View source for ἰλύς

{{LSJ1
|Full diacritics=ἰ̄λῡ́ς
|Medium diacritics=ἰλύς
|Low diacritics=ιλύς
|Capitals=ΙΛΥΣ
|Transliteration A=ilýs
|Transliteration B=ilys
|Transliteration C=ilys
|Beta Code=i)lu/s
|Definition=[ῑ], ἰλύος, ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[mud]], [[slime]], τεύχεα.. κείσεθ' ὑπ' ἰλύος κεκαλυμμένα Il.21.318, cf.''IG''12.94.20, 23, Zeno Stoic.1.29, ''Inscr.Délos'' 354.19, etc.; of alluvial soil, [[Herodotus|Hdt.]]2.7; ἰ. καὶ [[ψάμμος]] Hp.Aër.9.<br><span class="bld">2</span> [[dregs]], [[sediment]], Id.''Mul.''1.66; of wine, Arist.''GA''753a24, al.<br><span class="bld">3</span> [[impurity]], αἵματος Gal.1.603, cf. 616; στέρνων Androm. ap. eund.14.35. [ἰλῡς -ῡν Choerob.''in Theod.''1.331; gen. ἰλῠος ''APl.''4.230 (Leon.), A.R. 1.10, but ἰλῡος (metri gr. Hdn.Gr.2.117) Il. [[l.c.]]] (Cf. Russ. [[il]], Polish [[it]] 'mud', 'potter's clay'.)
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1251.png Seite 1251]] ῦος, ἡ (mit [[ἴλλω]], [[εἰλύω]] zusammenhangend), [[Schlamm]], [[Kot]], τεύχεα – [[νειόθι]] λίμνης κείσεθ' ὑπ' ἰλῖος (Wolf ἰλ ύος) κεκαλυμμένα Il. 21, 318, Her. 2, 7; Arist. gen. an. 3, 2 u. Sp. [Bei Leon. Tar. 39 (Plan. 230) ist in ἰλύος das υ kurz.]
}}
{{bailly
|btext=ύος (ἡ) :<br />[[limon]], [[fange]] ; [[alluvion]].<br />'''Étymologie:''' R. ἸλϜ, p. ϜιλϜ, ϜελϜ, rouler ; v. [[ἴλλω]].
}}
{{eles
|esgtx=[[lodo]], [[fango]]
}}
{{grml
|mltxt=η (ΑΜ [[ἰλύς]], -ύος)<br /><b>1.</b> [[λάσπη]] τών θαλασσών, τών ποταμών και τών λιμνών<br /><b>2.</b> [[κατακάθι]], [[καθίζημα]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ακαθαρσία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[είναι]] σχηματισμένη [[κατά]] το [[αχλύς]] «[[νέφος]], [[καταχνιά]]», ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>ilu</i>- «[[λάσπη]]-[[μαύρος]]» και αντιστοιχεί ακριβώς στο ρωσ. <i>ilŭ</i>, γεν. <i>ila</i> «[[λάσπη]]», λετονικό <i>ī</i><i>ls</i> «πολύ [[σκοτεινός]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ιλυώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ίλυμα]], [[ιλυόεις]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>νεοελλ.</b> [[ιλυοδόχη]], [[ιλυόλουτρο]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἰλύς:''' [ῑ], -ύος, ἡ, [[λάσπη]], βρωμιά, [[βόρβορος]], σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. (στην Ομήρ. Ιλ. η δεύτερη [[συλλαβή]] της γεν. είναι [[μακρά]] εν άρσει, [[αλλά]] βραχεία εν θέσει).
}}
{{elru
|elrutext='''ἰλύς:''' <b class="num">II</b> тж. [[εἰλύς]], ύος adj. [[илистый]], покрытый илистыми наносами ([[Αἴγυπτος]] Her.).<br />ύος (ῑλῡ) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[ил]], [[грязь]], [[тина]] ([[ὕδατος]] ῥέοντος Arst.): ὑπ᾽ ἰλύος κεκαλυμμένος Hom. покрывшийся тиной; τὰ στόματα ἰλὺν πολλὴν λαμβάνοντα Plut. сильно занесенное илом устье (реки);<br /><b class="num">2</b> [[гуща]], [[отстой]], [[осадок]] (ὁ [[οἶνος]] μιγνυμένης τῆς ἰλύος Arst.).
}}
{{etym
|etymtx=-ύος<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[mud]], [[slime]], [[dregs]], [[impurity]] (Ion., Il., Arist.)<br />Other forms: The [[i-]] is long; on the length of the [[u]] see LSJ.<br />Derivatives: [[ἰλυώδης]] (Hp., hell.), [[ἰλυόεις]] (A. R., Nic.; poetic formation (?), cf. Schwyzer 527) [[muddy]]; <b class="b3">ἰλύωμαι ἐρρύπωμαι</b> H. Further [[ἰλύματα]] (Gal. 13, 45) from cross with [[λύματα]]. Adject. [[ἰλύ]] ([[εἰλύ]] cod.) [[μέλαν]] H.<br />Origin: IE [Indo-European] [499] <b class="b2">*iHlu-</b> [[mud]], [[dark]]<br />Etymology: Formation like [[ἀχλύς]] a. o. (Schwyzer 495) and identical with a Slavic word for [[mud]], e. g. OCS Russ. [[ilъ]], gen. [[ila]] (old [[u-]]stem); also Latv. [[īls]] [[very dark]]. Further see Vasmer Russ. et. Wb. s. v..
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ἰ¯λύς, ύος<br />mud, [[slime]], [[dirt]], Il., Hdt. [Gen. ἰλῡος Hom., ἰλῠος Anth.]
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἰλύς''': -ύος<br />{īlú̄s}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Schlamm]], [[Kot]], [[Morast]] (ion. seit Il., Arist. usw.)·<br />'''Derivative''': Davon [[ἰλυώδης]] (Hp., hell. u. spät), [[ἰλυόεις]] (A. R., Nik.; poetische Bildung, vgl. Schwyzer 527) [[schlammig]], [[morastig]]; [[ἰλύωμαι]]· ἐρρύπωμαι H. Außerdem ἰλύματα (Gal. 13, 45) durch Kreuzung mit λύματα. Adjektiviert ἰλύ (εἰλύ cod.)· [[μέλαν]] H.<br />'''Etymology''' : Bildung wie ἀχλύ̄ς u. a. (Schwyzer 495) und bis auf den Ausgang mit einem slavischen Wort für [[Schlamm]] identisch, z. B. aksl. russ. ''ilъ'', Gen. ''ila'' (alter ''u''-Stamm); dazu noch lett. ''īls'' [[stockfinster]]. Weitere Formen bei WP. 1, 163 und Vasmer Russ. et. Wb. s. v.; daselbst wie bei Bq (und W.-Hofmann s. ''lutum'' und ''silva'') auch Lit. und ältere, verfehlte Deutungen.<br />'''Page''' 1,723
}}
{{mantoulidis
|mantxt=-ύος (=[[λάσπη]]). Ἀβέβαιη ἡ [[ἐτυμολογία]] του.
}}
{{elmes
|esmgtx=ἡ [[lodo]], [[fango]] de un río (πλάκαν) τελέσας ἐν ἀρώμασιν φαιοῖς οἷον ζμύρνᾳ, βδέλλῃ, στύρακι καὶ ἀλοῇ καὶ θύμῳ μετὰ ἰλῦος παρὰ ποταμοῦ <b class="b3">consagra la lámina con plantas aromáticas grises, como mirra, bálsamo, estoraque, áloe y tomillo con lodo de río</b> P VII 435 
}}