View source for ἕξ

{{LSJ1
|Full diacritics=ἕξ
|Medium diacritics=ἕξ
|Low diacritics=εξ
|Capitals=ΕΞ
|Transliteration A=héx
|Transliteration B=hex
|Transliteration C=eks
|Beta Code=e(/c
|Definition=οἱ, αἱ, τά, indecl.,<br><span class="bld">A</span> [[six]], Il.5.270, al.: dat. pl. ἑξάσιν OGI200.28 (Axum); ϝέξ Tab.Heracl.2.34, al., GDI1267.27 (Pamphyl.), 4968 (Gortyn): ἓκ ποδῶν is written in IG12.372.175; cf. [[ἕκπους]].<br><span class="bld">2</span> ἕξ, τό, the [[six]] in [[ἀστράγαλος|ἀστράγαλοι]] used as [[dice]], = [[Κῷον]], Ruf.Oss.38. (Cf. Skt. ṣáṭ. Avest. xšvaš, Lat. [[sex]], Welsh chwech, etc.)
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> cret. Ϝέκς <i>ICr</i>.4.10m-n (VI a.C.); délf. y heracleota Ϝέξ <i>SEG</i> 13.366.9 (Delfos V a.C.), <i>TEracl</i>.2.34; lesb. ἔξ <i>SEG</i> 34.849.12 (Mitilene V a.C.); tes. ἕξε <i>SEG</i> 26.672.43 (Larisa II a.C.); ἕκ <i>IEleusis</i> 177.398 (IV a.C.), <i>IG</i> 10(2).2.159.2 (II/I a.C.)<br /><b class="num">• Grafía:</b> graf. hξ <i>IThesp</i>.38.11 (IV a.C.), ἕχς <i>IEphesos</i> 1455.4 (III a.C.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [indecl., pero dat. ἑξάσιν <i>IAxoum</i> 270.28 (IV d.C.)]<br /><b class="num">1</b> numeral [[seis]] ἓξ δ' υἱέες ἡβόωντες de los hijos de Níobe <i>Il</i>.24.604, cf. <i>Od</i>.10.6, Pi.<i>O</i>.1.89, ἓξ γὰρ ἑκάστῳ χεῖρες ὑπέρβιοι ἠερέθοντο A.R.1.944, ποδανιπτε͂ρες hξ en un inventario <i>IThesp</i>.l.c., βωμοὺς ἓξ διδύμους ἐγέραρεν Heracles en Camarina, Pi.<i>O</i>.5.5, ἄλλους δὲ ὀνομάζειν ἕξ (σοφούς) en lugar de los siete conocidos, Dicaearch.Phil.32, ἔχων ἀνὰ πτέρυγας ἕξ teniendo cada uno de los «vivientes» seis alas (como los querubines)</i> <i>Apoc</i>.4.8<br /><b class="num">•</b>c. n. de pesos, medidas, etc. ἓξ δ' [[ἄρα]] μέτρα χάνδανεν (κρητήρ) <i>Il</i>.23.741, στάδιοι ἓξ καὶ δύο πλέθρα Hdt.1.93, cf. <i>SEG</i> 26 [[l.c.]], Th.3.24, 7.36, πλάτος ... ὅσον ἓξ δακτύλων Hp.<i>Haem</i>.2, cf. Plu.<i>Pyrrh</i>.27, πλέονος δραχμῶν ἕχς <i>IEphesos</i> [[l.c.]], ἓξ τάλαντ' ἀργυρίου Isoc.17.12<br /><b class="num">•</b>en expr. temp. στυγερὰν δῆριν ... στασάμεθ' ... ἓξ [[ἄματα]] B.5.113, μέχρι ἡμερῶν πέντε ἢ ἓξ χρεέσθω Hp.<i>Mul</i>.2.133, ἓξ δὲ ἡμέραις δημιουργηθῆναί φησι τὸν κόσμον ref. los días de la creación en la tradición jud.-crist., Ph.1.3, πρὶν ἓξ μῆνας γεγονέναι Pl.<i>Prt</i>.320a, cf. Hdt.1.18, <i>SEG</i> 34.849.12, ἓξ ἔτη πολεμήσαντα Th.1.110, cf. <i>IG</i> [[l.c.]], ἓξ μὲν ὥρας τῆς νυκτός Plu.<i>Num</i>.2<br /><b class="num">•</b>unido a otros numerales para formar cifras mayores ἓξ ἐπὶ πεντήκοντα ... ταύρους Simon.