View source for γομφίος

{{LSJ1
|Full diacritics=γομφίος
|Medium diacritics=γομφίος
|Low diacritics=γομφίος
|Capitals=ΓΟΜΦΙΟΣ
|Transliteration A=gomphíos
|Transliteration B=gomphios
|Transliteration C=gomfios
|Beta Code=gomfi/os
|Definition=(''[[sc.]]'' [[ὀδούς]]), ὁ, more Att. than [[μύλος]], <span class="bibl">Moer.111</span>: ([[γόμφος]]): —<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[grinder-tooth]], [[molar]], chiefly in plural, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>5.100</span>, <span class="bibl">Hdt.9.83</span>, <span class="bibl">Ar. <span class="title">Pax</span>34</span>, etc.; ψοφεῖ δ' ὁ γ. <span class="bibl">Epich.21</span>; <b class="b3">γομφίους συγκρούων</b> with his [[teeth]] chattering, <span class="bibl">Babr.92.8</span>; opp. [[προσθίος]], <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.4.6</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span> 661b8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[tooth of a key]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>423</span>.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=-ου, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[γόμφιος]] Hp.<i>Epid</i>.5.100<br /><b class="num">I</b> [[molar]], [[muela]] ψοφεῖ δ' ὁ γ. Epich.8.3, cf. Ar.<i>Pl</i>.1059, Moer.103<br /><b class="num">•</b>op. [[πρόσθιος]] X.<i>Mem</i>.1.4.6, Arist.<i>PA</i> 661<sup>b</sup>8<br /><b class="num">•</b>frec. en plu., Hp.l.c., Hdt.9.83, Ar.<i>Pax</i> 34, Luc.<i>VH</i> 2.1, Gal.2.753, γομφίους ... συγκρούων haciendo rechinar las muelas</i> Babr.92.8.<br /><b class="num">II</b> fig.<br /><b class="num">1</b> [[diente de llave]] Ar.<i>Th</i>.423.<br /><b class="num">2</b> [[venablo]], [[saeta]], [[flecha]] ῥαιβῷ χεῖρας ὥπλισε ... ἀφύκτων γομφίων λυροκτύπῳ armó sus manos con el curvo arco ... lira [[resonante]] de [[inevitable]]s [[flecha]]s</i> Lyc.918.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0500.png Seite 500]] ὁ, ''[[sc.]]'' [[ὀδούς]], Backenzahn (von [[γόμφος]], der Gestalt wegen); Her. 9, 83; Ar. Pax 34 Ran. 572; Xen. Mem. 1, 4, 6 u. Sp.; vgl. bes. Phryn. com. Ath. II, 52 c τοὺς γομφίους ἅπαντας ἐξέκοψεν, so daß ich nicht eine Mandel knacken kann. – Von dem Zahn am Schlüssel (Bart) Ar. Th. 423.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><i>s.e.</i> [[ὀδούς]];<br />[[dent molaire]].<br />'''Étymologie:''' [[γόμφος]].
}}
{{elnl
|elnltext=[[γομφίος]] -ου, ὁ [[γόμφος]] vooral in plur. kies (in gebit); overdr. insnijding (in de baard van een sleutel):. κλείδια... [[τρεῖς]] ἔχοντα γομφίους sleutels met drie insnijdingen Aristoph. Th. 423.
}}
{{elru
|elrutext='''γομφίος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[коренной зуб]] Her., Arph., Xen., Arst.;<br /><b class="num">2</b> [[бородка ключа]] (κλειδία [[τρεῖς]] ἔχοντα γομφίους Arph.).
}}
{{ls
|lstext='''γομφίος''': (ἐνν. [[ὀδούς]]), ὁ, ἀττικώτερον ἢ τὸ [[μύλος]], Μοῖρ. 111 (ἴδε [[γόμφος]])·― [[τραπεζίτης]] [[ὀδούς]], Λατ. molaris, Ἡρόδ. 9. 83, Ἀριστοφ. Εἰρ. 34, κτλ., πρβλ. Ἀριστ. Ζῴ. Μ. 3. 1, 3· ψοφεῖ δ’ ὁ γ. Ἐπίχ. 9 Ahr.· γομφίους συγκρούων, συγκρούων τοὺς ὀδόντας του, Βάβρ. 92. 8·― ἀντίθ. τῷ [[πρόσθιος]]. ΙΙ. ὁ ὀδοὺς κλειδίου, Ἀριστοφ. Θεσμ. 423.
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[γομφίος]]) [[γόμφος]]<br />[[δόντι]] που έχει [[σχήμα]] γόμφου, [[τραπεζίτης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[δόντι]] κλειδιού.
}}
{{lsm
|lsmtext='''γομφίος:''' (ενν. [[ὀδούς]]), ὁ ([[γόμφος]]), το πιο κοφτερό [[δόντι]], ο [[τραπεζίτης]], Λατ. [[molaris]], σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[sc. [[ὀδούς]]<br />a grinder-[[tooth]], Lat. [[molaris]], Hdt., Ar., etc.
}}
{{elmes
|esmgtx=ὁ [[muela]] símbolo de un demon femenino ἡ δὲ θεὸς ἀκούσασα εὐθέως προσελεύσεται τῇ γραΐδι καὶ λήμψεται αὐτῆς τὸν γομφίον <b class="b3">la diosa, al escucharte, se acercará de nuevo a la vieja y tomará su muela</b> P XIa 21 λαβὼν τὸν γομφίον ... ἀκόντισον εἰς τὸ πῦρ <b class="b3">toma la muela y arrójala al fuego (para liberar al demon) </b> P XIa 29 usada como amuleto τὴν δὲ μύλην τοῦ ὄνου δήσας ἀργύρῳ καὶ τὸν γομφίον τῆς γραΐδος χρυσῷ περίεχε ἀεί <b class="b3">ata el diente de asno con plata y la muela con oro y llévalos siempre</b> P XIa 38 
}}