View source for ἅδην

{{LSJ1
|Full diacritics=ἅδην
|Medium diacritics=ἅδην
|Low diacritics=άδην
|Capitals=ΑΔΗΝ
|Transliteration A=hádēn
|Transliteration B=hadēn
|Transliteration C=adin
|Beta Code=a(/dhn
|Definition=Ep. and Ion. [[ἄδην]], Adv.<br><span class="bld">A</span> [[to one's fill]], ἔδμεναι ἅδην Il.5.203,al.; ἐμπιμπλάμενοι σίτων ἅδην [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 272c; πιοῦσ' ἅδην [[χορεύω]] ''Anacreont.''14.30.<br><span class="bld">2</span> c. gen., <b class="b3">οἵ μιν ἅδην ἐλόωσι.. πολέμοιο</b> will [[drive]] him to [[satiety]] of [[war]], Il.13.315; Τρῶας ἅδην ἐλάσαι πολέμοιο 19.423; ἔτι μίν φημι ἄ. ἐλάαν κακότητος Od.5.290; <b class="b3">ἅδην ἔλειξεν αἵματος</b> [[lick]]ed his [[fill]] of [[blood]], A.''Ag.''828; καὶ τούτων μὲν ἅδην Pl.''Euthphr.''11e, cf. ''R.''341c, etc.; [[ἅδην ἔχειν]] τινός = to [[have enough of]] a thing, [[be weary of]] it, Id.''Chrm.''153d, cf. E.''Ion''975; τοῦ [[φαγεῖν]] Arist.''Pr.''950a15; ἅδην ἔχουσιν οἱ λόγοι [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 541b: c. part., ἅδην εἶχον κτείνοντες [[Herodotus|Hdt.]]9.39.<br><span class="bld">3</span> [[unceasingly]], A.R.2.82, cf.4.1216.<br><span class="bld">4</span> = [[ἅλις]], ἅδην ἐγένοντο μύκητες Call.''Fr.''47. [ᾰ, except in the phrase <b class="b3">ἔδμεναι ἄδην</b>; v. sub [[ἁδέω]].] (From sə-δην, cf. Lat. [[satis]].) 
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> muy frec. [[ἄδην]]; dór. [[ἄδαν|ἄδᾱν]] Alcm.20.4; tard. [[ἄδδην]] Apollon.<i>Lex</i>.α 99, Hsch., <i>EM</i> α 251<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ- pero ᾱ- <i>Il</i>.5.203]<br />adv. <br /><b class="num">1</b> [[hasta la saciedad]], [[en abundancia]] esp. de comer y beber [[ἔδμεναι]] <i>Il</i>.5.203, ὅς τις ἄδην πίνῃ Hes.<i>Fr</i>.239.2, ἐσθίην δ' [[ἄδαν]] Alcm.l.c., [[ἅδην]] με ... πλάναι γεγυμνάκασιν A.<i>Pr</i>.585, τῆς ἡμετέρας φιλότητος ἄ. κορέσασθαι A.<i>Fr</i>.47a.2.28, ἐμπιμπλάμενοι σίτων ἅ. καὶ ποτῶν atiborrándose de alimentos y de bebidas hasta saciarse</i> Pl.<i>Plt</i>.272c, cf. Ael.<i>NA</i> 14.25<br /><b class="num">•</b>[[en cantidad]], [[en abundancia]], [[mucho]] ἄ. ἐγένοντο μύκητες Call.<i>Fr</i>.269.2, παπταίνει, πατέοντος ἄ., πόθεν ἄρξεται ἔργου se queda mirando por dónde empezar ante un trabajo tan inmenso</i> Theoc.17.10, στείχοντος ἄ. αἰῶνος habiendo pasado mucho tiempo</i> A.R.4.1216, προθύμως ἐπρυτάνευσ' ὑμῶν [[ἅδην]] ejerció vuestra pritanía con todo su afán</i>, <i>IEphesos</i> 1064.5 (II d.C.).<br /><b class="num">2</b> de algo intermitente [[constantemente]], [[sin parar]] ἐπ' ἄλλῳ δ' [[ἄλλος]] ἄηται [[δοῦπος]] ἄ. A.R.2.82.<br /><b class="num">3</b> [[hasta no querer más]], [[hasta hartarse]] c. gen. πολέμοιο <i>Il</i>.13.315, 19.423, κακότητος <i>Od</i>.5.290, αἵματος A.<i>A</i>.828, καὶ τούτων μὲν ἅ. Pl.<i>Euthphr</i>.11e<br /><b class="num">•</b>esp. c. ἔχω y gen. [[estar harto, cansado de]], [[tener bastante de]] πημάτων ἅ. ἔχω E.<i>Io</i> 975, τῶν τοιούτων ἅ. εἴχομεν Pl.<i>Chrm</i>.153d, τοῦ φαγεῖν Arist.<i>Pr</i>.950<sup>a</sup>15<br /><b class="num">•</b>c. part. ἄ. εἶχον κτείνοντες Hdt.9.39<br /><b class="num">•</b>otra construcción ἄ. ... ἔχουσιν ἡμῖν οἱ λόγοι nos basta ya lo que hemos dicho</i> Pl.<i>R</i>.541b.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>seH<sup>u̯</sup>2</i>-/<i>sH<sup>u̯</sup>2</i>-; en grado pleno <i>(sā)</i> en gót. <i>ga-saþjan</i> ‘[[saciarse]]’, gr. [[ἄμεναι]]; en grado cero <i>(să)</i> en gr. [[ἄεται]], lat. <i>[[satis|sătis]]</i>, gót. <i>saþs</i> ‘[[harto]]’; en grado cero <i>(sĭ-)</i> en ai. <i>asinvá</i>- ‘[[insaciable]]’.