<i>FGE</i> 792, τοῖσι δικασταῖς ἐνιαυτοῦ ἓξ χιλιάσιν Ar.<i>V</i>.662, cf. Pl.<i>Ti</i>.36b, πεζῶν δὲ μυριάδας ἕξ Plu.<i>Tim</i>.17, ἀνδρῶν δὲ διακοσίων πεντήκοντα ἕξ Ael.<i>Tact</i>.9.4, εἴκοσιν ἓξ ἐτέων <i>AP</i> 7.328, cf. [[LXX]] <i>Ge</i>.16.16, Ath.42b, Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.19.13, δραχμὰς πεντε̄́κοντα καὶ Ϝέξ <i>SEG</i> 13.366.9 (Delfos V a.C.), Ϝίκατι Ϝὲξ πούς <i>TEracl</i>.l.c.<br /><b class="num">•</b>c. el distributivo para multiplicar τετράκις ἓξ cuatro veces seis</i>, e.e., veinticuatro</i>, <i>AP</i> 7.602 (Agath.)<br /><b class="num">•</b>reforzado por el ac. ἀριθμόν que puede no traducirse κρητῆρές οἱ ἀριθμὸν ἓξ χρύσεοι [[ἀνακέαται]] fueron dedicadas por él unas crateras de oro, en número de seis</i> Hdt.1.14, τὰ δὲ πάντα ... ἓξ τὸν ἀριθμόν Arist.<i>GC</i> 314<sup>a</sup>17, cf. <i>SE</i> 165<sup>b</sup>25, D.S.5.66, ἓξ ἡμερῶν ἀριθμόν durante seis días</i> I.<i>BI</i> 7.98, Gal.2.423, πρῶτοι δὲ ἀριθμὸν ἕξ los seis primeros</i> Paus.5.21.3<br /><b class="num">•</b>subst. [[seis]] τῶν οἱ ἓξ ἐγένοντο ἐνὶ μεγάροισιν [[γενέθλη]] <i>Il</i>.5.270, τῆς ... πόδες εἰσὶ δυώδεκα ..., ἓξ δέ τέ οἱ δειραὶ περιμήκεες de Escila <i>Od</i>.12.90, ἄχρις ἂν ἓξ γένωνται Hp.<i>Mul</i>.2.118, μέρη δὲ αὐτῆς (γραμματικῆς) ἐστιν ἕξ D.T.629.4, cf. 631.11, ἦμεν δὲ οἱ πάντες ἕξ Ach.Tat.2.31.5<br /><b class="num">•</b>expr. una cantidad no determinada ἓξ ἢ ἑπτά οἳ ἂν τύχωσι παρόντες X.<i>HG</i> 3.3.9.<br /><b class="num">2</b> subst. ὁ ἕξ [[el número seis]] τρὶς ἓξ βαλεῖν echar el triple seis</i>, sacar tres seises</i> tirada de la suerte en los dados, A.<i>A</i>.33, [[proverb|prov.]] ἢ τρὶς ἓξ ἢ τρεῖς κύβους ref. los que se arriesgan, Pherecr.129, Zen.4.23, tb. en el juego ὁ Κῷος [[ἀστράγαλος]] ἠδύνατο ἕξ Zen.4.74<br /><b class="num">•</b>como primer número perfecto, e.e., igual a la suma de sus divisores τέλειον δὲ ἀριθμὸν τὸν ἕξ Ph.1.44, πρῶτον μὲν τέλειον τὸν ἕξ εἰρήκασιν Origenes <i>Io</i>.28.1<br /><b class="num">•</b>en lit. jud.-crist. como número de la creación ὁ μὲν ἓξ ἀριθμὸς ἐργαστικός τις εἶναι καὶ ἐπίπονος Origenes <i>Comm.in Mt</i>.14.5.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>su̯eks</i>, cf. lat. <i>[[sex]]</i>, gót. <i>saihs</i>, ai. <i>ṣáṣ</i>.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0861.png Seite 861]] οἱ, αἱ, τά, indecl., [[sechs]], von Hom. an überall. Vor κ u. π geht es gew. in ἑκ- über; sonst wird in Zusammensetzungen häufig ein α eingeschaltet.
