View source for πλάτος

{{LSJ1
|Full diacritics=πλάτος
|Medium diacritics=πλάτος
|Low diacritics=πλάτος
|Capitals=ΠΛΑΤΟΣ
|Transliteration A=plátos
|Transliteration B=platos
|Transliteration C=platos
|Beta Code=pla/tos
|Definition=(A) [ᾰ], -εος, τό, ([[πλατύς]])<br><span class="bld">A</span> [[breadth]], [[width]], σώματος Simon.188, etc.: abs., <b class="b3">τὸ π.</b> or [[π]]., [[in breadth]]. Hdt.1.193, 4.195, X.''Oec.''19.3; ἴση μῆκός τε π. τε Emp.17.20.<br><span class="bld">b</span> Math., [[breadth]], i.e. [[the second dimension]], ἐν μήκει καὶ π. καὶ βάθει Pl.''Sph.''235d, cf. Arist.''Ph.''209a5; <b class="b3">κατὰ π.</b>, opp. <b class="b3">κατὰ μῆκος, κατὰ βάθος</b>, Id.''Cael.''299b26, ''Mete.''341b34.<br><span class="bld">2</span> [[plane surface]], Pl.''Plt.''284e, ''Lg.''819e; μεγέθους τὸ ἐπὶ δύο [συνεχὲς] π. [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''1020a12.<br><span class="bld">3</span> [[latitude]], whether terrestrial or celestial, Str.1.4.2, Cleom.1.4, 2.4, Ptol.''Alm.''2.12, Vett.Val.30.12.<br><span class="bld">4</span> metaph., [[plane]], ἐν τῷ ψυχικῷ π. Procl.''Inst.''201.<br><span class="bld">5</span> [[plane]] of flat fish, Arist.''HA''489b33; [[flat]] of the tail, ib.549b1; [[flat part]] of the body of the fishing-frog, Id.''PA''695b15.<br><span class="bld">6</span> [[extension]], [[breadth]] of a subject, Gal.1.316; οὐκ ὀλίγον τὸ π. Id.11.738.<br><span class="bld">7</span> = [[πλάτας]], Judeich [[Altertümervon Hierapolis]] No.322, al.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[range]] of variation, [[latitude]], π. ἔχειν Plot.6.3.20; ἡ ὑγίεια π. ἔχει Gal.6.12, cf.11.737.<br><span class="bld">III</span> with Preps., <b class="b3">ἐν πλάτει</b> in a [[loose]] sense, [[broadly]], Posidon. ap.Stob.1.8.42, Str.2.1.39, [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''21, ''EM''673.24; opp. <b class="b3">κατ' ἀκρίβειαν</b>, S.E.''M.''10.108; ὡς ἐν π. Sor.1.24 (but <b class="b3">περὶ ὧν ἐν τῷ π. λέγομεν</b> which we will discuss [[in detail]], D.L.7.76); also <b class="b3">ἐπὶ πλάτει Ἑλληνίζειν</b> talk [[loose]] Greek, Phld.''Po.''2.9; <b class="b3">κατὰ πλάτος λέγεσθαι</b> to be said [[loosely]], Chrysipp.Stoic.2.164, cf. Sor.1.6, 21.<br><span class="bld">IV</span> = [[πλατύτης]] 3, Demetr. ''Eloc.''177.<br><span class="bld">V</span> <b class="b3">π. καρδίας</b>, of Solomon, [[width]] of knowledge, [[LXX]] ''3 Ki.''2.35a.<br><span class="bld">VI</span> <b class="b3">ἀργυρίου πλάτη</b>, = [[δραχμαί]], ''IG''9(1).189.15 (Tithora, ii A.D.).<br /><br />(B) [ᾰ], ὁ, = [[πλάτας]], ''IGRom.''4.866 (Laodicea ad Lycum).
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0626.png Seite 626]] τό, die [[Breite]]; Ar. Av. 1129; ἐν μήκει καὶ βάθει καὶ πλάτει, Plat. Soph. 235 d; διώρυχα τρίπλεθρον τὸ [[πλάτος]], Critia. 115 d; u. so gew. bei Folgdn; ἐν πλάτει od. κατὰ [[πλάτος]], in aller Breite, d. i. ausführlich, bes. Sp.; ἐν πλάτει τε καὶ κατ' ἀκρίβειαν, S. Emp. adv. phys. 2, 108; <span class="ggns">Gegensatz</span> κατὰ περιγραφήν, 15.
}}
{{bailly
|btext=<i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br />largeur d'un objet massif ; [[πλάτος]] HDT, τὸ [[πλάτος]] XÉN en largeur.<br />'''Étymologie:''' [[πλατύς]].