}}
{{bailly
|btext=<i>mieux que</i> [[ἄδδην]];<br /><i>adv.</i><br /><b>1</b> [[à satiété]], [[assez]] : [[ἔδμεναι]] [[ἅδην]] IL manger à satiété ; avec un part., [[ἅδην]] [[εἶχον]] κτείνοντες HDT ils étaient las de tuer;<br /><b>2</b> [[abondamment]], [[complètement]] : Τρῶας [[ἅδην]] ἐλάσαι πολέμοιο IL (avant) d'avoir battu complètement les Troyens.<br />'''Étymologie:''' propr. acc. de *ἅδη, R. Σαδ, être rassasié ; cf. <i>lat.</i> [[sat]], [[satis]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἅδην:''' тж. [[ἄδην]], [[ἄδδην]] adv. [[вдоволь]], [[вволю]], [[досыта]] ([[ἔδμεναι]] Hom.; ἐμπιμπλάμενοι σίτων Plat.): ἅ. ἐλάσαι πολέμοιό τινα Hom. измучить кого-л. битвой; ὡς ἅ. [[εἶχον]] κτείνοντες Her. когда они вволю натешились резней; [[ἐπειδὴ]] τῶν τοιούτων ἅ. Plat. когда мы вдоволь наговорились об этом; ἅ. ἔχουσιν [[ἡμῖν]] οἱ λόγοι Plat. довольно с нас слов; [[ἐπεὶ]] τούτων ἅ. εἶχε Plut. когда ему это надоело.
}}
{{ls
|lstext='''ἅδην''': ἢ ἄδην, Ἐπ. ἄδδην, ἐπίρρ. Λατ. satis, [[μέχρι]] κόρου, [[ἔδμεναι]] ἄδδην, ἐσθίειν [[μέχρι]] κόρου, Ἰλ. Ε. 203, καὶ ἀλλ.· ἐμπιπλάμενοι σίτων ἄδην, Πλάτ. Πολιτικ. 272C. 2) μετὰ γεν. οἵ μιν [[ἅδην]] [[ἐλόωσι]] ... πολέμοιο, Ν. 315· ἔτι μίν φημι [[ἅδην]] [[ἐλάαν]] κακότητος, Ὀδ. Ε. 290· οὕτω παρ’ Ἀττ., [[ἅδην]] ἔλειξεν αἵματος, ἔγλειψεν, ὅσον ἠδύνατο νὰ φάγῃ ἐκ τοῦ αἵματος, Αἰσχύλ. Ἀγ. 828· οὕτω παρὰ Πλάτ.· καὶ τούτων μὲν [[ἅδην]], Εὐθύφρ. 11Ε, πρβλ. Πολ. 341C, κτλ.· [[ἅδην]] ἔχειν τινός, ἔχων ἀρκετὸν ἔκ τινος πράγματος, [[εἶναι]] κεκορεσμένον ἐξ αὐτοῦ, ὁ αὐτ. Χαρμ. 153D· τοῦ [[φαγεῖν]], Ἀριστ. Πρβλ. 28. 7· - [[ὡσαύτως]], [[ἅδην]] ἔχουσιν οἱ λόγοι, Πλάτ. Πολ. 541Β· καὶ μ. μετοχ., ἄδην εἶχον κτείνοντες, Ἡρόδ. 9. 39. (Ἡ [[ῥίζα]] [[εἶναι]] ἈΔ ἢ ἉΔ, πρβλ. τὸ Λατ. satis, satur, satio· [[ἐντεῦθεν]] [[ἀδέω]], [[ἄδος]]· [[ὡσαύτως]], ἄση, ἀσάομαι· βραχύτερος δὲ [[τύπος]] τῆς ῥίζης ἀ φαίνεται ἐν τοῖς ἄω, satio, [[ὁπόθεν]] καὶ τὸ [[ἄατος]].) [ᾰ, ἐξαιρέσει τῆς φράσεως [[ἔδμεναι]] ἄδην· ἴδε ἐν λ. [[ἀδέω]]].
