View source for νόημα

{{LSJ1
|Full diacritics=νόημα
|Medium diacritics=νόημα
|Low diacritics=νόημα
|Capitals=ΝΟΗΜΑ
|Transliteration A=nóēma
|Transliteration B=noēma
|Transliteration C=noima
|Beta Code=no/hma
|Definition=ατος, τό, Ion. νῶμα <span class="bibl">Emp.110.10</span> (but <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> νόημα <span class="bibl">105.3</span>): (νοέω):—<b class="b2">that which is perceived, perception, thought</b>, τῶν νέες ὠκεῖαι, ὡς εἰ πτερὸν ἠὲ νόημα <span class="bibl">Od.7.36</span> (cf. ὀξύτερον νοήματος <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>59.148</span>; <b class="b3">ἅμα νοήματι</b> 'in the twinkling of an eye', <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Ep.</span>1p.11U.</span>: hence <b class="b3">ἡ ἅμα ν. περίοδος</b> <b class="b2">lightning</b> survey, ib.<span class="bibl">p.32</span> U., cf. <span class="bibl">Phld.<span class="title">Mort.</span>37</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>35</span>); ν. φρενός <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>704</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">thought, purpose, idea, design</b>, τοιοῦτον ἐνὶ στήθεσσι νόημα <span class="bibl">Od.13.330</span>; Ζεὺς . . ἐνὶ φρεσὶν ὧδε νόημα ποίησ' <span class="bibl">14.273</span>; νοήματα . . ἐκτελέει <span class="bibl">Il.10.104</span>, cf. <span class="bibl">Alc.77</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>6.29</span>; σοφώτατα νοήματα <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>7.72</span>; οὐκ οἶδ' ὄττι θέω· δίχα μοι τὰ ν. Sapph.36; ἐκτὸς τῶν ἐωθότων ν. στῆσαί τινα <span class="bibl">Hdt.3.80</span>; τὸ μὲν ν. τῆς θεοῦ, τὸ δὲ κλέμμ' ἐμόν <span class="bibl">Ar. <span class="title">Eq.</span>1203</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Nu.</span>743</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> in Philos., <b class="b2">thought, concept</b>, opp. sensation, sense-presentation, <span class="bibl">Parm.8.34</span>, etc.; φύσει διῄρηται τά τε ν. καὶ τὰ αἰσθήματα <span class="bibl">Arist.<span class="title">Fr.</span>87</span>; σύνθεσίς τις νοημάτων <span class="bibl">Id.<span class="title">de An.</span>430a28</span>; <b class="b2">discursive thinking</b>, as the function of <b class="b3">διάνοια</b>, Herm. ap. Stob.2.8.31. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> Rhet., <b class="b2">thought</b> as expressed in literary form, D.H. <span class="title">Amm.</span>2.24, Longin.12.1. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">understanding, mind</b>, παρέπλαγξεν δὲ νόημα <span class="bibl">Od.20.346</span>, cf. <span class="bibl">Il.19.218</span>, <span class="bibl">Thgn.435</span>, <span class="bibl">Emp.110.10</span>; αἷμα γὰρ ἀνθρώποις περικάρδιόν ἐστι ν. <span class="bibl">Id.105.3</span>; θεὸς . . οὔ τι δέμας θνητοῖσιν ὁμοίιος οὐδὲ ν. <span class="bibl">Xenoph.23.2</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0258.png Seite 258]] τό (das Wahrgenommene, nur in geistiger Beziehung), der <b class="b2">Gedanke</b>; νέες ὠκεῖαι, ὡςεὶ πτερὸν ἠὲ [[νόημα]], Od. 7, 36, schnell wie der Gedanke (vgl. θᾶττον νοήματος ὑπηρετεῖν Xen. Mem. 4, 3, 13); [[τίπτε]] δέ τοι, φίλε [[τέκνον]], ἐνὶ φρεσὶ τοῦτο [[νόημα]] ἔπλετο; Od. 2, 363, öfter; übh. <b class="b2">Sinnesart, Sinn</b>, Hes. O. 128; [[αἰεί]] τοι τοιοῦτον ἐνὶ στήθεσσι [[νόημα]], Od. 13, 330; Ζεὺς αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶ τοῦτο [[νόημα]] ποίησε, 14, 273; νοήματα ἐκτελέει, Il. 10, 104, u. öfter so im plur. – Uebh. Denkkraft, <b class="b2">Verstand</b>, Il. 19, 218; μνηστῆρσι δὲ Παλλὰς [[Ἀθήνη]] παρέπλαγξε [[νόημα]], Od. 20, 346; σοφώτατα νοήματα παραδεξαμένους, Pind. Gl. 7, 72; Ar. Nubb. 230. 695; u. in Prosa, Plat. Parm. öfter; auch Absicht, Entschluß, Polit. 260 d.
}}
{{ls
|lstext='''νόημα''': τό, Ἰων. [[νῶμα]] Ἐμπεδ. 298 (ἀλλὰ [[νόημα]], 373)· ([[νοέω]])· - ὅ,τι διανοεῖταί τις ἢ βάλλει εἰς τὸν νοῦν του, [[ἰδέα]], Ὅμ., Ἡσ., Ἀριστοφ., καὶ ἐν τῷ Ἀττικῷ πεζῷ λόγῳ: ὡς [[ἔμβλημα]] τῆς ταχείας κινήσεως, τῶν [[νέες]] ὠκεῖαι, [[ὡσεὶ]] πτερὸν ἠὲ [[νόημα]] Ὀδ. Η. 36· ν. φρενὸς Ἀριστοφ. Νεφ. 704. 2) [[διανόημα]], [[σκοπός]], σχέδιον, τοιοῦτον ἐνὶ στήθεσσι [[νόημα]] Ὀδ. Ν. 330· Ζεύς... ἐνὶ φρεσὶ [[νόημα]] ποίησ’ Ξ. 273· νοήματα... ἐκτελέειν Ἰλ. Κ. 104· ἐκ τῶν ἐωθότων ν. στῆσαί τινα Ἡρόδ. 3. 80 τὸ μὲν ν. τῆς θεοῦ, τὸ δὲ κλέμμ’ ἐμὸν Ἀριστοφ. Ἱππ. 1203, πρβλ. Νεφ. 743. ΙΙ. ὡς τὸ [[νόησις]], [[διάνοια]], [[νοῦς]], παρέπλαγξαν δὲ [[νόημα]] Ὀδ. Υ. 346, πρβλ. Ἰλ. Τ. 218, Θέογν. 435· Ἐμπεδ. 329 Stein, κτλ.· [[διάθεσις]], Πινδ. Π. 6. 29.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>I.</b> source de la pensée, intelligence;<br /><b>II.</b> pensée :<br /><b>1</b> réflexion ; <i>t. de rhét.</i> pensée <i>(p. opp. à</i> [[ὄνομα]], mot) ; <i>t. de philos.</i> concept;<br /><b>2</b> intention, projet, dessein.<br />'''Étymologie:''' [[νοέω]].<br /><i><b>Par.</b></i> [[ἔννοια]].
}}
{{Autenrieth
|auten=ατος ([[νοέω]]): [[thought]], [[idea]], [[plan]], [[mind]] ([[more]] [[concrete]] [[than]] [[νόος]]), Od. 20.82; as [[symbol]] of [[swiftness]], [[νέες]] ὠκεἰαι ὡς εἰ πτερὸν ἠὲ [[νόημα]], Od. 7.36.
}}