}}
{{bailly
|btext=(οἱ, αἱ, [[τά]])<br /><i>numéral indécl.</i><br />[[six]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> sex, <i>all.</i> sechs, etc.
}}
{{elru
|elrutext='''ἕξ:''' οἱ, αἱ, τά indecl. шесть Hom. etc.
}}
{{ls
|lstext='''ἕξ''': οἱ, αἱ, τά, ἄκλιτ., Ὅμ., κλ., δοτ. πληθ. [[ἑξάσιν]] Ἐπιγραφ. Αἰγυπτ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 5128. 28· ἓκ ποδῶν, ἀντὶ ἓξ ποδῶν, 160. 67· ϝέξ, Ἡρακλεωτ. Πίνακ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 5775. 34, 40, 85, 91 κ. ἀλλ.· οὕτω ϝεξήκοντα [[αὐτόθι]] 59, 76 κ. ἀλλ.· ϝεξακάτιοι (ἀντὶ [[ἑξακόσιοι]]) [[αὐτόθι]] 57, 62· ἀλλὰ καὶ ἕξ, [[αὐτόθι]] 5774. 20, 42. ‒ Ἐν συνθέσει πρὸ τῶν γραμμάτων δ, κ, π, γίνεται ἑκ, ὡς [[ἕκδραχμος]], [[ἑκκαίδεκα]], [[ἕκπλεθρος]]· ἀλλὰ συνηθέστερον ἐν τῇ συνθέσει παρεμβάλλεται α, [[οἷον]] [[ἑξάκλινος]], [[ἑξάπλεθρος]], οὕτω δὲ καὶ πρὸ ἄλλων γραμμάτων, ὡς [[ἑξάβιβλος]], [[ἑξάμετρος]], ἴδε Λοβεκκ. Φρύν. 412 (πρὸς τὰ ἕξ, [[ἕκτος]], πρβλ. τὰ Σανσκρ. shash, shahthas, Λατ. sex, sextus, Γοτθ. saihs, saihtan· πρβλ. [[ὡσαύτως]] τὸ Ἑβραϊκὸν shesh).
}}
{{Autenrieth
|auten=[[six]].
}}
{{Slater
|sltr=<b>ἕξ</b> [[six]] [[λαγέτας]] ἓξ υἱούς (O. 1.89) βωμοὺς ἓξ διδύμους ἐγέραρεν (O. 5.5) τὰ δ' ὑπ ὀφρύι Παρνασσίᾳ ἕξ (O. 13.107) [[ἐπεὶ]] στεφάνους ἓξ ὤπασεν Κάδμου στρατῷ ἐξ ἀέθλων (ἐξώπασεν [[Aristarchus]]) (I. 1.11) χρύσεαι δ' ἓξ [[ὑπὲρ]] αἰετοῦ [[ἄειδον]] [[Κηληδόνες]] (Pae. 8.70)
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[primary]] [[numeral]]; [[six]]: [[six]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἕξ:''' οἱ, αἱ, τά, άκλιτο, έξι, σε Όμηρ. κ.λπ.· στο [[σύνθετα]] [[πριν]] από τα <i>δ</i>, <i>κ</i>, <i>π</i> γίνεται <i>ἐκ</i>, όπως [[ἕκδραχμος]], [[ἑκκαίδεκα]], [[ἕκπλεθρος]]· ή παρεμβάλλεται το <i>α</i>, όπως στο [[ἑξάκλινος]], σε κ.λπ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: num.<br />Meaning: [[six]].<br />Dialectal forms: Myc. [[wepeza]] /[[hwekspeza]]/, Viredaz, SMEA 23 (1982) 310-313. Dor. etc. [[Ϝέξ]]<br />Compounds: As 1. member beside <b class="b3">ἑξ-</b>, <b class="b3">ἑκ-</b> usually <b class="b3">ἑξα-</b> (<b class="b3">ἑξά-μετρος</b>, <b class="b3">ἑξα-κόσιοι</b> etc.) after <b class="b3">ἑπτα-</b>, <b class="b3">τετρα-</b>; <b class="b3">ἑξή-κοντα</b> after <b class="b3">πεντή-κοντα</b>; on 2. members <b class="b3">-κοντα</b> and <b class="b3">-κόσιοι</b> s. Schwyzer 592 and on [[διακοσιοι]].<br />Derivatives: [[ἑξίτης]] (''[[sc.]]'' [[βόλος]]) [[throw of six in dice-playing]] (Epigr., Poll.; cf. Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 48); [[ἑξᾶς]], <b class="b3">-ᾶντος</b> m. (Sicil.) = Lat. [[sextans]] (and after it), with [[ἑξάντιον]] (Epich.). - Ordinal [[ἕκτος]], Cret. [[Ϝέκτος]] and the adv. [[ἑξάκις]] (after [[πολλάκις]] etc.); collective [[ἑξάς]] f. [[number of six]] (Ph.) with [[ἑξαδικός]].<br />Origin: IE [Indo-European] [1044] <b class="b2">*sueḱs</b> [[six]]<br />Etymology: The IE numeral [[six]] has two variants. Lat. [[sex]], Germ., e. g. Goth. <b class="b2">saíhs</b>, Skt. <b class="b2">ṣáṣ-</b>, Lith. <b class="b2">šeš-ì</b>, OCS [[šes-tь]], Alb. [[gjash-tē]], Toch. A <b class="b2">ṣäk</b> go back on IE <b class="b2">*seḱs</b>. But Gr. [[Ϝέξ]], Arm. <b class="b2">vec̣</b>, Celt., e. g. Welsh [[chwech]], Av. [[xšvaš]] have <b class="b2">u̯-</b> [[in the anlaut]]; so <b class="b2">*su̯eḱs</b>; several details remain unclear. Gr. [[ἕξ]] like [[Ϝέξ]] will continue <b class="b2">*su̯eḱs</b> [[with loss of the digamma or the breath]]; on Boeot. [[ἕξ]] (beside [[Ϝικαστῆ]]) Schwyzer 226 w. n. 4. - The ordinal [[ἕκτος]], [[Ϝέκτος]] can be both <b class="b2">*su̯eḱs-to-s</b> and <b class="b2">*su̯eḱ-to-s</b>. An IE sequence <b class="b2">-ḱt-</b> seems necessary for certain Germanic forms, OHG [[sehto]] (beside [[sehsto]]), OWNo. <b class="b2">sétte</b>. Other forms however show [[-s-]]: Lat. [[sextus]], Goth. <b class="b2">saíhsta</b>, Toch. A <b class="b2">ṣkäst</b>; others again are uncertain: Skt. <b class="b2">ṣaṣṭhá-</b>, Lith. <b class="b2">šẽštas</b>, OCS [[šestъ]]; note Gaul. [[suexos]]. - S. Schwyzer 590f., 595f., W.-Hofmann s. [[sex]] etc. - On unclear <b class="b3">ξέστριξ κριθή ἡ ἑξαστιχος</b>. [[Κνίδιοι]] H. s. Schwyzer 269, 590.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<i>[[numeral]]</i><br />six, Hom., etc.—In [[composition]], [[before]] δ κ π, it becomes ἑκ, as [[ἕκδραχμος]], [[ἑκκαίδεκα]], [[ἕκπλεθρος]]; or has α inserted, as [[ἑξάκλινος]], etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἕξ''': dor. usw. ϝέξ<br />{héks}<br />'''Meaning''': [[sechs]].<br />'''Composita''': Als Vorderglied neben seltenen ἑξ-, ἑκ- gewöhnlich ἑξα- ([[ἑξάμετρος]], [[ἑξακόσιοι]] usw.) nach ἑπτα-, [[τετρα-]]; [[ἑξήκοντα]] nach [[πεντήκοντα]]; zu den Hintergliedern -κοντα und -κόσιοι s. Schwyzer 592 und zu [[διακόσιοι]].