View source for συρίζω

{{LSJ1
|Full diacritics=σῡρίζω
|Medium diacritics=συρίζω
|Low diacritics=συρίζω
|Capitals=ΣΥΡΙΖΩ
|Transliteration A=syrízō
|Transliteration B=syrizō
|Transliteration C=syrizo
|Beta Code=suri/zw
|Definition=A.''Pr.''357, ''Th.''463, Hp.''Int.''10, E.''Ion'' 501 (lyr.), Apollod. 3.10.2; Att. [[συρίττω]] [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''203b, Arist.''HA''611b26; Dor. [[συρίσδω]] Theoc.1.3, etc.: <span class="bld">A</span> fut. συρίξομαι Luc.Bis Acc.12, etc.; συρίσω Hero ''Spir.''1.41, Longus 2.23; συριῶ [[LXX]] ''Is.''5.26, al.: aor. ἐσύριξα Ar. ''Pl.''689; later ἐσύρισα Babr.114.4, Luc.''Harm.''2: (Συρίγγ-yw, cf. [[σῦριγξ]]):—[[play the]] [[σῦριγξ]], [[pipe]], ὅτε.. συρίζεις, ὦ Πάν E. [[l.c.]]; ἁδὺ δὲ καὶ τὺ συρίσδες Theoc.1.3; συρίζων ὁ κηροδέτας [[κάλαμος]] E.''IT''1125 (lyr.): c. acc. cogn., συρίζων ποιμνίτας ὑμεναίους Id.''Alc.'' 576 (lyr.).<br><span class="bld">II</span> make any [[whistling]] or [[hissing]] [[sound]], [[hiss]] like a [[serpent]], συρίξας ἐγώ Ar.''Pl.''689; <b class="b3">ψόφος.. οἷον συριττούσης τῆς γλώττης</b>, of the [[tongue]] sounding ς, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''203b; συριζόντων κατὰ πρύμναν.. πηδαλίων E.''IT'' 431 (lyr.); of the [[wind]], [[whistle]], Babr. [[l.c.]]: c. acc. cogn., συρίζων φόβον A.''Pr.''357; φιμοὶ δὲ συρίζουσι βάρβαρον βρόμον Id.''Th.''463.<br><span class="bld">2</span> [[hiss]] an actor (cf. [[σῦριγξ]] 1.2), ἐξέπιπτες ἐγὼ δ' ἐσύριττον D.18.265, cf. Timocl.2 D., Luc.''Nigr.''10, etc.<br><span class="bld">b</span> c. acc. pers., [[hiss]] him, D.21.226:—Pass., Aeschin.3.76,231, Pl.''Ax.''368d, Aristid.''Or.''34(50).7.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1040.png Seite 1040]] dor. [[συρίσδω]], att. [[συρίττω]], fut. συρίξω u. besser attisch συρίξομαι, doch findet sich auch συρίσαι, Luc. Harmon. 2, – [[pfeifen]]; eigtl. von Schlangen, Zenodot. hinter Ammon.; von der Pfeife, συρίζων ὁ κηροδέτας [[κάλαμος]], Eur. I. T. 1175; φιμοὶ δὲ συρίζουσι, Aesch. Spt. 445; auch σμερδναῖσι γαμφηλῇσι συρίζων φόνον, Prom. 355; συρίζων ποιμνήτας ὑμεναίους, Eur. Alc. 579; auch συριζόντων κατὰ πρύμναν εὐναίων πηδαλίων, I. T. 431; συρίξας, Ar. Plut. 689; [[ψόφος]] τις μόνον οἷον συριττούσης τῆς γλώττης, Plat. Theaet. 203 b, auszischen; δήμου [[παίγνιον]] συριττόμενον, Ax. 368, d; ἐξέπιπτες, ἐγὼ δὲ ἐσύριττον, Dem. 18, 265; συρίξομαι, Luc. Nigr. 10; συριττόμενος [[ὑποκριτής]], 8.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> συρίξομαι, <i>réc.</i> συρίσω, <i>att.</i> συριῶ ; <i>ao.</i> ἐσύριξα, <i>réc.</i> ἐσύρισα ; <i>pf. inus.</i><br /><b>I.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> [[jouer de la flûte champêtre]] ; <i>en parl. de la flûte elle-même</i> résonner;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> siffler;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> [[chanter sur la flûte champêtre]], acc.;<br /><b>2</b> [[siffler pour donner le signal de]], acc.;<br /><b>3</b> expulser en sifflant, siffler (un acteur) acc..<br />'''Étymologie:''' DELG [[σῦριγξ]].