}}
{{Autenrieth
|auten=to [[satiety]], to [[excess]]; [[ἅδην]] [[ἐλάαν]] κακότητος, πολέμοιο, ‘[[until]] he gets [[enough]]’ of [[trouble]], etc.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἅδην:''' ή ἄδην[ᾰ] (ἄω, [[satio]]),<br /><b class="num">1.</b> επίρρ., Λατ. [[satis]], αρκετά, έως το [[σημείο]] του κορεσμού· [[ἔδμεναι]] ἄδ(<i>δ</i>)<i>ην</i>, το να τρώει [[κανείς]] [[μέχρι]] κορεσμού, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., οἵ μιν [[ἅδην]] [[ἐλόωσι]] πολέμοιο, οι οποίοι μπορεί να τον οδηγούν σε κορεσμό του πολέμου, στο ίδ.· [[ἅδην]] ἔλειξεν αἵματος, έγλειψε όσο μπορούσε να φάει από το [[αίμα]], σε Αισχύλ.· καὶ τούτων μὲν [[ἅδην]], αρκετά από αυτό, σε Πλάτ.· με μτχ., ἄδην [[εἶχον]] κτείνοντες, σε Ηρόδ. (<i>ᾰ</i>, [[εκτός]] της φράσης [[ἔδμεναι]] ἄδην που αναφέρεται στην Ομήρ. Ιλ., όπου [[συνήθως]] αναγράφεται [[ἄδδην]]).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[to one's fill]] (Il.).<br />Other forms: In the epic with psilosis. <b class="b3">α-</b> [[may be metrically lengthened]].<br />Derivatives: [[ἅδος]] m. or n. [[satiety]] (Il.). From <b class="b3">*ἁδη- ἀδαῖος</b> [[leading to satiety]] (Sophr., H.).<br />Origin: IE [Indo-European] [876] <b class="b2">*seh₂-</b> [[to satiate]]<br />Etymology: Acc. of a noun, seen in <b class="b3">ἁδη-φάγος</b> [[glutton]] (formation?). The root is found in several verbal forms: [[ἄμεναι]] (Il.), aor. [[ἆσαι]], [[ἄσασθαι]] (ep.) [[to satiate oneself]], and [[ἄατος]]. OIr. [[sáith]] [[fullness]], <b class="b2">*satis</b>. The stem <b class="b3">ἁδ-</b> also in Arm. [[at-ok]] [[full]], [[full-grown]] (cf. [[ἁδρός]]); wrong Clackson 1994, 170, who explains Arm. [[at-]] from <b class="b2">*ad-</b> [[grain]] (Lat. [[ador]]), which would not give [[full]], [[fat]]. Other languages have a [[t-]]enlargement: Lat. [[satis]], Goth. [[saÞs]] [[satt]], both <b class="b2">*sh₂-t-</b>, [[ga-soÞjan]], Lith. [[sótis]] (with acute from the laryngeal).<br />See also: [[ἄατος]], [[ἁδινός]], [[ἁδρός]], [[ἁδηκότες]], [[ἀδμωλή]], [[ἄαδα]], [[ἄση]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[ἄω [[satio]]] [α [[short]], [[except]] in [[first]] [[place]] cited from Il., [[where]] it is [[commonly]] written [[ἄδδην]].]<br /><b class="num">1.</b> adv., Lat. [[satis]], to one's [[fill]], [[ἔδμεναι]] ἄδην to eat [[their]] [[fill]], Il.<br /><b class="num">2.</b> c. gen., οἵ μιν ἄδην [[ἐλόωσι]] πολέμοιο who may [[drive]] him to [[satiety]] of war, Il.; [[ἅδην]] ἔλειξεν αἵματος licked his [[fill]] of [[blood]], Aesch.; καὶ τούτων μὲν [[ἅδην]] [[enough]] of [[this]], Plat.; c. [[part]]., ἄδην [[εἶχον]] κτείνοντες Hdt.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἅδην''': (Il. usw.)