}}
{{elru
|elrutext='''πλάτος:''' εος (ᾰ) τό ширина Her., Arph. etc.: ἐν μήκει καὶ βάθει καὶ πλάτει Plat. в длину, в глубину и в ширину; τὸ π. Xen. и κατὰ τὸ π. Arst. в ширину.
}}
{{ls
|lstext='''πλάτος''': -εος, τό, (πλᾰτὺς) ὡς καὶ νῦν, Σιμωνίδ. (?) 183, Ἡρόδ., κλ.· ― ἀπολ., [[πλάτος]] ἢ τὸ [[πλάτος]], κατὰ τὸ [[πλάτος]], Ἡρόδ. 1. 193., 4. 195, Ξεν. Οἰκ. 19. 3· ἐν μήκει καὶ βάθει καὶ πλάτει Πλάτ. Σοφιστ. 235D· κατὰ [[πλάτος]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ κατὰ [[μῆκος]] καὶ κατὰ [[βάθος]], Ἀριστ. π. Οὐρ. 3. 1, 17, Μετεωρ. 1. 4, 6, πρβλ. Φυσ. 4. 1, 8· ‒ παρὰ τοῖς Μαθ., τὰ [[πλάτη]], [[εἶναι]] αἱ κατ᾿ ἐπιφάνειαν διαστάσεις. 2) τὸ πλατὺ τῆς οὐρᾶς τῶν ἰχθύων, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 5, 8., 5. 17, 6. π. Ζ. Μορ. 4. 13, 2· πρβλ. [[πλάτη]] Ι. ΙΙ. μεταφορ., ἐν πλάτει ἐν [[κοινῇ]] χρήσει, Ἐτυμολ. Μέγ. 673. 24, κτλ.· ― ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἐν συνόψει, Ψελλός, κλ.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[πλατύς]]; [[width]]: [[breadth]].
}}
{{Thayer
|txtha=πλάτους, τό (cf. [[πλάξ]]), from [[Herodotus]] down), [[breadth]]: [[μῆκος]]); τῆς γῆς, opposed to the ends or corners of the [[earth]], מֶרְחָב, Habakkuk 1:6).
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />ὁ, Α<br />[[πλάτας]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Μεταπλασμένος τ. του [[πλάτης]] / [[πλάτας]] [[κατά]] τα αρσ. σε -<i>ος</i>].<br /> <b>(II)</b><br />το, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> η [[τρίτη]] [[διάσταση]] τών στερεών [[εκτός]] από το [[μήκος]] και το ύψος, [[εύρος]], [[φάρδος]] (α. «το [[πλάτος]] του τοίχου» β. «νῆσον... [[μῆκος]] μὲν διηκοσίων σταδίων, [[πλάτος]] δὲ στεινήν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> επίπεδη, [[λεία]] [[επιφάνεια]]<br /><b>3.</b> <b>μαθημ.</b> ([[κυρίως]] για το ορθογώνιο παραλληλόγραμμο) η μικρότερη [[διάσταση]]<br /><b>4.</b> ευρεία, απέραντη [[έκταση]] (α. «και κολυμπάει στ' ωκεανού τα πλάτια», Ζερβ.<br />β. «καὶ ἀνέβησαν ἐπὶ τὸ [[πλάτος]] τῆς γῆς καὶ ἐκύκλευσαν... τὴν πόλιν», ΚΔ)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[πλάτος]] γεωγραφικό»<br /><b>γεωγρ.</b> η [[απόσταση]], [[πάνω]] σε [[σφαίρα]] ή [[χάρτη]], ενός τόπου από τον Ισημερινό, βόρεια ή νότια από αυτόν, η οποία δίδεται σε μοίρες, [[πρώτα]] και [[δεύτερα]] λεπτά<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>φυσ.</b> (στην κυματική) η μέγιστη [[μετατόπιση]] ενός κινητού, που εκτελεί [[ταλάντωση]] σε [[σχέση]] με τη [[θέση]] της ισορροπίας του<br /><b>2.</b> <b>(μετεωρ.)</b> (στην [[κλιματολογία]]) η [[διαφορά]] [[ανάμεσα]] στις δύο ακραίες τιμές ενός περιοδικού στοιχείου του κλίματος ενός τόπου με ιδιαίτερη [[σημασία]] στην [[περίπτωση]] της θερμοκρασίας<br /><b>3.</b> <b>αστρον.</b> (σε ένα [[σύστημα]] σφαιρικών συντεταγμένων) η γωνιακή [[απόσταση]] ενός σημείου της ουράνιας σφαίρας από το θεμελιώδες, ισημερινό, επίπεδο<br /><b>4.</b> <b>(ραδιοηλ.)