}}
{{elnl
|elnltext=σῡρίζω, Att. ook [[συρίττω]], Dor. [[συρίσδω]] [σῦριγξ] Dor. praes. 2 sing. συρίσδες, inf. συρίσδεν Theocr. Id. 1.14; Att. imperf. ἐσύριττον, Dor. 3 sing. σύρισδε Theocr. Id. 6.44; aor. ἐσύριξα, later ἐσύρισα; Αtt. fut. συριῶ abs. of met acc. v. h. inw. obj. op de panfluit blazen of spelen:; σ. ποιμνίτας ὑμεναίους pastorale huwelijksliedjes spelen Eur. Alc. 576; uitbr. van de fluit zelf klinken. Eur. IT 1125. van allerlei geluiden: sissen;; σ. φόβον paniek sissen (d.w.z. veroorzaken) Aeschl. PV. 355; suizen; Eur. IT 431; snuiven:. φιμοὶ... συρίζουσι βάρβαρον βρόμον de muilbanden brengen een barbaars gesnuif voort Aeschl. Sept. 463. met acc. uitfluiten (ter afkeuring); ook pass.
}}
{{elru
|elrutext='''σῡρίζω:'''<br /><b class="num">I</b> атт. [[συρίττω|σῡρίττω]], дор. [[συρίσδω]] [[σῦριγξ]] (fut. συρίξομαι, aor. ἐσύριξα - поздн. ἐσύρισα)<br /><b class="num">1</b> [[играть на сиринге]] Eur., Theocr.;<br /><b class="num">2</b> (о сиринге), [[звучать]], [[петь]], (ὁ [[κάλαμος]] συρίζων Eur.);<br /><b class="num">3</b> [[издавать свистящий звук]], [[свистеть]] Aesch., Plat., Babr.: συρίζοντα κατὰ πρύμναν πηδάλια Eur. скрипящий на корме руль;<br /><b class="num">4</b> [[освистывать]] (τινά Dem.): συριττόμενος [[ὑποκριτής]] Luc. освистываемый актер.<br /><b class="num">[[συρίζω|σῠρίζω]]:</b> <b class="num">II</b> [[Σύρος]] I] говорить или поступать по-сирийски Luc., Sext.
}}
{{ls
|lstext='''σῡρίζω''': μεταγεν. Ἀττικ. [[συρίττω]], Λοβέκ. εἰς Φρύνιχ. 192 (παρὰ τοῖς [[λίαν]] μεταγεν. συγγραφεῦσι συρίσσω), Δωρ. [[συρίσδω]] Θεόκρ. 1. 3, κτλ.· ― μέλλ. συρίξομαι Λουκ. Δὶς Κατηγ. 12, κτλ.· συρίσω Ἥρων Πνευμ. 194D, Λόγγος 2. 23· συριῶ Ἑβδ.· ― ἀόρ. ἐσύριξα Ἀριστοφ. Πλ. 689· μεταγενέστ. ἐσύρισα, Βαβρ. 114, Λουκ. Ἁρμον. 2. (Πρβλ. σῦριγξ, σύριγμα, συριγμός· Σανσκρ. svar, svr.i, svar-âmi (cant?), svar-as (sonus)· Λατιν. su-sur-rus, absurdus (πρβλ. absonus)· Σλαυ. svir-ati (tibia ca-nere)· Λιθ. sur-me (tibia)). Παίζω τὴν σύριγγα, αὐλῶ διὰ τῆς σύριγγος, [[ὅταν]]... συρίζῃς, ὦ Πὰν Εὐρ. Ἴων 500· ἁδὺ δὲ καὶ τὺ συρίσδες Θεόκρ. 1. 3· συρίζων [[κισσοδέτας]] ὁ κάλαμος Εὐρ. Ι. Τ. 1125· μετὰ συστοίχ. αἰτιατ., συρίζων ποιμνίτας ὑμεναίους ὁ αὐτ. ἐν Ἀλκ. 579. ΙΙ. [[συρίζω]] ὡς [[ὄφις]] (πρβλ. [[συριγμός]]), συρίξας ἐγὼ Ἀριστοφ. Πλ. 689· [[ψόφος]]... [[οἷον]] συριττούσης τῆς γλώττης, ἐπὶ τῆς γλώσσης προφερούσης τὸ σ, Πλάτ. Θεαίτ. 203Β· φιμοὶ δὲ συρίζουσι (ἴδε φιμὸς ΙΙ), Αἰσχύλ. Θήβ. 463· συριζόντων κατὰ πρύμναν... πηδαλίων Εὐρ. Ι. Τ. 431· ἐπὶ ἀνέμου, [[πνέω]] ἰσχυρῶς συρίζων, Βαβρ. ἔνθ’ ἀνωτ.· ― μετὰ συστοίχ. αἰτιατ., συρίζων φόνον, συριγμὸν φόνου, Αἰσχύλ. Πρ. 355. 2) [[ἀποδοκιμάζω]] ὑποκριτὴν διὰ τοῦ συριγμοῦ (πρβλ. σῦριγξ Ι. 2), σύ γ’ ἐξέπιπτες ἐγώ δ’ ἐσύριττον Δημ. 315. 10, πρβλ. Λουκ. Νιγρ. 10, κτλ. β) μετ’ αἰτ. προσώπ., ὡς τὸ Λατ. explodere, συρίζων [[ἐκδιώκω]], [[ἐκβάλλω]] τῆς σκηνῆς διὰ συριγμῶν, Δημ. 586. 16· καὶ ἐν τῷ παθ., Αἰσχίν. 64. 29., 86. 41, Πλάτ. Ἀξίοχ. 368D.