<br />{hádēn}<br />'''Meaning''': [[bis zur Sättigung]], [[genug]]<br />'''Etymology''': vielleicht Akkusativ eines Substantivs, das in ἁδηφάγος [[gefräßig]] vorliegen könnte; vgl. noch [[ἄαδα]] unten. Davon [[ἀδαῖος]] [[zur Sättigung führend]], [[unangenehm]] (Sophr., H.). Das zugrunde liegende Verb ist in mehreren Formen belegt, wie [[ἄμεναι]] (Il.), Aor. [[ἆσαι]], [[ἄσασθαι]] (ep.) [[sich sättigen]], s. d., dazu das Verbaladjektiv [[ἄατος]], s. d. — Der mit δ erweiterte Stamm liegt in zahlreichen Ableitungen vor: [[ἅδην]] s. oben. Hierher auch [[ἄαδα]]· [[ἔνδεια]]. Λάκωνες. [[οὕτω]] καὶ Ἀριστοφάνης ἐν γλώσσαις H. Davon (oder von *ἄαδος) [[ἀαδεῖν]]· ἀπορεῖσθαι, ἀσιτεῖν H.; s. Frisk Subst. priv. 16. — [[ἅδος]] m. od. n. [[Sättigung]] (Λ 88). — [[ἁδινός]] [[dicht gedrängt]], [[reichlich]] (vorw. ep.). — [[ἁδρός]], s. d. — [[ἀδμωλή]], s. d. Unklar ist die Bildung von [[ἄση]], s. d. — Der Stamm ἁδ- kann eine genaue Entsprechung in arm. ''at''-''ok''‘ [[voll]], [[ausgewachsen]] (vgl. [[ἁδρός]]) haben, Frisk Etyma Arm. 16ff. In den übrigen Sprachen findet sich dafür eine ''t''- Erweiterung: lat. ''satis'', got. ''saþs'' [[satt]] usw., s. Frisk a. a. O.<br />'''Page''' 1,20-21
}}
{{trml
|trtx====[[enough]]===
Albanian: mjaft; Arabic: تَمَامًا‎; Armenian: բավականաչափ, բավարար, բավական; Belarusian: дастаткова; Bengali: যথেষ্ট; Breton: a-walc'h; Bulgarian: достатъчно; Burmese: အလုံအလောက်; Catalan: suficientment, prou; Chamicuro: ma'sha; Chichewa: basi; Chinese Mandarin: 足夠／足够, 夠／够, 充足; Czech: dost; Dutch: [[genoeg]]; Esperanto: sufiĉe; Finnish: tarpeeksi, kyllin, riittävän; French: [[suffisamment]], [[assez]]; Galician: bastante, abondo; Georgian: საკმარისად, საკმაოდ; German: [[genug]]; Alemannic German: gnueg; Greek: [[αρκετά]], [[επαρκώς]]; Ancient Greek: [[ἄδην]], [[ἅδην]], [[ἅλις]], [[ἀπαρκούντως]], [[ἀποχρεόντως]], [[ἀποχρώντως]], [[ἀρκεόντως]], [[ἀρκετῶς]], [[ἀρκίως]], [[ἀρκούντως]], [[αὐτάρκως]], [[διαρκούντως]], [[διαρκῶς]], [[ἐξαρκούντως]], [[ἱκανῶς]]; Hebrew: מַסְפִּיק‎; Hindi: काफ़ी; Hungarian: elég, eléggé, kellően, eleget; Ido: sate; Indonesian: cukup; Ingrian: kylläst; Interlingua: satis, assatis; Irish: go leor; Italian: [[abbastanza]], [[assai]]; Japanese: 十分に, 充分に, 足りて; Khmer: ល្មម, បរិបូរ; Korean: 충분히; Lao: ພໍ, ພຽງພໍ; Latin: [[satis]], [[affatim]]; Latvian: gana; Lombard: assee; Macedonian: достатно, доволно; Malay: cukup; Manx: dy liooar; Maori: rawaka; Norman: assaïz; Old Prussian: sūit; Persian: کافی‎; Polish: dość, dosyć, wystarczająco, na tyle; Portuguese: [[bastante]], [[suficientemente]]; Quechua: sinchi; Romagnol: abastânza; Romanian: destul, suficient, de ajuns; Russian: [[достаточно]], [[довольно]]; Sanskrit: अलम्; Scottish Gaelic: gu leòr; Serbo-Croatian Cyrillic: довољно; Roman: dovoljno; Slovak: dosť; Slovene: dovòlj; Sorbian Lower Sorbian: dosć; Upper Sorbian: dosć; Spanish: [[suficientemente]]; Swedish: tillräckligt, nog; Tajik: кофӣ; Thai: พอ; Tok Pisin: inap; Turkish: yeterince, yeteri kadar, yeter derecede; Ukrainian: достатньо, досить; Urdu: کافی‎; Vietnamese: đủ; Welsh: gwala, digon; Yiddish: גענוג‎; Zazaki: qim ken; Zhuang: gaeuq
}}