ἐφέστιον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> αυτός που κατοικεί με κάποιον («ἐφέστιον ἀθανάτοισιν» — που κατοικεί με τους αθανάτους», Απολλ. Ρόδ.)<br /><b>5.</b> (γενικά) αυτός που ανήκει στο [[σπίτι]] ή στην [[οικογένεια]] («ἐφέστιοι εὐναί», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> α) <b>ιων.</b> τὸ [[ἐπίστιον]]<br />η [[οικογένεια]], <b>Ηρόδ.</b><br />β) <i>τὸ ἐφέστιον</i><br />ο [[τόπος]], η [[πατρίδα]]<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐφέστιοι θεοί» — θεοί, προστάτες του οικογενειακού βίου, στους οποίους ήταν αφιερωμένη η [[εστία]] και τών οποίων τα αγάλματα ήταν [[κοντά]] σ' αυτήν<br />β) «[[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ἐπίστιος]]» ή «[[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ἐφέστιος]]»<br />[[Ζευς]] [[προστάτης]] της φιλοξενίας<br /><b>8.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> ἡ [[ἐπίστιος]]<br />το [[κρασί]] που προσφερόταν [[κατά]] την [[υποδοχή]] φιλοξενουμένου, το [[ανίσωμα]] (δ. γρφ. <i>ἀνισων</i>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>επί</i> <span style="color: red;">+</span> [[ἑστία]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐφέστιος:''' Ιων. ἐπ-ίστιος, -ον ([[ἑστία]]),·<br /><b class="num">I.</b> μέσα στην [[ίδια]] την [[εστία]], μέσα στο ίδιο το [[σπίτι]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν</i>, τόσοι όσοι είχαν δικό τους [[σπίτι]], αυτόχθονες πολίτες, σε Ομήρ. Ιλ.· ἐφέστιον [[πῆξαι]] [[σκῆπτρον]] (δηλ. ἐπὶ τῇ [[ἑστία]]), σε Σοφ.· λέγεται για ικέτες, που αναζητούν [[προστασία]] με το να κάθονται κοντά στον βωμό, κοντά στην [[εστία]], σε Ηρόδ.· <i>δόμων ἐφ</i>., αυτός που κατοικεί μέσα στον ναό, σε Αισχύλ.· επίσης [[απλώς]], λέγεται για τους ξένους, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> γενικά, αυτός που ανήκει στο [[σπίτι]] ή στην [[οικογένεια]], Λατ. [[domesticus]], <i>πόνοι δόμων ἐφέστιοι</i>, σε Αισχύλ.· <i>ἐφ. δόμοι</i>, τα δωμάτια σπιτιού, στον ίδ.· Ιων. [[ἐπίστιον]], <i>τό</i>, [[οικογένεια]], σε Ηρόδ.· <i>θεοὶ ἐφ</i>., οι οικογενειακοί θεοί, Λατ. [[Lares]] ή [[Penates]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ἐπίστιος]], [[ἐφέστιος]], ως [[προστάτης]] της φιλοξενίας, στον ίδ., σε Σοφ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἑστία]]<br /><b class="num">I.</b> at one's own fireside, at [[home]], Od.; ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν as [[many]] as [[have]] a [[home]] of [[their]] own, Il.; ἐφέστιον [[πῆξαι]] [[σκῆπτρον]] (i. e. ἐπὶ τῇ ἑστίᾳ) Soph.:—of suppliants who [[claim]] [[protection]] by [[sitting]] by the fireside, Hdt.; δόμων ἐφ. an [[inmate]] of the [[temple]], Aesch.; also [[merely]] of guests, Soph.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], of or in the [[house]] or [[family]], Lat. [[domesticus]], πόνοι δόμων ἐφέστιοι Aesch.; ἐφ. δόμοι the chambers of the [[house]], Aesch.:—ionic [[ἐπίστιον]], ου, τό, a [[household]], [[family]], Hdt.: — θεοὶ ἐφ. the [[household]] gods, Lat. [[Lares]] or [[Penates]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ἐπίστιος]], [[ἐφέστιος]], as presiding [[over]] [[hospitality]], Hdt., Soph.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[by the hearth]], [[guest of]], [[living under the same roof]], [[of the home]], [[of the household]], [[pertaining to a household]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=πού ἀνήκει στήν [[ἑστία]], [[οἰκογενειακός]]). Ἀπό τό [[ἐπί]] + [[ἑστία]] τοῦ [[ἕζομαι]] (=[[κάθομαι]]), ὅπου δές γιά ἄλλα παράγωγα.
}}