</b> η μέγιστη [[τιμή]], στην οποία φθάνει σε [[κάθε]] ημιπερίοδο η [[τάση]] ή η [[ένταση]] του ηλεκτρικού ρεύματος σε κάποιο [[κύκλωμα]] ενός ραδιοφωνικού πομπού ή δέκτη<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πλάτος]] εννοίας»<br /><b>(φιλοσ.)</b> (στην παραδοσιακή [[λογική]]) το [[σύνολο]] τών αντικειμένων στα οποία αναφέρεται μια [[έννοια]]<br />β) «[[κατά]] [[βάθος]] και [[πλάτος]]» — από [[κάθε]] [[άποψη]] της έννοιας, ως περιεχομένου και ως περιέχοντος<br />γ) «πλατών [[μεταβολή]]»<br /><b>αστρον.</b> η μικρή [[μεταβολή]] τών πλατών τών διαφόρων τόπων ως [[αποτέλεσμα]] μιας ελαφράς κίνησης ολόκληρης της Γης σε [[σχέση]] με τον άξονα περιστροφής της<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «[[πλάτος]] καρδίας» — η [[ευρύτητα]] τών γνώσεων, της μάθησης, της εμπειρίας<br />β) «ἐν πλάτει» — με [[πολλά]], [[συνήθως]] περιττά [[λόγια]], εκτεταμένα και [[χωρίς]] [[ακριβολογία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ράχη]] πλατιού ψαριού<br /><b>2.</b> το πλατύ [[μέρος]] της ουράς τών ψαριών<br /><b>3.</b> το πλατύ, επίπεδο [[τμήμα]] του σώματος του ψαριού [[βάτραχος]]<br /><b>4.</b> ο [[επίπεδος]] [[χώρος]] [[πάνω]] στον οποίο οικοδομούνται τάφοι, [[κρηπίδωμα]] τύμβου, [[πλάτας]]<br /><b>5.</b> [[διάρκεια]], [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> α) το επίπεδο, η [[επιφάνεια]] («ἐν τῷ ψυχικῷ πλάτει», Πρόκλ.)<br />β) [[σειρά]] μεταβολών, μεταπτώσεων, αλλοιώσεων («ἡ ὑγιεία [[πλάτος]] ἔχει», <b>Γαλ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐν τῷ πλάτει» και «ἐπὶ πλάτει» και «[[κατά]] [[πλάτος]]» και «διὰ πλάτους»<br />(με επιρρμ. σημ.) εκτεταμένα, με λεπτομέρειες<br />β) «ἀργυρίου [[πλάτη]]» — οι δραχμές.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[πλάτος]] έχει σχηματιστεί από το θ. του επιθ. [[πλατύς]] (<b>πρβλ.</b> [[βάρος]]: [[βαρύς]]) και συνδέεται με τ. άλλων γλωσσών που ανάγονται στην απαθή [[βαθμίδα]] της ρίζας (<b>πρβλ.</b> αρχ. ινδ. <i>prathas</i>- «[[πλάτος]]», αβεστ. <i>fraθah</i>- «[[πλάτος]]»)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πλάτος:''' -εος, τό (πλᾰτύς), [[εύρος]], [[φάρδος]], [[πλάτος]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· απόλ., [[πλάτος]] ή τὸ [[πλάτος]], κατά το [[πλάτος]], στον ίδ., σε Ξεν.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[πλάτος]], ος, εος, τό, [πλᾰτύς]<br />[[breadth]], [[width]], Hdt., etc.:— absol., [[πλάτος]] or τὸ πλ., in [[breadth]], Hdt., Xen.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：pl£toj 普拉拖士<br />'''詞類次數'''：名詞（4）<br />'''原文字根'''：寬度<br />'''字義溯源'''：寬，闊，寬廣，遍滿；源自（[[πλατύς]]）=平闊，寬廣）；而 （[[πλατύς]]）出自（[[πλάσσω]]）*=模造）<br />'''出現次數'''：總共（4）；弗（1）；啓（3）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 寬（2） 啓21:16； 啓21:16；<br />2） 遍滿（1） 啓20:9；<br />3） 闊（1） 弗3:18
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[width]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[πλατύς]] ἀπό ὅπου καί τά παράγωγα: [[πλαταμών]], [[πλάτανος]], [[πλάτη]] (=πλατιά [[ἐπιφάνεια]]), [[πλάθανον]] ἤ [[πλαθάνη]] (=[[πλαστήρι]]), [[πλαίσιον]], [[πλατύνω]], [[πλάτυνσις]], [[πλάτυσμα]], [[πλατυντέον]], [[πλατυσμός]], [[Πλάτων]], [[Πλάταια]].
}}