<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἑξίτης]] (''[[sc.]]'' [[βόλος]]) ‘Sechs-Wurf im Würfelspiel' (Epigr., Poll.; vgl. Redard Les noms grecs en -της 48); [[ἑξᾶς]], -ᾶντος m. (sizil.) = lat. ''sextans'' und diesem nachgebildet; davon ἑξάντιον (Epich.). — Daneben das Ordinale [[ἕκτος]], kret. ϝέκτος und das Zahladv. [[ἑξάκις]] (nach [[πολλάκις]] usw.); Kollektivum [[ἑξάς]] f. [[Zahl von sechs]] (Ph. usw.) mit [[ἑξαδικός]].<br />'''Etymology''': Über das unklare [[ξέστριξ]] [[κριθή]]· ἡ ἑξαστιχος. Κνίδιοι H. s. Schwyzer 590 m. Lit. Das idg. Zahlwort [[sechs]] liegt in mindestens zwei Varianten vor. Lat. ''sex'', germ., z. B. got. ''saíhs'', aind. ''ṣáṣ''-, lit. ''šeš''-''ì'', aksl. ''šes''-''tь'', alb. ''gjash''-''tē'', toch. A ''ṣäk'' sind alle (mit einzelsprachlichen Veränderungen des Anlauts) auf idg. *''seḱs'' zurückführbar. Ihnen stehen in gr. ϝέξ, arm. ''vec̣'', kelt., z. B. kymr. ''chwech'', aw. ''xšvaš'' Formen mit ''u̯''-haltigem Anlaut gegenüber; Grundlage etwa *''su̯eḱs''; viele Einzelheiten bleiben indessen unklar. Auch gr. ἕξ erklärt sich wie ϝέξ unschwer aus idg. *''su̯eḱs'' mit Schwund des Digamma bzw. des Hauches; zu böot. ἕξ (neben ϝικαστῆ) Schwyzer 226 m. A. 4. — Das Ordinale [[ἕκτος]], ϝέκτος kann sowohl *''su̯eḱs''-''to''-''s'' wie *''su̯eḱ''-''to''-''s'' repräsentieren; eine idg. Lautgruppe -''ḱt''- scheint für gewisse germanische Formen, ahd. ''sehto'' (neben ''sehsto''), awno. ''sétte'' erforderlich zu sein. Andere Formen zeigen indessen ein inlautendes -''s''-: lat. ''sextus'', got. ''saíhsta'', toch. A ''ṣkäst''; wieder andere sind mehrdeutig: aind. ''ṣaṣṭhá''-, lit. ''šẽštas'', aksl. ''šestъ''. — Lit. bei Schwyzer 590f., 595f., WP. 2, 522f., W.-Hofmann s. ''sex'' ebenso wie in zahlreichen grammatischen und lexikalischen Darstellungen der einzelnen Sprachen.<br />'''Page''' 1,527-528
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：›x 赫克士<br />'''詞類次數'''：形容詞（13）<br />'''原文字根'''：六<br />'''字義溯源'''：六*，六口，六位。六是人的數目，六百六十六是獸的數目（ 啓13:18）<br />'''同源字'''：1） （[[ἕκτος]]）第六 2） （[[ἕξ]]）六 3） （[[ἑξακόσιοι]]）六百 4） （[[ἑξήκοντα]]）六十<br />'''出現次數'''：總共（13）；太（1）；可（1）；路（2）；約（3）；徒（3）；雅（1）；啓（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 六（7） 太17:1； 可9:2； 路13:14； 約2:20； 約12:1； 徒27:37； 啓13:18；<br />2） 六個（4） 路4:25； 徒18:11； 雅5:17； 啓4:8；<br />3） 六位（1） 徒11:12；<br />4） 六口（1） 約2:6
}}
{{elmes
|esmgtx=tb. ςʹ [[seis]] ref. a nombres ἐντύγχανε πρὸς βορέαν τοῖς ςʹ ὀνόμασι λέγων <b class="b3">haz la petición hacia el norte, a los seis nombres, diciendo</b> P V 163 ref. a distancias συγκάλυπτε τὸ ζῴδιον καὶ ἀποστὰς ἀπ' αὐτοῦ πήχεις ἕξ <b class="b3">esconde también la figura y aléjate seis codos de ella</b> P XXXVI 272 
}}