}}
{{eles
|esgtx=[[silbar]]
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />και [[συρίττω]] ΝΜΑ, και [[σουρίζω]] και [[σουρώ]], -άω, Ν, και δωρ. τ. [[συρίσδω]] Α<br />[[σῦριγξ]], σύριγγος<br /><b>1.</b> [[παράγω]] οξύ ήχο φυσώντας με σφιγμένα τα χείλη ή [[μέσα]] σε κατάλληλο όργανο, [[σφυρίζω]]<br /><b>2.</b> (γενικά) [[εκβάλλω]] οξύ ήχο (α. «ο [[άνεμος]] εσύριζεν εις την οπήν του σπηλαίου», Παπαδ.<br />β. «συριζόντων [[κατά]] πρύμναν... πηδαλίων», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αποδοκιμάζω]] κάποιον, λ.χ. ηθοποιό ή ομιλητή, με σφυρίγματα<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «συρίττοντες ρόγχοι»<br /><b>ιατρ.</b> ακροαστικά φαινόμενα τών πνευμόνων που μοιάζουν με [[σφύριγμα]] και ακούονται σε [[οξεία]] [[βρογχίτιδα]] και βρογχικό [[άσθμα]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[ειδοποιώ]] κάποιον με σφυρίγματα<br /><b>αρχ.</b><br />[[εκβάλλω]] χαρακτηριστικό ήχο σαν να [[σφυρίζω]].<br /> <b>(II)</b><br />Α [[Σύρος]]<br /><b>1.</b> [[συμπεριφέρομαι]] ή [[σκέπτομαι]] και [[μιλώ]] σαν τους Σύρους<br /><b>2.</b> [[βαρβαρίζω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''συρίζω:''' μεταγεν. Αττ. [[συρίττω]], Δωρ. [[συρίσδω]]· μέλ. <i>συρίξομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐσύριξα</i>, μεταγεν. <i>ἐσύρισα</i>·<br /><b class="num">I.</b> [[παίζω]] μουσικό όργανο, [[σῦριγξ]], [[παίζω]] αυλό, σε Ευρ., Θεόκρ.· με σύστ. αντ., <i>συρίζων ὑμεναίους</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[σφυρίζω]] ή [[εκφέρω]] τον χαρακτηριστικό συριγμό του φιδιού, σε Αισχύλ., Αριστοφ.· με σύστ. αιτ., <i>συρίζων φόνον</i>, [[εκφέρω]] τον δηλητηριώδη συριγμό του φόνου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποδοκιμάζω]] με σφυρίγματα έναν ηθοποιό και τον [[αναγκάζω]] να αποχωρήσει από τη [[σκηνή]], Λατ. explodere, σε Δημ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[play]] the [[σῦριγξ]], to [[pipe]], Eur., Theocr.; c. acc. cogn., συρίζων ὑμεναίους Eur.<br /><b class="num">II.</b> to [[whistle]], [[hiss]], Aesch., Ar.:—c. acc. cogn., συρίζων φόνον hissing [[forth]] [[murder]], Aesch.<br /><b class="num">2.</b> to [[hiss]] an [[actor]], Lat. explodere, Dem.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=ἤ [[συρίττω]] (=[[παίζω]] αὐλό, σφυρίζω). Ἀπό τό [[σῦριγξ]] -ιγγος πού εἶναι ἠχοποίητη λέξη. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[συρίγγιον]] (ὑποκορ.), [[σύριγμα]], [[συριγμός]], [[σύρισμα]], [[συρικτής]], [[συρικτήρ]], [[συριστής]], [[συριστική]] (ἐνν. [[τέχνη]]).
}}
{{elmes
|esmgtx=[[silbar]] ιβʹ ἡμέρας συρίσας τρίς <b class="b3">silba durante doce días tres veces</b> P XIII 292 c. ac. int. ἔπειτα σύρισον μακρὸν συριγμόν, ἔπειτα πόπυσον λέγων <b class="b3">después da un gran silbido, luego, chasquea los labios diciendo</b> P IV 561 P IV 578 P XIII 88 P XIII 602 
}}